بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین ➖➖➖ دو اشکال آقای صدر به قول آقای خویی: اولا مفاد قول شما این است که در عالم امکان نباید معنای مجازی وجود داشته باشد ثانیا نباید در عالم امکان مشترک لفظی وجود داشته باشد زیرا واضع متعهد شده که لفظ را فقط در معنای خورش استعمال کند جوابیه: واضع متعهد شده که لفظ را در معنای حقیقی استعمال کند نه اینکه در معنای حقیقی و مجازی استعمال کند در مشترک لفظی نیز همینطور است واضع متعهد می شود که لفظ را یا در این معنا یا در معنای دیگر استعمال کند درثانی وضع مشترکات لفظیه غالبا در زمان ها و مکان و واضع های متفاوت و متعدد می باشد و زمانی که می خواستند لغت واحده تشکیل دهند مشترک لفظی بوجود آمده است ➖➖➖ قول مختار: علی الظاهر قول اعتبار قول صحیح می باشد ➖➖➖ بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین اللهم العن الجبت و الطاغوت و النعثل و الشیاطین و حزبهم الظالمین لآل محمد علیهم السلام ➖➖➖ 《واضع کیست؟》 اقوال در مبحث واضع: قول اول(مرحوم نائینی): واضع خداوند است استدلال؛ اولا برای تمامی معانی حتی معانی دقیقه(که انسان برنمی آید) لفظ وضع شده است ثانیا اگر واضع خداوند متعال نبود در کتب تاریخی یک فرد به عنوان واضع معرفی می شد در حالی که اینگونه نیست(بعضی کتب تاریخی معرفی کردند که اعتنا نمی شود) (اجود ص9) رد آقای صدر بر قول مرحوم نایینی: واضع یک نفر نبوده بلکه افراد متعدد برای معانی متعدد لفظ وضع کرده اند این که لفظ دارای معانی دقیقه باشد دلالتی بر واضع بودن خداوند ندارد بلکه افراد متعدد در طول تاریخ آمده اند و الفاظ را وضع کرده اند (بحوث ج1 ص86) قول دوم(آقای خویی): بنابر قول ایشان در بحث حقیقت وضع که تعهد بود هر مستعملی واضع است (تعهد می کند که لفظ را در فلان معنا استعمال می کند و در همین مرحله وضع نیز می کند) قول سوم(مشهور اصولیین): واضع خداوند متعال است اما به این تفصیل که خداوند قوه وضع را در انسان قرار داده و انسان وضع کرده نه اینکه خود خداوند تک تک الفاظ را برای معانی وضع کرده باشد ➖➖➖ 《اقسام وضع از جهت منشأ وضع》 قسم اول: وضع تعیینی:زمانی که واضع یک لفظ را برای یک معنی تعیین کند وضع، وضع تعیینی است ➖➖➖ قسم دوم: وضع تعینی: این زمانی است که منشأ وضع کثرت استعمال باشد تا جایی که علقه بین لفظ و معنی به حد علی و معلولی برسد که با شنیدن لفظ معنی به ذهن خطور کند وصلی الله علی محمد وآله الطاهرین

تقریر جلسه ی پنجم☝️

بسم الله الرحمن الرحیم سلام علیکم بمناسبت شهادت رقیه سلام الله علیها فردا بحث تعطیل میباشد. وفقکم الله لمرضاته. چهاردهی

#زیارت #حدیث_باسند #چهاردهی

اللهم عجل لوليك الفرج بحق موسي بن جعفر الكاظم عليهم السلام ✅حضرت صاحب العصر و الزمان حجت بن الحسن عليهما السلام مي فرمايند : ✅اگر شيعيان ما كه خداوند آنان را بر طاعت خود توفيق دهد ، بر پايه ي شناختي شايسته و صادقانه در راه وفا به پيماني كه بر دوش دارند همدل مي شدند ، بركت ديدار ما از ايشان به تأخير نمي افتاد و سعادت ديدار ما براي آنان زودتر حاصل مي شد. ( كتاب شريف بحارالانوار ج ٥٣ ص ١٧٧ ) #حدیث_باسند #چهاردهی

بسم الله الرحمن الرحیم سلام علیکم و رحمه الله http://instagram.com/aminchahardehi این آدرس پیج☝️ انشاءالله از شنبه تا چهارشنبه هر روز ساعت 8صبح بحث اصول(بحوث فی علم الاصول ) بصورت تصویری و زنده بر قرار است و در این کانال ایتا صوت بصورت آفلاین قرار میگیره👇 @droosostadchahardehi

#جلسه_6 #خارج_اصول #بحوث_فی_علم_الاصول #اقسام_وضع #آیا_وضع_تعینی_محال_است #وضع_بالاستعمال_محال_است #چهاردهی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین اللهم العن الجبت و الطاغوت و النعثل و الشیاطین و حزبهم الظالمین لآل محمد علیهم السلام ➖➖➖ بحث دوم ؛ بعضی گفته اند که وضع تعینی محال است توضیح؛ وضع تعینی فقط در معانی مجازی مصداق دارد و اگر لفظ در معنای مجازی بدون قرینه استعمال شود معنای حقیقی به ذهن انسان خطور می کند لذا در اینجا وضعی صورت نگرفته است مثل اینکه هزاران نفر اسد را با قرینه فی الحمام استعمال کنند و معنای مجازی را قصد کنند اما اگر بعد از این کثرت استعمال یک بار بدون قرینه استعمال شود همان معنای حیران مفترس به ذهن خطور می کند این یعنی اصلا اسد در معنای رجل شجاع وضع نشده است رد آقای صدر بر قول: اگر قرینه ای که برای معنای مجازی می آید قرینه واحده باشد این قول صحیح است اما غالبا قرائن در معنای مجازی متعدد است گاهی قرینه حالیه است گاهی برای قرینه مقالیه ی دیگری استعمال می شود لذا علقه و رابطه علی و معلولی(قرن اکید) بین لفظ و معنی ایجاد شده و وضع صورت گرفته است. ➖➖➖ قسم سوم: وضع استعمالی: در این قسم منشأ وضع استعمال واحد باشد توضیح به مثال: مثل اینکه پدری صاحب فرزند می شود و در مرتبه اول او را به نام علی صدا می زند در اینجا لفظ علی با استعمال واحد برای فرزند وضع شده است بحث؛ علما قائل وضع بالاستعمال محال است استدلال مرحوم آخوند؛ در وضع استعمالی جمع بین لحاظ آلی و استقلالی می شود و این محال است زمانی که واضع لفظ را برای معنای وضع می کند لحاظ استقلالی(زید بما هو زید) لفظ را در نظر می گیرد اما زمانی که مستعمل لفظ را در معنا استعمال می کند لحاظ آلی(زید بما هو فان فی المعنی یا به عبارتی لفظ را وسیله قرار می دهد تا معنا به ذهن مخاطب خطور کند ) را در نظر می گیرد د وضع استعمالی بین این دو لحاظ جمع می شود و این محال است (کفایه ج1 ص29) ➖➖➖ جواب اشکال اول وضع استعمالی (آقاضیاء): جمع بین لحاظ آلی و استقلالی فی شیء واحد محال است اما در دو شیء محال نیست در اینجا دو شیء است یکبار لفظ بشخصش لحاظ می شود و یکبار به طبعش. توضیح به مثال؛ وقتی پدر فرزندش را برای اولین به نام علی می خواند به لحاظ استقلالی طبع علی را در نظر میگیرد(یعنی لفظ ع ل ی) و به لحاظ آلی شخص و وجود خارجی علی را در نظر می گیرد لهذا اجتماع دو لحاظ در شیء واحد صورت نگرفته است . ➖➖➖ جواب الجواب اشکال اول: شما فرمودید در وضع استعمالی لفظ بشخصه لحاظ آلی و بطبعه لحاظ استقلالی در نظر گرفته شده است اما در اینجا لفظ یکی و باز هم اجتماع دو لحاظ در یک شیء می باشد طبیعت و شخصیت لفظ را تبدیل به دوچیز نمی کند ➖➖➖ وجه دوم بر استحاله وضع استعمالی(مرحوم اصفهانی): در اینجا مستعمل با استعمال لفظ معنای حقیقی را اراده می کند و هیچ وضعی صورت نمی گیرد حال آنکه تشخیص داده نمی شود که معنای حقیقی است یا معنای مجازی ، زیرا در استعمال لفظ در معنای مجازی با استعمال معنی اراده می گردد (نهایه الدرایه ج 1 ص35 و 36) ➖➖➖ جواب این اشکال(خود مرحوم اصفهانی) : واضح است که اگر قرینه در کلام باشد معنای مجازی اراده شده و الا معنای حقیقی است چرا که وقتی لفظ بواسطه استعمال با قرینه برای معنی وضع شود، می شودمعنای مجازی اما وقتی قرینه نباشد معنای حقیقی است. ➖➖➖ وجه سوم بر استحاله وضع استعمالی(مرحوم آخوند): می فرماید این قسم نه در استعمال مجازی می گنجد نه در استعمال حقیقی استدلال؛ استعمال حقیقی نیست زیرا هنوز وضعی صورت نگرفت که در معنای حقیقی استعمال شود و استعمال مجازی هم نیست زیرا لفظی که هنوز معنای حقیقی برای آن وضع نشده است چطور می شود که برای معنای مجازی استعمال شود (طریق اولویت ثابت می شود سیاتی که معنای مجازی متوقف بر معنای حقیقی است) ➖➖➖ جواب بر این اشکال(خود مرحوم آخوند) : استعمالات منحصر در حقیقی و مجازی نیستند بلکه وقتی طبع انسان موافقت داشته باشد استعمال صحیح است ➖➖➖ جواب الجواب اشکال سوم: استعمالی خارج از استعمال حقیقی و مجازی وجود ندارد البته ادعای ما این نیست که این استعمال غلط می باشد بلکه ادعا این است که با این استعمال وضع صورت نمی گیرد و جداگانه باید لفظ برای معنا وضع گردد و استعمال در اینجا، استعمال مجازی می شود ➖➖➖ وجه چهارم بر استحاله وضع استعمالی(مرحوم آقا ضیاء): در این قسم از وضع دور پیش می آید استدلال؛ استعمال متوقف بر استعداد لفظ است برای این که دال بر معنی باشد بعبارتی تا لفظ نتواند معنی را به ذهن خطور دهد استعمال آن لفظ محال است استعداد لفظ هم حاصل نمی شود مگر اینکه لفظ برای معنی وضع گردد حال آنکه در این قسم وضع متوقف بر استعمال می باشد و این دور می باشد (استعمال > استعداد > وضع > استعمال) (بدائع الافکار ج1 ص34)

تقریر جلسه ی ششم☝️

#جلسه_7 #خارج_اصول #بحوث_فی_علم_الاصول #اقسام_وضع #وضع_بالاستعمال_محال_است #ضرورت_اشتراک_لفظی #چهاردهی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین اللهم العن الجبت و الطاغوت و النعثل و الشیاطین و حزبهم الظالمین لآل محمد وجه چهارم بر استحاله وضع استعمالی(مرحوم آقا ضیاء): در این قسم از وضع دور پیش می آید استدلال؛ استعمال متوقف بر استعداد لفظ است برای این که دال بر معنی باشد بعبارتی تا لفظ نتواند معنی را به ذهن خطور دهد استعمال آن لفظ محال است استعداد لفظ هم حاصل نمی شود مگر اینکه لفظ برای معنی وضع گردد حال آنکه در این قسم وضع متوقف بر استعمال می باشد و این دور می باشد (استعمال > استعداد > وضع > استعمال) (بدائع الافکار ج 1 ص34) ➖➖➖ جواب اشکال چهارم(خود آقا ضیاء) : گفتیم که دور توقف شیء بر خودش است اما در اینجا یک طرف دور صحیح نیست یعنی استعمال لفظ متوقف بر استعداد است لکن استعداد برای دلالت بر معنا متوقف بر وضع نیست (چرا که ممکن است متوقف بر قرینه حالیه باشد) ➖➖➖ جواب الجواب اشکال چهارم: اشکال دور صحیح است و بحث اینجاست که وقتی استعمال با قرینه باشد که وضعی صورت نگرفته ، در وضع تعینی نیز همینگونه است تا زمانی که لفظ با قرینه استعمال شود استعمال مجازی است زمانی وضع بالاستعمال محقق می شود که لفظ بدون قرینه در کلام ظاهر شود ➖➖➖ نکته : بنابر قول مختار وضع بالاستعمال محال است و تنها اشکالی که بر استحاله این قسم وارد است اشکال مرحوم اصفهانی می باشد ➖➖➖ 《تقسیم وضع از حیث تقیید واضع》 سه قسم دارد: قسم اول: واضع لفظ را قید می زند مثل وضع لفظ زیدکریم قسم دوم: واضع معنا را قید می زند مثل وضع لفظ زید فقط برای زیدی که کریم است قسم سوم: واضع علقه و رابطه بین لفظ و معنا را قید می زند وضع لفظ زید برای یک شخص اما چون لفظ در حات کرامت زید وضع شده است در غیر آن استعمال نمی شود(نه لفظ و نه معنا مقید نیست) ➖➖➖ بحث؛ تمام اصولیون قائل اند که قسم اول و دوم استحاله ندارد اما قسم سول محل بحث است بحث آقای صدر در قسم سوم: طبق مبنای تعهد و اعتبار مقید شدن علقه وضعیه صحیح است اما طبق مبنای قرن اکید علقه ی بین لفظ و معنا نمی تواند تقیید بخورد زیرا وضع یا همان قرن اکید یک امر تکوینی است اما تقیید یک امر اعتباری است که دست واضع است و یک امر اعتباری نمی شود موثر در یک امر تکوینی شود (بحوث ج 1 ص103 و 104) جوابیه: جواب نقضی: اگر قسم سوم از تقیید محال باشد قسم اول و دوم باید محال باشد چرا که بنابر قول شما حقیقت وضع یک امر تکوینی است و در قسم اول واضع لفظ را بعنوان موضوع له مقید می کند نه به عنوان صرف لفظ لهذا واضع بواسطه یک امر اعتباری در وضع که امر تکوینی است تصرف کرده است و این محال است در معنی نیز همین طور است جواب حلی: بنابر گقته خود آقای صدر اعتبار مقدمه وسبب برای قرن اکید است و هیچ اشکالی ندارد که مقدمه وسبب تقیید بخورد به واسطه هیمن قید ذی المقدمه و سبب قید خواهد خورد توضیح؛ آقای صدر قائل شد که اعتبار رابطه سبب و مسببی دارد با قرن اکید یعنی یک امر اعتباری علت وسبب یک امر تکوینی می شود و باقید خوردن سبب مسبب هم قید می خورد مثل اینکه با زیاد شدن آتش حرارت هم زیا می شود. ➖➖➖ 《مشترک لفظی》 تعریف؛ مشترک لفظی در مقابل ترادف است ترادف یک لفظ است در مقابل چند معنا اما مشترک لفظی چند معنا در مقابل یک لفظ قسم دیگر مشترک معنوی است که یک لفظ در مقابل یک معناست اما معنا دادرای افراد می باشد ➖➖➖ اقوال در مشترک لفظی: قول اول: وجود مشترک لفظی ضروری است استدلال؛ معانی نامتناهی و بسیار متعدداند اما قالب الفاظ متناهی و قلیل است (حروف الفبا سی و دو حرف است) و این قطعا موجب وجود مشترکات لفظیه می شود چون الفاظ باید به قدر معانی برسند ➖➖➖ اشکال بر این قول: اشکال اول: متناهی بودن الفاظ و نامتناهی بودن معانی صحیح است اما در الفاظ لفظ کلی وجو دارد و یک بار برای تمام افرادش وضع می شود ➖➖➖ اشکال دوم: چرا با نامتناهی بودن معانی مشترک لفظی ایجاد شود؟ چرا با زیادت معانی معانی مجازی بیشتر نشود؟ ➖➖➖ اشکال سوم(آقای خویی): همچنان که معانی نامتناهی است ترکیبات لفظی هم نامتناهی است مثلات جملات اسمیه و وصفیه و ... ➖➖➖ آقای صدر هم سه اشکال در این بحث دارد که سیاتی ان شاء الله

تقریر جلسه ی هفتم☝️