♻️اهمیت ژئوپولیتیکی شیعه و نقش آن در نظم نوین جهانی
🔺بخش اول
💠برای بررسی چگونگی قدرت گرفتن جوامع شیعی در منطقه، علاوه بر توجه به نقش عناصر و مفاهیم انقلابی تشیّع ـ که خود نیاز به نوشتاری جداگانه دارد ـ باید به موقعیت و پراکندگی جغرافیایی شیعیان و اهمیت ژئوپلیتیکی مناطق جغرافیایی آنان و نوع روابط سیاسی دولتهای درون منطقهای و برون منطقهای و تأثیر آن در ایجاد فرصتها توجه کرد.
💠به عبارت دیگر، به دلیل آنکه یک منطقة ژئوپلیتیکی بر پایة یک منطقة جغرافیایی یا فضای جغرافیایی متجانس از حیث ساختاری یا کارکردی شکل میگیرد، میتوان گفت: پیدایش منطقة ژئوپلیتیکی مستلزم باردار شدن سیاسی منطقة جغرافیایی و عناصر آن است.
💠 بدینسان، اگر عناصر ساختاری و کارکردی یک منطقة جغرافیایی به صورت انفرادی یا اجتماعی یا به صورت ناقص یا کامل از بُعد سیاسی نقشآفرین شوند، منطقة جغرافیایی تغییر ماهیت داده، به صورت یک منطقة ژئوپلیتیکی در صحنه ظاهر میشود.
💠در یک منطقة ژئوپلیتیکی، عوامل طبیعی و انسانی کارکرد سیاسی دارند و نظر دولتها و کشورهای درون منطقه یا برون منطقه را به خود جلب میکنند و کنش و واکنش آنها را برمیانگیزند، به گونهای که آنان بخشی از الگوی رفتاری خود را نسبت به آن عناصر شکل میدهند. منطقة ژئوپلیتیکی بسترساز شکلگیری الگوی فضایی روابط سیاسی دولتهای درون منطقهای و برون منطقهای است.
💠بر این اساس، باید ببینیم کشورهای واقع در منطقه به لحاظ ساختاری، از چه ظرفیتها و محدودیتهای ژئوپلیتیکی برای تبدیل شدن به یک منطقة ژئوپلیتیکی تحت عنوان «ژئوپلیتیک شیعه» برخوردارند و این موقعیتها چه فرصتها و محدودیتهایی برای نهضت شیعی فراهم آوردهاند.
💠 به هر حال، با توجه به اینکه یکی از عوامل مهم بازگشت عنصر تشیع ـ به عنوان یک عامل ژئوپلیتیک ـ در منطقه، ویژگیهای ژئوپلیتیکی مناطقی است که شیعیان در آنها حضور دارند، ضروری است به بحث «ژئوپلیتیک شیعه» و ویژگیهای ژئوپلیتیکی کشورهای واقع در آن بپردازیم.
#ادامه_دارد...
🆔 @difqom
❇️مروري بر مقاطع تاريخي جمهوري اسلامي
🔸بخش اول: #دولت_موقت و #بازرگان
▪️1 از 8
🔺دولت موقت به نخست وزیری بازرگان و با حکم امام خمینی(ره) فعالیت خود را از 15 بهمن 1357 آغاز و تا 15 آبان 1358 ادامه داد، در واقع مدت فعالیت این دولت 9 ماه بوده است.
🔺اهم فعالیتها و عملکرد دولت موقت بدین شرح است:
1. تسریع در انتقال قدرت
2. اداره موقت کشور
3. زمينهسازی برای برگزاری انتخابات
4. عم برخود قاطع با جدایی طلبان
5. همراهمی با منافقین، لیبرالها و جبهه ملی
6. عدم ایستادگی در برابر زیادخواهی آمریکا
🔺نقش بنیانگذار جمهوری اسلامی در تعیین و ادامه فعالیتهای دولت موقت در مدت زمان کوتاهی که در حاکمیت قرار گرفتند، بسیار جالب توجه است.
🔺حکم امام(ره) در تعیین دولت موقت: «بنا به پیشنهاد شورای انقلاب بر حسب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص مأمور تشکیل دولت موقت مینمایم.»
🔺حمایت جدی امام(ره) از دولت موقت: «ایشان را حاکم کردم به واسطه ولایتی که از طرف شارع مقدس دارم، ملت باید از او اتباع کند، یک حکومت عادی نیست یک حکومت شرعی است، باید از او اتباع کنند. مخالفت با این حکومت مخالفت با شرع است قیام علیه شرع است. قیام علیه حکومت شرع جزایش در قانون ما هست، من تنبّه میدهم به کسانی که تخیل این معنی را میکنند که کارشکنی بکنند یا اینکه خدای نخواسته یک وقت قیام با ضد این حکومت بکنند؛ من اعلام میکنم به آنها که جزای آنها بسیار سخت است. در فقه اسلام قیام بر ضد حکومت خدایی قیام بر ضد خداست، قیام بر ضد خدا کفر است.»
🔺بازرگان فردی میانهرو، معتقد به اصلاحات دموکراتیک و سیاست گامبهگام بود و از اقدامات انقلابی استقبال چندانی نمیکرد. این در حالی بود که جامعه ایران، شدیداً از هیجانات فزاینده انقلابی متأثر بود و توده جامعه، اقدامات انقلابی را طلب مینمود. بر این اساس، میتوان به علت درخواست حضرت امام(ره) از مردم برای حمایت از دولت بازرگان و نیز حمایت خود ایشان از این دولت پی برد.
#ادامه_دارد...
🆔 @difqom
♻️اهمیت ژئوپولیتیکی شیعه و نقش آن در نظم نوین جهانی
🔺بخش دوم
💠دکتر عزتی با تأکید بر تأثیر عوامل فرهنگی در ژئوپلیتیک و پیوستگی این دو بحث، ژئوپلیتیک اسلام را مطرح میکند. از نظر وی، محدودة ژئوپلیتیک جهان اسلام در حال حاضر، در چهار بخش کاملاً متفاوت قابل تفکیک و بررسی است که عبارتند از:
1. مرکز جهان اسلام که در حقیقت، گوارة جهان اسلام و منطبق با بخش جنوب غربی آسیا یا خاورمیانه است.
2. شمال جهان اسلام که شامل آسیای مرکزی و قفقاز است.
3. غرب جهان اسلام که شامل کشورهای شمال، شمال شرق و بخشهای دیگر آفریقاست.
4. شرق جهان اسلام که از مرزهای شرقی ایران آغاز شده و تا کرانههای غربی اقیانوس آرام گسترش مییابد.
💠به نظر وی، بررسی ژئوپلیتیکی قلمرو جهان اسلام مشخص میسازد که مرکز آن از اهمیتی ویژه برخوردار است. این اهمیت با موقعیت خاص ژئوپلیتیکی و تاریخی و فرهنگی ایران پیوند میخورد و این کشور را به عاملی مهم در صحنة عملیاتی منطقه تبدیل میکند.
💠پس از این اشارة کوتاه به ژئوپلیتیک و قلمرو جهان اسلام، سعی میکنیم در چنین چارچوبی ژئوپلیتیک شیعه را مورد توجه قرار دهیم.
💠اگر بخواهیم به واژة «ژئوپلیتیک شیعه» دست یابیم، باید به گذشته و به زمان جنگ سرد باز گردیم. خانم افشار در این زمینه مینویسد:
💠در جنگ سرد، منطقة اور آسیا مرکز جهان یا به عبارتی هارتلند به شمار میآمد. در آن زمان، انتقال انرژی و دسترسی به آن و مفاهیمی از این قبیل، رئوس اصلی ژئوپلیتیک به حساب میآمد. اما بعد از ارائة تز «برخورد تمدنها» از سوی هانتینگتون، شاهد سیاسی شدن هویتهای فرهنگی، قومی، مذهبی و... بودیم که ژئوپلیتیک شیعه در این چارچوب فکری و استراتژیکی قرار گرفت.
💠با توجه به سطر قبل، «ژئوپلیتیک شیعه» به مفهوم امتداد جغرافیای سیاسی شیعیان در کشورهای مختلف خاورمیانة بزرگ با هارتلند ایران است. از اینجاست که متوجه میشویم که ایران دارای چه اهمیت استراتژیک و فوقالعادهای است. این اهمیت تا آنجایی است که گراهام فولر در کتاب خود، ایران را «قبلة عالم»، و پروفسور روحالله زمانی ایران را «دوراهی حساس» مینامد.
#ادامه_دارد
🆔 @difqom
❇️مروري بر مقاطع تاريخي جمهوري اسلامي
🔸بخش اول: #دولت_موقت و #بازرگان
▪️2 از 8
💠بیاعتقادی و بیتوجهی دولت موقت به فضای انقلابی حاکم بر جامعه
🔺دولت موقت سعی داشت ساختارهای به ارث رسیده از دوره پهلوی را هیجان حفظ کند و صرفا افراد عوض شوند، حال آن که مردم تغییر و دگرگونی کامل ساختارها و جایگزینی ساختارهایی نوین و متفاوت از گذشته را میطلبیدند.
🔺صادق زیباکلام میگوید: «در سال 1358 همه ما مسحور گفتمان انقلابی بودیم... به مردمی که اسیر گفتمان انقلابی بودند، نمیشد گفت که مهندس بازرگان به دردتان میخورد. عدم موفقیت دولت موقت، به عملکرد ضعیف آن برمیگشت. مهندس بازرگان نخستوزیری را به اکراه پذیرفته بود و با اکراه هم کار میکرد. اگر دولت موقت مقداری محکمتر، جدیتر و با اعتقادتر کار میکرد، موفق میشد. تنها هنر مهندس بازرگان این بود که مرتب میگفت ما استعفا میکنیم.»
🔺حبیبالله پیمان ملاقات بازرگان و یزدی با برژینسکی را بدون بحث در شورای انقلاب یا مجمعی دیگر، ناشی از عدم درک شرایط انقلابیمیداند و نتیجهگیری میکند که: «در واقع در فضای فکری دیگری فکر میشد. ضعف عمده دولت موقت بینشی و ساختاری بود. بینش و ایدئولوژی آنها قدرت تجزیه و تحلیل و درک درست واقعیتها و شرایط انقلاب را نداشت. در نتیجه با واقعیتها بیگانه ماندند. از نظر ساختاری هم دارای برنامهای برای عمل و تغییر شرایط و کنترل حوادث نبودند و نتوانستند وحدت نیروهای انقلاب را برای حفظ دستاورد آزادی و حکومت ملی مردمی تأمین کنند و نتوانستند مردم را به سوی حرکتی سالم در جهت تشکیل و استقرار نهادهای مردمی و شوراها و بعدا مجلس موسسان هدایت کنند.»
🔺عدم درک شرایط انقلابی و همگامی با آن از سوی دولت موقت، باعث پدید آمدن وضعیت «قدرت دوگانه» در کشور شد و در نتیجه جناحهای فکری و سیاسی، به جای این که همه توان خود را برای پیشبرد و استقرار اهداف انقلاب در یکی از حساسترین زمانها صرف کنند، به رقابت سیاسی و جناحی، مشغول شدند.
#ادامه_دارد...
🆔 @difqom
🔰جراحی اقتصادی دولت
1از2
⭕️انجام هر عمل جراحی نیازمند دو #شرط است:
یک: بیمار از مهارت و تخصص پزشک #مطمئن باشد؛ صرف شهرت و نام و پرکردن رزومه کافی نیست.
دو: پزشک بتواند بیمار را #مقتاعد کند و ریسک عمل را بقبولاند. چون انجام عمل هزینه بردار و نیازمند دوره استراحت و نقاهت و تعطیلی فعالیت هاست.
⭕️در حراجی های بزرگ و مهم فردی مانند قلب و مغز، اولات فرد بیمار و متخصصین باید به این نتیجه برسند که راهی جز عمل #جراحی وجود ندارد؛ ولو این عمل با #ریسک هایی روبه رو بوده و #عوارضی داشته باشد.
⭕️در اصلاحات عمیق اقتصادی، دولت ها نقش جراح را بازی میکند و جامعه، نقش بیماری که باید رهسپار اتاق عمل شود. متاسفانه به دلیل #عملکرد ناکارآمدی دولت ها، #اعتماد جامعه به این دکتر ضعیف شده است؛ و اگر این جراح، بهترین دکتر جراح منطقه هم باشد، سابقه دولت ها موجب عدم اعتماد 85 میلیون بیمار شده است.
⭕️در اقتصاد خرد و روزمره نیز همینطور است: کافی است دو چک از یک تاجر برجسته برگشت بخورد؛ دیگر اعتباری باقی نمی ماند.
⭕️شرط دوم جراحی، #اقناع_سازی بود. امروزه در دنیا تیم های تحقیقاتی اقتصادی، با هدف انتشار #مقالات_علمي، به راهکارهای برون رفت از بحران اقتصادی برای تصمیم سازان می پردازند و در ضمن اقدامات اقناع سازی را نیز پیشنهاد می دهند.
⭕️ هرچند اقناع سازی بیمار برای عمل جراحی، با جامعه برای یک سیاست اقتصادی، تفاوت هایی نیز دارد؛ از جمله اینکه پزشک میتواند بیمار را بیهوش کند تا در زمان جراحی دردی احساس نکند، ولی معمولا در #اصلاحات_اقتصادی، به دلیل پایین بودن #صبر و تحمل اکثریت ملت، #متوقف شده و باز به نقطه آغاز باز می گردد. این مساله می تواند سالها اصلاحات اقتصادی را عقب بیندازد.
⭕️به همین دلیل در تدوین استراتژی اصلاحات اقتصادی، کارشناسان علاوه بر آنکه باید بگویند که چه سیاستی باید اجرا شود؟، باید همزمان پاسخی برای زمان اجرا، سیاست های مکملی، مقدمات لازم، میزان سرعت و شتاب اجرای برنامه و... داشته باشند.
#ادامه_دارد...
#جراحي_اقتصادي
🆔 @difqom
❇️مروري بر مقاطع تاريخي جمهوري اسلامي
🔸بخش اول: #دولت_موقت و #بازرگان
▪️3 از 8
💠عدم هماهنگی با ارزشهای اسلامی
🔺در این که اندیشه مسلط بر فضای انقلاب یک اندیشه دینی و اسلامی بود، جای هیچ شک و تردیدی وجود ندارد، اما برخی از اعضای دولت موقت نتوانستند خود را با ارزشهای اسلامی به طور کامل هماهنگ کنند و حتی علیه مبانی دینی و انقلابی اظهاراتی نمودند. مثلا حسن نزیه در نهم خرداد ماه سال 1358 درباره عدم امکان اجرایی قوانین اسلامی گفت: «...این نه ممکن و نه مفید و نه خوب است که بخواهیم تمامی مسائل سیاسی ـ اقتصادی و حقوقی کشور را براساس موازین و مقررات اسلامی مورد حل و فصل قرار دهیم.»
🔺این اظهارات انتقادهای گستردهای را برانگیخت. سایر اعضای دولت موقت از جمله خود بازرگان، عزتالله سحابی و عباس امیر انتظام نیز از تداخل دین و سیاست انتقاد کرده و آن را به عنوان راهبردی برای تشکیل حکومت محکوم نمودند. بازرگان حتی آشکارا گفت: «هدف اتخاذی دولت موقت خدمت به ایران از طریق اسلام و به دستور اسلام بود، در حالی که آقای خمینی برای انقلاب و برای رسالت خود خدمت به اسلام از طریق ایران را اختیار کرده بودهاند.»
🔺بازرگان از مکتبی بودن و مکتبگرایی انتقاد کرده و در پیش گرفتن این رویه از سوی انقلابیون در سالهای اولیه انقلاب را معادل انحصارگری دانسته است.
💠عدم همسویی با نهادهای انقلابی
🔺مهمترین نهادهای انقلابی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیتههای انقلاب اسلامی و دادگاههای انقلاب بودند. این نهادها خارج از قلمرو فعالیت و اختیارات دولت موقت بوده و به اقدامات انقلابی که در آن دوره بسیار ضرورت داشت مبادرت میکردند.
🔺در این بین، از جمله اقدامات انقلابی مورد انتقاد و مخالفت دولت موقت، دستگیریها و اعدامهای مقامات منسوب به حکومت پهلوی بود. نهادهای انقلابی در پاسخ به ضرورتهای ناشی از شرایط انقلاب اسلامی شکل گرفته بودند و به تدریج به نهادهای موازی با دولت موقت تبدیل شدند. این نهادها عموما تحت نظر مستقیم با غیر مستقیم رهبری انقلاب عمل میکردند و تابع قوانین و مقررات داخلی خودشان بودند. عمدهترین وجه عملکرد نهادهای انقلابی، انقلابیگری بود که در نقطه مقابل وجه مشخصه عملکرد دولت موقت که شامل اصلاحطلبی و حرکت گامبه گام بود، قرار داشت و تلاشهای دولت موقت برای کنترل اعمال و تصمیمات این نهادها در عمل به جایی نرسید.
🔺وقتی بازرگان موفق به انحلال این نهادها نشد، در پیام تلویزیونی خود در تاریخ بیست و هشتم تیر ماه سال 1358 گفت: «کمیتهها و دادگاههای انقلاب کار دولت را به بنبست کشانیدهاند و چارهای جز استعفا برای ما باقی نگذاشتهاند.»
🔺همچنین در پیام دیگری خطاب بر مردم اعلام کرد که: «همه مردم بدانند که دولت موقت کاری از پیش نبرده و این سردرگمی که در سراسر مملکت وجود دارد تنها به دلیل تعدد مراکز تصمیمگیری است.» بازرگان هیچ وقت حاضر نشد در رفتار و گفتارش در برابر این نهادهای انقلابی تجدیدنظر کند و همین عدم تمکین سرانجام به تضعیف خود منتهی شد.
#ادامه_دارد
🆔 @difqom
♻️اهمیت ژئوپولیتیکی شیعه و نقش آن در نظم نوین جهانی
🔺بخش چهارم
💠اهمیت استراتژیک منطقه خلیج فارس
🔸خلیج فارس به عنوان مهمترین و بزرگترین مخزن نفتی جهان، نقش تعیین کننده ای در سرنوشت اقتصادی جهان دارد. با توجه به بحران انرژی موجود در دنیا و تا زمانی که نفت به عنوان بهترین و ارزان ترین منبع انرژی مطرح است و ترانزیت نفت از تنگه هرمز برای کشورهای غربی اهمیت خاصی دارد، قدرتی که بخواهد کنترل سیاسی جهان را به دست آورد از طریق خلیج فارس و استفاده از اهرم انرژی قادر خواهد بود به اهداف خود نایل آید.
🔸با این حال اهمیت این منطقه صرفا در وجود منابع گسترده نفتی و معدنی آن خلاصه نمی شود و نقش سیاسی منطقه خلیج فارس با توجه به اهمیت ایدئولوژیکی، ارتباطی و ژئواستراتژیک منطقه خلیج فارس، بررسی و مطالعه مولفه های ذیل ضروری است:
↙️الف: وضعیت طبیعی و موقعیت جغرافیایی
🔸خلیج فارس به لحاظ وضعیت طبیعی و موقعیت جغرافیایی، از دیر زمان حایز اهمیت بوده است. از یک سو این منطقه حلقه ارتباطی میان شرف و غرب بوده، و از سوی دیگر به دلیل داشتن تنگه هرمز که یکی از استراتژیک ترین تنگه های جهانی است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
🔸خلیج فارس محور ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر استراتژیک در منطقه خاورمیانه، به عنوان بزرگترین و مهمترین مرکز ارتباطی بین سه قاره مطرح است و بخشی از یک مجرای ارتباطی را که دو دریای مدیترانه و سرخ و دو اقیانوس هند و اطلس را به هم می پیوندد، تشکیل می دهد.
🔸به همین دلیل این موقعیت از روزگاران پیشین مورد توجه قدرت های جهانی بوده و بازرگانان کالاها را از شرق و جنوب آسیا به خلیج فارس حمل می کرده اند و از آنجا به سواحل مدیترانه و اروپا می برده اند.
#ادامه_دارد
🆔 @difqom