چکیده کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم علیهم السلام»

در دورانی که جامعه جهانی آن؛ اعم از ایران‌بزرگ، روم، هند، آفریقا و شبه جزیره العرب، برای زن شخصیتی قائل نبود و حقوق او را رعایت نمی‌کرد و زن نزد آنان برابر با وسیله‌ای بود برای تولید فرزندان جهت افزایش آمار قبیله و بالابردن قدرت قبیله، یا وسیله‌ای برای دفع شهوت وخوش‌گذرانی، یا کالائی برای مبادله بود و ازدواج‌ های گوناگون و بی‌حساب نیز رواج داشت، پیامبر ص مبعوث شد و برای زن اعتبار قائل شد و آمار بالای ازدواج را به چهار عدد با رعایت شرط عدالت رفتاری محدود کرد. افزون بر آن، مهریه را نیز به عنوان پیشکش برای زن در نظر گرفت و تصرف در آن را به اختیار او نهاد. این همه به این هدف بوده که زن را از اسارت درآورد. امامان معصوم ع نیز با پیروی از این سنت نبوی و با رفتار پسندیدۀ خود و به انگیزۀ تحول در رفتار اجتماعی؛ به ویژه نسبت به زن بهترین تعامل با همسران؛ اعم از آزاد و کنیز را به بشریت ارائه کردند. کتاب «سیرۀ همسرداری امامان معصوم ع» تلاشی است در جهت کشف ویژگی¬های رفتاری امامان ع در تعامل با همسر در گسترۀ زندگی و ارائه برخی اصول و شاخص‌ها از سیرۀ همسرداری ایشان به جامعه، تا بتوان از این راه، به شیوۀ درست همسرداری راه یافت. این پژوهش به بررسی ویژگی های همسرداری، چگونگی ازدواج و اصول راهبردی همسرداری امامان علیهم السلام می پردازد و بر این فرضیه‌ ابتنا دارد که ایشان تعامل با همسر را در مسیر تأمین هدف یکتاپرستی دانسته و به تناسب وضعیت، بر اصول راهبردی مرتبط تكيه داشتند. این پژوهش در شش بخش سامان یافته است. بخش یکم بررسی کلیات است. بخش دوم به گونه‌شناسی همسران امامان علیهم السلام اختصاص دارد.. بخش سوم که در پی بررسی «اصول راهبردی همسرداری و شاخص‌های تحکیم خانواده در سیره امامان است، بخش چهارم به شکل‌گیری ازدواج امامان علیهم السلام و نقش اصول و شاخص‌ها در آن پرداخته است. بخش پنجم نیز درباره سیرۀ امامان علیهم السلام در ادای حقوق همسران و وظایف همسرداری است و در نهایت، بخش ششم که مسأله جدایی دو همسر را بررسی می‌کند.

مرورى به زندگى امام رضاعليه السلام امام على‏ بن ‏موسى ‏عليه السلام هشتمين امام شيعيان در روز يازده ذى‏ قعده سال 148 قمری تولد یافت و كنيه معروف او ابوالحسن و لقب معروف او «رضا» است اما لقب‏ هاى ديگری هم داشت مانند فاضل، صابر، وفىّ، صديق، رضى، سراج ‏اللَّه، نورالهدى. به این دلیل به او رضا گفته اند که اولا از سوى خدا به این نام برگزیده شد و ثانیا به سبب اینکه موافقان و مخالفان اهلبیت ع از آنحضرت راضي بودند. مادر او چند نام داشت که هر يك از اين نام‏ ها، به مناسبت معنايى بود، مانند نجمه، تكتم، سَكَن نوبيه، ام‏ البنين، خيزران، مُرسيه، صَقَر يا صفراء، اَروا، شَهد، نَجيّه. اما پس از تولد امام رضا عليه السلام، امام کاظم ع نام این خانم را «طاهره» گذاشت. مدت عمر امام رضاعليه السلام 55 سال بود كه به مدت بيست سال، امامت را برعهده داشت و در اين دوران حدود ده سال با حكومت هارون، حدود پنج سال با حاكميت امين و در پنج سال پايانى عمرش با حكومت مأمون هم¬عصر بود. هارون بدان دلیل كه امام كاظم‏ عليه السلام را به شهادت رسانده بود و خودش را از قتلش تبرئه می كرد، نسبت به امام رضا ع سختگيرى كمترى داشت؛ هرچند يك بار آن گرامى را احضار كرد تا او را بيازارد، اما به مقصودش نرسید و خود بدان اعتراف كرد. امام‏ رضا ع نيز از اين گونه رفتارهاى هارون نگران نبود و به دوستانش مى‏فرمود: از وى آسيبى به من نخواهد رسيد.( كلينى، الكافى، ج1، ص487) امام‏عليه السلام در مدت عمرش به ترويج مبانى دينى در مدينه و شهرهاى ديگر مى‏پرداخت و مكاتبات و مناظرات او گویای این حقیقت است. در حاکمیت امين عباسی، به دلیل درگيرى امین با برادرش مأمون، امام ‏ع و شيعيانش در فضاى بازترى به سر مى‏ بردند و امام ع آسان ‏تر به این فعالیت ها می پرداخت و كارآمدى بیشترى داشت. مهم‏ترين دغدغه امام رضاع در حكومت عباسيان در عصر مأمون بود. مأمون كه از اقبال مردم به امام ع ناراحت بود، براى شكستن شخصيت امام، در پى جنگ نرم برآمد و بهترين راه را این دانست که امام را ولی عهد خود قرار دهد، اما امام‏ ع آن را نپذیرفت، ولی مأمون در نهايت با تهديد، به این کار اقدام كرد و به اجبار امام ‏عليه السلام را به مرو و طوس برد و در اين برنامه، طرح قتل امام ع را پى ريزی کرد. امام ‏عليه السلام نيز با پيش‏بينى خود، پایان اين مهاجرت را برای نزدیکان خود بازگو كرد و توطئه مأمون نيز اجرا شد. (ر.ک: یدالله مقدسی؛ بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، فصل دهم).

📣دوره کارگاهی آموزش ویراستاری 📌جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام از طریق ارسال پیام به آیدی: @Mahmoud1366 مرکز آموزش های آزاد دانشگاه باقر العلوم علیه السلام: @azadbou_ir

#همایش بین المللی 🔰همایش بین المللی مطالعات قرآنی و سیره نبوی از منطر اروپائیان 🗓 ارسال مقاله: 1402/06/31 🗓 زمان برگزاری: 1402/08/23 🔷 سایت همایش 🌐https://quraneuro.ui.ac.ir/fa ┄┅═══✼🌺✼═══┅┄ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

سالروز شهادت امام جواد علیه السلام تسلیت باد

پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام جهت معرفی سیره و زمانه ابن الرضا علیهم السلام در سال 1395 اقدام به برگزاری همایشی با عنوان «سیره و زمانه امام جواد علیه السلام» نمود. مجموعه مقالات این همایش در سه جلد منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت