بسمه تعالی مرز توحید و شرک در کلام شهید مطهری مرز دقیق توحید و شرک چیست؟ چه نوع اندیشه و نیز چه نوع عملی شرک آمیز است؟ ۱-آیا اعتقاد به موجودی غیر خدا شرک ذاتی است و لازمه توحید ذاتی این است که به موجودیت چیزی غیر از خدا اعتقاد نداشته باشیم؟( نوعی وحدت وجود ) پاسخ: خیر، زیرا پذیرش موجودات دیگر به عنوان مخلوق و فعل خدا و تجلی فیض او نه تنها شرک نیست بلکه مکمل اعتقاد به توحید است. ۲-آیا اعتقاد به نقش و تاثیر مخلوقات و پذیرش نظام علیت در جهان شرک افعالی است؟( نظریه اشاعره و جبریون ) پاسخ: خیر، زیرا با توجه به اینکه مخلوقات در وجود و هویت خود وابسته به ذات پروردگارند، تاثیر و سببیت آنها نیز وابسته به فاعلیت و موثریت او است به تعبیر دیگر فاعلیت آنها در طول فاعلیت خداست نه در عرض آن. اعتقاد به شرک بودن تاثیر اشیا ناشی از این است که ذات آنها را مستقل از خدا دانسته باشیم یعنی ناخودآگاه به شرک ذاتی عقیده داشته باشیم. ۳-آیا اعتقاد به تاثیر مافوق الطبیعی مخلوقات شرک است مانند اماته و احیا و رزق رساندن و برآوردن حاجات با تصرف معنوی و کرامات روحی؟( نظریه وهابیان و جمعی از روشنفکران) پاسخ: خیر، زیرا تفاوتی میان تاثیرات طبیعی و فوق طبیعی از این جهت نیست. در هر دو صورت اگر تاثیر اشیا را مستقل از فاعلیت و مشیت الهی بدانیم شرک است و اگر وابسته به فاعلیت و مشیت خدا بدانیم عین توحید است. اساساً اعتقاد به اینکه تاثیرات مافوق طبیعی منحصراً در قلمرو خداست و تاثیرات طبیعی مشترک میان خدا و خلق است نوعی شرک است زیرا گویا تاثیرات مافوق طبیعی اشیا ناشی از استقلال ذاتی آنهاست. ۴-آیا اعتقاد به تاثیر و نقش آفرینی اموات (حتی انبیا و اولیای الهی)در برآوردن حاجات و درخواست‌ها شرک است؟( نظریه وهابیان و جمعی از روشنفکران ) پاسخ: خیر، زیرا به همان بیان بالا نقش آفرینی مخلوقات اعم از اموات و احیا به دلیل اینکه وابسته به فاعلیت و مشیت و اذن الهی است منافاتی با توحید ندارد. اگر اینگونه گفته شود که مردگان آگاهی و شعور و توانایی ندارند اعتقاد به تأثیر آنها در برآوردن حاجت‌ها و درخواست‌ها غیر معقول و غیرمنطقی است پاسخ می‌دهیم که اولاً غیرمنطقی بودن غیر از شرک آمیز بودن است ثانیا بر اساس آیات روایات، اولیای الهی پس از مرگ، برخوردار از حیات و درک و شعور و توانایی برآوردن حاجات می باشند. مرز دقیق توحید و شرک در اندیشه و فکر، اعتقاد به «از اویی» بودن همه اشیا هم در ذات و هویت و هم در فاعلیت و موثریت است یعنی وابستگی و فقر مطلق همه چیز نسبت به ذات حق. و مرز توحید و شرک در عمل اعتقاد به « به سوی اویی» است. یعنی توجه به هر موجود اعم از توجه ظاهری و معنوی هرگاه به صورت اینکه آن موجود واسطه در درگاه خدا است و به تعبیر دیگر به صورت توجه به یک راه و علامت و نشانه به سوی خدا باشد عین توحید است اما اگر به صورت مقصد و قبله آمال و مستقل از خداوند دیده شود شرک است.( شهید مطهری جهان بینی توحیدی، مبحث مراتب و درجات شرک ) نیکزاد https://eitaa.com/darseostadnikzad

🔅بند بند هنر نمایی خدا را ببیند. 🤔 (تبارک الله احسن الخالقین ) يَـٰٓأَيُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ ٱلۡكَرِيمِ؟ آل عمران ۱۹۰-۱۹۲

باسمه تعالی برهانی بر وحدت وجود ( یعنی انحصار وجود حقیقی در واجب الوجود ) مدعا این است که وجود حقیقی منحصر در ذات واجب الوجود است و چیزی غیر از واجب الوجود، وجود حقیقی ندارد و هرچه غیر آن، وجود بالعرض و مجازی است. به تعبیر دیگر اعتقاد به موجودی غیر خدا شرک ذاتی است و لازمه توحید ذاتی این است که به موجودیت چیزی غیر از خدا اعتقاد نداشته باشیم. زیرا حقيقت «وجود» (كه مقيد به هيچ قيدي و مشروط به هيچ شرطي نیست) يا واجب الوجود بالذات است يا ممکن الوجود بالذاتی است که ذاتا امكام عدم و نيستي دارد؛ و یا ممتنع الوجود است. احتمال دوم باطل است؛ زيرا اگر حقيقت «وجود» ممکن الوجود بوده و امكان عدم داشته باشد لازم مي‌آيد كه هر وجودي و از جمله وجود خداوند نیز ممکن الوجود بوده و امكان عدم داشته باشد؛ زيرا حكم هر حقيقتي به همه افرادش سرايت مي‌كند؛ بنابراين اگر حقيقت «وجود»، امكان عدم داشته باشد وجود خداوند هم كه فردي از همين حقيقت "وجود" است، امكان نيستي دارد و ممكن العدم خواهد بود؛ و اين به معني انكار موجوديت واجب الوجود بالذات است و به الحاد و بي‌خدائي منجر مي‌گردد. همچنین به همین بیان احتمال سوم هم باطل است، و گرنه هر وجودی و از جمله وجود خداوند، ممتنع الوجود بالذات خواهد بود که براهین اثبات وجود خدا آن را نفی می‌کند؛ بنابراين بايد پذيرفت كه حقيقت «وجود»، واجب الوجود بالذات است. در این صورت قبول هر گونه وجود ثانی به معنای پذیرش واجب الوجود دوم است زیرا افراد هر حقیقتی مصداقی از آن حقیقت‌اند پس هر وجود دومی نیز باید واجب الوجود بالذات باشد، بلکه کار به همه خدایی منجر می شود ولی ادله توحید آن را ابطال می‌کنند.پس اعتقاد به وجود ثانی شرک ذاتی است.( این برهان از حجه الاسلام عشاقی است) نقد و بررسی پاسخ نقضی: در نقد این برهان می توانیم به سبک همین برهان بگوییم حقیقت وجود یا واجب بالذات است یا ممکن بالذات و یا ممتنع بالذات. فرض سوم مستلزم انکار هر موجود چه واجب و چه ممکن است که خلاف بدیهی است. فرض اول هم قطعاً نادرست است چون لازمه آن این است که همه موجودات را واجب بدانیم در حالی که جمادات و نباتات و حیوانات و انسان‌ها که اصل وجود آنها بدیهی است و آثار امکانی مانند حادث و متحرک و مشروط و وابسته و نسبی بودن در آنها نیز مشهود و بدیهی است قطعاً واجب الوجود بالذات نیستند. (به ویژه اینکه برخی از مصادیق وجود امکانی و فقری با علم حضوری مشهود است مانند نفس انسان و قوا و افعال و انفعالات آن ) با توجه به اینکه گزینه اول و سوم ابطال شد گزینه دوم صحیح خواهد بود. این امر نشان می‌دهد که اساساً استدلال به سبک مزبور باطل است. پاسخ حلی: باید پرسید مراد از حقیقت وجود بدون هیچ گونه قید و شرط چیست؟ اگر منظور حیثیت تقییدیه است بر اساس اصالت وجود همه موجودات چه واجب و چه ممکن، بدون حیثیت تقییدیه موجودند. یعنی حقیقت وجود منهای حیثیت تقییدیه می‌تواند واجب باشد چنان که می‌تواند ممکن باشد. اگر منظور، حیثیت تعلیلیه است مصداق آن تنها واجب الوجود بالذات است، اما این امر منافاتی با وجود ممکنات ندارد. به تعبیر دیگر حقیقت وجود،صرف نظر از این حیثیت می تواند ممکن الوجود باشد. یعنی با توجه به بداهت وجود ممکنات در خارج و معلوم حضوری بودن برخی از آنها چنانکه گذشت، اثبات می‌شود که حقیقت وجود، اقتضای نفی حیثیت تعلیلیه را ندارد. اگر منظور حقیقت وجود بدون داشتن حیثیت تقیدیه و تعلیلیه باشد باز حقیقت وجود به این معنا منحصر در واجب الوجود خواهد بود اما منافاتی با این امر ندارد که حقیقت وجود منهای این لحاظ در ممکنات مصداق داشته باشد. چنانکه وجود آنها چنانکه گذشت بدیهی و برخی از آنها معلوم حضوری است.از این گذشته آیا مستدل محترم به لوازم نظریه خویش اذعان دارد؟یعنی آیا باور دارد که وجود خود او و استدلال و نظریه و اندیشه او و اندیشه مخالفین او وجود حقیقی ندارد، موجود بالعرض و مجازی است؟ نیکزاد https://eitaa.com/darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۵۵) سال تحصیلی ۱۴۰۲، امارات- نقد و بررسی ادله حجیت ظن مطلق در موضوعات خارجیه از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان در فقه(۱) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۵۶) سال تحصیلی ۱۴۰۲، حجج و امارات( دلیل انسداد و نقد آن)از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان در فقه(۲) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

)👆 خارج اصول، ؛ (۵۸) سال تحصیلی ۱۴۰۲، حجج و امارات( دلیل انسداد و نقد آن(۳))از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان در فقه(۳) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۵۷) سال تحصیلی ۱۴۰۲، حجج و امارات( دلیل انسداد و نقد آن(۲))از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

)👆 خارج اصول، ؛ (۵۸) سال تحصیلی ۱۴۰۲، حجج و امارات( دلیل انسداد و نقد آن(۳))از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆تفسیر سوره فلق از مفسر گرانقدر آیت الله نیکزاد #تفسیر 🆑 @darseostadnikzad