⭕️ در مسیر دولت سازی(1) مشروح گزارش نشست اساتید علوم سیاسی اسلامی ✅ به گزارش روابط‌‌عمومی مجمع عالی علوم‌‌انسانی اسلامی، گعده‌‌ها و همنشینی اساتید علوم انسانی اسلامی فرصتی است برای تحلیل و بررسی حوزه‌‌های مختلف این علوم و ارائه آخرین دستاوردهای کارشناسان تا رویکردهای جدید این عرصه بتواند مسیر تجلی و بروز و ظهور علوم انسانی اسلامی را بیشتر از قبل فراهم کند. علوم‌‌انسانی اسلامی با برگزاری چنین نشست‌‌هایی در مسیر پیشرفت قرار خواهد گرفت، لذا ادامه این روند نیازمند توجه جدی دغدغه‌‌مندان این حوزه است. در این راستا و در پنجمین نشست اساتید منتخب علوم‌‌انسانی اسلامی با رویکرد علوم‌‌سیاسی اسلامی 14 مقاله با موضوع دولت اسلامی ارائه شد و مورد نقد و بررسی قرار گرفت. ✅ در ابتدای جلسه حجت‌‌الاسلام رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهش‌‌های علوم‌‌انسانی اسلامی صدرا گفت: «امروزه ما در شرایطی از دانش سیاسی اسلامی سخن می‌‌گوییم که درباره مفهوم ساختار و روش‌‌شناسی آن اختلاف‌‌نظر وجود دارد و هنوز این دانش بروز و ظهور کاملی پیدا نکرده است، اما استعداد لازم برای عینیت‌‌بخشی به این علوم قابل مشاهده است.» وی گفت: «امروزه اساتید علوم سیاسی اسلامی در بسیاری از زمینه‌‌ها -مانند طراحی مدل‌‌های مشارکت سیاسی، تشکل سیاسی، نظارت عمومی، قواعد جدید برای ارتقا و تقویت مردم‌‌سالاری دینی و رفع برخی آسیب‌‌های آن- حضور علمی و مبتکرانه‌‌ای ندارند.» ✅ حجت‌‌الاسلام نجف لک‌‌زایی، دبیر علمی پنجمین نشست اساتید منتخب علوم‌‌انسانی اسلامی در این نشست گفت: «امام خمینی(ره) در سال 56 دولت تشکیل ندادند، اما رهبر بودند و پیروی از ایشان واجب بود. نظریه جمهوری‌‌اسلامی نظریه دولتی بود که امام(ره) مطرح کردند. دولت به معنای «سامانه اداره جامعه» است و رهبر وظایف خود را انجام می‌‌دهد و در حد توان می‌‌تواند ایجاد دولت کند؛ اگر فقیه بسط ید پیدا نکند، نمی‌‌تواند دولت‌‌سازی و رهبری کند.» وی اظهار داشت: «ممکن است حتی رهبر تا پایان عمرش موفق به تشکیل دولت نشود اما اطاعت از او اجتناب‌‌ناپذیر و ضروری است؛ همان‌‌گونه که بسیاری از ائمه معصومین(ع) موفق به تشکیل دولت نشدند اما امام و رهبر توانستند.» دبیر علمی پنجمین نشست اساتید منتخب علوم‌‌انسانی اسلامی در جمع‌‌بندی و نتیجه‌‌گیری نشست عنوان کرد: «بحث بررسی تجارب دولت‌‌سازی در طول تاریخ -اعم از دولت‌‌های اسلامی نبوی، علوی، شیعی و غیرشیعی و به‌‌ویژه صفوی- نکته مهمی است که باید در این‌‌گونه نشست‌‌ها بیشتر به آن توجه شود.» وی افزود: «مبحث دولت‌‌سازی اسلامی از موضوعاتی است که در دستور کار ما قرار خواهد گرفت و سعی ما بر این است نشست‌‌هایی با محوریت دولت‌‌سازی اسلامی برگزار کنیم.» لک‌‌زایی ادامه داد: «توجه بر تمام اضلاع مطالعات‌‌سیاسی تاکید خوبی است و در فراخوانی که برای این نشست مطرح شد به محورهای فلسفه و علوم‌‌سیاسی و مباحث مصطلح علوم سیاسی تاکید شد. امیدواریم اساتید حوزه علوم‌‌انسانی اسلامی کمک کنند تا ما طیف متنوع و متکثری که پوشش‌‌دهنده همه اضلاع دانش‌‌سیاسی باشد را مورد بررسی قرار دهیم. درنظر داریم در جلسات بعدی موضوع مرکزی داشته باشیم و سعی ما بر این است بحث مردم‌‌سالاری دینی و انتخابات را بیشتر مورد توجه قرار دهیم.» در ادامه حجت‌‌الاسلام محسن مهاجرنیا با ارائه مقاله‌‌ای با عنوان «تاثیر غیبت امام عصر(عج) در تکوین دانش سیاسی شیعه» بیان کرد: «علما در عصر غیبت به دلیل خلأهایی که وجود داشت به سمت فهم و تفسیر روایات رفتند و همین امر موجب شکل‌‌گیری دانش منسجم فقه شد.» ✅ وی با اشاره به اینکه علمای شیعه برای تقویت باورها و اعتقاد‌‌ها در عصر غیبت دانش «کلام سیاسی» و «فلسفه سیاسی» را راه‌‌اندازی کردند افزود: «مکتب کلامی شیعه به دلیل جایگاه گفتمانی از ابتدا، جنبه سیاسی خود را در رقابت با مکاتب دیگر حفظ کرد و موضوع امامت و رهبری سیاسی جامعه اسلامی در آن بر ذهن و رفتار سیاسی متکلمان شیعی حاکم شد.»

🔴 به سوی دولت سازی(۲) نشست اساتید علوم سیاسی اسلامی ✅ سیدمحمدرضا مرندی هم در این نشست، با بیان اینکه نظریه ولایت مطلقه فقیه از سوی امام خمینی(ره) در سال 1366 ه‍.ق مطرح شد، گفت: «این نظریه از ابتدای مطرح‌شدن در کشور با ابهامات و اختلاف‌نظرهای بسیاری در میان علما و سیاسیون همراه بود که پس از طرح آن برخی از صاحب‌نظران به انتقاد آن پرداختند.» وی ادامه داد: «داشتن اختیارات فراقانونی نه‌‌تنها مختص به رهبر در ایران نیست، بلکه بسیاری از افراد در دیگر کشورهای دنیا براساس قانون دارای چنین اختیاراتی هستند مانند پلیس و نیروی انتظامی. اما ذکر این نکته ضروری است که اختیارات رهبری در ایران در مقایسه با روسای سایر کشورها در دیگر نظام‌‌ها بسیار کم است.» ♈️ علیرضا صدرا، عضو هیات‌‌علمی دانشکده حقوق و علوم‌‌سیاسی دانشگاه تهران در این نشست با اشاره به اینکه فرآیند الگوسازی راهبردی نظام سیاسی، به‌‌ویژه دولت‌‌سازی کارآمد دارای مهم‌‌ترین ویژگی‌‌ علمی و فنی مدنی، اجتماعی و سیاسی است، تصریح کرد: «در مقابل گفتمان و الگوی دولت، سیاست و ناکارآمدی یا کارآمدی و توسعه تک‌‌ساحتی-تنازعی مادی است.» ✅ محمد پزشکی، عضو گروه فلسفه‌‌سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هم در این نشست به تبیین موضوع «حکمت متعالیه؛ امر واقع اجتماعی» پرداخت. وی با اشاره به تفاسیر واقعیت اجتماعی از نگاه فلسفه اسلامی گفت: «با جست‌‌وجو در آثار فلسفه اسلامی، سه دیدگاه و تفسیر درخصوص واقعیت اجتماعی مطرح می‌‌شود و می‌‌توان گفت براساس هر یک از این سه تفسیر چه نظریاتی در دولت‌‌سازی اسلامی مطرح می‌شود.» ✅ مرتضی یوسفی‌‌راد، عضو هیات‌‌علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هم در پنجمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی گفت: «فلسفه سیاسی اسلامی بدون اعتدال مدنی به هدف و غایت خود که تحصیل ارزش‌‌ها، آمال و آرزوهاست، دست نمی‌‌یابد و دچار ذهن‌‌گرایی می‌‌شود.» وی به ضرورت اعتدال مدنی در فلسفه‌‌سیاسی اسلامی اشاره و اظهار کرد: «در فلسفه‌‌سیاسی اسلامی دستیابی به هدف تاسیس نظام‌‌سیاسی در قالب دولت مطلوب و تربیت انسان مدنیِ رشدیافته و با فضیلت، از طریق تعاملات مدنی عادلانه و مبتنی‌‌بر رعایت حقوق افراد امکان‌‌پذیر است.» ♈️ ابراهیم برزگر، استاد دانشگاه علامه‌‌طباطبایی در این گردهمایی چنین بیان کرد: «دشمن در آستانه انتخابات به دلیل جذابیت پروژه مخالفت‌‌خوانی و رای‌‌آوری به‌‌گونه‌‌ای وانمود می‌‌کند که تیم جمهوری اسلامی باخته و ضروری است تا تغییر بنیادین در این حکومت صورت بگیرد.» وی ادامه داد: «در همین راستا هر یک از جناح‌‌های سیاسی نیز نقاط ضعف رقیب را برجسته‌‌نمایی می‌‌کنند که درنتیجه نقاط ضعف نظام برجسته می‌‌شود و نقاط قوت فراموش شده و در فرآیند نهایی منطق باخت موضوعیت می‌‌یابد.» ✅ حجت‌‌الاسلام سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این جلسه گفت: «نظام معرفتی، اجتماع مقوله ولایت انتصابی و نظارت را در تضاد نمی‌‌داند، بلکه براین باور است که حاکم منصوب از جانب خداوند، ‌‌باید ضمن پاسخگو بودن به خداوند، در قبال مردم نیز پاسخگو باشد.» این پژوهشگر دینی با بیان اینکه نوع نظام ولایی هم مبتنی‌‌بر مبانی دینی و هم مبتنی‌‌بر مردم‌‌سالاری دینی است، اظهار کرد: «این نظارت در طول تاریخ خاستگاه‌های متفاوتی دارد که مبتنی‌‌بر آن خاستگاه‌‌ها تبیین شده است.»

💠در گفت‌وگوی تفصیلی ایکنا با شریف لکزایی مطرح شد؛ ▶️تبیین رویکرد اجتماعی شهید بهشتی به قرآن و ریشه نگاه تشکیلاتی او 🔵عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه توجه به تشکیلات و تفکر آینده‌نگرانه شهید بهشتی ریشه در تجربه ایشان از شکست نهضت ملی شدن صنعت نفت در دهه ۳۰ دارد، گفت: براین مبنا ایشان با نگاهی درون‌دینی رویکردی اجتماعی به قرآن و دین دارد و معتقد است تعالیم قرآن در فضایی قابل بهر‌ه‌برداری است که نگاهی اجتماعی به این متن داشته باشیم. 🔵در آستانه فرارسیدن ایام سالگرد شهادت آیت‌الله دکتر بهشتی و ۷۲ تن از یارانش در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در ۷ تیر ۱۳۶۰، فرصت مناسبی است که ابعاد مختلف اندیشه این مرد بزرگ مورد واکاوی قرار گیرد. شهید بهشتی علاوه بر آگاهی به آموزه‌های اسلامی، به دلیل حضور در اروپا به تحولات جهان آن روز خود واقف بود و با ذهن تشکیلاتی و منسجم خود از سال‌ها پیش از انقلاب، طرحی برای نظام سیاسی احتمالی آینده و ساختار آن در نظر داشت. 🔴همین تفکر و رویکرد نظام‌مند و آینده‌نگرانه ایشان بهانه‌ای شد تا با شریف لکز‌ایی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت‌وگویی انجام دهیم و هم به تبیین این بعد شخصیتی شهید بهشتی و توجه ایشان به کار تشکیلاتی و حزبی بپردازیم و هم آفت‌‌های احزاب امروز کشور را بررسی کنیم. ⚫️ایکنا ــ شهید آیت‌الله بهشتی دارای یک تفکر منسجم، سازمانی و آینده‌نگرانه بودند که موضوعاتی مانند حزب‌محوری، کادرسازی و توجه به تربیت و پرورش نیرو از دستاوردهای این تفکر است. عوامل شکل‌گیری این نوع تفکر در ایشان را چه می‌دانید؟ حضور و زندگی در اروپا و آلمان تا چه اندازه در سوق یافتن تفکر ایشان به این مسائل اثرگذار بوده و چه میزان متأثر از نوع نگاه ایشان به دین و تحولات اجتماعی داخلی است؟ ❇️ــ اینکه نگاه تشکیلاتی و انسجام‌گرای شهید بهشتی را به تجربه زندگی ایشان در خارج از کشور مرتبط بدانیم شاید چندان صحیح نباشد. ایشان در زندگی‌نامه خودنوشتی که دارد بیان می‌کند این نگاه تشکیلاتی و سازمان‌مند را از دهه ۳۰ داشته‌ و در این دوره هنوز به غرب نرفته‌ است، لذا این ریشه در تجربه داخلی دارد که همان شکست نهضت ملی شدن صنعت نفت است که آن را نزدیک مشاهده می‌کند و متوجه یک خلأ در نگاه اجتماعی و سیاسی به دین و نیروهای این جریان می‌شود و برهمین اساس در همان زندگی‌نامه خودنوشت تصریح می‌کند من این نگاه را از همان موقع داشتم و این خلأ را احساس کردم. طبیعتا ایشان به سمت برطرف کردن این خلأ می‌رود. به همین دلیل از موضوع تعلیم و تربیت، آموزش و ایجاد نهادهای متناسب برای آموزش آغاز می‌کند. ایشان در قم مدرسه «دین و دانش» را تأسیس می‌کند و حتی بعدها در نگارش و تألیف متون درسی دینی در آموزش و پرورش شرکت مؤثری پیدا می‌کند تا این متون به نحوی نگارش شود تا وجه اجتماعی دین را به خوبی در دانش‌آموزان نهادی کند. همچنین ایشان در حوزه علمیه دست به چنین کاری می‌زند و در مدرسه «المنتظریه» که معروف به «حقانی» است برای طلبه‌ها هم چنین برنامه‌ای را تهیه می‌کند و سبک جدیدی را در تعلیم و آموزش دروس دینی و حوزوی ایجاد می‌کند. 💠ادامه این مصاحبه از سایت پژوهشگاه علوم وو فرهنگ اسلامی مطالعه کنید. http://yon.ir/yVWtG #شریف_لک_زایی #مصاحبه_علمی #پژوهشکده_علوم_وادیشه_سیاسی

🔸 #معرفی_کتاب | مطالعات فقه سیاسی 🔹در دوره معاصر، با گسترش تحولات سیاسی- اجتماعی جوامع اسلامی، به ویژه وقوع انقلاب اسلامی و تاسیس جمهوری اسلامی در ایران، نظام فقه اسلامی با پرسش‌هایی جدید در زمینه شیوه اداره جامعه روبرو شد.بنابراین فعالیت فقهی در این دوره، با بازگشت به سنت‌ها و مکتب‌های فقهی گذشته آغاز گردید؛ ولی دیری نپایید که نارسایی آن در انجام رسالتی که برای تحقق آن در نظر گرفته شده بود، آشکار شد. 🔹سخن مرحوم آیت الله عمید زنجانی این است تاکنون در تبیین فقه سیاسی، بیشتر توجهات به این نکته معطوف بوده تا سلسله مباحثی که در فقه سنتی به سیاست مربوط است، جمع آوری شود و بر اساس آن مجموعه مدون جدیدی پدید آید و نامش هم فقه سیاسی، فقه‌الحکومة یا فقه‌الدولة باشد؛ اما به نظر می‌رسد اگر ما به جمع‌آوری مباحث مربوط به سیاست در فقه بپردازیم اهمیت این کار در حد میراث فقهی است و به عنوان مساله‌ای تاریخی به تاریخ فقه مربوط است. 🔹کتاب مطالعات فقه سیاسی به کوشش محمود فلاح توسط انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال 1397 به چاپ رسیده است. 🔹این کتاب که مجموعه‌ای از نشست‌ها و گفتگو‌هاست در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول با عنوان کلیات و مبانی، مباحثی از قبیل فلسفه فقه سیاسی( فلسفه فقه، موضوعات فلسفه فقه، ماهیت فقه سیاسی و ماهیت فقه سیاسی)، تبار شناسی فقه سیاسی معاصر شیعه، مبانی و منابع فقه سیاسی( مبانی فقه سیاسی،منابع فقه سیاسی،جایگاه مبانی و منابع در فقه سیاسی)، اعتبار و قلمرو فقه سیاسی و نیز مبحثی تحت عنوان فقه سیاسی و فقه حکومتی مطرح می شود. 🌐 vasael.ir/0003Y9 🆔 @vasael_ir

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، سومین جلسه از سلسله جلسات «نقد ایده‌های فلسفه سیاسی» با موضوع «جایگاه وحی در فلسفه سیاسی» در تاریخ 98/3/23 در «پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی» برگزار شد. در این نشست دکتر احمدرضا یزدانی‌مقدم، صاحب ایده «جایگاه وحی در فلسفه سیاسی» و مولف کتابی با همین عنوان، به دفاع از ایده خود پرداخت. یزدانی‌مقدم در این نشست مطرح کرد فلسفه‌سیاسی‌نویسی، صرف بازخوانی متون فلسفه‌سیاسی گذشتگان نیست. یعنی صرفا کاری توصیفی -و تا حدودی- تحلیلی به‌شمار نمی‌آید. یزدانی‌مقدم برآن است که در این ایده، بحث‌های مهمی درباره آثار فارابی مطرح شده از جمله در برابر نظریه‌های موجود درباره ترتیب آثار فارابی، ایده و مبنای جدیدی مطرح شده و آن «توجه به مضامین و محتوای آثار» و «ترتیب بسط موضوع» در آثار فارابی است. سپس بر پایه همین تقسیم‌ها، برنامه عمل فارابی به‌دست داده شده و این ایده اظهار شده است که فارابی درصدد تدوین منشور و بیانیه‌ای نظری برای تحقق مدینه فاضله است. دکتر یزدانی‌مقدم در ادامه به برخی مباحث دیگر ذیل «جایگاه وحی در فلسفه سیاسی» پرداخت از جمله: «مدینه فارابی، مدینه‌ای در زمین»، «توجه فارابی به اهمیت عمل خارجی و عینی و اقتضائات عمل»، «ارجاع‌پذیری بحث‌های متعدد فارابی درمورد وحی به یک نظریه واحد» و نیز «ارتباط این مباحث با یکدیگر»، «ریشه‌دار بودن نظریه استخدام در آرای فارابی»، «تحلیل نبوت ذیل چارچوب فلسفه سیاسی در اندیشه ابن‌سینا برخلاف تلقی‌های رایج» و... . در ادامه دکتر محمدکاظم شاکر به نقد و بررسی ایده «جایگاه وحی در فلسفه‌سیاسی» پرداخت. وی در باب محسنات ایده به «تتبع و زحمت زیاد و قابل‌تحسین نویسنده در نگارش متن» و «صورت‌بندی ایده»؛ «نظم واحد در هریک از بخش‌های مطرح‌شده» و «پیروی این بخش‌ها از یک متدلوژی خاص» اشاره کرد. وی در ادامه به برخی نقدها پرداخت که عبارتند از: 1. بهتر بود ساختار ایده به‌جای آنکه بر محور افراد بچرخد، براساس یک الگوی موضوعی طراحی می‌شد. 2. برخی بحث‌هاکه باید در مقدمه می‌آمد، درنتیجه آمده‌است، یعنی عدم تفکیک میان مقدمه و نتیجه 3. عدم توجه به زمینه و زمانه متفکران برای فهم بهتر ایده آنان درخصوص نسبت جایگاه وحی و فلسفه سیاسی 4. فقدان ادبیات تحقیق 5. عدم‌توجه به برخی مباحث روش‌شناختی در نگارش متن و صورت‌بندی ایده 6. کمتر ‌بودن نتایج اتخاذ شده در برابر حجم زیاد مطالبی که در کتاب آمده 7. عدم نقد منابع و مبانی مورد استفاده حکمای مسلمان از فارابی تا ملاصدرا 8. مشخص نبودن ابتنا یا عدم‌ابتنای بحث‌های فلسفه سیاسی برمبانی هستی‌شناسی، جهان‌شناسی و... در ادامه جلسه نیز برخی حضار به طرح پرسش‌هایی از اساتید پرداختند. سلسله جلسات «نقد ایده‌های علمی در حوزه اندیشه سیاسی» با همکاری «پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی»، «مرکز همکاری‌های بین‌المللی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» و روزنامه «فرهیختگان» برگزار می‌شود.

دکتر شریف لکزایی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، با بیان این که هر یک از ائمه اطهار(ع) ویژگی شاخص و بارزی داشته اند که در تحلیل سیره و سبک زندگی ایشان، آن ویژگی اهمیت بیشتری پیدا کرده است، اظهار داشت: درباره امیرالمومنین(ع)، بُعد عدالت گستری ایشان، درباره امام حسن مجتبی(ع)، مساله صلح حضرت و در خصوص سیدالشهدا(ع)، نهضت و قیام عاشورا و جریان مبارزه با ظلم و طاغوت، شاخص تر بوده و البته درباره سایر امامان نیز می توان ویژگی و شاخصه ای را برشمرد و به تحلیل و بررسی آن پرداخت. وی افزود: درباره امام صادق(ع) که در سالروز شهادت حضرتش قرار داریم، بُعد علمی و نهضت فرهنگی که ایشان پایه گذاری کردند، اهمیت بیشتری داشته است. این محقق و پژوهشگر علوم انسانی همچنین گفت: دوران امامت حضرت صادق(ع) در زمانه ای قرار داشت که بنی امیه در حال اضمحلال بود و به تدریج بنی عباس بر اریکه ی قدرت تکیه می کردند و در چنین وضعیتی ، شرایطی برای ایشان فراهم شد که بتوانند در محدودیت کمتری به نشر معارف اهل بیت (ع) و پاسخ به سوالات و شبهات جامعه بپردازند. وی بیان داشت: ایشان در همین فضا و شرایط موفق به تربیت حدود 4 هزار شاگرد شدند که برخی از آن ها حقیقتاً در رشد علمی و فرهنگی و تمدنی جهان اسلام و بلکه تاریخ بشریت نقش بسیار مهمی ایفا کردند. ادامه مطلب را میتوانید از آدرس زیر پیگیری نمایید: http://hawzahnews.com/mobile/mobiledetail/News/497256/3

انا لله و انا الیه راجعون خبر درگذشت عالم بزرگوار، آقای حاج شیخ محمد لک زایی موجب تاسف و تاثر گردید. این مصیبت را به خاندان محترم لک زایی،به ویژه آقایان دکتر نجف لک زایی و دکتر شریف لک زایی، تسلیت عرض میکنیم و از خداوند منان برای آن مرحوم، آرزوی رحمت و غفران الهی داریم. مدیریت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، اعضای هیئت علمی و کارکنان پژوهشکده

✅ معرفی آثار پژوهشکده(۱) ❇️ عنوان: تاملات فلسفه سیاسی در ایران معاصر ✅ تالیف: مرتضی یوسفی راد ❇️ پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

✅ درباره اثر: ♈️ اهمیت این اثر از آن از آن جهت است که ریشه یابی از علل آشفتگی های مذکور نقش موثری در تحلیل مسائل امروزین و ایران امروز داشته باشد برجستگی های اثر نسبت به آثار مشابه: این اثر از دو جهت قابل تمایز است. 1- مفاهیم این مقطع بشکل زوجی بررسی شده است. 2- مسائل فلسفه سیاسی این مقطع با رویکرد فلسفه سیاسی اسلامی تحلیل شده اند. ❇️ تحقیق و شیوه ارائه مطالب: روش بکار گرفته شده روش تحلیل درونی متن است ♈️ نتیجه اثر: این اثر روشن گر آن است که ورود فلاسفه در مسائل ایران معاصر نقش اساسی در مواجهۀ عالمانه با آنها دارد. . این اثر با هدف شناسايى نوع دغدغههاى ذهنى و فلسفى دوره معاصر ايران و بيان وجود آشفتگى و عدم انسجام معنايى و مبنايى در ميان مفاهيم زندگى سياسى اين دوره، در عرصه انديشه و فلسفه سياسى نگارش يافته و گامى جديد براى فراهم كردن زمينههاى تقويت فلسفه سياسى اسلامى بهشمار مىآيد. ❇️ مباحث اصلی اثر: در مجموع بررسی تاملات فلسفی سیاسی در ایران معاصر به جهت نوع تاثیراتی که از فضای حاکم بر نظام جهانی و از ورود افکار فلسفی مارکسیستی و سوسیالیستی و لیبرالیستی پذیرفته از سویی و به جهت نوع و کیفیت مواجهه ایی که متفکرین و علماء دینی اعم از فقیهان و فیلسوفان از افکار و مطالبات جدید صورت داده از سوی دیگر، به دو مقطع الف- دوران مشروطه( از پیدایش تا آخر حکومت پهلوی اول) و ب- دوره پهلوی (از حکومت پهلوی دوم تا پیدایش انقلاب اسلامی) قابل تقسیم می‌شود. مقطع اول تحت عنوان بخش اول مطرح می‌شود و آن چهار فصل را در بر دارد، در هر فصل دیدگاههای عالمان دینی و متفکرین اسلامی از مفاهیم موردنظر واکاوی و مورد جمع‌بندی قرار می‌گیرد. مقطع دوم تحت عنوان بخش دوم مطرح می‌شود و آن فصل پنجم تا هشتم را در بر دارد. در فصول مذکور دیدگاههای متفکرین و فیلسوفان اسلامی از مفاهیم مذکور مورد بحث و بررسی و جمع‌بندی قرار می‌گیرد و در نهایت با جمع‌بندی و نتیجه‌گیری این پژوهش به پایان می‌رسد.

✅ پنجمین کرسی نقد ایده با موضوع نقد ایده "مناسبات اخلاق و سیاست در حکمت متعالیه" ❇️ ارائه دهنده: خانم دکتر نجمه کیخا ناقد:آقای دکتر مهدی فدایی مهربانی دبیر علمی: آقای محسن جبارنژاد ❇️ زمان و مکان: پنج شنبه بیست تیرماه قم، پردیسان، دانشگاه باقرالعلوم، طبقه سوم اتاق جلسات حوزه ریاست دانشگاه

اطلاعیه مراسم قم

تازه‌ترین کتاب پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، فلسفه علم سیاست و حکمت متعالیه، نوشته دکتر محمد پزشگی، دانشیار گروه فلسفه سیاسی

✔ معرفی آثار پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی(۲) ✅ عنوان: خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه ✅ نویسنده: علیرضا صدرا ❇️ پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

✅ موضوع اثر و اهمیت آن حکمت متعالی معطوف به مدنیت و سیاست اند. بخش بازپسین کتاب شواهد ربوبیه به معرفت شناسی و روش شناسی حکمت مدنی؛ اجتماعی سیاسی متعالی پرداخته و بخش باز پسین کتاب مبداء و معاد پدیده شناسی اعم از هستی شناسی، چیستی شناسی و حتی چگونگی شناسی سیاسی را طرح کرده است. موضوع اثر: خوانش آثار، متون و بخش های حکمی سیاسی حکمت متعالی می باشد. اهمیت آن به سبب ظرفیت حکمت مدنی حکمت متعالی، ضرورت روزامدی آن و زمینه سازی ارتقای کارامدی حکمی حکومت و نظام مدنی جمهوری اسلامی، الگوسازی پیشرفت تا مرز تمدنسازی نوین اسلامی بوده که نیازمند حکمت مدنی متعالی است. ❇️ برجستگی‌های اثر نسبت به آثار مشابه حکمت متعالی که خود مرحله تجمیع، تعادل و تعالی تمامی مشارب حکمی و حتی کلامی، عرفانی و اخلاقی نظری و عملی پیشین در سیر متکامل(پلکانی)خود بود. بویژه حکمت قلبی شهودی اشراق سهروری و حکمت عقلی برهانی مشاء سینوی، حکمت مدنی فاضلی فارابی که خود بازآوری و آمیزه بهینه و بسامان حکمت مدنی جاویدان شرقی-ایرانی و حکمت مدنی راستین یونانی، بر مبانی توحیدی قرآنی و با زبان و گفتمان قرآنی بوده که پیشتر توسط خواجه نصیر حکمت برهانی عقلی با حکمت شهودی قلبی، حکمت نظری با حکمت عملی و حکمت با حکومت تقریب شده بود. گفتمان اسفاری چهارگانه عرفانی بویژه چهارم سیاسی، گفتمان شواهد ربوبی بویژه تربیت سیاسی، گفتمان مبداء و معادی کلامی بویژه سیر معادی، ... تشکیل دهنده گفتمان حکمت مدنی متعالی است. این اثر اینها را مورد توجه داشته و قرار داه است. ❇️ روش تحقیق و شیوه ارائه مطالب تحلیل متن و محتوایی و به اصطلاح تفسیر می باشد. بویژه در این اثر به تفسیر متون سیاسی شواهد ربوبیه و مبداء و معاد پرداخته‌ایم. ❇️ نتیجه اثر بازتولید و روزامد سازی حکمت مدنی؛ اجتماعی و سیاسی متعالی در جهت کارامدسازی ج.ا.ا. است. حتی معطوف به الگوسازی اسلامی ایرانی پیشرفت تا تمدنسازی نوین اسلامی ایرانی است. این اثر در ارتقای هر چه فراتر کارامدی و روزامدسازی و کارامدسازی بهینه و بسامان جمهوری اسلامی ایران مورد بهره برداری مناسب قرار گیرد. ❇️ مباحث اصلی اثر این اثر در یازده گفتار در عناوین زیر سامان یافته است: درآمدی بر مباحث؛ روش خواندن متن؛ انسان، موجودی سیاسی؛ حکمت سیاسی متعالیه، انتظام تمدن، اجتماع و تعاون؛ انسان مدنی بالطبع؛ امکان فلسفه سیاسی صدرایی؛ چه کسی واجد ریاست است؛ سیر راهبردی حکمت در شرق؛ بازخوانی انسان مدنی بالطبع؛ انتظام در فلسفه سیاسی صدرالمتألهین.

انشاالله ششمین نشست نقد ایده در حوزه اندیشه سیاسی، که با محوریت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شهریورماه قرار است برگزار شود، اختصاص دارد به نقد ایده فقه سیاسی آقای دکتر میراحمدی استاد محترم اندیشه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران. پنجمین نشست هم با حضور آقای #دکتر_فدایی_مهربانی و خانم دکتر_کیخا برگزار شد که انشاالله مشروح این نشست طی روزهای آتی در روزنامه فرهیختگان منتشر خواهد شد. در خصوص نشست شهریورماه، باید گفت #آقای_دکتر _میر_احمدی، ایده فقه سیاسی خود را طی سه کتاب مطرح کرده اند: ۱. فقه سیاسی، نشر سمت ۲. ملاحظاتی بر چالش های فقه سیاسی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و ۳. درسگفتارهایی در فقه سیاسی نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. امروز مطالعه کتاب فقه سیاسی را به اتمام رساندم و با کلیت ایده آشنا شدم. ایده مطرح شده در کتاب، از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظرم یک خوانش جدیدی از فقه سیاسی ارائه شده است. ماهیت فقه سیاسی، ماهیتی ارتباطی معرفی شده که حاصل تلاقی و ارتباط معرفتی فقه و سیاست است. در این خوانش، فقه سیاسی، از نظر مبنا و روش، با فقه و از نظر موضوع، با سیاست در ارتباط است.بر خلاف تلقی های رایج و سنتی از فقه سیاسی، این حوزه دانشی، ذیل دانش سیاسی اسلامی تعریف میشود نه فقه؛ گرچه همان طور که قبلا هم اشاره شد، ارتباط خود را با دانش فقه حفظ می کند. کتاب از لحاظ سلاست انشا و اتقان گزاره ها( به جهت مهارت ویژه استاد میراحمدی در امر نگارش و نیز ذهن منظمی که دارند)، در اوج است. البته نقدهایی هم به لحاظ محتوایی به کتاب وارد است که در نشست شهریور، توسط ناقد محترم جناب آقای دکتر میرموسوی( عضو محترم هیئت علمی اندیشه سیاسی دانشگاه مفید)، بیان خواهد شد. پی نوشت: اگر بخواهیم تقسیم بندی فارابی که علم مدنی اسلامی را به دو دسته فلسفه سیاسی و فقه سیاسی تقسیم می کند، مد نظر قرار بدهیم، شاید ایده مطرح شده در کتاب فقه سیاسی را چندان حاوی وجوه نوآورانه ندانیم، اما نوع تقریری که مولف از فقه سیاسی ارائه می دهد و همچنین تاکیدی که بر هویت ارتباطی دانش فقه سیاسی و "نظریه تلاقی" دارد و نیز نقدهایی که به سایر خوانش ها ( خوانش هایی نظیر تباین فقه و سیاست، تساوی فقه و سیاست و جامعیت معرفتی فقه نسبت به سیاست) وارد می کند، حرف های نوی این کتاب محسوب می شود. #فقه_سیاسی #منصور_میر_احمدی #پژوهشکده_علوم_واندیشه_سیاسی #مرکز_همکاری_ها #پژوهشگاه_علوم_و_فرهنگ_اسلامی #میر_موسوی #محسن_جبارنژاد https://www.instagram.com/p/Bz7jlHmF20o/?igshid=nx3274rht4n6

✅ نقد کتاب مقدمه ای بر حکومت اسلامی شهید مطهری با سخنرانی استاد نجف لکزایی؛ کتاب مقدمه ای بر حکومت اسلامی شهید مطهری نقد و بررسی می شود کتاب مقدمه ای بر حکومت اسلامی شهید مطهری نقد و بررسی می شود نشست نقد و بررسی کتاب مقدمه ای بر حکومت اسلامی شهید مطهری فردا در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار می شود. به گزارش خبرنگار مهر، به همت گروه فلسفه سیاسی مجمع عالی حکمت اسلامی، نشست نقد و بررسی کتاب مقدمه ای بر حکومت اسلامی شهید مطهری فردا در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار می شود. این نشست با سخنرانی حجت الاسلام نجف لکزایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی فردا ۲۶ تیرماه از ساعت ۱۹:۳۰ در مجمع عالی حکمت اسلامی واقع در قم، خیابان ۱۹ دی، کوچه ۱۰، فرعی اول سمت چپ برپا می شود.

✅ مصاحبه فرهنگ امروز با نجف لک زایی پیرامون رابطه تفسیر سیاسی قرآن و فقه سیاسی( بخش اول)

❇️برای شروع، در رابطه با امکان و چیستی گرایش تفسیر سیاسی و اینکه در میان متفکران جهان اسلام چه جایگاهی دارد توضیحاتی بفرمایید. پاسخ: واژۀ تفسیر به معنای پرده‌برداری از مقاصد متن است؛ بر این اساس، منظور از تفسیر قرآن پرده‌برداری از مقاصد قرآنی و تفسیر سیاسی قرآن به معنای پرده برداشتن از مقاصد سیاسی قرآن است که ممکن است در ظاهر الفاظ نبوده و با دلالت مطابقی قابل دریافت نباشد؛ ازاین‌جهت شاید بسیاری از آثاری که به‌عنوان تفسیر قرآن یاد می‌شود تفسیر نباشد و توضیح و تشریح همان مطالبی باشند که در الفاظ قرآن به شکل مطابقی وجود دارد. در قران کریم هم آیات سیاسی هست و هم اینکه می‌توان از الفاظ آن انتظار اهداف سیاسی را داشت؛ بنابراین قرآن کتاب دربردارندۀ اهداف سیاسی نیز هست. می‌توان گفت در جهان معاصر هم در ایران و هم در جهان اسلام توجه به مباحث اجتماعیات و سیاسیات قرآن افزایش یافت. البته در تفاسیر قدما نیز بحث‌های سیاسی قرآن وجود دارد و با مراجعه‌ای که به تفاسیر آن‌ها می‌کنیم این مطلب خودش را نشان می‌دهد، اما در دورۀ معاصر مسلمانان متوجه شدند که نسبت به غرب دچار عقب‌ماندگی شده‌اند. پرسشی که پیش آمد این بود: چرا ما از قافلۀ تمدن و آنچه در مغرب‌زمین در جریان است عقب ‌مانده‌ایم؟ یکی از پاسخ‌های متفکران به این پرسش این بود که علت عقب‌ماندگی ما عمل نکردن به آموزه‌های اسلام است؛ بنابراین مفهوم بازگشت را مطرح کردند. نزد برخی از متفکران این بازگشت به خویشتن، بازگشت به قرآن هم بود؛ اینکه قرآن به‌عنوان یک نقشۀ زندگی مورد مطالعه قرار گیرد که از سوی خدای متعال به‌عنوان کتاب هدایت انسان‌ها آمده است. در مضامین قرآنی مفاهیم عدالت، ظلم، استبداد، طاغوت، فضایل و رذایل آمده است. برای نمونه در قرآن کریم آمده: «ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم»؛ در واقع این آیه پاسخی به چرایی عقب‌ماندگی و پیشرفت است. مضمون این آیۀ شریفه این است که خداوند متعال سرنوشت هیچ قوم و گروهی را تغییر نمی‌دهد مگر اینکه آن‌ها محتوای باطنی خود را تغییر دهند؛ به عبارتی، تغییرات ظاهری ریشه در تغییرات باطنی دارد، در نتیجه با تغییر افکار، اندیشه‌ها و خواسته‌های انسان سرنوشت انسان نیز تغییر می‌کند. برخی از متفکران نیز می‌خواستند با مراجعه به قرآن از مراجعه به منابع دیگر بی‌نیاز شوند یا تصورشان این بود که اگر به قرآن مراجعه کنند دیگر نیازی به مراجعه به منابع دیگر مانند روایات نخواهند داشت، گروه‌های دیگری نیز بودند که تصور می‌کردند اگر به قرآن مراجعه کنند آن زمان می‌توانند راحت‌تر با افکار خرافی و افکار ناصواب مبارزه کنند.

✅ مصاحبه فرهنگ امروز با نجف لک زایی پیرامون رابطه تفسیر سیاسی قرآن و فقه سیاسی( بخش دوم)

✅مهم‌ترین انگیزه‌های تاریخی برای بازگشت به قرآن در این دوران چیست؟ پاسخ: شاید بتوان گفت قوی‌ترین انگیزه، پیشرفت و از بین بردن استکبار، استبداد و عقب‌ماندگی بوده است؛ برای مثال در قرآن کریم داستان حضرت موسی (ع) و فرعون یک نمونه از مبارزۀ کامل از مبارزه با نظام‌های استبدادی است، چراکه این داستان ویژگی‌های یک حکومت استبدادی و دیکتاتوری را دارد. مبارزۀ حضرت موسی (ع) با فرعون در واقع دستور خداوند برای مبارزه با استبدادهای طاغوتی است؛ بنابراین انقلابیون که می‌خواستند با استبداد مبارزه کنند، می‌توانستند از این آیات برای مبارزه با طاغوت الگو بگیرند. برای مثال، در آثار امام خمینی (ره) و فرمایشات ایشان نمونه‌های فراوانی داریم که به همین داستان حضرت موسی (ع) و فرعون استناد می‌کند و می‌فرماید: به‌هرحال استبداد پهلوی که از استبداد فرعون شدیدتر نیست؛ همان‌طور که حضرت موسی (ع) مأمور به مبارزه با استبداد فرعونی شد ما نیز برای مبارزه با طاغوت به تأسی از حضرت موسی (ع) مبارزه کنیم. در جهان شیعه، در میان آثار متفکران و بزرگانی همچون امام خمینی (ره)، شهید بهشتی، مهندس بازرگان و جلال‌الدین فارسی شاهد گرایش تفسیر سیاسی قرآن هستیم؛ برای نمونه، جلال‌الدین فارسی سوره‌های قرآن را بر اساس تاریخ نزول در سه جلد تحت عناوین «پیامبری و انقلاب»، «پیامبری و جهاد» و «پیامبری و حکومت» نام‌گذاری کرده است؛ و یا مرحوم بازرگان در آثار خود تلاش وسیعی انجام داد که با استفاده از قرآن بتواند مبارزه با استبداد و دفاع از آزادی را تئوریزه کند. در خارج از ایران نیز امام موسی صدر در لبنان مباحث تفسیری با رویکرد سیاسی داشت و یا شهید محمدباقر صدر نیز همین‌گونه بود. ✅ بعد از انقلاب آیا این نوع نگاه به قرآن ادامه یافت؟ پاسخ: بعد از انقلاب مباحث تفسیر سیاسی قرآن را به شکل مستقل داریم؛ برای مثال در کتاب «پیام قرآن» در جلد دهم به مباحث «حکومت در قرآن» آیت‌الله مکارم شیرازی پرداخته‌اند و یا «تفسیر راهنما» که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی قبل از انقلاب در زندان شروع کرده بودند و هدفشان تهیه کلید در قرآن بود (به این معنا که هرکسی در قرآن کریم به دنبال هر بحثی ازجمله مباحث سیاسی است به‌راحتی بتواند به این مباحث دسترسی پیدا کند). همچنین مباحث تفسیری شهید مطهری نیز جزو مباحث تفسیر سیاسی قرآن قرار می‌گیرد. می‌توان گفت حتی گروه‌های انقلابی قبل از انقلاب نیز تفاسیر سیاسی ارائه داده‌اند، سازمان مجاهدین خلق و گروه‌هایی مانند آن نیز اقدام به ارائۀ تفاسیر سیاسی قرآن می‌کردند. بنابراین در طیف‌های مختلف از علمای حوزه و بزرگان و مراجع گرفته تا جوان‌هایی که تنها قصدشان بهره‌برداری مبارزاتی از قرآن بود (طیف‌های مختلفی بامبنا یا بی‌مبنا، باروش یا بی‌روش، به‌صورت ضابطه‌مند یا بی‌ضابطه) ممکن است به قرآن مراجع کنند و برداشت‌های سیاسی از قرآن داشته باشند. همچنین در اوایل قرن بیستم نیز شخصیت‌هایی مانند شریعت سنگلجی، خالصی‌زاده و یا پدر مرحوم دکتر علی شریعتی (محمدتقی شریعتی) برداشت‌های سیاسی از قرآن داشته‌اند. همچنین شخص دکتر شریعتی از آیات قرآن استفادۀ سیاسی کرده، اما به‌صورت خیلی کم. ایشان به ماجرای هابیل و قابیل اشاره و از آن برداشت سیاسی می‌کند و می‌خواهد از تاریخ اسلام بهره ببرد تا اینکه از قرآن استفاده کند.

✅ مشروح کرسی نظریه پردازی نظریه آیینگی وحی با حضور: داود فیرحی نجف لک زایی منصور میراحمدی سید صادق حقیقت احمدرضا یزدانی مقدم محمد حسن قدردان قراملکی شریف لک زایی سید علی میرموسوی محمد کاظم شاکر ♻️ پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روزنامه فرهیختگان ۳۱ تیرماه ۱۳۹۸

✅ مشروح کرسی نظریه پردازی نظریه آیینگی وحی با حضور: داود فیرحی نجف لک زایی منصور میراحمدی سید صادق حقیقت احمدرضا یزدانی مقدم محمد حسن قدردان قراملکی شریف لک زایی سید علی میرموسوی محمد کاظم شاکر ♻️ پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روزنامه فرهیختگان ۳۱ تیرماه ۱۳۹۸