👆 خارج اصول، ؛ (۷۴) سال تحصیلی ۱۴۰۲، اصول عملیه(۱۵)از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان هزینه های مازاد بر دیه(۱) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۷۳) سال تحصیلی ۱۴۰۲، اصول عملیه(۱۴)از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۷۵) سال تحصیلی ۱۴۰۲، اصول عملیه(۱۶)از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان هزینه های مازاد بر دیه(۲) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۷۶) سال تحصیلی ۱۴۰۲، اصول عملیه(۱۷)از آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان هزینه های مازاد بر دیه(۳) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

باسمه تعالی پرسش قرآنی مراد از شهادت خدا و فرشتگان و اولوالعلم بر توحید در آیه ذیل چیست؟ به تعبیر دیگر، شهادت آنها بر توحید چگونه است؟ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُوا الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ(آل عمران/۱۸) پاسخ در مورد شهادت خداوند بر توحید می توان گفت که خداوند هم از جهت ذات و هم از جهت صفات و هم از جهت فعل و هم از جهت قول بر یگانگی خویش شهادت می دهد شهادت از جهت ذات به این صورت است که ذات او وجودی است صرف و بحت و بسیط، یعنی از هر گونه ترکیب و خلیط منزه است. حکما گفته اند صرف الشیئ لایتثنی و لایتکرر، و به همین قاعده بر وحدانیت ذات خداوند استدلال کرده اند. شهادت از جهت صفات به این صورت است که صفات خداوند بی نهایت و مطلق است. یعنی هیچ عیب و نقص و محدودیتی در صفات او راه ندارد. به حکم عقل در کامل مطلق تعدد و تکثر راه ندارد زیرا تعدد اقتضای تغایر و تفاوت دارد، یعنی باید در جهتی از جهات با هم تغایر داشته باشد، لازمه آن این است که هر یک فاقد چیزی باشند که در دیگری وجود دارد. نتیجه‌ آن این است که هیچ کدام از اینها کامل مطلق نباشند. شهادت از جهت فعل به این گونه است که فعل خداوند یعنی جهان هستی برخوردار از انسجام و هماهنگی و نظم و وحدت تدبیر است این ویژگی در جهان هستی گواه بر وحدت خالق و مدبر و مدیر است. در روایتی آمده است که هشام بن حکم از امام صادق علیه السلام می پرسد: ماالدلیل علی أن الله واحد؟ امام فرمود: اتصال التدبیر و تمام الصنع یدل علی أن الله واحد. شهادت از جهت قول به این است که خداوند در آیات متعدد قرآن، بر توحید و وحدانیت خویش تصریح کرده است. دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان در ذیل این آیه است هرچند شهادت‌ ذات و صفات و فعل خدا بر توحید مورد قبول است اما مراد از شهادت بر توحید در این آیه همان شهادت قولی است. دلیل ایشان عبارت« قائما بالقسط » در ذیل است. این جمله حال است یعنی خداوند در حالی که قائم به قسط است بر یگانگی خویش شهادت میدهد. ایشان توضیحاتی در باره قائم به قسط بودن خداوند می دهد که به خاطر پرهیز از طولانی شدن کلام از بیان آن صرف نظر می شود. به دنبال آن می فرماید آوردن این قید( قائما بالقسط) برای این است که صحت و مقبولیت شهادت خدا را اثبات کند و می‌دانیم که تنها شهادت قولی شاهد، منوط به صفت عدالت است. بنابر این مراد از شهادت در اینجا همان شهادت قولی است. به نظر می رسد این استدلال محل تأمل است، اولا به دلیل اینکه اگر خداوند می‌خواست در این عبارت، صدق شهادت قولی خویش را بیان کند جا داشت بر روی وصف صادق بودن تکیه می کرد نه اهل قسط بودن و ثانیاً حتی اگر قبول کنیم که عنوان قسط چنین معنایی را افاده می‌کند عبارت «قائما بالقسط» برای رساندن این معنا دلالت روشنی ندارد چون قیام به قسط بیشتر ناظر به رعایت قسط در عملکرد است نه داشتن صفت قسط. شهادت فرشتگان بر توحید نیز هم فعلی و هم قولی است. شهادت فعلی از این جهت است که کار آنها که مدبرات امور عالم هستند و با انسجام و هماهنگی و همسویی و هم افزایی همراه است نشان می دهد که تحت اشراف مدیریت واحدی هستند. چنان که عبادات آنها که معبود واحدی را می پرستند گواه بر این است معبود و خدای واحدی در کار است. شهادت قولی ملائکه بر توحید، از جهت مدلول اذکار و نیایش های آنهاست که قرآن نقل می کند. شهادت اولواالعلم بر توحید هم از جهت استدلال های آنها و هم از جهت اذکار و عبادات و نیایش های آنهاست. نیکزاد https://eitaa.com/darseostadnikzad

👆 خارج اصول، ؛ (۷۷) سال تحصیلی ۱۴۰۲،اصول عملیه( ۱۸) نقد نظریه حق الطاعه شهید صدر (ره)ز آیت الله نیکزاد #اصول 🆑 @darseostadnikzad

👆درس خارج فقه سال تحصیلی۱۴۰۲؛ ضمان هزینه های مازاد بر دیه(۴) از آیت الله نیکزاد #فقه 🆑 @darseostadnikzad

باسمه تعالی بررسی مهم‌ترین دلیل بر توحید ذاتی شاید مهم‌ترین دلیل بر توحید ذاتی این است که تصور و تعریف ما از خدا این است که خدا به موجودی گفته می شود که کامل مطلق است و هیچ نقص و نیازی ندارد. به حکم عقل تصور تعدد و چندتایی در موجودی که کامل مطلق است معقول و ممکن نیست. زیرا تعدد نشانه تغایر و تمایز است یعنی هر یک واجد وصفی باشد که در دیگری نیست این وصف یا وصف کمال است یا وصف نقص، در هر دو صورت با کامل مطلق بودن هر دو تنافی دارد. با این بیان توحید ذاتی خداوند اثبات می‌شود. مناقشه‌ای که بر این استدلال قابل ذکر است این است که چه محذوری وجود دارد که دو کامل مطلق وجود داشته باشند که هر یک دارای تشخص خاص خویش باشند. به تعبیر دیگر، تفاوت آنها به تشخص آنها باشد زیرا وجود مساوق با تشخص است و هر موجودی دارای تشخصی است مغایر با تشخص دیگری . این مناقشه ای است وجیه و قابل توجه ، اما در عین حال اتقان دلیل مزبور در جای خویش محفوظ است، زیرا همین تعدد تشخص با کامل مطلق بودن هر یک سازگاری ندارد زیرا معنایش این است که هرچند هر یک از آنها واجد سنخ کمال دیگری می باشند اما هر یک از آنها فاقد شخص کمال دیگری است همین امر با کامل مطلق بودن آنها سازگاری ندارد. واجد شخص کمال دیگری بودن قطعاً خود کمال است در حالی که هر یک فاقد آن می‌باشد. می‌توان با تقریر دیگری این مطلب را بیان کرد و آن اینکه کامل مطلق بودن هر یک مستلزم این است که هر یک از آنها مستقل و بی نیاز از دیگری باشد، لازمه آن این است که هیچ یک نسبت به دیگری نه محیط باشد و نه محاط، معنای آن این است کمال وجودی هر یک مختص خویش است و دیگری واجد کمال وجودی آن نیست. همین امر با کامل مطلق بودن آنها همخوانی ندارد. نیکزاد https://eitaa.com/darseostadnikzad