🔴برگزاری جلسه شورای سیاستگذاری
📌 از مصوّبات:
1- مقرر شد موسسه انتشارات حوزه با توجه به تفاهم نامه داخلی بامعاونت پژوهش در نشر آثار دبیرخانه ومراحل آماده سازی آنها اقدام کند.
2- مقرر شد هر یک از انجمن های علمی حوزه دو نشست علمی در محورهای موضوعی دبیرخانه برگزار نموده و هم چنین یک ویژه نامه در موضوع تطور شناسی دانش مربوط، تولید و بودجه مورد نیاز نیز از طریق معاونت پژوهش تامین گردد.
3- مقرر شد با توجه به دستور مدیر محترم حوزه و تمشیت جناب آقای رضایی که در جلسه شورای سیاستگذاری حضور داشته اند، مصوبات بندهای شماره 5 و6 کمیته پشتیبانی که در ذیل می آید جهت اعمال در قراردادها انجام شود.
4 - مقرر شد معیار پرداخت حق الزحمه از کف تا سقف برای حق جلسات و اعضای گروه ها وکمیته های علمی دبیرخانه بر اساس مقاله مقبول (۲ ارزیابی مقاله و امتیاز کسب شده در محتوای مقاله) معادل دکتری لحاظ گردد)
5 مقرر شد پرداختهای مرکز اسناد و مرکز رسانه از طریق دبیرخانه سده انجام شود و مراحل تسویه توسط مراکز مربوطه(اسناد ورسانه) انجام پذیرد.
✅تاریخ تشکیل جلسه: چهارشنبه 07/02/1401
✔مکان:سالن جلسات معاونت پژوهش حوزه های علمیه
👈 اعضای جلسه:
حاضران :حضرات آقایان: فرحانی- مقیمی- مولایی- رضایی- برته -رجبی نیا- موسوی- پیرانی- صابر- ابوالحسنی
@dr_sadeh
🔴نگاهی به تاریخچه پیدایش حوزههای علمیه ایران‼
📌تاریخ تأسیس حوزههای علمیه در ایران، همزمان با شروع غیبت کبری و ظهور شخصیتهائی چون شیخ صدوق در ری و پدرش (علی بن حسین بابویه) در قم است. شیخ مفید که از مؤسسین حوزه علمیه بغداد است، خود از شاگردان شیخ صدوق به شمار میرود. روند تاسیس و رونق یافتن حوزههای علمیه در ایران در سیر تاریخ ادامه یافته و حوزههائی در اصفهان، مشهد، ری، قم و شهرهای بزرگ دائر شده است که عمدتا از لحاظ علمی تحت تاثیر حوزه علمیه نجف بودهاند.
✅در عصر صفوی با هجرت علماء بزرگ به اصفهان، این حوزه رونق خاصی مییابد.
✍ دوره جدید شکوفائی حوزهها در ایران با هجرت آیت الله شیخ عبدالکریم حائری از نجف به قم آغاز میشود و سپس با زعامت و مرجعیت عامه آیت الله العظمی بروجردی رونق بیشتری یافته به طوری که توجه بسیاری را به سمت خود جلب میکند.
🤗با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تحت فشار قرار گرفتن علماء در نجف از سوی رژیم بعث عراق، حوزه علمیه قم تبدیل به محور و مرکز حوزههای علمیه در جهان تشیع میگردد به طوری که هم اکنون هیچ حوزهای در جهان تشیع به عظمت آن نمیرسد و هزاران دانشمند و جویای حقیقت اسلام ناب از سراسر جهان در آن به تعلیم و تدریس و تحقیق میپردازند (تاریخچه حوزه علمیه، از این منابع اقتباس شده است.[۵] [۶] [۷]) و در مسیر خدمت به ارزشها و معارف والای دین و مذهب تشیع و حفظ دینداری مردم از هیچ تلاشی دریغ نمیکنند و در حقیقت، این عملکرد و تلاشها را برای خود افتخاری بس ارزشمند میدانند چرا که در راستای عملکرد معصومین علیهمالسلام و خدمت به مذهب، در این مسیر و هدف گرانمایه گام برمیدارند.
@dr_sadeh
🔴نگاهی به تاریخچه پیدایش حوزه علمیه قم
✍پس از مهاجرت اجباری شمار قابل توجهی از اشعریان یمنیِ ساکن کوفه به قم، در پی آزارهای والیان اموی بسیاری از شیعیان عراق و نواحی دیگر نیز راهی این شهر شدند.
قم که از یک سو از مرکز خلافت (دمشق و سپس بغداد) دور بود و از سوی دیگر در همسایگی کرج ابودُلَف قرار داشت که حاکمان آن شیعه بودند، فضایی آزاد و نسبتاً آرام برای شیعیان شد و چند تن از محدثان و درسآموختگان کوفه ــ مهمترین مرکز تعلیم آموزههای امامان شیعه ــ میراث علمی آن شهر را به قم انتقال دادند.
نامورترین آنان ابراهیم بن هاشم است که او را نخستین فردی دانستهاند که حدیث علمای کوفه را به قم آورد. در بغداد و ری وضع به گونهای دیگر بود.
@dr_sadeh
🔴علوم حوزوی
قدیم و جدید‼
‼
✔از آنجا که رسالت حوزهها آموزش معارف اسلام و ابلاغ آن به مردم است، تمام علومی که به فهم معارف حقه دین اسلام کمک میکند و حوزه را در به دوش کشیدن این رسالت کمک میکند، جزو محدوده علوم حوزوی به شمار میرود، گرچه برخی از این علوم در طول سالهای متمادی با توجه به مقتضیات زمان و شرایط مختلف، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
✔علوم اسلامی در عصر غیبت، در هشت محور ارائه گردیده و علما و طلاب وظیفه داشتهاند در حد توان در این زمینهها کسب دانش نمایند:
1️⃣ ادبیات عرب
2️⃣ فقه و اصول
3️⃣ علم درایه و علم رجال
4️⃣ منطق، فلسفه و کلام
5️⃣ علوم قرآن و تفسیر
6️⃣ علم تاریخ
7️⃣ علم اخلاق و علم عرفان
8️⃣ ریاضیات، هیئت و طب.
✍قابل ذکر است که در وضعیت کنونی در حوزههای علمیه، با توجه به نیازهای زمان و وظایف حوزهها، علاوه بر علوم مذکور، علومی دیگر مانند اقتصاد، سیاست، روانشناسی، جامعه شناسی، دینپژوهی و... تحصیل میشود.
@dr_sadeh
🔴متنمحوری؛ شیوه تدریس غالب در حوزه علمیه قم
✍نظام تعلیمی حوزه، همواره متن محور بوده و اولین گام برای طلبه، کسب توانایی فهم درست متن است. دوره مقدماتی و سطح با محوریت متون معین طراحی شده و تألیف شروح متعدد بر کتابهای درسی، حاکی از اهتمام حوزهها به متون درسی است.
👈این متون تألیف استادان برجسته حوزهها بوده و غالباً پیچیدگیها و دشواریهایی داشته که مدرسان در هنگام درس تبیین میکردهاند؛ به گونهای که ورزیدگی استاد را با همین شرح و رفع ابهامات و دشواریها میسنجیدهاند، همچنان که برای سنجش رتبه علمی طلبه نیز توانایی او را در توضیح این متون ملاک قرار میدادهاند. حتی گاهی بخشی از درسهای عمیق خارج فقه و اصول نیز به تبیین نکتههایی از همین متون اختصاص مییافته است.
@dr_sadeh
🔴تاریخچه حوزههای علمیه در یک نگاه
✅این نهاد مقدس نیز مانند همه نهادهای اجتماعی به تدریج و در طول سالهای متمادی شکل گرفته است که ریشه شکلگیری آن به صدر اسلام و آغاز بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باز میگردد.
✅مطالعه سیر تحول و شکلگیری حوزه علمیه مستلزم نگاهی اجمالی به چهارده قرن تاریخ آموزش در اسلام است که باید در ضمن دو دوره جداگانه بررسی شود.
👈الف)عصر حضور
عصر حضور حدود سه قرن طول کشید که همزمان با طلوع اسلام شروع و تا زمان غیبت حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ادامه یافت. عنصر مشترک در طول این مدت وجود معصوم به عنوان عامل محوری در آموزش معارف دین میباشد.
دوران پیامبر اکرم:
با آغاز رسالت حضرت محمد صلی الله علیه و آله در مکه، اولین حلقههای رسمی آموزش اسلام تشکیل گردید. یکی از اولین مکانهای تجمع و آموزش در آغاز بعثت خانه «ارقم بن ابی ارقم» در دامنه کوه صفا بود که در این محل چهل نفر از جمله حضرت حمزه و ابوذر غفاری به اسلام گرویدند.[۲][۳] بعد از هجرت مسلمین به مدینه و نزول آیه نفر تلاش بیشتری برای آموزش و فراگیری احکام و معارف اسلامی صورت پذیرفت و مسجد به عنوان کانون برگزاری جلسات آموزش دین معرفی شد که تا قرنها بعد نیز این محوریت حفظ گردید.
👈ب)دوران ائمه معصومین:
با رحلت رسول مکرم اسلام این رسالت عظیم توسط حضرت علی علیه السلام و امامان بعد از ایشان به بهترین وجه ممکن عملی شد و تشنگان معارف اصیل اسلام با حضور یافتن در محضر این بزرگان و شاگردان آنها، کام تشنه خود را سیراب میکردند.
📌در عصر امام باقر و امام صادق علیهما السلام تحولی عظیم در آموزش اسلامی پدید آمد؛ این دو بزرگوار در مسجد نبوی رواقی برای تدریس داشتند و جلسات درس و گفتگوی علمی در منازلشان نیز برپا بود که روایان و طالبان علم در آنها حضور مییافتند.
📌علاوه بر آن به سؤالات مسلمانانی که از نقاط مختلف جهان آمده بودند، پاسخ میگفتند. سازمان این حوزههای درسی، ساده و قابل استفاده و بهرهبرداری برای همگان و پاسخگوی نیازهای زمان بود. دانشمندان متعددی در رشتههای مختلف علوم اسلامی، علوم عقلی و علوم طبیعی در این عصر پرورش یافتند.
📌چندین نسل از فقها تربیت شدند که دارای قدرت اجتهاد بودند. قواعد مهم فقهی و اصولی وضع شد و مدارس فلسفه و کلام تاسیس گردید. کتابهای مختلفی توسط دانشمندان تعلیم یافته در محضر این بزرگواران نگاشته شد. علاوه بر مدینه، کوفه نیز به دلیل دو سال حضور امام صادق علیه السلام در آن، مرکز علمی نشر و آموزش علوم آل محمد گردید.
📌حوزه علمی و درسی، در این عصر الگوی تاسیس و اداره حوزههای علمیه در قرون بعد و خصوصا در عصر غیبت شد. بعد از این حرکت عظیم علمی، به دلیل سختگیری خلفاء بنی عباس، این حرکت دچار کندی شد تا اینکه زمان غیبت امام عصر فرارسید.
دوران غیبت
📌در سال ۳۲۹ هـ.ق با وفات آخرین نایب خاص حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، (علی بن محمد سمری) غیبت کبری آغاز شد. در این مقطع، آن حضرت مسئولیت اداره امور فرهنگی و مرجعیت دینی را به فقهای تربیت شده در مکتب اهل بیت واگذار نمود (اشاره به این بیان حضرت است که فرمودند: و اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواة حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجة الله...؛ در حوادثی که اتفاق میافتد و پیش میآید (و شما به موارد آنها آگاهی دینی ندارید و وظیفه خود را نمیدانید) به راویان سخنان ما مراجعه کنید، همانا آنان حجت من بر شمایند و من حجت خدا هستم[۴]). از همین جا سازمان روحانیت شکل گرفت و در حوزههای علمیه تبلور یافت.
@dr_sadeh
🔴منابع و مآخذ مطالب فوق در باره حوزه های علمیه و حوزه علیمه قم
1️⃣دائره المعارف تشیع، ج ۶، ص ۵۴۹، نشر حجتی، چاپ اول (زیر نظر آقایان: حاج سید جوادی، خرمشاهی، اشکوری، کامران خانی).
2️⃣ فروغ ابدیت، جعفر سبحانی، ج ۱، ص ۲۵۴، (دفتر تبلیغات، ۱۳۶۸).
3️⃣درآمدی بر شناخت حوزه و روحانیت، ص ۱۵ تا ۲۷، منصور علم الهدی (انتشارات نصایح، قم، ۱۳۷۹) مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران.
4️⃣سیر حوزههای علمی شیعه ص ۵ تا ۲۳، آیت الله صافی گلپایگانی (جامعه مدرسین قم ۱۳۷۹، چاپ دوم).]
5️⃣حوزه و روحانیت در آینه رهنمودهای مقام معظم رهبری، ج ۱، ص ۲ الی ۱۰ دفتر مقام معظم رهبری (ناشر، سازمان تبلیغات ۱۳۷۵).
6️⃣مباحثی درباره حوزه آیت الله مصباح یزدی، ص ۵۷ (مؤسسه امام خمینی، چاپ اول ۷۶).
به نقل از دانشنامه اسلامی
@dr_sadeh
محورهای مهم تاثیر گذار مبلغان مسلمان در آمریکای لاتین در سده اخیر
تبلیغ اسلام در هر منطقهای باید بر اساس فرآیند فرهنگی و بر محور ارتباطات مؤثر در نظر گرفته شود، منطقه آمریکای لاتین از مناطق مستعد در پذیرش و تبلیغ اسلام است، باتوجهبه تفاوتهایی که در زبان ، دین و فرهنگ و آدابورسوم بومیان منطقه با مبلغان دینی وجود دارد اهمیت تبلیغ براساس ارتباطات میان فرهنگی مطرح است.
سه محور معنویت، استعمارستیزی و نقش خانواده و مادر بهعنوان موارد مؤثری هستند که موجب نوعی ارتباط همدلانه و مشترک بین بومیان آمریکای لاتین با مبلغان برای تبلیغ اسلام در سده اخیر می باشند. @dr_sadeh