فهرست کتاب ساختار اجتماعی یثرب 🔴بخش اول: جغرافیای یثرب/مدینه در آستانه ظهور اسلام 🔹فصل اول: بازسازی جغرافیای تاریخی یثرب مدینه (گزارش منابع کهن، پیشینه جغرافیای تاریخی، پیشینه بازسازی نقشه یثرب/مدینه، پیشینه مطالعات شهرسازی اسلامی، حصار مدینه، تغییر بافت جمعیتی یثرب/مدینه، کیفیت خاک و تاثیر آن بر مهاجرت ساکنان، الگوی تاریخی استقرار در یثرب، معنای واژه مدینه در دوره پیامبر) 🔹فصل دوم: جغرافیای طبیعی یثرب/مدینه (زمین شناسی تاریخی یثرب مدینه، دشت گدازه های حوزه یثرب مدینه، کوه های حوزه یثرب مدینه، بارندگی و رودخانه های حوزه یثرب مدینه) 🔹فصل سوم: عالیه و سافله (یثرب علیا و سفلی) در ساختار جغرافیای زیستی یثرب مدینه 🔹فصل چهارم: زیستگاه روستایی یثرب مدینه در صدر اسلام 🔹فصل پنجم: جغرافیای سیاسی اجتماعی یثرب مدینه شامل قلمرو طوایف اوسی در عالیه (طوایف شاخه عَوف، طوایف شاخه مُرَّة الجعدر، طوایف شاخه امرؤ القیس، طوایف شاخه جُشَم) و طوایف اوس در سافله (طوایف شاخه عمرو النبیت) و قلمرو طوایف خزرجی در سافله (طوایف شاخه های عمرو النجار، جُشَم، حارث، کعب و عَوف) 🔴بخش دوم: رویکرد سیاسی اجتماعی به گسترش اسلام در یثرب مدینه 🔹فصل اول: مناسبات قبیله ای در عالیه و سافله 🔹فصل دوم: وضعیت دینی یثرب مدینه در آستانه هجرت نبوی (نخستین تلقی اهل یثرب از پیامبر) 🔹فصل سوم: تلقی اهل یثرب از وحی مکی 🔹فصل چهارم: عوامل افزایش نفوذ پیامبر در یثرب 🔹فصل پنجم: خاستگاه قبیله ای مومنان تا آغاز بیعت عقبه دوم 🔹فصل ششم: گسترش اسلام پس از بیعت عقبه دوم در سافله 🔹فصل هفتم: گسترش اسلام پس از بیعت عقبه دوم در عالیه 🔹فصل هشتم: گاه شناسی نام گذاری انصار و تطبیق آن بر طوایف یثرب مدینه 🔴بخش سوم: خاستگاه قبیله ای منافقان 🔹فصل اول: سرآغاز قدرت پیامبر در یثرب مدینه 🔹فصل دوم: رهبری پیامبر 🔹فصل سوم: ابهام معنایی نفاق 🔹فصل چهارم: جریان نفاق و نوسان های آن با تاکید بر قرآن کریم (بررسی آیات بنابر ترتیب نزول) 🔹فصل پنجم: جریان نفاق و نوسان های آن با تاکید بر منابع تاریخی (منافقان خزرجی طوایف بنی الحبلی، بنی النجار و بنی سلمه، منافقان اوسی گروه النبیت، گروه عمرو بن عوف و گروه اوس منات) ♦️تقشه های ضمیمه شده و بازرسم شده: نقشه یوهان لودویگ بورکهات (1814)، نقشه برنهارت موریتز (1916)، نقشه الدن راتر (1928)، نقشه عبدالقدوس انصاری (1935)، نقشه خیاری (1971)، نقشه فارسی (1973)، نقشه های اطلس تاریخ اسلام لایدن (1981 و 2001)، نقشه شوقی ابوخلیل (1982)، نقشه حسین مؤنس (1987)، نقشه صالح احمد العلی (1990)، نقشه گونتا کترمان (2001)، نقشه دشت گدازه های شبه جزیره، نقشه بازسازی شده نویسنده (2010) تصاویر و نمودارها.

انتشار کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم علیهم السلام» تألیف حجت الاسلام و المسلمین یدالله مقدسی

حجت الاسلام و المسلمین آقای یدالله مقدسی مؤلف کتاب ارزشمند «سیره همسرداری امامان معصوم علیهم السلام»

چکیده کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم علیهم السلام»

در دورانی که جامعه جهانی آن؛ اعم از ایران‌بزرگ، روم، هند، آفریقا و شبه جزیره العرب، برای زن شخصیتی قائل نبود و حقوق او را رعایت نمی‌کرد و زن نزد آنان برابر با وسیله‌ای بود برای تولید فرزندان جهت افزایش آمار قبیله و بالابردن قدرت قبیله، یا وسیله‌ای برای دفع شهوت وخوش‌گذرانی، یا کالائی برای مبادله بود و ازدواج‌ های گوناگون و بی‌حساب نیز رواج داشت، پیامبر ص مبعوث شد و برای زن اعتبار قائل شد و آمار بالای ازدواج را به چهار عدد با رعایت شرط عدالت رفتاری محدود کرد. افزون بر آن، مهریه را نیز به عنوان پیشکش برای زن در نظر گرفت و تصرف در آن را به اختیار او نهاد. این همه به این هدف بوده که زن را از اسارت درآورد. امامان معصوم ع نیز با پیروی از این سنت نبوی و با رفتار پسندیدۀ خود و به انگیزۀ تحول در رفتار اجتماعی؛ به ویژه نسبت به زن بهترین تعامل با همسران؛ اعم از آزاد و کنیز را به بشریت ارائه کردند. کتاب «سیرۀ همسرداری امامان معصوم ع» تلاشی است در جهت کشف ویژگی¬های رفتاری امامان ع در تعامل با همسر در گسترۀ زندگی و ارائه برخی اصول و شاخص‌ها از سیرۀ همسرداری ایشان به جامعه، تا بتوان از این راه، به شیوۀ درست همسرداری راه یافت. این پژوهش به بررسی ویژگی های همسرداری، چگونگی ازدواج و اصول راهبردی همسرداری امامان علیهم السلام می پردازد و بر این فرضیه‌ ابتنا دارد که ایشان تعامل با همسر را در مسیر تأمین هدف یکتاپرستی دانسته و به تناسب وضعیت، بر اصول راهبردی مرتبط تكيه داشتند. این پژوهش در شش بخش سامان یافته است. بخش یکم بررسی کلیات است. بخش دوم به گونه‌شناسی همسران امامان علیهم السلام اختصاص دارد.. بخش سوم که در پی بررسی «اصول راهبردی همسرداری و شاخص‌های تحکیم خانواده در سیره امامان است، بخش چهارم به شکل‌گیری ازدواج امامان علیهم السلام و نقش اصول و شاخص‌ها در آن پرداخته است. بخش پنجم نیز درباره سیرۀ امامان علیهم السلام در ادای حقوق همسران و وظایف همسرداری است و در نهایت، بخش ششم که مسأله جدایی دو همسر را بررسی می‌کند.

مرورى به زندگى امام رضاعليه السلام امام على‏ بن ‏موسى ‏عليه السلام هشتمين امام شيعيان در روز يازده ذى‏ قعده سال 148 قمری تولد یافت و كنيه معروف او ابوالحسن و لقب معروف او «رضا» است اما لقب‏ هاى ديگری هم داشت مانند فاضل، صابر، وفىّ، صديق، رضى، سراج ‏اللَّه، نورالهدى. به این دلیل به او رضا گفته اند که اولا از سوى خدا به این نام برگزیده شد و ثانیا به سبب اینکه موافقان و مخالفان اهلبیت ع از آنحضرت راضي بودند. مادر او چند نام داشت که هر يك از اين نام‏ ها، به مناسبت معنايى بود، مانند نجمه، تكتم، سَكَن نوبيه، ام‏ البنين، خيزران، مُرسيه، صَقَر يا صفراء، اَروا، شَهد، نَجيّه. اما پس از تولد امام رضا عليه السلام، امام کاظم ع نام این خانم را «طاهره» گذاشت. مدت عمر امام رضاعليه السلام 55 سال بود كه به مدت بيست سال، امامت را برعهده داشت و در اين دوران حدود ده سال با حكومت هارون، حدود پنج سال با حاكميت امين و در پنج سال پايانى عمرش با حكومت مأمون هم¬عصر بود. هارون بدان دلیل كه امام كاظم‏ عليه السلام را به شهادت رسانده بود و خودش را از قتلش تبرئه می كرد، نسبت به امام رضا ع سختگيرى كمترى داشت؛ هرچند يك بار آن گرامى را احضار كرد تا او را بيازارد، اما به مقصودش نرسید و خود بدان اعتراف كرد. امام‏ رضا ع نيز از اين گونه رفتارهاى هارون نگران نبود و به دوستانش مى‏فرمود: از وى آسيبى به من نخواهد رسيد.( كلينى، الكافى، ج1، ص487) امام‏عليه السلام در مدت عمرش به ترويج مبانى دينى در مدينه و شهرهاى ديگر مى‏پرداخت و مكاتبات و مناظرات او گویای این حقیقت است. در حاکمیت امين عباسی، به دلیل درگيرى امین با برادرش مأمون، امام ‏ع و شيعيانش در فضاى بازترى به سر مى‏ بردند و امام ع آسان ‏تر به این فعالیت ها می پرداخت و كارآمدى بیشترى داشت. مهم‏ترين دغدغه امام رضاع در حكومت عباسيان در عصر مأمون بود. مأمون كه از اقبال مردم به امام ع ناراحت بود، براى شكستن شخصيت امام، در پى جنگ نرم برآمد و بهترين راه را این دانست که امام را ولی عهد خود قرار دهد، اما امام‏ ع آن را نپذیرفت، ولی مأمون در نهايت با تهديد، به این کار اقدام كرد و به اجبار امام ‏عليه السلام را به مرو و طوس برد و در اين برنامه، طرح قتل امام ع را پى ريزی کرد. امام ‏عليه السلام نيز با پيش‏بينى خود، پایان اين مهاجرت را برای نزدیکان خود بازگو كرد و توطئه مأمون نيز اجرا شد. (ر.ک: یدالله مقدسی؛ بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، فصل دهم).

📣دوره کارگاهی آموزش ویراستاری 📌جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام از طریق ارسال پیام به آیدی: @Mahmoud1366 مرکز آموزش های آزاد دانشگاه باقر العلوم علیه السلام: @azadbou_ir

#همایش بین المللی 🔰همایش بین المللی مطالعات قرآنی و سیره نبوی از منطر اروپائیان 🗓 ارسال مقاله: 1402/06/31 🗓 زمان برگزاری: 1402/08/23 🔷 سایت همایش 🌐https://quraneuro.ui.ac.ir/fa ┄┅═══✼🌺✼═══┅┄ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

سالروز شهادت امام جواد علیه السلام تسلیت باد

پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام جهت معرفی سیره و زمانه ابن الرضا علیهم السلام در سال 1395 اقدام به برگزاری همایشی با عنوان «سیره و زمانه امام جواد علیه السلام» نمود. مجموعه مقالات این همایش در سه جلد منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت