کتاب «پیش‌رفته‌ایم» پیشرفت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با وجود موانع و مشکلات نوشتهٔ دکتر علی سعیدی و دکتر حمیدرضا مقصودی @eqtesad_ir

باید متوسل شویم به مردم؛ راه دیگری ندارد. مردمی‌سازی اقتصاد، از ابتدای نهضت با عناوین «همه‌ با هم» و «توسل به ملت» مطرح بوده و تا همین الان در قالب اقتصاد مقاومتی، گفتمان اصلی انقلاب اسلامی در اقتصاد بوده است. @eqtesad_ir

«اقتصاد مال خر است.» آیا این جمله را امام خمینی گفته است؟ واقعیت ماجرا چیست؟ @eqtesad_ir

ما «به دلایل سیاسی» توسط کسانی تحریم شده‌ایم که فریاد تجارت آزاد (Free trade)شان گوش فلک را کر می‌کند! همان‌ها که معتقدند باید جریان کالاها و خدمات بدون محدودیت‌های دولتی، «بین» یا «درون» کشورها آزاد باشد و گاهی تعرفه و مالیات را هم نوعی دخالت و شرّ می‌دانند! آن‌ها دارو را هم برای ما ممنوع می‌دانند! @eqtesad_ir

دانشمندان هسته‌ای کشور، جلبکی کشت کردن که هر گرمش ۳۹۰ دلار قیمتشه! یعنی کیلویی ۳۹۰٫۰۰۰ (تقریباً ۱۸ میلیارد تومان) @eqtesad_ir

چند نکته در باب خودکفایی ۱. خودکفایی به معنای کلاً بی‌نیاز بودن نیست! کشور در مسائل حیاتی و اساسی باید خودکفا باشد. نه اینکه از دیگران به‌کلّی بی‌نیاز باشد، نه؛ امّا اگر به کسی یا کشوری، در چیزی احتیاج دارد، طوری روابطش را تنظیم کند که اگر خواست آن را به دست آورد، دچار مشکل نشود؛ او هم چیزی داشته باشد که مورد نیاز آن کشور است؛ خودکفایی یعنی این. ۱۳۸۵/۰۸/۱۸ ۲. امنیت مهم‌تر از صرفۀ اقتصادی است. یک فکر جدیدی، یک فکر تازه‌ای در یک بُرهه‌ای متأسّفانه وارد شد در دستگاه‌های تصمیم‌گیری ما که ما را از خودکفایی دور کرد؛ و آن «صرفه‌ی اقتصادی» بود. گفتند تولید گندم و خودکفایی گندم صرفه‌ی اقتصادی ندارد؛ صرفه‌ی اقتصادی به این است که گندم را وارد کنیم. خب، بله معلوم است، ممکن است یک وقت صرفه‌ی اقتصادی در این باشد؛ امّا وقتی جلوی گندمِ شما را گرفتند، جلوی واردات را گرفتند، به شما گندم نفروختند، چه ‌کار میکنید؟ کدام دولت عاقلِ دنیا این کار را میکند؟ گفتند بروید مثلاً زعفران بکارید، گندم را وارد کنید، چون زعفران گران‌تر در دنیا فروش می‌رود؛ صرفه‌ی اقتصادی این است. در زمینه‌ی نفت هم همین‌ جور، بنزین هم همین ‌جور. ۱۳۹۸/۰۲/۲۴ به حرف و گپ این و آن نگاه نکنید که آقا گندم، بیرون ارزان‌تر است، و مانند اینها. ما باید به خودکفایی برسیم؛ در موادّ حیاتی باید به خودکفایی برسیم.۱۳۹۴/۰۶/۰۴ ۳. در خودکفایی، مهم مسائل حیاتی است. كشور در مسائل حیاتی و اساسی باید خودكفا باشد. ۱۳۸۵/۰۸/۱۸ ما برای گندم و برنج و روغن و لبنیات و خوراک دام و بقیه‌ی مصارف عمده و اصلی کشورمان نباید نیازمند دیگران باشیم.۱۳۸۰/۱۰/۱۲ ۴. خودکفایی گندم بالاتر از ایده‌آل! حقیقتاً مسأله‌ی خودکفایی گندم، بالاتر از ایده‌آل است. من یادم است که در دو، سه سال قبل و در جلسه‌یی به ایشان گفتم که شما کشور را به خودکفایی گندم برسانید. ایشان گفت از ما بخواهند، تا ما بکنیم. من گفتم من الان دارم از شما می‌خواهم؛ این کار را بکنید. ایشان گفت ما این کار را می‌کنیم. من برای این‌که این قضیه تثبیت شود، در یکی، دو جلسه‌ی سخنرانی عمومی این مطلب را از قول ایشان نقل کردم؛ اما حقیقت قضیه را بگویم: باورم نمی‌شد که اینها در ظرف سه سال بتوانند این کار را بکنند. البته خدای متعال هم کمک کرد؛ بارندگی هم شد؛ اما اینها هم همت کردند و شد. این از آن جاهایی است که شما از آن چیزی که تصور می‌شد، جلوترید.۱۳۸۳/۰۶/۰۴ امنیت غذایی برای کشور ما خیلی مهم است. سال گذشته که اعلام شد کشور به خودکفایی در گندم رسیده است، به نظر من حقیقتاً یک عید بزرگ برای این کشور بود. بنده از کشاورزان، از مدیران بخش کشاورزی، از جوانان عالمی که در این کار کمک کردند، از اعماق دل متشکر شدم، مطمئناً ملت هم متشکر شد؛ این حادثه‌ی بزرگی بود. مردان و جوانانی همت کردند که این کار بشود، و شد. ما همان کشوری هستیم که در دوران طاغوت، پایه‌ی کشاورزی ما را متزلزل کردند، برای این‌که ما را وابسته کنند؛ برای این‌که بازار برای گندم خودشان و بقیه‌ی محصولات کشاورزی دیگران - بیگانگان - درست کنند. ۱۳۸۴/۱۰/۱۴ ۵. راه خودکفایی از روستا می‌گذرد! اگر بخواهیم کشورمان به طور نسبی به استغناء و خودکفایی و بی‌نیازی از دیگران نایل شود، باید در روستاها سرمایه گذاری کنیم و زحمت بکشیم [....]این کار مستلزم آبادی روستاها و کار کشاورزان و توجه مسؤولان و صرف پول و سرمایه‌ی دولتی و مردمی در دهات و روستاهاست. شما که عضو شورای اسلامی هستید و توجه مردم روستا به شماست، این نکته را به برادران و خواهران روستایی ابلاغ کنید که روستاییان در طول سالیان بعد از پیروزی انقلاب، نقش مهمی در همه‌ی مراحل خودکفایی جبهه‌ی جنگ، بسیج عمومی و پشتیبانیها داشتند. این نقش و حضور را باید تقویت کرد.۱۳۶۸/۰۴/۱۴ ۶. پیش بردن کجا خودکفایی کجا! من امروز بر آن سه نکته‌ای که به ایشان[ آقای خاتمی]عرض کردم، مسأله کشاورزی را اضافه می‌کنم؛ همان چیزی که آقای حجّتی در این‌جا قولش را به من دادند و من توقّع داشتم که ایشان در مجلس هم آن را بگویند - که متأسفانه نگفتند - و آن این است که ما در مواد اصلی غذایی کشور، یعنی گندم و برنج و احتمالاً روغن، خودکفا شویم. ایشان به من قرص و محکم گفتند که می‌توانیم خودکفا شویم؛ اما هرچه گوش تیز کردم ببینم ایشان در مجلس کلمه «خودکفایی» را می‌آورند، دیدم نه! ایشان گفتند ما می‌توانیم اینها را پیش ببریم. پیش بردن کجا، خودکفایی کجا؟! البته این آقای حجّتی‌ای که من شناخته‌ام، می‌تواند این کار را بکند. الان کشور برای این کار آماده است. ایشان باید همّت کند. .۱۳۸۰/۰۶/۰۵ آقای حجّتی واقعاً می‌تواند کار بکند. ایشان از نظر من جزو وزرای خوش‌سابقه‌ای است در کار و واقعاً میتوانند این کار را بکنند. ۱۳۹۴/۰۶/۰۴ @eqtesad_ir

روند خودکفایی گندم در کشور از سال ۶۹ تا سال ۹۷. @eqtesad_ir

کمتر از نیم درصد واردات سه کشور کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه مربوط به ایران است! ✓ در حوزه کالاهای غیرنفتی روابط کشورمان با این سه کشور حجم پایینی داشته است، به‌طوری‌که طی سال‌ گذشته ایران به کوبا و نیکاراگوئه هیچ صادراتی نداشته و فقط ونزوئلا مقصد کالاهای غیرنفتی کشورمان بوده است. ✓ طبق آمارهای گمرکی، طی سال ۲۰۲۲ درحالی حجم واردات سه کشور مذکور بیش از ۲۹ میلیارد دلار بوده که حجم صادرات ایران به ونزوئلا ۱۱۸ میلیون دلار و به دو کشور دیگر صفر بوده است. به عبارتی، از واردات ۲۹ میلیارد دلاری این سه کشور، سهم ایران ۴/. درصد (کمتر از نیم درصد) بوده است. ✓ حجم مبادلات تجاری میان دو کشور از ۳ میلیارد دلار (دوجانبۀ نفتی) در حال حاضر به ۱۰ میلیارد و سپس در نهایت به ۲۰ میلیارد دلار در سال قابل افزایش است. ✓ دولت برای احیای همین ظرفیت‌ها به آمریکای لاتین سفر کرده است. @eqtesad_ir

سخنان جالب دکتر متوسلی، استاد تمام دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه تهران، درمورد تلاش‌های مکتب نیاوران و راه مقابله با آن. @eqtesad_ir

با پیگیری وزارت اقتصاد برای شفافیت صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی، در نهایت این موضوع تبدیل به حکمی قانونی شد. (در جزء یک بند «م» تبصرۀ ۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور) ✓ برای اولین بار صورت‌های مالی بیش از ۳۰۰ شرکت دولتی برای دسترسی عموم، بر روی سامانۀ کدال قرار گرفت. ✓احسان خاندوزی وزیر اقتصاد نوشت: ‏در تصمیمی کم‌سابقه، صورت مالی ۱۳۹۹ یک شرکت دولتی در مجمع سالانه مردود اعلام شد تا مدیران شرکت‌های دولتی بدانند در اجرای قوانین مالی، بدون تعارف و ملاحظات سیاسی و ارتباطی، اقدام خواهیم کرد. @eqtesad_ir

هو الحق آقای سعید لیلاز گفته‌‌اند که اگر نقدینگی امروز ایران را از وسط نصف کنیم، نصف آن از پایان دورۀ ناصرالدین شاه تا پایان دولت روحانی ایجاد شده و نیمۀ دیگر در زمان دولت رئیسی! عبدالناصر همتی هم مشابه همین سخن را ماها پیش گفته بود. اما مغلطۀ این سخن کجاست؟ ✓ میزان (حجم) نقدینگی با نرخ رشد آن ارتباط مستقیم دارد. اگر نرخ رشد نقدینگی سالانه ۲۵ درصد باشد، بعد از سه سال حجم نقدینگی کشور تقریباً دوبرابر (۱.۹۵۳) می‌شود. ✓ به صورت میانگین نرخ رشد در دولت های مختلف بین ۲۵ تا ۳۰ درصد بوده است. این رقم در پایان دولت روحانی به بالای ۴۰ درصد هم رسید! (در ۸ سال دولت روحانی اندازۀ نقدینگی ۷.۶ برابر شد و در ۸ سال پایانی حکومت پهلوی ۹.۴ برابر!) ✓ در دولت رئیسی این نرخ رشد کاهش یافته و به ۳۰ درصد نزدیک می‌شود. این مغالطه از دو اقتصاددان را به حساب جهل بگذاریم؟! @eqtesad_ir