خوشه افکار و اندیشه تون پر بار و سبز و قشنگ..🌹
نقش آزادی اراده و اختیار #ابولهب در جهنمی شدن او
🟤 بعد از نفرينی كه خداوند در حق ابولهب كرده ، این سؤال پیش می آید که : آيا جهنمى بودن او جبرى نيست و آيا او باز هم مى توانسته ايمان بياورد، و آيا اگر ايمان مى آورد نفرين خدا تكذيب نمى شد؟
🟠 اين سؤ ال مانند سؤ ال معروفى است كه درباره مسأله ی علم خدا در بحث #جبر مطرح شده ، و آن ايـنـكـه مـى دانـيم خداوندى كه از ازل عالِم به همه چيز بوده ، معصيت گنهكاران و اطاعت مـطـيـعـان را نـيـز مـى دانـسـتـه اسـت ، بـنـا بـر ايـن اگـر گـنـهـكـار گـنـاه نـكـنـد عـلم خدا جـهـل شـود!
🟤 در پاسخ مى گوييم : باز هم ايمان آوردن ، تكليف ابولهب بوده ، چون نفرين ، تكليف ثابت را بر نمى دارد، و نفرين خداى تعالى بر او در حقيقت تهديد او است ، خواسته است بفرمايد اگر ايمان نياورى چنين و چنانت مى كنم .
و نیز تعلق قضاى حتمى الهى به افعال اختیارى انسان، باعث بطلان اختیار نمىشود! یعنی ابو لهب مى توانسته ايمان بياورد و از آتش نجات پيدا كند، آتشى كه در صورت كافر مردن وى حتمى بوده ، و قضايش رانده شده بود.
🟠 خداوند از آغاز مىدانسته که ابولهب و همسرش با 👈🏻میل و اراده خود، هرگز ایمان نمىآورند و نه با اجبار و الزام!
به تعبیر دیگر عنصر آزادى اراده و اختیار نیز جزء معلوم خداوند بوده، او مىدانسته است که بندگان با صفات اختیار و با اراده خویش چه عملى را انجام مىدهند؛ بنابراین، چنین علمى و خبر دادن از چنان آیندهاى تأکیدى است بر مسأله اختیار، نه دلیلى بر اجبار!
🟤 علم خدا به معنی عدم اختيار داشتن انسان در تغيير سرنوشت خود نيست بلكه علم خدا به سرنوشت انسان به اين معنی است كه خدا ميداند اين انسان با اختيار خود به چه سرنوشتی گرفتار ميشود.
🟠 مثلا: اگر شما روی يک بلندی، شاهد رانندگی يک راننده متخلف باشيد و ببينيد که با اين طرز رانندگی، حتما سقوط ميکند وشما نسبت به عاقبت ناخوشايند رفتارِ خارج از قانون و عقلانيت او، علم و آگاهی کامل داريد ، و پس از دقايقی هم او سقوط کند ، آيا شما مقصريد؟! آيا شما باعث سقوطش به دره شده ايد؟! آيا علم شما به سرنوشت انتخابِ نادرست وی در شيوه ی رانندگی، او را مجبور به سقوط کرده؟!
🟤 خداوند می داند که چه کسی با اختيار خود از اسباب و زمينه های هدايت استفاده کرده و هدايت شده و بهشت ميرود و چه کسی به آن پشت پا ميزند و گمراه شده به جهنم ميرود، که اين 👈🏻بازتاب کردار اختياری خود شخص در استفاده نکردن از اسباب هدايت است.
🟠 و از اين باب است همه آياتى كه در باره كفار قريش نازل شده و خبر مى دهد به اينكه اينان ايمان نخواهند آورد، نظير این آيه كه مى فرمايد: 👈🏻«ان الذين كفروا سواء عليهم ءانذرتهم ام لم تنذرهم لا يومنون »، و نيز آیه ی:👈🏻 «لقد حق القول على اكثرهم فهم لا يومنون» ، و نيز از همين باب است آياتى كه سخن از مُهر زدن بر دلها دارد.. هيچ يك از اين آيات مستلزم #جبر نيست .
پـروردگـارا! مـا هـمـه از عـاقـبـت كـار بـيـمـنـاكـيـم؛«و اجعل عاقبة امرنا خيرا»
#کلام_وحی
#قرآن_مجید
#تفسیر
#جبر
#اختیار
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیه ۱۹ سوره یونس (صفحه۲۱۰)
وَمَا كَانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۱۹ #یونس﴾
و مردم جز يك امت نبودند پس اختلاف پيدا كردند و اگر وعده اى از جانب پروردگارت مقرر نگشته بود قطعا در آنچه بر سر آن با هم اختلاف مى كنند ميانشان داورى مى شد
🔶اين آيه اشاره به #فطرت توحيدى همه انسانها مى كند و مى گويد: در آغاز همه افراد بشر امت واحدى بودند و جز توحيد در ميان آنها آئين ديگرى نبود.
🔸اين فطرت توحيدى كه در ابتدا دست نخورده بود با گذشت زمان بر اثر افكار كوتاه و گرايشهاى شيطانى ، دستخوش دگرگونى شد، گروهى از جاده توحيد منحرف شدند و به شرك روى آوردند و طبعا جامعه انسانى به دو گروه مختلف تقسيم شد گروهى موحد و گروهى مشرك .
🔸بنابراين #شرك در واقع يكنوع بدعت و انحراف از فطرت است ، انحرافى كه از مشتى اوهام و پندارهاى بى اساس سرچشمه گرفته است .
🔸در ادامه آيه مورد بحث مى فرمايد: اگر سخنى از خداوند پيشى نگرفته بود، ميان آنها در آنچه كه اختلاف مى كردند، داورى مى شد. يعنى اگر خدا مى خواست از روى جبر، همه مردم را به راه راست هدايت مى كرد و اختلافى در ميان آنها نبود ولى خداوند، جهان خلقت را بر اين اساس آفريده كه انسانها داراى #اختيار باشند و با آزادى و اراده، راه خود را انتخاب كنند، در غير اين صورت برترى پاكان و مؤمنان بر ديگران مشخص نمى شد. بنابراين منظور از آن سخن خدا كه پيشى گرفته همين مطلب است كه بنابر #جبر نيست بلكه بنابر هدايت و فراهم كردن ابزار آن و امتحان بندگان است حال هر كس ايمان مى آورد يا كافر مى شود بسته به انتخاب خويش است.چنانکه در آیه۴۸ سوره مائده نیز می فرماید :
ولوشاء الله لجعلكم امة واحدة ولكن ليبلوكم فى ما اتيكم
و اگر خدا مى خواست شما را امت يگانه اى قرار مى داد ولى خواست شما را در آنچه به شما داده آزمايش كند.
🔶منظور از «كلمه » در آيه فوق اشاره به سنت و فرمان آفرينش دائر به آزادى انسانها است كه از آغاز چنين بوده است ، چه اينكه اگر منحرفان و مشركان بلافاصله مجازات شوند، ايمان موحدان تقريبا جنبه اضطرارى و اجبارى پيدا مى كند و حتما از روى ترس و وحشت خواهد بود، و چنين ايمانى نه مايه افتخار است ، و نه دليل بر تكامل ، خداوند اين داورى و كيفر را بيشتر براى سراى ديگر گذاشته است تا نيكوكاران و پاكان آزادانه راه خود را انتخاب كنند.
🔸خداوند به هنگام هبوط آدم و حوا به زمین، در آیه ۳۶ بقره فرموده: «و لكم فى الارض مستقرّ و متاع الى حین» زمین براى شما و نسل شما تا مدّتى جایگاه است. بنابراین از روز اوّل، تقدیر این بوده كه انسان تا مدّتى در زمین مهلت داشته باشد شاید هم ، مراد از «كلمة سبقت» در این آیه، همان تقدیر و برنامه ى زندگى انسان باشد.
🌸🍃🌸🍃🌸
#یونس
#تفسیر_قرآن
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir