عنوان ارائه: مساله‌شناسی جمعیت از منظر تحولات خانواده دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج @eqbali62

حجاب و نمایش «قاطعیت» آیا تصاویر آمران به معروف در مترو بازدارنده است؟ دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج ✳️ این روزها شاهد انتشار تصاویر صفوف در هم پیوسته و ازدحام بانوان آمر به معروف در ایستگاه‌های مترو هستیم که در شبکه‌های اجتماعی واکنش‌های مختلفی را در برداشته است. صرف نظر از واکنش‌های اینستاگرامی و توئیتری به این تصاویر، پرسش اصلی این است که آیا این اقدامات در حال حاضر در تحقق اهداف مدنظر طراحان کارآمد و موثر هستند یا خیر؟ هدف اصلی طراحان از اینگونه اقدامات، «نمایش قاطعیت» نظام در برخورد با بی‌حجابی است. ✳️ این قبیل کارها قرار است به جامعه و علی‌الخصوص بانوان بی‌حجاب یادآوری کند که نظام از موضوع حجاب کوتاه نیامده است. امری که نگارنده این سطور از همان روزهای ابتدای فتنه ززآ در جلسات مختلف بر ضرورت ارسال این سیگنال به جامعه به صورت کاملا مقتدرانه تاکید داشتم. اما در حال حاضر معتقدم که این اقدامات نه تنها چنین سیگنالی را ارسال نمی‌کند بلکه کاملا نشانگر استیصال، دستپاچگی و ناهماهنگی در بدنه حکمرانی در مواجهه با مساله حجاب است. ✳️ برای توضیح علت ادعای خود لازم است کمی درباره مختصات وضع کنونی ما در موضوع حجاب حرف بزنم. ما امروز در چنین شرایطی به لحاظ نسبت حکمرانی و حجاب قرار داریم: بیش از یکسال از آغاز مبارزه علنی عده قلیلی با حجاب به عنوان یکی از ارزش‌های اجتماعی مسلط جامعه و قوانین کشور می‌گذرد و نه تنها اقدام هماهنگ و قاطعی از سوی حاکمیت در مواجهه با این مساله رخ نداده بلکه حتی یک صدای واحد نیز از ارکان حکمرانی ما در این زمینه به گوش نرسید. ✳️ پس از مصاحبه قاطعانه فرمانده محترم فراجا سردار رادان که گفت از شنبه برخورد جدی با بی‌حجابی در دستور کار قرار خواهد گرفت، اوضاع داشت به سمت خوبی حرکت می‌کرد و جامعه از این مصاحبه سیگنال قاطعیت را دریافت کرده بود و ما نتیجه را در بررسی‌های میدان می‌دیدیم اما به هر دلیلی بدنه حاکمیت پشت این تصمیم فرمانده پلیس را خالی کرد و در عمل هیچ اتفاق مستمر و موثری در خیابان رخ نداد و دوباره وضعیت به قبل از مصاحبه رادان و حتی وخیم‌تر از آن برگشت. ✳️ در ماجرای لایحه عفاف و حجاب هم که واقعا می‌توانست مظهر و مصداق اراده قاطع حاکمیت در برخورد با بدحجابانِ مبارز قلمداد شود، چنان شلختگی و تشویش آشکاری در گفتمان رسمی بروز یافت که تنها پیامدش تثبیت این ذهنیت در جامعه بود که «دیگر کسی متعرض بی‌حجابان نخواهد شد»!جالب است که در این ماجرا، حتی جریان اپوزیسیون با مشاهده صف‌بندی درون حاکمیت و بدنه حزب‌اللهی، دیگر نیازی به پرداختن به لایحه و تخریب آن نمی‌دید و حجم اندک مواجهه رسانه‌های معاند و مخالف به این مساله به شدت محسوس بود. ✳️ چه خوش‌مان بیاید چه نیاید امروز ذهنیت جامعه نسبت به حجاب این است که حاکمیت در برخورد با بی‌حجابی منفعل و ناتوان است و دیگر به جز برخی مانورها و برنامه‌های نمایشی و موقت، اقدام بنیادینی در این زمینه انجام نخواهد داد. نظرسنجی‌های جدید هم حاکی از وجود چنین ذهنیتی در جامعه هستند. در چنین شرایطی من معتقدم تصاویر مخابره شده از آمران به معروف در مترو نه تنها نمایش اقتدار و قاطعیت نظام در برخورد با بی‌حجابی نیست بلکه حتی بر وجود تشویش در حکمرانی دلالت دارد. ✳️ آقایان مسئول و تصمیم‌ساز محترم! من از معدود مدافعان «نمایش اقتدار و قاطعیت در خیابان» آن هم در بحبوحه فتنه سال گذشته بودم و اکنون هم از تصمیمِ کلان، هماهنگ و قاطع نظام درباره حجاب تمام قد دفاع می‌کنم و معتقدم در حال حاضر نه تنها فرصت ما برای مدیریت غائله کشف حجاب سوخت نرفته بلکه حتی تحقیقات میدانی را به سمت همراهیِ بیشتر مردم نسبت به برخورد با بی‌حجابی ارزیابی می‌کنم. به جای این اقداماتِ غیرموثر و غیرواقعی، لایحه را دریابید. ✳️ به صورت خاص درباره ماهیت این اقدامات نیز معتقدم این میزانسن و نحوه چیدمان صحنه به شدت منفعلانه و ناشی از ترس و دلهره است. حضور ساماندهی شده و تیمی آمران به معروف به همراه تعدادی فرد دوربین به دست با پشتیبانی گارد نیروی انتظامی، بیش از هر چیزی نشانه اقلیت‌بودگی گفتمان حجاب و امر به معروف است تا هژمونی و چیره‌گی این گفتمان. این جایابی از اساس مورد خدشه و در راستای تضعیف نهادِ امر به معروف است. ✳️ در پایان مجددا تاکید می‌کنم مخالفت من با این اقدامات در مترو نه ناشی از جو فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است و نه تغییر در مواضع و رویکردهای من تلقی می‌شود. صرفا تذکری ناظر به دلالت‌های این اقدام در ساحت بین‌الاذهانی مردم در وضعیت کنونی بود و اگر ما در شرایط پسا اجرای لایحه بودیم قطعا موضع من با این اقدامات(به شرط اجرای هوشمندانه‌تر) بسیار همراه بود. لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی) https://eitaa.com/eqbali62

📌 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان در نظر دارد به منظور گسترش فعالیت‌های خود از بین بانوان علاقه‌مند و فعال حوزه زنان واجد شرایط دعوت به همکاری نماید. ♦️محورهای همکاری: 🔻تدوینگر 🔻 ادمین و گرافیست 🔻 پژوهشگر رسانه 🔻 فیلمبردار و عکاس ❗️برای کسب اطلاعات بیشتر بنر فراخوان را با دقت مطالعه فرمایید👆 ✅ رزومه و نمونه کار خود را به آیدی زیر ارسال کنید: 🔹 @Asrezanan_admin 🔻پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

«بیتِ» خانواده ایران نگاهی به تصویر ناهید کیانی در بیت رهبری از منظر ملّی دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج ✳️ در حوادث سال گذشته کشور آن چیزی که بیش از همه هدف طراحی و عملیات دشمن قرار گرفت، یکپارچگی ملی و انسجام اجتماعی کشور بود. اگرچه صورت و ظاهر آن به موضوع زن، حجاب و آزادی‌های اجتماعی معطوف شده بود. در آینده نیز به نظر می‌رسد دشمن همین استراتژی را برای مواجهه با جامعه ایران ادامه خواهد داد. لذا امروز و در شرایط کنونی کشور برای بدنه حاکمیت و مردم متدین، التفات به این راهبرد اساسی ضروری است. ✳️ یکپارچگی ملی و انسجام اجتماعی در مقیاس جامعه بزرگ و متکثر ما چاره‌ای جز یک چتر هویتی فراگیر ندارد. آن چتر هویتی به نظر من «خانواده بزرگ ایران» است. هم‌خانواده بودن تنها عنصر هویتیِ فراگیر و انسجام‌بخش در وضعیت کنونی کشور است. خانواده در تحقق بیرونی خود، میثاق و پیوندی ناگسستنی میان اعضاست که شاید در تمام زمینه‌ها هم‌فکر، هم‌نظر و هم‌ذائقه نباشند اما ضرورتا هم‌دل و هم‌نوا هستند. ✳️ خانواده البته واحدِ اجتماعیِ قاعده‌محور و هنجارمند است. خانواده‌ی بی‌قانون و بی‌ضابطه مصداقِ تامّ «گسستِ اجتماعی» است. اما وجود قانون و ضوابط در مناسبات خانواده به معنای «دگردیسی» میان اعضای آن نیست و خانواده متعادل، هم رفتار اعضای خود را به پشتوانه ضوابط و قوانین تنظیم می‌کند و هم اعضای ناهمنوا و خاطی خود را در آغوش خود حفظ و حمایت می‌نماید. تمام اینها با محوریت «پدرِ خانه» تضمین می‌گردد. ✳️ خانواده بزرگ ایران نیز از همین الگوی مناسبات پیروی می‌کند. پدر خانه مقتدرانه بر ضرورت اجرای قوانین تاکید و «حرامِ شرعی و سیاسی» بودن کشف حجاب را گوشزد می‌کند. از سویی نگران دختران این خانواده و ذهن و روان آنها نیز هست و برای همنوا شدن آن دخترِ مکشوفه نیز راهکار ارائه می‌کند. می‌گوید به او بگویید چه طرح و برنامه‌ای پشت کشف حجاب نهفته است و چه کسی از آن بهره می‌برد. اینها را بگویید تا او برگردد و مطمئنم که بر می‌گردد. ✳️ اما مهمتر از همه این است که پدر خانه عاقل و با تدبیر است. او واقعیت‌های خانواده را درک می‌کند. واقعیت این است که علیرغم تمام تاکیدات، دغدغه‌ها، تلاش‌ها و خیرخواهی‌های او، باور و رفتار تمام اهالی خانه یکدست و همگرا نیست. او در این شرایط به درستی می‌داند که خانه «مرزِ پیوندها و علقه‌ها»ست و نباید درب خانه را به روی اعضای آن قفل کرد زیرا طرد فرزندان از این مرز پیامدهای ناگواری دارد. ✳️ تصویر ناهید کیانی در بیت رهبری را باید لحظه‌ی نابِ نمودِ خانواده‌ی ایران دانست. خانواده‌ای که حرمتِ روابط و علقه‌ها، دختر کشف حجاب کرده و معترض خود را به پذیرش کلان‌هنجارهای حاکم بر جامعه ایران(حضور با پوشش ضابطه‌مند نزد پدر خانه) مجاب نموده و پدر را مهربانانه و مدبرانه به دور هم جمع کردن فرزندانش زیر یک سقف متمایل می‌کند. این منطق، دقیقا همان اکسیرِ انسجام‌بخش جامعه ایرانی‌ست. ✳️ ما با درکی که از جایگاه ولی فقیه و رهبر در جامعه اسلامی و شناختی که از شخصیت حضرت آقا داریم چنین تصاویری نه تنها برای‌مان عجیب نیست بلکه اساسا انتظاری غیر از این نداشتیم. رهبری دارد برای جامعه پدری می‌کند و ما نیز بهتر است به این تدبیر پدر اعتماد کنیم اگر حقیقتا دلسوزِ انسجام و علقه‌های میان اعضای این خانه هستیم. لینک این یادداشت در خبرگزاری مهر: www.mehrnews.com/x33BPS لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی) https://eitaa.com/eqbali62

ژورنالیسم زرد! اگر قرار بود مملکت با تیترهای دروغ امثال فرهیختگان اداره بشه الان در آستانه سالگرد ۴۵سالگی انقلاب نبودیم

درباره میدان‌داری فعالان حجاب گروه‌های مردمی و مانور حیاتِ جامعه دینی دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج ✳️ اخیرا در همین صفحه یادداشتی تحت عنوان «حجاب و نمایش قاطعیت» نوشتم که موجب سوءتفاهم عده‌ای نسبت به موضع بنده درباره اصل تذکر لسانی و انجام فریضتین توسط گروه‌های مردمی شد. لذا لازم دیدم در یادداشت جدیدی به ایضاح بیشتر مواضع خودم در این زمینه بپردازم. قبل از شروع بحث باید تاکید کنم که مخاطب یادداشت قبلی من دست‌اندرکاران حکمرانی فرهنگی و به‌ویژه حجاب در کشور بود و به هیچ وجه درصدد تعریض به آمران به معروف و فعالان مردمی کف میدان نداشت. ✳️ سخن من این بود که مادامی که از بدنه حاکمیت پیامی جز سکوت، انفعال و چندصدایی به جامعه مخابره نمی‌شود و ماجرای قانون عفاف و حجاب به موضوعی برای کشمکش درون‌گفتمانی میان حزب‌الله تبدیل شده است، انجام چنین اقدامات و مانورهایی در انتقال سیگنال قاطعیت به جامعه در مساله حجاب توفیق چندانی نخواهد داشت بلکه حتی شائبه تشتت و فقدان مرجعیت تصمیم‌گیری در حکمرانی را هم در ذهن مردم ایجاد می‌کند. لذا قبل از هر چیز باید عزمی راسخ برای تصویب قانون داشته باشیم. ✳️ اما درباره ماهیت و اصل چنین اقداماتی چه باید گفت؟ فارغ از ملاحظات روشی در شیوه اجرا، چنین حرکت‌هایی از سوی گروه‌های مردمی در واقع «مانور حیات جامعه دینی» هستند. به نظر من، فعالان فرهنگی مردمی سال‌هاست که نبض دینداری در جامعه ایران را تنظیم می‌کنند. آن هم در شرایطی که دستگاه‌های عریض و طویل حاکمیت در این عرصه یا غایب هستند و یا حرکتی با ضرب‌آهنگ بسیار کند دارند. این حقیقت درباره فعالان مردمی عفاف و حجاب به نحو قدرتمندی صادق است. ✳️ در ماجرای اخیر آمران به معروف در مترو نیز که با سانسور و تحریف و شیطنت رسانه‌ها به پدیده «حجاب‌بان‌ها» موسوم شد، صرف‌نظر از برخی کج‌سلیقگی‌های اجرایی، برکات و آثار ملموسی را در همین فعالیت‌ها می‌توان مشاهده کرد که از نظر من مهمترین آنها شکستن سکوتِ منفعلانه و عافیت‌طلبانه رسانه‌ها و مسئولان در قبال حجاب و وضعیت فرهنگی جامعه بود. این حرکت باعث شد باز مساله حجاب روی میز رسانه‌ها، مسئولان و مردم قرار گیرد. و از نظر من تا وقتی وضعیت این است باید حجاب سرخط اخبار این کشور باشد. ✳️ متاسفانه باید قبول کرد که در غیاب صدای متحد و قاطع حاکمیت در زمینه حجاب، «کشف لباس» و «حیازدایی» در برخی نقاط شهرمان در حال عادی شدن است. چه کسی باید پاسخگوی این وضعیت باشد؟ پایان این مسیر کجاست؟ اصلا در کدام نقطه جریان اپوزیسیون داخلی و خارجی نظام و جریان فرهنگیِ منفعل در درون حاکمیت و بدنه حزب‌اللهی کشور بر سر وضع نابهنجار جامعه توافق خواهند کرد و به تعادل خواهند رسید؟ اصلا اگر برسند! پس در این شرایط، صبر و تحمل؛ آشفته‌ترین راهبرد ممکن است. ✳️ لذا این راهبرد آشفته که توصیه مشاوران و تصمیم‌سازان نابخرد، تجویز نخبگانِ دور از میدان و انتخاب عافیت‌طلبانه برخی از مسئولان است باید توسط عده‌ای کنار گذاشته شود و گزینه بدیلی توسط آنها ارائه شود. این گزینه جایگزین قرار نیست لزوما و ضرورتا بهترین گزینه باشد. فقط کافی‌ست رنگ و بوی انفعال و سکوت نداشته و از جنس «پس‌فرداهای موهوم» نباشد. همین مقدار به عنوان مانعی برای فراموشی کامل بحران حجاب و غرق نشدن در روزمره‌های بیهوده بس است. ✳️ و این مهمترین دستاورد آمران به معروف و فعالان مردمی حجاب در حرکت اخیرشان بود... لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی) https://eitaa.com/eqbali62

مناسبات خانواده در تفکر اسلامی معاصر گزارشی از یک پژوهش درباره گفتمان‌های معطوف به خانواده اندیشکده زوج ❇️ متن حاضر برگرفته از یک پژوهش با موضوع تحلیل گفتمان رویکردهای معطوف به خانواده و مناسبات آن است که گزارش تفصیلی آن به زودی منتشر خواهد شد. خانواده و مناسبات آن یکی از محورهای تعیین‌کننده مرزهای گفتمانی الگوی سوم با رقبای خود یعنی الگوی زن شرقی و زن غربی است. در این نوشتار -که گزارشی خلاصه از پژوهش مذکور است- به بازخوانی دلالت‌های گفتمانیِ معطوف به خانواده و ابعاد مختلف آن نزد این سه الگو خواهیم پرداخت. ❇️ نزد گفتمان زن غربی که جریان فمینیسم اسلامی و روشنفکری داعیه‌دار آن هستند، مفاهیمی چون اهمیت خانواده، نقش‌های خانگی زن، مادری، همسری، خانه‌داری، تربیت فرزند، کدبانوگری، ازدواج بهنگام، فرزندآوری، تمکین، ولایت و... یا دال تهی محسوب می‌گردند یا محور نقدها و مخالفت‌های جدی واقع شده‌اند. در متن و فرامتن این گفتمان، نه تنها هیچ ردپایی از اهمیت و لزوم توجه به این مفاهیم مشاهده نمی‌شود بلکه حتی مخالفت‌ها، تحقیرها و اعتراض‌های بسیاری را نیز در این باره می‌توان یافت. ❇️ در واقع گفتمان زن غربی صورت‌بندی خود از خانواده و مناسبات آن را با مرکزیت دالّ «حقوق زن» ارائه داده و بر مفاهیمی چون فردیت اعضاء، روابط دموکراتیک، تشابه نقش‌ها و استقلال زن از مرد تاکید دارد. نقطه مقابل این تصویر را در نحوه مفصل‌بندی گفتمان زن شرقی از خانواده و روابط اعضای آن می‌توان ملاحظه کرد. این گفتمان با مرکزیت دالّ «تمکین زن» و با هم‌نشینی مفاهیمی چون تفاوت‌های جنسیتی، تقسیم نقش، اقتدار مرد، محوریت زن در خانه و... صورت‌بندی می‌گردد. ❇️ گفتمان الگوی سوم اما مناسبات خانواده را برمبنای «سازش» و با تاکید بر مفاهیمی چون تکریم زن، پیوندهای عاطفی در خانه با محوریت زن، حقوق متقابل زوجین و... توضیح می‌دهد. براین اساس تفاوت عمده این رویکرد با تفکر زن شرقی در چند عرصه بروز می‌کند. تفاوت اول در غلبه نگاه هنجارین به حضور زن و نگاه توصیفی به حضور مرد در درون خانواده نزد گفتمان زن شرقی است. در این رویکرد بیشتر از هر چیزی بر روی وظایف و تکالیف زن در قبال خانواده، شوهر و فرزندان تاکید شده و از حقوق زن در درون خانه کمتر سخن به میان می‌آید. ❇️ از طرفی درباره مردان غالبا بر مسئولیت‌های اقتصادی او در قبال خانواده تاکید شده و از وظایف و تکالیف او نسبت به حقوق همسر چندان حرفی زده نمی‌شود. حجم انبوهی از بایدها و نبایدها قانونی، فقهی و اخلاقی ناظر به تکالیف زن در خانواده در کنار سهم ناچیزی از توصیه‌های اخلاقی به مردان مبنی بر خوشرفتاری با همسر و یا تامین نفقه اعضای خانواده گواه بر این مدعاست. اساسا توصیه به کوتاه آمدن و سازش در مواقع اختلاف در این گفتمان صرفا خطاب به زنان است. ❇️ در مقابل اما ادبیات رهبری انقلاب به عنوان نظریه‌پرداز گفتمان الگوی سوم کاملا متفاوت است. ایشان اولا در کنار تاکید بر وظایف و تکالیف زن در خانه و در قبال همسر، بر حقوق متقابل زوجین و حق زن بر عهده شوهر و تکلیف مردان درباره رشد و تعالی فردی و نحوه رعایتِ شان و شخصیت زن به یک اندازه تاکید می‌کنند. ثانیا دستورات متعدد ایشان مبنی بر ضرورت حمایت و پشتیبانی قانونی از حقوق زنان در خانواده نیز گواهی بر تفاوت رویه ایشان با گفتمان زن شرقی در مواجهه با مناسبات زن و خانواده است. ❇️ تفاوت دوم اینجاست که در گفتمان زن شرقی، هم‌نشینی وثیق و غیرقابل تفکیکی میان زن و خانواده وجود دارد که گویی هویت زن را ذیل سایه خانواده و هویت‌های خانگی او اعم از همسری، مادری و خانه‌داری تعریف می‌کند و حیث استقلالی برای شخصیت و هویت فردی زن قائل نیست. اگرچه کمتر ارجاع مستقیمی از اندیشمندان معاصر ذیل رویکرد اسلامی مبنی بر عدم لحاظ هویت و شخصیت فردی زن مستقل از هویت خانوادگی او یافت می‌شود، اما دلالت‌های فرامتنی حاکی از ادغام هویتی زن و خانواده نزد این رویکرد است. ❇️ فربه‌گی ادبیات موجود ذیل مفاهیم خانواده‌محوری، مادری، فرزندآوری، تربیت فرزند، همسرداری، خانه‌داری، ولایت شوهر، تمکین، تناسب نقش‌ها با تکوین زنان، التزام به خانه، آسیب‌های اشتغال زنان و... در این گفتمان گواهی بر مدعای ماست. در حالی که در ادبیات رهبری به عنوان محور فکری گفتمان الگوی سوم، اگرچه محوریت زن در مناسبات خانواده و ترجیحات مصرّح برای نقش‌های خانگی زن به چشم می‌خورد، اما ادغام هویتی زن و خانواده از گفتمان ایشان قابل استخراج نیست و ایشان برای زن و خانواده دو هویت مستقل قائل هستند. #گزارش_پژوهش #خانواده #نگاه_نو به کانال اندیشکده زوج در ایتا بپیوندید: https://eitaa.com/zoujtt

برای کسب اطلاعات بیشتر و ارسال رزومه به آیدی زیر پیام دهید: @zoujttadmin

خداوند از تشریع حکم حجاب چه منظور و هدفی را دنبال کرده است؟ بشنوید از زبان دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده @eqbali62

از جمله پیامدهای حجاب، روابط عاطفی گرم زوجین در خانواده است دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده @eqbali62

عرصه زنان و خانواده قبل از نهادسازی به "ریش‌سفیدی" نیاز فوری دارد.

فردا ساعت ۷ونیم شب در دانشگاه امام صادق(ع) با دکتر مهاجری سردبیر خبرآنلاین مناظره خواهم کرد انشالله که بحث خوب و رو به جلویی باشه