شاخصه های عرفان اصیل اسلامی از دیدگاه آیت الله مصباح
برای شناخت عرفان راستین و تمییز آن از جریان های انحرافی توجه به شاخصه های عرفان اصیل اهمیت دارد.
یکی از شاخصه های عرفان اصیل مطابقت با فطرت است. همانطور که دین حق مطابق با فطرت است، عرفان دینی که جز حقیقت همان دین نیست در اعتقاد و سلوک مطابق با فطرت است. مهم¬ترین اصل فطری در اینجا توحید است که در دین و عرفان اصیل محوریت دارد. در مقام سلوک نیز هماهنگی با فطرت اهمیت دارد. به عنوان مثال، دربارۀ غرایز و خواسته¬های مادی و جسمانی انسان افراط و تفریط خلاف فطرت است و میانه روی و رعایت اعتدال مقتضای فطرت است. نه تعطیل غرایز مطلوب است، نه افسارگسیختگی و زیاده روی. این اصل در همۀ اعمال جاری است.
ویژگی دیگر عرفان راستین همه جانبه بودن است. عرفان راستین رشد همه جانبۀ انسان را اقتضا دارد، نه رشد در یک جنبه همراه با ضعف و نقص در جنبه های دیگر را. سلوک عرفانی نباید به سمتی باشد که فقط یک بعد انسان به کمال برسد. انسان باید به مقام مظهریت جمیع اسماء الهی برسد. از این جهت در روش سلوکی توجه به بارور شدن همۀ استعدادهای انسان ضروری است. سلوک عرفانی باید به گونه ای تنطیم شود که انسان را در همۀ شئون زندگی متوجه خدا کند و به همۀ اعمال انسان صبغۀ الهی دهد.
اعتقاد به تعارض و تضاد میان بعد مادی و معنوی انسان از انحرافاتی است که در بسیاری از سنت ها و فرقه های عرفانی رخ داد است. بی توجهی به نیازهای جسمی و فعالیت های اجتماعی انحراف از عرفان راستین است. از نظر اسلام این ابعاد مکمل یکدیگرند. به مثل، تجارت اگر برای رضای خدا باشد عبادت است. «عرفان صحیح اسلامی روشی است متعادل که در آن، دنیا و آخرت هرکدام بهره و جایگاه خود را دارند. از این کلام موجز و نورانی، روش و دستور صریح عرفانی آشکار می شود: «لیس منا من ترک دنیاه لدینه او ترک دینه لدنیاه»؛ از ما نیست کسی که دنیایش را برای دینش ترک کند، یا دینش را برای دنیایش.»
مطابقت با شریعت شاخصۀ دیگر عرفان اصیل است. هیچ آموزه و دستور العمل سلوکی نباید مخالف با شریعت باشد. قرآن کریم در آیات متعدد تبعیت از وحی، پیروی از پیامبر و عمل به احکام الهی را صراط مستقیمی میداند که تخطی از آن جایز نیست و پیروی از هوای نفس و شیطان را منع کرده است. اسوه و نمونۀ اعلای عرفان، پیامبر خدا (ص) و ائمۀ اطهار هستند.
برگرفته از کتاب: چراغ فروزان حکمت، ص 72.
http://eitaa.com/dreshkevari
منظومۀ معرفتی خدامحور
در مرکز منظومۀ معرفتی آیت الله مصباح توحید قرار دارد. خدامحوری در همۀ ابعاد و اجزای اندیشه و حیات استاد مصباح سریان دارد: در فلسفه، الاهیات، عرفان، اخلاق، و علوم اجتماعی. هیچ یک از عناصر منظومۀ معرفتی او بدون خدامحوری نیست. در هستی شناسی خدا به عنوان تنها وجود غنی و مستقل در هستی شناخته میشود و سایر موجودات عین ربط و فقر و وابستگی به او. در اعتقاد دینی توحید اصل الاصول و روح جاری در همۀ اجزای دین است. در انسان شناسی کمال انسان تنها در قرب به خداست. در نظام ارزشی و فلسفۀ اخلاق، قرب به خدا منشأ و معیار ارزش و ارزش اصیل و غائی است. در فقه و حقوق و سیاست و همۀ عرصه های حکمت عملی همۀ باید و نبایدهای زندگی از او نشأت می گیرد؛ تنها شارع و قانونگذار و آمر و ناهی و داور نهائی اوست. در سیاست تنها حاکم و منشأ مشروعیت اوست. در اقتصاد تنها مالک حقیقی خداست. بنابر این منظومۀ معرفتی استاد مصباح منظومه ای توحیدی است. البته هر مؤمن راستینی باید چنین باشد، اما در واقع و عمل همه چنین توجهی ندارند. در میان آنها هم که چنین توجهی دارند کمتر کسی می توان یافت که به تفصیل لوازم توحید محوری را اندیشیده و در آن باب نظریه پردازی کرده و در عرصه های گوناگون آثار و لوازم آن را تبیین و تنقیح کرده باشد.
برگرفته از کتاب چراغ فروزان حکمت، ص 44
http://eitaa.com/dreshkevari
مواجهه حوزه علمیه با فلسفه غرب
گزارشی از سخنرانی محمد فنایی اشکوری
https://www.ibna.ir/fa/report/318297/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D9%87-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87
کتاب اثولوجیا را که اثری نوافلاطونی بود به ارسطو نسبت دادند نه افلاطون
http://eitaa.com/dreshkevari
چاپ جدید کتاب دانش اسلامی و دانشگاه اسلامی
به قلم محمد فنائی اشکوری
دانش اسلامی و دانشگاه اسلامی شاید نخستین کتاب به زبان فارسی در مسئلۀ علم دینی و دانشگاه اسلامی است که در سال ۱۳۷۷ منتشر گردید.
اکنون مباحث علم دینی از مباحث کانونی در ایران است و در سال های اخیر کتاب¬ها و مقالات بسیاری در این زمینه نوشته شده است.
اخیرا این کتاب از سوی انتشارات موسسه امام خمینی بازنشر شده است. در این کتاب مباحثی در فلسفۀ علم، نسبت دین و عقل، علم اسلامی، دانشگاه اسلامی و چند بحث فلسفی مرتبط با این موضوعات مطرح شده است.
http://eitaa.com/dreshkevari
فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ وَإِنَّا إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ
اللهم اشف کل مریض
مارا به دعا کاش فراموش نسازند
رندان سحر خیز که صاحب نفسانند.
http://eitaa.com/dreshkevari
اشاره امام جواد (ع) به ضرورت سه امر در سلوک ایمانی:
🌹الْمُؤمِنُ يَحْتاجُ إلى ثَلاثِ خِصالٍ: تَوْفيقٍ مِنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَ واعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ، وَقَبُولٍ مِمَّنْ يَنْصَحُهُ.
مؤمن به سه چیز نيازمند است:
1⃣توفيق از طرف خداوند متعال؛
2⃣واعظى از درون خود؛
3⃣قبول و پذيرش نصيحت كسى كه او را نصيحت میکند.
http://eitaa.com/dreshkevari
آیت الله مصباح و بسط فلسفۀ اسلامی
فلسفۀ اسلامی سنتی بیشتر متمرکز بر مابعدالطبیعه یا هستی شناسی و تاحدی علم النفس بوده است و به شاخه های دیگر فلسفه کمتر توجه استقلالی کرده است؛ از این رو بسیاری از شعبه های فلسفه، که امروزه در ایران به آنها فلسفه های مضاف می گویند، در سنت ما شکوفا نشده اند. استاد مصباح با استفاده از اصول بنیادین فلسفی در معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی و با الهام از معارف اسلامی، و همچنین با بهرمندی از تجربۀ فلسفۀ غرب، کوشید فلسفۀ اسلامی را بسط دهد و به شعب دیگر فلسفه همچون معرفت شناسی، فلسفۀ اخلاق، فلسفۀ دین، سیاست، حقوق، تاریخ، اجتماع و فلسفۀ علوم انسانی توجه کند و در این زمینه ها گام هایی بردارد. البته پیش از ایشان شهید مطهری تا حدی به برخی از این حوزه ها توجه کرده و راه را تا حدی گشوده بود، و استاد مصباح این راه را ادامه و بسط داد. این حوزه که بسیار اهمیت دارد هنوز در جامعۀ ما بخوبی شناخته نشده و با نگاه اسلامی در بسیاری از این حوزه ها فلسفه ورزی جدی صورت نگرفته است. بی شک استاد مصباح یکی از نظریه پردازان پیشگام در این وادی است. نظریه پردازی های او به ویژه در معرفت شناسی و فلسفۀ اخلاق به قدری اهمیت دارد که می توان او را مؤسس معرفت شناسی و فلسفۀ اخلاق نوین اسلامی دانست.
برگرفته از کتاب چراغ فروزان حکمت، ص 34
http://eitaa.com/dreshkevari
🔶معرفی کتاب📗
دفاع از عقلانیت: پاسخی به پرسش ها و شبهات رایج درباره فلسفه اسلامی
مولف : محمد فنایی اشکوری
ناشر کتاب : انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
سال نشر : ۱۳۹۸
تعداد صفحات : ۹۶
در مقدمه کتاب آمده است:
برخی از عالمان دینی در فرهنگ اسلامی از فلسفه به عنوان پشتوانه عقلانی باورهای دینی بهره برده اند، اما گروهی دیگر از آنان با فلسفه به مخالفت برخاسته اند.
در این نوشتار میکوشیم برخی از زمینه ها و علل مخالفت با فلسفه را بررسی، و پاره ای از برداشت های ناصواب در این زمینه را نقد و از تفکر فلسفی که چیزی جز اِعمال عقلانیت نیست، دفاع کنیم.
#فلسفه
#عقلانیت
#دین_و_فلسفه
http://eitaa.com/dreshkevari
https://www.instagram.com/tv/CNYV8qxhq_R/?utm_medium=share_sheet
پرفسور لگنهاوزن: چطور مسلمان و شیعه شدم؟
http://eitaa.com/dreshkevari