eitaa logo
انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز
449 دنبال‌کننده
1.6هزار عکس
382 ویدیو
279 فایل
﷽ وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا ﴿١١٤ طه﴾ 🌟 انجمــن‌ علمی‌ دانشکده‌ علوم‌ قرآنی‌ شیراز 🌟 📩 پل ارتباطی و راه تعاملی شما با ما: 🆔️ @elmi_mf
مشاهده در ایتا
دانلود
وترکیب🍃 اَللّـٰهُمَّ.. یا اللهُ: منادی معرفه مفرد مبنی بر ضم اجْعَلْ: فعل امر، فاعل انت مستتر سَعْی: مفعول به اول، منصوب تقدیرا ي: مضاف الیه، مجرور فیهِ: جارو مجرور متعلق به اجعل مَشْکُوراً: مفعول به دوم، منصوب وَ: عاطفه ذَنْب: عطف به سعی، منصوب تقدیرا ي: مضاف الیه، مجرور فیهِ: جارو مجرور متعلق به اجعل مَغْفُوراً: معطوف، مفعول به، منصوب وَ: عاطفه عَمَل: عطف به سعی، منصوب ي: مضاف الیه، مجرور فیهِ: جارو مجرور متعلق به اجعل مَقْبُولاً: اسم مفعول، معطوف وَ: عاطفه عَیْب: مفعول به، منصوب ي: مضاف الیه، مجرور فیهِ: جارو مجرور متعلق به اجعل مَسْتُوراً: معطوف، منصوب یٰا: حرف ندا، جانشین انادی أسْمَعَ: اسم تفضیل، منادی مضاف منصوب السّٰامِعینَ: مضاف الیه، مجرور به یاء 🔷@elmi_shiraz
وترکیب🍃 اَللّهُمَّ.. یا اللهُ: منادی مفرد معرفه، مبنی بر ضم اَعِنّي: فعل امر، فاعل انت مستتر، مفعول به فیهِ: جارو مجرور متعلق به اعنی. عَلىٰ صِیٰامِ: جار مجرور متعلق به اعنی ه: مضاف الیه وَ: عاطفه قِٰیامِهِ: عطف به صیامه وَ: عاطفه جَنِّبْني: فعل امر فیهِ: جارو مجرور متعلق به جنبنی مِنْ هَفَوٰاتِ: جارو مجرورمتعلق به جنبنی ه: مضاف الیه وَ: عاطفه اٰثٰامِهِ: عطف به هفواته وَ: عاطفه ارْزُقْني: فعل امر، فاعل انت مستتر، مفعول به اول فیهِ: جارو مجرور متعلق به ارزقنی ذِکْرَ: مفعول به دوم برای ارزقنی ک: مضاف الیه بِدَوٰامِ: جار مجرور متعلق به ارزقنی ه: مضاف الیه بِتَوْفیقِ: جارمجرور متعلق به اعنی ک: مضاف الیه یٰا: حرف ندا هٰادِىَ: منادی مضاف منصوب: مفعول به برای انادی الْمُضِلّینَ: مضاف الیه، مجرور به یاء 🔷@elmi_shiraz
وترکیب🍃 اَللّهُمَّ.. یا اللهُ: منادی معرفه مفرد مبنی بر ضم وَفِّرْ: فعل امر، فاعل انت مستتر. حَظّ: مفعول به، منصوب ي: مضاف الیه، مجرور فیهِ: جارو مجرور متعلق به وفر مِنَ النَّوٰافِلِ: جارو مجرور متعلق به وفر وَ: عاطفه أکْرِمْني: فعل امر، فاعل انت مستتر، مفعول به فیهِ: جارو مجرور متعلق به اکرم. بِإحْضٰارِ: جارو مجرور متعلق به اکرم الْمَسٰآئِلِ: مضاف الیه، مجرور وَ: عاطفه قَرِّبْ: فعل امر، فاعل انت مستتر. فیهِ: جارو مجرور متعلق به قرّب وَسیلَت: مفعول به، منصوب ي: مضاف الیه، مجرور إلَیْكَ: جارو مجرور متعلق به قرب مِنْ بَیْنِ: جارو مجرور متعلق به قرب الْمَسٰآئِلِ: مضاف الیه، مجرور یٰا: حرف ندا، جانشین انادی مَنْ: منادی مفرد معرفه، اسم موصول لایَشْغَلُهُ: صله، لای نفی فعل، مفعول به إلْحـٰاحُ: فاعل، مرفوع الْمُلِحّینَ: مضاف الیه، مجرور 🔷@elmi_shiraz
وترکیب🍃 اَللّهُمَّ.. یا اللهُ: منادی معرفه مفرد مبنی بر ضم غشنی: فعل امر، فاعل انت مستتر. ی: مفعول به فیه:جارومجرور،مجرور به کسره ظاهری متعلق به غشنی بالرحمة: جار ومجرور، مجرور به کسره ظاهری متعلق به غشنی و: عاطفه ارزقنی: فعل امر، فاعل انت مستتر ی: مفعول به اول، محلا منصوب فیه:جارومجرور به کسره ظاهری متعلق به ارزقنی التوفیق: مفعول به دوم، منصوب و:عاطفه العصمة:معطوف، منصوب به تبعیت و:عاطفه طهر:فعل امر، فاعل انت مستتر قَلبی:مفعول به، منصوب تقدیرا من غیاهب: جار مجرور به کسره ظاهری متعلق به طهر التهمة: مضاف الیه ومجرور یا: حرف ندا رحیما:منادا بعباده:جارمجرور به کسره ظاهری المومنین: صفت،مجرور به ی 🔷@elmi_shiraz
نسبت به سرنوشت مسلمانان ویژگی منافقان است. یکی از نشانه‌های منافق این است که در هرجای دنیا و هر زمانی از زمان‌ها، خود را از آحاد مسلمانان و جامعه‌ی مسلمان جدا بداند و خود را شریک شادی و غم مسلمانان نداند، و نه‌تنها از پیشرفت آنان خشنود نشود، بلکه ناراحت هم بشود، و اگر ناراحتی و مصیبتی برای برادران مسلمانش پیش آید، خشنود شود و از اینکه این مصیبت بر او پیش نیامده، خوشحال باشد... چنانچه آحاد مسلمانان به‌‌گونه‌ای باشند که اگر در مشرق، بلایی سرشان آوردند، در مغرب، مردم اصلاً نفهمند و دردِ گوشه‌ی دیگر سرزمین مسلمان را احساس نکنند، این خود نشانه‌ی ناپیوستگی و عدم حیات است و آن کسانی ‌که رنج دیگران را احساس نمی‌کنند و نمی‌فهمند، عملاً و فکراً از بقیّه‌ی مسلمانان کناره می‌گیرند. چنین کسانی به مقتضای این آیه، جزء منافقان می‌باشند؛ چراکه نشانه‌ی بی‌تفاوتی در هرکه پیدا شود، او منافق است. از‌این‌رو فرموده‌اند: «من اَصبح و لم‌یهتمّ بأمور المسلمین فلیس بمسلم». مسلمانان باید به فکر باشند، گرفتاری‌های دیگران را در ‌نظر بگیرند و به فکر علاج جامعه باشند. 📚 تفسیر سوره برائت، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، صص  ۳۳۱ تا ۳۴۷(خلاصه) ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
📙 شناخت آيات مكى و مدنى در تعريف آيات و سور مكّى و مدنى، تعاريف مختلفى مطرح شده كه مهم‌ترين آن‌ها عبارت است از: 🌼 1. تقسيم‌بندى زمانى: آنچه تا زمان هجرت پيامبر اكرم- صلّى اللّه عليه و آله- به مدينه نازل شده مكّى است و آنچه بعد از ورود ايشان به مدينه نازل شده مدنى است. اين تعريف مشهورترين تعاريف مكّى و مدنى است و اغلب دانشمندان بر اساس آن، حكم به مكّى و مدنى سور داده‌اند. 🌼 2. تقسيم‌بندى مكانى: آنچه در مكّه و حوالى آن نازل شده مكّى است و آنچه در مدينه و حوالى آن نازل شده مدنى است . ازآنجا كه اين تعريف بر اساس مكان نزول است، لذا برخى از آيات كه در مكّه، مدينه يا حوالى اين دو شهر نازل نشده، نه مكّى محسوب می‌شوند و نه مدنى؛ نظير آيه 45 سوره زخرف. 🌼 3. تقسيم‌بندى بر اساس مخاطب: آنچه مخاطبش اهل مكّه است، مكّى و آنچه مخاطبش اهل مدينه است مدنى محسوب مي.شود . اين تعريف نيز همانند تعريف قبل، عام نيست و تنها تعدادى از آيات را شامل می‌شود. ✍ از ميان سه تعريف فوق، اوّلين مورد جامعترين، مشهورترين و كاملترين است. ذكر اين نكته ضرورى است كه اگر بخش عمده‌اى از يك سوره مكّى باشد، آن را مكّى می‌دانند و اگر بخش اعظم آن مدنى باشد، مدنى خوانده می‌شود. ✍ در پايان بايد اشاره نمود كه براى تشخيص مكّى يا مدنى بودن سور قرآن كريم راه‌هاى زير وجود دارد: 1. وجود روايات صحيح و موثّق دالّ بر زمان، مكان يا موضوع نزول سوره. 2. وجود ملاك‌هاى عمومى يا غالب صحيح در سور مكّى و مدنى. 3. سياق آيات و مطالب موجود در سوره. 🔑 دقيقترين و مطمئنترين راه، سوّمين مورد است كه مورد توجّه بسيارى از علما نظير مرحوم علّامه طباطبايى (ره) بوده است. ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
📙 اولين و آخرين آيات نازل شده ♦️ اختلاف نظراتى بين مفسرين قرآن كريم در اينكه اولين و آخرين آيه نازل شده كدام است وجود دارد؛ اكثر مفسرين معتقدند اولين آيات نازل شده پنج آيه اول سوره علق است. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ، خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ، اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ، عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ». ♦️ بعضى ديگر سوره مدثر را اولين آيات نازل شده می‌دانند. ♦️ برخى از مفسرين سوره حمد را اولین سوره کامله می دانند. در اينكه آخرين آيات نازل شده كدام است نيز بين مفسرين اختلاف نظراتى وجود دارد ولى از چند آيه ذيل خارج نيست. مشهور اقوال مفسرين اين است كه آخرين آيات نازل شده، آيات 128 و 129 سوره توبه است. «لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ». ♦️ برخى ديگر از مفسرين موارد ذيل را بعنوان آخرين آيات نازل شده برشمرده‌اند. 1- آيه 281 سوره بقره «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ». 2- آيه 3 سوره مائده «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً». 3- آيات 278 و 279 سوره بقره «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُسُ أَمْوالِكُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ». 4- آيه 176 سوره نساء «يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ ... وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ». ♦️ در اينكه آخرين سوره نازل شده كدام سوره است نيز اختلاف نظراتى وجود دارد ولى مشهور مفسرين بنابر روايتى از ابن عباس عقيده دارند سوره نصر آخرين سوره نازل شده بر پيامبر صلى الله عليه و آله است. ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
تدوين و جمع قرآن واژه جمع قرآن دو كاربرد دارد: 1⃣ به معناى جمع در اذهان و سينه‌ها كه همان حفظ قرآن می‌باشد. 2⃣ به معناى تدوين و نگاشتن قرآن است. ✍ جمع به معناى اول مورد نظر نيست. غرض در اين بخش اين است كه تأليف قرآن به صورت كتاب مدون در چه زمانى صورت گرفته است. جمع به اين معنا از موضوعات علوم قرآنى است كه بسيارى تحت عنوان «تاريخ قرآن» نوشتار مستقل در پيرامون آن نگاشته‌اند. همچون پژوهشی در نظم قرآن نوشته عبدالهادی فقهی زاده. ♦️ به‌طور کلی سه دیدگاه در مورد جمع قرآن وجود دارد: 🔅 1. قائلان به جمع کامل قرآن در زمان پیامبر اکرم-صلی الله علیه وآله-➖ قائلان: آیت الله خویی، سید مرتضی (علم الهدی)، محمد باقر حجتی، جان بُرتُن. 🔅 2. قائلان به جمع بخشی از قرآن در زمان پیامبر اکرم-صلی الله علیه وآله- ➖ قائلان: علامه معرفت، ریچارد بل، بروکلمان. 🔅 3. قائلان به عدم جمع قرآن در زمان حیات رسول اکرم-صلی الله علیه وآله- ➖قائلان: اکثر علمای اهل سنت همچون صبحی صالح. ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
نظم و چینش سور در مصحف شریف(قرآن) (1) 💠 چگونگی قرارگرفتن سور در مصحف شریف (آیا توقیفی است یا اجتهادی؟) ♦️ در اینکه آیا نظم و چینش سور توقیفی (یعنی به امر شخص رسول خدا(ص)، سور در مصحف چیده شده) است یا اجتهادی(یعنی صحابه به رای و نظر خود سوره‌ها را چیده باشند) میان علما و دانشمندان اختلاف وجود دارد. ♦️ بیشتر دانشمندان درباره نظم و چینش سور در مصحف شریف قائل به توقیفی بودن هستند. دانشمندانی همچون: ✅ سید مرتضی(علم الهدی) ✅ آیت الله خوئی (ره) ✅ طبرسی (ره) در مجمع البیان ✅ آیت الله جوادی آملی (مد ظله العالی) ♦️در برابر این نظر برخی قائل به اجتهادی بودن برخی سور هستند یعنی به صورت فراگیر قائل به توقیفی بودن نیستند. از این گروه می‌توان به آیت الله معرفت(ره) اشاره کرد که از نظر ایشان نظم و چینش سور در همه‌ی موارد توقیفی نیست. 💠 ادله توقیفی بودن چینش و نظم سور در مصحف: 1⃣ قران معجزه پیامبر(ص) است و عقل حکم می‌کند رسول خدا ترتیب و چینش سور را مشخص کرده است. 2⃣ وجود حافظان قرآن کریم: گروهی که حفظ می‌کردند لازمه‌اش داشتن ترتیب میان سوره‌ها است. 3⃣ روایات دال بر توقیفی بودن چینش سور. 4⃣ قرار نگرفتن برخی سوره‌های متجانس و متماثل کنار همدیگر در مصحف شریف: مثل: مسبحات (سوری که با تسبیح خداوند شروع می شوند) این سوره ها به ترتیب در قرآن کریم نیامده است: الحدید «57» الحشر «59»، الصف «61»، الجمعه «62» و التغابن«64». اگر چینش سور اجتهادی می‌بود آن‌ها پشت سر هم می‌آمدند. حال آنکه اینگونه نیست (علمای علوم قرآنی دو سوره ی اسراء و اعلی را به مسبحات اضافه کرده اند اما در روایات مسبحات 5 سوره گفته میشود)البته ناگفته نماند بعضی از سور متجانس در مصحف شریف پشت سر هم هستند مانند حوامیم سبعه (سوری که با حم شروع می شوند.) و یا طواسین(سوری که با طس شروع می شوند.). اما حامدات (سوری که با حمد آغاز می شود) در قرآن کریم پشت سرهم نیستند. 5⃣ تناسب میان خواتم یک سوره و فواتح سوره‌ی بعد: یعنی میان آیه یا آیات پایانی یک سوره با آیه یا آیات آغازین سوره ی بعد تناسب وجود دارد یعنی یک مسأله ی حکیمانه هست استفاده میشود که چینش سور حساب شده و حکیمانه بوده هست یعنی توقیفی هست. شایان ذکر هست که برخی مفسران همچون صاحب مجمع البیان در تفسیر خود میان خواتم یک سوره و فواتح سوره‌ی بعد همواره در پی ایجاد ارتباط است. معلوم میشود از دید او چینش سور در مصحف شریف توقیفی و حکیمانه بوده است نه اجتهادی. 6⃣ اجماع صحابه بر مصحف عثمان: توضیح آنکه بعد از جریان توحید مصاحف در زمان خلیفه‌ی سوم -عثمان- صحابه با عمل او مخالفتی نداشتند. این عدم مخالفت حاکی از آن است که چینش سور توسط رسول خدا مشخص شده بود و کسی از صحابه مخالف عمل رسول خدا نبود و اگر مسأله‌ی اجتهادی می‌بود اختلاف نظر پیش می‌آمد. ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
نظم و چینش سور در مصحف شریف (2) 💠 ادله قائلان به اجتهادی بودن چینش و نظم سور در مصحف شریف: 1⃣ اختلاف مصاحف صحابه: توضیح آنکه می‌دانیم توحید مصاحف در زمان عثمان انجام شده است. یکی از علل توحید مصاحف به معنی یکی کردن و یکی سان کردن مصحف‌ها اختلاف موجود میان مصاحف صحابه در چینش سور بوده است. برای نمونه مصحف امیر المومنین علی (علیه السلام) بر اساس ترتیب نزول بوده است (مطابق نظر مشهور ). یا ابن مسعود در مصحف خود فاتحة الکتاب را نمی‌آورده است وی می‌گفته است بر اساس آیه 87 از سوره حجر آمده است ( ولقد آتیناک سبعا من المثانی و القرآن العظیم ) مراد از سبع مثانی فاتحة الکتاب است، این سوره در این آیه در کنار کل قرآن کریم قرار گرفته است و امری که هم‌وزن قرآن است و آن سوره فاتحه الکتاب است نباید در قرآن آورده شود. از سوی دیگر ثبت سوره‌ها در مصحف برای صیانت و حفظ آنست و سوره‌ای که هر مرد مسلمان مکلف واجب است 10 بار در روز بخواند دچار نسیان و فراموشی نمی‌شود. ♦️نقد: ما منکر اختلاف مصاحف صحابه نیستیم اما اختلاف مصاحف بیشتر بر سر مساله اضافات تفسیری و شیوه خواندن واژه‌های قرآنی بوده است و نه کیفیت چینش سور. آنچه از مصحف امیر المومنین (علیه السلام)‌ ذکر شده مشهور است و فردی مصحف حضرت را از نزدیک ندیده است. آنچه مصحف ایشان را از دیگر مصاحف متمایز می ساخته اضافات تفسیری است و در بین برخی از محققان معاصر این نظر مطرح است که مصحف حضرت از جهت چینش هیچ تفاوتی با مصحف امروزی نداشته است فقط مشتمل بر نکات توضیحی و تفسیری بوده است. 📚 (برای مطالعه بیشتر مراجعه شود به کتاب آفاق تفسیر دکتر محمد علی مهدوی راد.) در خصوص مصحف ابن مسعود نیز بعید به نظر می‌رسد که این صحابی بزگوار رسول خدا برخلاف دستور العمل حضرت عمل کرده باشد. مثلا فاتحة الکتاب را در مصحف خود نیاورده باشد. 2⃣ گزارش‌های موجود: بعضا دلالت بر اجتهادی بودن ترتیب برخی سور دارد. برای نمونه فردی به‌نام ابن اشته صاحب کتاب المصاحف (د 360 ق) نقل می‌کند که: 🔅عثمان فرمان داد سوره‌های طوال را پشت سرهم، پی در پی قرار دهند. وی سوره‌های انفال و توبه را جزء سبع طوال قرار داد و آنها را با بسمله از همدیگر جدا نساخت.(ظاهر این عبارات دال بر آنست که چینش سوره‌ها به فرمان و دستور عثمان بوده است و این یعنی اجتهاد در چینش. ناگفته نماند شاید عثمان بنابه دستور رسول خدا (ص) این کار را انجام داده است). 🔅در روایت دیگری ابن عباس از عثمان می‌پرسد: چرا میان انفال و توبه بسمله ننهاده‌اند؟ عثمان پاسخ می‌دهد: چون رسول خدا (ص) از دنیا رفت و ترتیب این دو سوره روشن نشد آنها را در کنار هم نهادیم .(البته باید در خصوص این گزارش و سند آن تحقیق به‌عمل آید). 3⃣ عدم ارتباط میان حافظ و جامع بودن سوره های قرآن کریم با دانستن ترتیب سوره ها: توضیح بیشتر آنکه قائلان به 🔹توقیفی🔹 بودن چینش سور یکی از دلائل خود را حافظ بودن و جامع بودن قرآن در عصر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌دانستند؛ قائلان به اجتهادی بودن سور می‌گویند این دلیل نیست زیرا حافظ و جامع بودن سوره‌ها ربطی با ترتیب چینش ندارد همانگونه که امروزه بسیاری، سوره های کوتاه قرآن را حفظ هستند اما ترتیب چینش آن‌را نمی دانند. 4⃣ اهمیت استقلال هر سوره و نه چینش سور: توضیح آنکه یکی از ادله قائلان به 🔹توقیفی🔹 بودن چینش سور اهمیت مساله چینش سوره‌ها در مصحف شریف بوده است. قائلان به اجتهادی بودن می‌گویند ما اهمیت این مساله را متوجه نمی‌شویم زیرا آن چه برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مهم بوده است تکمیل هر سوره و مستقل بودن هر سوره از سوره دیگر تا آیات هر سوره با آیات سوره‌های دیگر اشتباه نشود زیرا اقل تحدی در قرآن کریم یک سوره است پس تمامیت و استقلال هر سوره زیر نظر و اشراف رسول خدا (صلی الله علیه و آله) انجام شده است. این سوره‌ها کجا قرار بگیرند مساله چندان مهمی نمی‌باشد. ♦️ ناگفته نماند قائلان به اجتهادی بودن منکر این مساله نیستند که در برخی موارد چینش سور توقیفی بوده است. ♦️برخی همچون دکتر حجتی بر این باور اند که چینش سور در اکثریت قریب به اتفاق توقیفی بوده و در برخی موارد اجتهادی بوده است. ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
وحی (قسمت اول) 💠 در لغت: الوحى القاء المعنى بنحو يخفى على غير من قصد افهامه👇 ✅ اشاره سریع ✅ القای پنهانی مطلبی به دیگران 💠 در اصطلاح: ✅ وحی یک نوع سخن گفتن آسمانی است که از راه حسّ و تفکر عقلی درک نمی‌شود، بلکه درک و شعور دیگری است که گاهی در برخی از افراد به مشیت الهی پیدا می‌شود و دستورات غیبی را که از حس و عقل پنهان است از وحی و تعلیم الهی دریافت می‌کند. 💠 استعمال واژه وحی در قرآن: 1⃣ اشاره سریع: «فَخَرَجَ عَلی قَوْمِهِ مِنَ الِْمحْرابِ فَأَوْحی إِلَیْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَهً وَ عَشِیًّا (مریم:11) پس (زکریا) از محراب بر قوم خویش درآمد و ایشان را آگاه گردانید (اشاره كرد) كه روز و شب به نیایش بپردازید.» 💥 نکته: حضرت زکریا(علیه السلام) نمی‌توانست بامردم صحبت کند و این عدم صحبت، نشانه‌ای بود «فاشارت» برای اینکه صاحب فرزند خواهد شد. 2⃣ الهام فطری به انسان: «وَ أَوْحَیْنا إِلی أُمِّ مُوسی أَنْ أَرْضِعِیهِ (قصص: 7) به مادر موسی وحی كردیم كه او را شیر ده.» 3⃣ الهام غریزی به حیوانات: غریزه: «وَ أَوْحی رَبُّكَ إِلَی النَّحْلِ (النمل:68) پروردگار تو به زنبور عسل وحی (الهام غریزی) كرد.» 4⃣ وسوسه شیطانی: «وَ إِنَّ الشَّیاطِینَ لَیُوحُونَ إِلی أَوْلِیائِهِمْ لِیُجادِلُوكُمْ (الانعام:112) و در حقیقت شیطان‌ها به دوستان خود وسوسه می‌كنند تا با شما ستیزه نمایند.» 4⃣ به معنای القاء امر به فرشتگان: «إِذْ یُوحِی رَبُّكَ إِلَی الْمَلائِكَهِ أَنِّی مَعَكُمْ (الانفال: 12) هنگامی كه پروردگارت به فرشتگان وحی می‌كرد كه من با شما هستم.» 5⃣ الهام روحانی به جمادات: «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحی لَها (الزلزال:5-6) آن روز است كه (زمین) خبرهای خود را باز گوید (همان‌گونه) كه پروردگارت بدان وحی كرده است.» 6⃣ سخن گفتن باری تعالی با انبیاء: وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْياً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكيم (الشورى: 51) براى هيچ بشرى ممكن نيست كه خداوند با او سخن گويد مگر به الهام يا از پس پرده يا [اينكه] رسولى بفرستد و [آن رسول] به حكم او (خداوند) هر چه را [خداوند] بخواهد، نازل كند. كه او بلند مرتبه فرزانه است. 💠 انواع وحی بر پیامبران(براساس آیه 51 سوره شوری): 1⃣ تکلم مستقیم و بدون واسطه 2⃣ تکلم خداوند از وراى حجاب 3⃣ دریافت وحی از طریق فرشته الهی ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz
وحی (قسمت دوم) 💠 نظرات مختلف درباره صورت‌های وحی: 1⃣ به شکل رویای صادقه هم‌چون روشنی بامداد. 2⃣ پیامبر (ص) در دل با فرشته وحی ارتباط برقرار می‌کرد (صرف علم یقین به وحی الهی نه الهام.) 3⃣ فرشته وحی به سیمای مردی آراسته پیدا می‌شد. 4⃣ پیام چون آوای جَرَسی بر گوش می‌نشیند (این سخت ترین حالت بود.) 5⃣ جبرئیل به سیمایی که آفریده شده، پدیدار می‌شد. 6⃣ پیامبر (ص) در آسمان‌ها بود، پیام خدا را بی‌حرف و صوت، بدون واسطه و پیام‌آور دیگری دریافت می‌کرد. 7⃣ همچون موسی، وحی الهی را مستقيم و بی‌واسطه می شنید، اما چيزی ديده نمی‌شد. 💠 مواقع نزول وحی: ✅ گاهی در پی حوادث و يا مسائلی، مستقيم و يا غير مستقيم، که از پیامبر سوال می شد پاسخ آن با وحی داده می شد. ✅ وحی در حالات مختلف فرود می آمد همچون وقتی كه پيامبرصلی الله علیه و آله سوار بود، مشغول غذا خوردن بود و يا بر فراز منبر بود و... چنين نبود كه هر وقت پيامبر انتظار دارد همان موقع وحی نازل شود. 💠 حالات وحی و تحوالات پبامبر (بر اساس اخبار و روایات): 🌼 دريافت وحى در يك گفتگوى عادى، چون سخن گفتن دو مرد با هم. 🌼 شنيدن بانگ جرس و يا آواى كوبيدن دو فلز بهم و يا صداى زنبور عسل. 🌼 در آغاز، پيامبر صلی الله علیه و آله به هنگام دريافت وحى، زبان خود را تند و سريع به آيات وحى شده می‌گرداند كه دستور رسيد در اين كار عجله نكند. 🌼 دريافت وحى به شكل دميدن در ذهن و عقل. 🌼 گاهى حال التهاب و برافروختگى داشت كه براى تسكين آن حضرت را با آب سرد شستشو می‌دادند و او را می‌پوشاندند. 🌼 يا چنان گرم می‌شدند كه در روز سرد عرق از سر و پيشانی ایشان می‌ريخت. 🌼 گاهى با پارچه‌اى سر و يا بدن را می‌پوشاند. 🌼 زمانى رنگ رخسارش به قرمزى و يا كبودى می‌زد. 🌼 وقتى به اغماء و غشى دچار می‌شدند. 🌼 هنگامى هم نگاه به آسمان و جوانب خود می‌دوخت و سرى تكان می‌داد و يا سر را به پائين می‌انداخت. 🌼 گاهى رنج شديدى تحمّل می‌كرد، ولى زمانى هم سبك‌تر بود. 🌼 وقتى چنان سنگين می‌شد كه چارپائى كه سوار بود از رفتن باز می‌ماند و يا با زانو به پيش گردن چارپا می‌زد، و يا زانوئى كه زير پايش قرار گرفته بود به شدّت فشرده می‌شد. 🌼 گاهى دچار سردرد می‌شد. 📚 (به نقل از تاریخ قرآن رامیار، صص108و109) ❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز @elmi_shiraz