💠در گفتوگوی تفصیلی ایکنا با شریف لکزایی مطرح شد؛
▶️تبیین رویکرد اجتماعی شهید بهشتی به قرآن و ریشه نگاه تشکیلاتی او
🔵عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه توجه به تشکیلات و تفکر آیندهنگرانه شهید بهشتی ریشه در تجربه ایشان از شکست نهضت ملی شدن صنعت نفت در دهه ۳۰ دارد، گفت: براین مبنا ایشان با نگاهی دروندینی رویکردی اجتماعی به قرآن و دین دارد و معتقد است تعالیم قرآن در فضایی قابل بهرهبرداری است که نگاهی اجتماعی به این متن داشته باشیم.
🔵در آستانه فرارسیدن ایام سالگرد شهادت آیتالله دکتر بهشتی و ۷۲ تن از یارانش در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در ۷ تیر ۱۳۶۰، فرصت مناسبی است که ابعاد مختلف اندیشه این مرد بزرگ مورد واکاوی قرار گیرد. شهید بهشتی علاوه بر آگاهی به آموزههای اسلامی، به دلیل حضور در اروپا به تحولات جهان آن روز خود واقف بود و با ذهن تشکیلاتی و منسجم خود از سالها پیش از انقلاب، طرحی برای نظام سیاسی احتمالی آینده و ساختار آن در نظر داشت.
🔴همین تفکر و رویکرد نظاممند و آیندهنگرانه ایشان بهانهای شد تا با شریف لکزایی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفتوگویی انجام دهیم و هم به تبیین این بعد شخصیتی شهید بهشتی و توجه ایشان به کار تشکیلاتی و حزبی بپردازیم و هم آفتهای احزاب امروز کشور را بررسی کنیم.
⚫️ایکنا ــ شهید آیتالله بهشتی دارای یک تفکر منسجم، سازمانی و آیندهنگرانه بودند که موضوعاتی مانند حزبمحوری، کادرسازی و توجه به تربیت و پرورش نیرو از دستاوردهای این تفکر است. عوامل شکلگیری این نوع تفکر در ایشان را چه میدانید؟ حضور و زندگی در اروپا و آلمان تا چه اندازه در سوق یافتن تفکر ایشان به این مسائل اثرگذار بوده و چه میزان متأثر از نوع نگاه ایشان به دین و تحولات اجتماعی داخلی است؟
❇️ــ اینکه نگاه تشکیلاتی و انسجامگرای شهید بهشتی را به تجربه زندگی ایشان در خارج از کشور مرتبط بدانیم شاید چندان صحیح نباشد. ایشان در زندگینامه خودنوشتی که دارد بیان میکند این نگاه تشکیلاتی و سازمانمند را از دهه ۳۰ داشته و در این دوره هنوز به غرب نرفته است، لذا این ریشه در تجربه داخلی دارد که همان شکست نهضت ملی شدن صنعت نفت است که آن را نزدیک مشاهده میکند و متوجه یک خلأ در نگاه اجتماعی و سیاسی به دین و نیروهای این جریان میشود و برهمین اساس در همان زندگینامه خودنوشت تصریح میکند من این نگاه را از همان موقع داشتم و این خلأ را احساس کردم. طبیعتا ایشان به سمت برطرف کردن این خلأ میرود. به همین دلیل از موضوع تعلیم و تربیت، آموزش و ایجاد نهادهای متناسب برای آموزش آغاز میکند. ایشان در قم مدرسه «دین و دانش» را تأسیس میکند و حتی بعدها در نگارش و تألیف متون درسی دینی در آموزش و پرورش شرکت مؤثری پیدا میکند تا این متون به نحوی نگارش شود تا وجه اجتماعی دین را به خوبی در دانشآموزان نهادی کند. همچنین ایشان در حوزه علمیه دست به چنین کاری میزند و در مدرسه «المنتظریه» که معروف به «حقانی» است برای طلبهها هم چنین برنامهای را تهیه میکند و سبک جدیدی را در تعلیم و آموزش دروس دینی و حوزوی ایجاد میکند.
💠ادامه این مصاحبه از سایت پژوهشگاه علوم وو فرهنگ اسلامی مطالعه کنید.
http://yon.ir/yVWtG
#شریف_لک_زایی
#مصاحبه_علمی
#پژوهشکده_علوم_وادیشه_سیاسی
🔴 به سوی دولت سازی(۲)
نشست اساتید علوم سیاسی اسلامی
✅ سیدمحمدرضا مرندی هم در این نشست، با بیان اینکه نظریه ولایت مطلقه فقیه از سوی امام خمینی(ره) در سال 1366 ه.ق مطرح شد، گفت: «این نظریه از ابتدای مطرحشدن در کشور با ابهامات و اختلافنظرهای بسیاری در میان علما و سیاسیون همراه بود که پس از طرح آن برخی از صاحبنظران به انتقاد آن پرداختند.» وی ادامه داد: «داشتن اختیارات فراقانونی نهتنها مختص به رهبر در ایران نیست، بلکه بسیاری از افراد در دیگر کشورهای دنیا براساس قانون دارای چنین اختیاراتی هستند مانند پلیس و نیروی انتظامی. اما ذکر این نکته ضروری است که اختیارات رهبری در ایران در مقایسه با روسای سایر کشورها در دیگر نظامها بسیار کم است.»
♈️ علیرضا صدرا، عضو هیاتعلمی دانشکده حقوق و علومسیاسی دانشگاه تهران در این نشست با اشاره به اینکه فرآیند الگوسازی راهبردی نظام سیاسی، بهویژه دولتسازی کارآمد دارای مهمترین ویژگی علمی و فنی مدنی، اجتماعی و سیاسی است، تصریح کرد: «در مقابل گفتمان و الگوی دولت، سیاست و ناکارآمدی یا کارآمدی و توسعه تکساحتی-تنازعی مادی است.»
✅ محمد پزشکی، عضو گروه فلسفهسیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هم در این نشست به تبیین موضوع «حکمت متعالیه؛ امر واقع اجتماعی» پرداخت. وی با اشاره به تفاسیر واقعیت اجتماعی از نگاه فلسفه اسلامی گفت: «با جستوجو در آثار فلسفه اسلامی، سه دیدگاه و تفسیر درخصوص واقعیت اجتماعی مطرح میشود و میتوان گفت براساس هر یک از این سه تفسیر چه نظریاتی در دولتسازی اسلامی مطرح میشود.»
✅ مرتضی یوسفیراد، عضو هیاتعلمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هم در پنجمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی گفت: «فلسفه سیاسی اسلامی بدون اعتدال مدنی به هدف و غایت خود که تحصیل ارزشها، آمال و آرزوهاست، دست نمییابد و دچار ذهنگرایی میشود.»
وی به ضرورت اعتدال مدنی در فلسفهسیاسی اسلامی اشاره و اظهار کرد: «در فلسفهسیاسی اسلامی دستیابی به هدف تاسیس نظامسیاسی در قالب دولت مطلوب و تربیت انسان مدنیِ رشدیافته و با فضیلت، از طریق تعاملات مدنی عادلانه و مبتنیبر رعایت حقوق افراد امکانپذیر است.»
♈️ ابراهیم برزگر، استاد دانشگاه علامهطباطبایی در این گردهمایی چنین بیان کرد: «دشمن در آستانه انتخابات به دلیل جذابیت پروژه مخالفتخوانی و رایآوری بهگونهای وانمود میکند که تیم جمهوری اسلامی باخته و ضروری است تا تغییر بنیادین در این حکومت صورت بگیرد.»
وی ادامه داد: «در همین راستا هر یک از جناحهای سیاسی نیز نقاط ضعف رقیب را برجستهنمایی میکنند که درنتیجه نقاط ضعف نظام برجسته میشود و نقاط قوت فراموش شده و در فرآیند نهایی منطق باخت موضوعیت مییابد.»
✅ حجتالاسلام سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این جلسه گفت: «نظام معرفتی، اجتماع مقوله ولایت انتصابی و نظارت را در تضاد نمیداند، بلکه براین باور است که حاکم منصوب از جانب خداوند، باید ضمن پاسخگو بودن به خداوند، در قبال مردم نیز پاسخگو باشد.»
این پژوهشگر دینی با بیان اینکه نوع نظام ولایی هم مبتنیبر مبانی دینی و هم مبتنیبر مردمسالاری دینی است، اظهار کرد: «این نظارت در طول تاریخ خاستگاههای متفاوتی دارد که مبتنیبر آن خاستگاهها تبیین شده است.»
⭕️ در مسیر دولت سازی(1)
مشروح گزارش نشست اساتید علوم سیاسی اسلامی
✅ به گزارش روابطعمومی مجمع عالی علومانسانی اسلامی، گعدهها و همنشینی اساتید علوم انسانی اسلامی فرصتی است برای تحلیل و بررسی حوزههای مختلف این علوم و ارائه آخرین دستاوردهای کارشناسان تا رویکردهای جدید این عرصه بتواند مسیر تجلی و بروز و ظهور علوم انسانی اسلامی را بیشتر از قبل فراهم کند. علومانسانی اسلامی با برگزاری چنین نشستهایی در مسیر پیشرفت قرار خواهد گرفت، لذا ادامه این روند نیازمند توجه جدی دغدغهمندان این حوزه است. در این راستا و در پنجمین نشست اساتید منتخب علومانسانی اسلامی با رویکرد علومسیاسی اسلامی 14 مقاله با موضوع دولت اسلامی ارائه شد و مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
✅ در ابتدای جلسه حجتالاسلام رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهشهای علومانسانی اسلامی صدرا گفت: «امروزه ما در شرایطی از دانش سیاسی اسلامی سخن میگوییم که درباره مفهوم ساختار و روششناسی آن اختلافنظر وجود دارد و هنوز این دانش بروز و ظهور کاملی پیدا نکرده است، اما استعداد لازم برای عینیتبخشی به این علوم قابل مشاهده است.»
وی گفت: «امروزه اساتید علوم سیاسی اسلامی در بسیاری از زمینهها -مانند طراحی مدلهای مشارکت سیاسی، تشکل سیاسی، نظارت عمومی، قواعد جدید برای ارتقا و تقویت مردمسالاری دینی و رفع برخی آسیبهای آن- حضور علمی و مبتکرانهای ندارند.»
✅ حجتالاسلام نجف لکزایی، دبیر علمی پنجمین نشست اساتید منتخب علومانسانی اسلامی در این نشست گفت: «امام خمینی(ره) در سال 56 دولت تشکیل ندادند، اما رهبر بودند و پیروی از ایشان واجب بود. نظریه جمهوریاسلامی نظریه دولتی بود که امام(ره) مطرح کردند. دولت به معنای «سامانه اداره جامعه» است و رهبر وظایف خود را انجام میدهد و در حد توان میتواند ایجاد دولت کند؛ اگر فقیه بسط ید پیدا نکند، نمیتواند دولتسازی و رهبری کند.»
وی اظهار داشت: «ممکن است حتی رهبر تا پایان عمرش موفق به تشکیل دولت نشود اما اطاعت از او اجتنابناپذیر و ضروری است؛ همانگونه که بسیاری از ائمه معصومین(ع) موفق به تشکیل دولت نشدند اما امام و رهبر توانستند.»
دبیر علمی پنجمین نشست اساتید منتخب علومانسانی اسلامی در جمعبندی و نتیجهگیری نشست عنوان کرد: «بحث بررسی تجارب دولتسازی در طول تاریخ -اعم از دولتهای اسلامی نبوی، علوی، شیعی و غیرشیعی و بهویژه صفوی- نکته مهمی است که باید در اینگونه نشستها بیشتر به آن توجه شود.»
وی افزود: «مبحث دولتسازی اسلامی از موضوعاتی است که در دستور کار ما قرار خواهد گرفت و سعی ما بر این است نشستهایی با محوریت دولتسازی اسلامی برگزار کنیم.»
لکزایی ادامه داد: «توجه بر تمام اضلاع مطالعاتسیاسی تاکید خوبی است و در فراخوانی که برای این نشست مطرح شد به محورهای فلسفه و علومسیاسی و مباحث مصطلح علوم سیاسی تاکید شد. امیدواریم اساتید حوزه علومانسانی اسلامی کمک کنند تا ما طیف متنوع و متکثری که پوششدهنده همه اضلاع دانشسیاسی باشد را مورد بررسی قرار دهیم. درنظر داریم در جلسات بعدی موضوع مرکزی داشته باشیم و سعی ما بر این است بحث مردمسالاری دینی و انتخابات را بیشتر مورد توجه قرار دهیم.» در ادامه حجتالاسلام محسن مهاجرنیا با ارائه مقالهای با عنوان «تاثیر غیبت امام عصر(عج) در تکوین دانش سیاسی شیعه» بیان کرد: «علما در عصر غیبت به دلیل خلأهایی که وجود داشت به سمت فهم و تفسیر روایات رفتند و همین امر موجب شکلگیری دانش منسجم فقه شد.»
✅ وی با اشاره به اینکه علمای شیعه برای تقویت باورها و اعتقادها در عصر غیبت دانش «کلام سیاسی» و «فلسفه سیاسی» را راهاندازی کردند افزود: «مکتب کلامی شیعه به دلیل جایگاه گفتمانی از ابتدا، جنبه سیاسی خود را در رقابت با مکاتب دیگر حفظ کرد و موضوع امامت و رهبری سیاسی جامعه اسلامی در آن بر ذهن و رفتار سیاسی متکلمان شیعی حاکم شد.»
✅ به گزارش خبرگزاری وسیاسی اسلامی گفت: در راستای برگزاری نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی، پنجشنبه ۳۰ خرداد، پنجمین نشست با موضوع علوم سیاسی اسلامی برگزار میشود.
وی افزود: در این نشست، اساتید برجسته رشته علوم سیاسی حضور دارند. دبیری علمی جلسه به عهده حجتالاسلام نجف لکزایی است و اساتیدی همچون علیرضا صدرا، موسی نجفی، مهدی ابوطالبی، محسن رضوانی، سید محمدرضا مرندی، جلال درخشه، سید صادق حقیقت، سید ابراهیم برزگر و دیگر اساتید این حوزه حضور دارند.
وی با اشاره به نشستهای برگزار شده قبلی گفت: چهار نشست با موضوعات ماهیت علم دینی، فلسفه اسلامی و علوم انسانی، اقتصاد اسلامی و روانشناسی اسلامی برگزار شدند و پنجمین نشست به موضوع علوم سیاسی اختصاص پیدا میکند.
رفیعی آتانی درباره جزییات برگزاری این نشست علمی یک روزه بیان کرد: این نشست روز پنج شنبه ۳۰ خردادماه از ساعت ۸ صبح تا ۲۰ به صورت پیوسته در شهر مشهد برگزار میشود. در این جلسه ۲۵ نفر از اساتید برجسته رشته علوم سیاسی اسلامی که در این حوزه دارای اثر هستند، حضور دارند.در این جلسه ۱۲ مقاله ارائه میشود و در هر ارائه ۲۰ دقیقه برای ارائه کننده و ۲۰ دقیقه برای پاسخگویی به حاضران فرصت داده میشود.
دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی ادامه داد: مقالههای ارائه شده در مجموعه مقالات کنگره علوم انسانی اسلامی و متن مکتوب نشست در نشریه صدرا منتشر میشود.تبادل آخرین دستاوردهای علمی در حوزه علوم سیاسی اسلامی و آگاهی از موضوعات و مطالب این حوزه و ارائه آنها از اهداف کلی این نشست در نظر گرفته شده است تا آگاهی از جایگاه و سطح رشته مورد نظر حاصل شود.
وی با اشاره به نشستهای آتی اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی گفت: طبق برنامهریزیهای انجام گرفته سه نشست با موضوعات جامعه شناسی اسلامی، مدیریت اسلامی و تمدن نوین اسلامی تا انتهای سال جاری برگزار خواهد شد.
حجت الاسلام نجف لک زایی دبیر علمی پنجمین نشست تخصصی اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی هم با اشاره به برگزاری این نشست گفت: کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی به دنبال تحقق بومی سازی و اسلامی سازی علوم انسانی، سلسله نشستها و جلساتی را با حضور اساتید منتخب این حوزه برگزار میکند.
وی افزود: عالیترین مباحث درباره علوم انسانی اسلامی در کنگره مطرح میشود اما از دو سال قبل جلساتی با موضوعات مختلف علوم انسانی اسلامی با حضور اساتید منتخب برگزار شد تا آخرین وضعیت رشتههای تخصصی مشخص گردد و کنگره علوم انسانی اسلامی با آمادگی بیشتری برگزار شود.
لک زایی با اشاره به برگزاری نشست علوم سیاسی اسلامی که در مشهد برگزار میشود، گفت: پنجمین نشست به موضوع علوم سیاسی با رویکرد دولت سازی در ایران تعلق گرفته که در آن ۲۵ نفر از اساتید این حوزه از دانشگاهها و مراکز علمی مختلف گرد هم میآیند تا این موضوع را از منظرهای مختلف بررسی کنند.
رییس کمیسیون علوم سیاسی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی درباره مقالههایی که در این نشست ارائه میشوند، گفت: مقالات با سه رویکرد فلسفه سیاسی دولت سازی، رویکرد فقه سیاسی و رویکرد جامعه شناسی سیاسی طبقه بندی شدهاند و ۱۲ مقاله با این سه رویکرد ارائه میشوند که توسط اساتید نقد و بررسی میشوند.
وی در پایان گفت: مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم و در فرایند پنج گانه تحقق اهداف انقلاب اسلامی، مرحله سوم را به استقرار دولت اسلامی در ایران اختصاص داده بودند. موضوع اصلی علوم سیاسی، دولت است و بر این اساس از دانشمندان این حوزه انتظار میرود به بحث درباره دولت سازی بپردازند و آن را در کانون توجه قرار دهند.نشست علوم سیاسی با رویکرد دولت سازی در ایران، پیش نشست کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در کمیسیون علوم سیاسی است تا بتوانیم برای کنگره با آمادگی زیاد حضور پیدا کنیم و توجه اساتید علوم سیاسی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی را به دولت سازی در ایران با رویکرد اسلامی جلب کنیم.
🔴 پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسیِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
✅ آدرس تلگرام
https://t.me/cpt_isca_ac_ir
✅ آدرس اینستاگرام
instahram.com/cpt_isca_ac_ir
✅ آدرس سروش
sapp.ir/cpt_isca_ac_ir
✅ آدرس ایتا
eitaa.com/cpt_isca_ac_ir
✅ آدرس بله
https://ble.im/cpt_isca_ac_ir
✅ آدرس گپ
https://gap.im/cpt_isca_ac_ir
✅ آدرس سایت
http://cpt.isca.ac.ir/Portal/Home/
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در سال 1373 در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی) دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه علوم و اندیشه سیاسی اسلام کار خود را آغاز کرد و در طول سال های گذشته با استفاده از تجارب و توان علمی اندیشمندان حوزه و دانشگاه، گام های مؤثر و مفیدی را در احیا و بازسازی دانش سیاسی اسلام برداشت و در حال حاضر با تلاش در جهت پاسخ گویی به پرسش ها و معضلات فکری مربوط به حوزه پژوهشی خود و فراهم ساختن زمینه های لازم برای بازتولید فرهنگ سیاسی دینی و ارائه دانش سیاسی مبتنی بر منابع اسلامی، هویت شناسی و هویت سازی در زمینه های فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و علوم سیاسی، سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران را مبنای کار خود قرار داده و براساس آن، اهداف، وظایف، سیاست ها و برنامه های خود را باز تدوین کرده است.
لینک کانال را میتوانید برای کسانی که به حوزه علوم و اندیشه سیاسی علاقه مند اند بفرستید
به کانال پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خوش آمدید
این کانال به منظور معرفی اخبار، آثار و فعالیت های علمی مربوط به پژوهشکده ایجاد شده است