🔴 کتابشناسی فلسفه سیاسی متعالیه
🔹خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه
«خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه» آخرین اثر در زمینه حکمت سیاسی صدرایی است که به قلم علیرضا صدرا، استاد دانشگاه تهران منتشر شده است. این کتاب که درواقع خوانشی سیاسی از دو اثر شواهدالربوبیه و مبدا و معاد صدرالمتالهین است در 372 صفحه و با قیمت 24هزار تومان توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وارد بازار نشر شده است.
درآمدی بر مباحث روش خواندن متن؛ انسان، موجودی سیاسی؛ حکمت سیاسی متعالیه، انتظام تمدن، اجتماع و تعاون؛ انسان مدنی بالطبع؛ امکان فلسفه سیاسی صدرایی؛ چه کسی واجد ریاست است؛ سیر راهبردی حکمت در شرق؛ بازخوانی انسان مدنی بالطبع؛ انتظام در فلسفه سیاسی صدرالمتالهین، مباحث مهم و سرفصلهایی هستند که نویسنده روی آنها بحث میکند و هرکدام به ریزموضوعات دیگری تقسیم میشوند.
🔹فلسفه سیاسی صدرالمتالهین
«فلسفه سیاسی صدرالمتالهین» اثر شریف لکزایی، عنوان دیگر کتابی است که سال گذشته منتشر شد و میتوان بهعنوان منبعی برای ترسیم مختصات فلسفه سیاسی ملاصدرا به آن رجوع کرد. این کتاب که به تازگی به چاپ دوم هم رسید، درواقع ادامه مداقههای لکزایی پس از تز دکتری او با عنوان «نگرشهای فلسفی سیاسی در آرای صدرالمتالهین» است. گفتار اول کتاب در مورد حیات علمی، اجتماعی و سیاسی ملاصدرا، گفتار دوم مفهومشناسی و در گفتار سوم و پس از طرح مختصات بحث، مبانی هستیشناسی، معرفتشناسی، روششناسی و انسانشناسی حکمت صدرا را بازخوانی شده است تا با تکمیل مقدمات ابتدایی، در بخش بعد به مفاهیم اصلی در فلسفه سیاسی صدرا پرداخته شود. در ادامه و در گفتارهای چهارم تا دوازدهم، به ترتیب مفاهیم «اختیار»، «شرایط، اوصاف و ویژگیهای رهبران»، «مقام نبی و فیلسوف»، «مدینه فاضله»، «رابطه شریعت و سیاست»، «محبت»، «قدرت»، «عدالت» و درنهایت «سعادت» از منظر حکمت متعالیه مورد بررسی قرار گرفته است.
🔹حکمت سیاسی متعالیه
ابوالحسن حسنی که پیش از این کتاب «درآمدی بر حکمت سیاسی متعالیه» را به رشته تحریر درآورده بود این بار بهطور مفصلتر در کتاب «حکمت سیاسی متعالیه» به تبیین فلسفه سیاسی متعالیه پرداخته است. این کتاب در پنج بخش: درآمد، کلیات و سه بخش روششناسی، مبانی و مسائل حکمت سیاسی متعالیه تدوین شده است. این اثر تحت نظارت عبدالحسین خسروپناه و شریف لکزایی به سامان رسیده است. حسنی در این کتاب با تفکیک حکمت متعالیه با حکمت صدرایی معتقد است صدرالمتالهین و صدرائیان هیچکدام برای توسعه حکمت عملی متعالیه کاری بسزا انجام ندادهاند. ملاصدرا تلاش چندانی برای تاسیس حکمت عملی انجام نمیدهد و در زمینه حکمت سیاسی نیز جز چند صفحهای چیزی نمیانگارد. بنابراین برای ورود به حکمت متعالیه به وادی حیات این جهانی بشر، توسعه در حکمت متعالیه لازم است؛ البته با حفظ مبانی این حکمت.
🔹اندیشه سیاسی صدرالمتالهین
«اندیشه سیاسی صدرالمتالهین» از اولین کتابهایی بود که با موضوع فلسفه سیاسی صدرایی منتشر شد. این کتاب به قلم نجف لکزایی در سال 1381 منتشر شده است. اندیشه سیاسی صدرالمتالهین در پنج فصل، و دو بخش خاتمه و پیوست منتشر شد. زمینههای تکوین شخصیت سیاسی صدرالمتالهین، جایگاه دانش سیاسی در حکمت متعالیه، زندگی سیاسی در اندیشه صدرالمتالهین، حکومت دینی در اندیشه ملاصدرا و ساختار حکومت دینی در اندیشه ملاصدرا عنوان فصول پنجگانه این اثر است. لکزایی در بخشی از مقدمه این اثر مینویسد: «کسانی بهطور قاطع اظهار کردهاند که ملاصدرا اندیشه سیاسی ندارد (سیدعلی قادری) در صورتی که به نظر میرسد این افراد شایسته بود بگویند یا بنویسند که آثارش را مطالعه نکردهایم؛ بنابراین نمیدانیم اندیشه سیاسی دارد یا خیر. همچنین دیگران گفته یا نوشتهاند که پس از فارابی مطلب جدیدی در عرصه فلسفه سیاسی مطرح نشده است (سیدجواد طباطبایی و داود فیرحی). نگارنده در بررسی تفکر سیاسی صدرالمتالهین اهتمام خواهد ورزید که به دور از حب و بغض و پیشداوری، تا آنجا که ممکن است به بررسی اندیشه سیاسی بپردازد.
@cpt_isca_ac_ir
✅ حج مسئلهای است که از ابتدا مورد توجه همه مسلمانان بوده و حضور اقوام و نژادهای مختلف کشــورهای اسلامی در کنگره عظیم حج، مؤید آن است.جمعی که معادل آن را در هیچ کنفرانس و هماندیشی نمیتوانیم ببینیم. در فضای فلسفه حج آنچه توســط #ملا_صدرا در #حکمت_متعالیه مطرح میشود، توجه به انسجام و همبستگی همین جمع است. یعنی توقعی که از این گونه مناســک میرود این است که بتواند به همبستگی بین مسلمانان کمک کند.
❇️ انتظار از برگزاری این مناســک ایجاد انس و الفت و محبت بین مســلمین و افزایش همبستگی میان آنان است. ظرفیتی که اگر به درســتی استفاده شود میتواند مسائل جهان اسلام را حل کند. حضور مســلمانان از تمامی کشورهای اســلامی و همبستگی به وجود آمده در آن، نکتهای اســت که بانیان مراســم برگزاری حج سالهاســت به آن توجهــی ندارند.
✅ بیــش از ۲ میلیون نفر در حج حضــور دارند ولی هیچ بهرهبرداری سیاســی و اجتماعی صورت نمیگیرد و به جای آن بر اختلافها تأکید میشود که جای تعجب دارد . شــاید مهمترین مســئلهای که امروز جهان اســلام در کنار مســائلی چون تروریســم و افراطیگری با آن مواجه است، مســئله فلسطین است.
❇️ مسئله افراطیگری و تروریسم مشکل بخشی از جهان اسلام و خاورمیانه است و در همه کشــورها وجود ندارد ولی فلسطین به عنوان قبله اول مسلمین میتواند توجه جهان اســلام را به خود جلب کند و به مســئله مورد تفاهم کشورهای اسلامی تبدیل شــود.
❇️ فلسطین و کارکرد سیاسی آن در پررنگ کردن وجهه سیاســی مناسک حج، از موضوعات مهم و اولویتدار جهان اسلام است که با وجود گذشــت بیش از ۶۰ ســال از آن، هنوز حل و فصل نشده است. تأکید روی این مســئله در حج میتواند به سیاســتمداران و دولتمردان کشورهای اســلامی یادآوری کند تا این مســئله را به نقطه قابل حلی برســانند و روی کلیدیترین مسئله جهان اسلام تفاهم کنند.
❇️ این نقطه مشترک میتواند موجب همبستگی و انسجام بین مسلمانان شود تا به ســمت حل و فصل آن حرکت کنند و این نکتهای مهم در فضایی است که در آن زیست میکنیم . بحث معامله قرن همان گونه که در پیام رهبر معظم انقلاب به آن اشاره شده در واقع مصادره هویت فلسطینیهاســت؛ چرا که به حضور مردم فلســطین و هویت فلســطینی برای حل این مســئله توجه نشده است.
❇️ عدهای خارج از جهان اسلام مینشینند و میخواهند این مسئله را حل کنند. اگر همه اینها کشورهای اسلامی بودند و با حضور ملت فلسطین میخواستند این مسئله را حل کنند، قابل قبول بود ولی عدهای که ارتباطات مرموز، پنهان و محرمانهای با رژیم صهیونیستی داشته و تحت فشار آمریکا هستند میخواهند آن را حل کنند که نتیجه آن از قبل مشخص است. حضور خود مردم فلســطین نکتهای اســت که باید به آن توجه کرد. هویت فلسطینیان با تعمد و توجه سیاسی مورد غفلت قرار گرفته است. آمریکاییها که پشــت صحنه این معامله هستند بیشــترین تلاش را دارند تا این هویت نادیده گرفته شود. جمهوری اسلامی ایران و مردم فلســطین میگویند که مردم باید خودشان در حل و فصل این موضوع حضور داشــته باشــند و به همین دلیل نیز تمام جریانهای فلسطینی بحث معامله قرن را رد کردند.
❇️ تعریــف رهبری از نقش نخبگان در این مورد، جنبه آگاهیبخشــی و تبیین نظری دارد. در بخشــی از این نقش، ارائــه راه حلهایی که میتواند به حل مســائل عمده جهان اســلام کمک کند، نقش پررنگی دارد.
❇️ بنابراین اولویت بــرای نخبگان تبیین این مســائل و از طرفی دیگر اولویت و اهمیت دادن به این مســائل است. اولویتبخشی به مســائل جهان اسلام و گفت وگو در این مورد مهمترین رسالت نخبگان است. البته باید پشتیبانی عملیاتی از نظریات نخبــگان به وجود بیاید؛ چرا که عدم توجه به نخبگان میتواند بر اقبال آنها در مسائل جهان اسلام تأثیر منفی بگذارد.
@cpt_isca_ac_ir
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
https://hamyaar.ir/6314/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D
🔴 نشست علمی انقلاب اسلامی و توسعه فلسفه سیاسی( به مناسبت چهلمین سال)
♈️ ارایه دهندگان: اعضای هیئت علمی گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی( محمد پزشکی، احمدرضا یزدانی مقدم و شریف لک زایی)
❇️ دبیر علمی: رجبعلی اسفندیار
♈️ به همت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🔴 معرفی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
❇️ پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در سال 1373 به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه علوم و اندیشه سیاسی اسلام و در قالب سه گروه پژوهشی علوم سیاسی، فلسفه سیاسی و فقه سیاسی کار خود را آغاز کرد. در طول سال¬های گذشته با استفاده از تجارب و توان علمی اندیشمندان حوزه و دانشگاه، گام¬های مؤثر و مفیدی در احیا و بازسازی دانش سیاسی اسلام برداشته شده است. این پژوهشکده در جهت فراهم ساختن زمینه¬های لازم برای بازتولید فرهنگ سیاسی – دینی و ارائه دانش سیاسی مبتنی بر منابع اسلامی، سند چشم¬انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران را مبنای کار خود قرار داده و براساس آن، اهداف، وظایف، سیاست¬ها و برنامه¬های خود را تدوین کرده است.
❇️ اهداف
1. نقد مبانی فلسفه و علم سیاسی مدرن
2. تبیین چارچوب های نظری سیاست اسلامی
3. تبیین نظام سیاسی اسلام
4. تولید دانش سیاسی اسلام
5. پاسخ گویی به پرسش های اساسی و معضلات فکری
❇️ گروههای پژوهشی
1. گروه علوم سیاسی (با قلمرو پژوهشی: جامعهشناسی سیاسی، روانشناسی سیاسی، روابط بینالملل، مطالعات منطقهای، جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک، تاریخ سیاسی، انسانشناسی سیاسی، اقتصاد سیاسی، سیاستگذاری عمومی و جهان اسلام).
2. گروه فقه سیاسی (با قلمرو پژوهشی: فلسفه فقه سیاسی، جامعهشناسی فقه سیاسی، تاریخ فقه سیاسی، آسیبشناسی و نقد فقه سیاسی، مطالعات تطبیقی، مسایل و مباحث فقه سیاسی، تفسیر سیاسی قرآن).
3. گروه فلسفه سیاسی (با قلمرو پژوهشی: فلسفه سیاسی، کلام سیاسی، عرفان سیاسی، اخلاق سیاسی، انسانشناسی سیاسی، روششناسی و معرفتشناسی سیاسی).
💠احمد رضا یزدانی مقدم: علامه طباطبایی از بزرگترین فیلسوفان سیاسی تاریخ است
✳️به گزارش روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام احمد رضا یزدانی مقدم، روز پنج شنبه هفتم شهریور ماه در نشست تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و تداوم آن در در علوم انسانی اسلامی که در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در قم برگزار شد گفت: فلسفه سیاسی دانشی است که موضوع آن، سیاست و روش آن فلسفی است؛ یعنی تحلیل فلسفی از موضوعات سیاسی ارایه می دهیم.
🔵وی افزود: در این جا این سوال پیش می آید که علامه در این خصوص مباحثی داشته است یا خیر؟ امروزه این پرسش در خصوص همه فلاسفه مطرح است؛ راه حل آسان و پذیرفته شده آن است که متنی که اهل این دانش، آن متن را فلسفه سیاسی به شمار می آورند را به عنوان فلسفه سیاسی قرار می دهیم که از جمله آنها جمهور و سیاست افلاطون و ارسطو است.
❎استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: محور بحث فلسفه سیاسی، تحلیل فلسفی موضوع حکومت و قانون است و ازاین حیث مرحوم علامه با مقاله ولایت و زعامت و همچنین مباحث مهم تفسیری ذیل چندین آیه یک فیلسوف سیاسی به شمار می روند.
▶️وی اظهارکرد: مرحوم علامه یک فیلسوف سیاسی بزرگ در عصر معاصر به حساب می آیند زیرا مبانی فلسفی خاصی را در حوزه سیاسی مطرح می کنند؛ ایشان در مبانی فلسفی خود به شیوه ای جالب پایه گذاری تفکرات فلسفی سیاسی و حتی روابط بین المللی را در قالب نوع تفکر خاص خود بیان می کنند.
♈️پژوهشگر فلسفه گفت: نظریه ادراکات اعتباری نظریه ای است که ایشان از نجف و در مقاطع مختلف این بحث را مطرح کردند؛ ایشان یک مبنای نظری مهم به نام ادراکات اعتباری دارند که در تفسیر نیز ارایه کرده اند.
💠یزدانی مقدم اظهارکرد: ایشان از نظریه ادراکات اعتباری در حداقل ۵ حوزه دانشی از جمله فقه و اصول و… استفاده می کنند؛ این بنیاد نظری وقتی وارد دانش های گوناگون میشود کلیت دیدگاه فلسفی ایشان را متجلی می کند.
وی افزود: مرحوم علامه بیان می کنند که ما واقعیت را می خواهیم ولی به واقعیت دسترسی نداریم و به جای واقعیت به علم بسنده می کنیم ولی معمولا علم نیز به دست ما نمی آید و به همین خاطر ظن اطمینانی را اعتبار به علم می کنیم.
🌐استاد حوزه کرد: ایشان بیان می کنند که بین ما و جهان خارج، قطع ارتباطی وجود ندارد؛ ایشان ارتباط علم با واقعیت را بیان می کنند؛ ایشان مفهومی به نام تفکر اجتماعی مطرح می کنند؛ این مفهوم تفکر اجتماعی در جلد چهارم المیزان وجود دارد؛ همچنین در مذاکرات با هانری کربن نیز از این مبحث نام می برند؛ یکی از افراد نامه تندی به ایشان می نویسد و ایشان نیز پاسخ نرمی به انامه ایشان دادند ولی مرحوم علامه نیز دیگر از این واژه استفاده نکردند.
💠پژوهشگر فلسفه گفت: مبحث تفکر اجتماعی به این بحث می پردازد که انسان که موجودی اجتماعی است و باید تعلق اجتماعی داشته باشد و منفعت اجتماع و ضرر اجتماع را منفعت خود و ضرر خود تلقی می کند؛ مرحوم علامه بیان می کند که این اجتماع را باید با تفکر اجتماعی یعنی همفکری همه جامعه اداره کنیم؛ زمانی می توانیم از تفکر اجتماعی استفاده کنیم که قائل به رئالیسم اجتماعی باشیم.
🔵یزدانی مقدم اظهارکرد: کل نظریه ادراکات اعتباری برای استفاده از مفهوم استخدام است که این مفهوم بسیار مهم است؛ در مقاله ششم، با یک تقسیم سه بخشی از نظریه ادراکات اعتباری روبرو هستیم؛ بخش اول در خصوص نوع آفرینش ادراکات اعتباری است؛ بخش دوم مرتبط به آن است که ادراکات اعتباری چگونه تکثیر می یابند.
🌐وی افزود: علامه طباطبایی بیان می کند که ما در خصوص حسن قبح فعل به معنی صدور از فاعل صحبت می کنیم و در آنجا توضیح می دهد که حسن قبح فعل فی نفسه یک مساله دیگر است؛
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: بخش سوم این نظریه آن است که این ادراکات اعتباری چه هدفی را تعقیب می کند؟ هدف آن ایجاد تحولاتی در سطح جهان است یعنی نسبت به من و ماده خارجی انفعالاتی ایجاد شود زیرا همه مخلوقات دارای حرکت جوهری هستند؛ حرکت جوهری در گروهی از موجودات که دارای شعور هستند توسط ادراکات اعتباری رخ می دهد.
✳️پژوهشگر فلسفه گفت: مفهوم استخدام پیش از علامه در گفتار فارابی و ابن سینا و… آمده است؛ علامه بیان می کند که خداوند انسان را خلق کرد و به او قدرت فهم واقعیات را دارد و این قدرت نیز برای این است که انسان در حقایق خارجی تصرف کند تا به کمال سعادت خود برسد؛ در اینجا انسان با ادراکات اعتباری در جهان هستی ورود می کند تا به حقیقت برسد.
✳️یزدانی مقدم اظهارکرد: ایشان از این بحث به عدالت اجتماعی می رسند؛ ایشان از مفهوم استخدام برای تعریف عدالت اجتماعی، ارزیابی دین الهی، چگونگی حکومت و روابط سیاسی و اقتصادی داخلی و بین المللی استفاده می کند؛ ایشان تحلیل روابط بین المللی خود را نیز در این خصوص بیان می کند.
@cpt_isca_ac_ir
هدایت شده از شریف لک زایی
قسمت سوم برنامهی مصیر صدر، با حضور دکتر شریف لکزائی، پژوهشگر و کارشناس مسائل سیاسی، عضو هیئت علمی گروه فلسفهی سیاسی پژوهشکدهی علوم و اندیشه، با موضوع اندیشهسیاسی امام موسی صدر، امشب ۱۱ ام شهریورماه از شبکه چهار سیما، ساعت ۲۰:۳۰ پخش خواهدشد.
#شبکهچهار #مصیر #برای_انسان_گردآمدهایم #امام_موسی_صدر_را_آزاد_کنید #گمشدهیاسلام #مصیرصدر #اسلام
@shariflakzaei