بسم الله الرحمن الرحیم

کانون فقه و اصول مدرسه علمیه چهارده معصوم علیهم السلام میزبان برگزاری دو دوره زیر می‌باشد: 1⃣ دوره #منهج_شناسی_شهیدین و کارگاه فقه: شهید اول و شهید ثانی رحمة الله عليهما مصنفین اللمعة الدمشقية و الروضة البهیة زحمات بسیار زیادی برای تالیف کتب مذکور کشیده اند. این کتب یک دوره تقریبا کامل فقه نیمه استدلالی است. و بر طلبه واجب است طریقه استنباط و استدلال این دو فقیه برجسته را بداند. هدف از این دوره این نیست که گفته شود عزیزان در لمعه ضعف دارند بلکه چون کتاب الروضه چند لایه است هرچقدر در مورد آن و روش تالیفش گفته شود کم است و بر همه طلاب مخصوصا طلاب سطح ۱ لازم است با شناخت روش فقهی شهیدین، مطالعه خود را در لمعه تعمیق بخشند. متاسفانه طلاب مشغول به مطالعه الروضه می شوند درحالی که ساده ترین مطالب را در مورد زندگی نامه شهیدین و مکتب فقهی این بزرگواران را نمی‌دانند. این مکتب شناسی در سایر علوم هم رایج است مثل مطالعه مکاتب سیاسی و... @feghh_osoul

چرا طلبه نباید مکتب فقهی این دو بزرگوار که هر دو از منطقه جبل العامل (در جنوب لبنان ) می‌باشد که به قول آیت الله العظمی سید محمد باقر خوانساری صاحب روضات الجناة که می‌نویسند: من تعجب می‌کنم از جنوب لبنان(یا شام) که عُشر جهان اسلام نیست اما نه دهم علمای اسلام از آنجا هستند. شهید اولی که به قول خودش چهل اجازه نامه اجتهاد از چهل شیخ بزرگ اهل سنت دارد که یکی از آنان جناب شمس الدین کرمانی یکی از برجسته ترین و متقدم ترین شارحان صحیح بخاری است. #منهج_شناسی_شهیدین @feghh_osoul

این فقیه برجسته و به قول آیت الله العظمی بروجردی یکی از ۵ استوانه فقهی شیعه و شاگرد برتر جناب فخر المحققین با جناب عبدالله بن مُتوّج بحرانی که هم درس بوده ( صاحب کتاب تفسیر الاحکامی با عنوان " النهاية في تفسير خمسمائة آية" می باشد و یکبار جناب شیخ انصاری در مکاسب از ایشان نقل می ‌کند ) در مدینه همدیگر را ملاقات می‌کنند و از جناب شهید می‌پرسد در این مضمون که ما با هم، هم درس بودیم ولی چه شد شما اینگونه عالم شدید؟ جناب شهید اول در جواب می‌فرمایند: سهرنا و أضعتم ( أو نمتم): ما بیدار ماندیم و تلاش کردیم و شما خوابیدید و وقت شریفتان را ضایع کردید. #منهج_شناسی_شهیدین @feghh_osoul

شهید اول که در مذاهب خمسه مجتهد مسلم بود تنها در فقه تبحر نداشت بلکه در سحر و جادو هم حقیقتا استاد فن بود. نقل است در شام یک مُتنبی( مدعی نبوت) خیلی مشهور شد به نام پالوش. پالوش به سبب سحر کارهای عجیب و غریبی که انجام می‌داد پیروان زیادی را جذب کرده بود به طوری که علمای شیعه و سنی شام و حتی لشکر شامی ها از شکست و نفوذ به قلعه این شخص عاجز ماندند. منتها شهید اول با ۳۰ نفر از شاگردان و علمای طراز اول شام به سمت قلعه این شخص رفته و با مهارت خود او را شکست داد و لشکر شام او را دستگیر کرد. فلذا مرحوم شهید در کتاب الحدود ذکر می‌کند تعلیم و تعلم سحر حرام است الا در مواردی که برای شکست مدعیان نبوت به کار گرفته شود. که جناب مرحوم کلانتر در پاورقی این مطلب، همین جریان پالوش را مطرح می‌کند. این تبحرات شهید باعث حسادت علمای سنی و حتی شیعه شد و سعایت شهید را نزد والی شام کردند و موجب شهادت وی شدند. و گفتند که ایشان قوی تر از پالوش هست که ممکن است بعدا ادعای نبوت کند و کسی جلو دار وی نشود. والی شام دستور داد شهید اول را به دِمَشق بیاورند ( در مقدمه الروضه و در معجم البلدان هم دِمَشق به کسر دال و فتح میم هست). ایشان ساکن آنجا شده و از ابتدا در حصر قرار نگرفت بلکه مشغول تدریس و حتی امام جماعت اهل سنت شد. در این زمان بود که پیامی از والی دولت سربداران جناب سلطان محمد آوی به وی رسید که جناب شهید به خراسان عزیمت کنند و عالم آنجا گردند. اما جناب شهید درخواست ایشان را قبول نکرده و در جواب نامه، کتاب اللمعة الدمشقية را نوشت . و این صحیح نیست که ایشان این کتاب را در زندان و با خون خویش نوشته ! بلکه ایشان این کتاب را در عرض یک هفته در حصر نوشته است. تنها کتاب در دسترس ایشان در زمان نوشتن لمعه ، المختصر النافع مرحوم محقق حلی بود که به قول شهید ثانی در مقدمه کتاب الروضة اینکه شهید در عرض یک هفته آن را نوشته کرامتی است برای وی. بعد از آن، نقل است که یکی از شاگردان شهید اول پیش قاصد بود و یک نسخه از آن را در راه بر می‌دارد. خلاصه بعد از مدتی شهید اول از حصر بیرون آمده و دوباره به جنوب لبنان حرکت می‌کند و بعد از مدتی که سعایت ها علیه وی افزایش می‌یابد ، علمای اهل سنت او را متهم به غلو کرده و حکم ارتداد وی را صادر می‌کنند که در این زمان است که وی در دمشق زندانی می‌شود و اعدام شده و توسط یک فرد ناصبی سوزانده می‌شود( البته در بار اول آتش وی را نمی سوزاند ولی در بار دوم سوزانده می‌شود) و قبری برای وی وجود ندارد مثل شهید ثانی . رحمهما الله و حشرهما مع أوليائه... #منهج_شناسی_شهیدین @feghh_osoul

خب این خلاصه ای از زندگانی مرحوم شهید اول ...( این مطالب ادامه خواهند داشت)

اما دوره منهج شناسی شامل مطالب دیگری خواهد بود که قابل استفاده همه طلاب باشد. ما از استاد محترم حاج آقا قهستانی درخواست خواهیم کرد در صورت امکان در این کلاس فقه کاربردی هم کار شود . بدین صورت که : بخاطر برنامه محدود حوزه در طول سال ، اکثر کلاس های شرح لمعه به ترجمه متن صرف می شود و متاسفانه هدف اصلی از خواندن شرح لمعه که ورود به مرحله استنباط ابتدایی است، مغفول می ماند. در این کلاس ها سعی خواهیم داشت فقه بصورت کارگاهی برای طلاب عزیز کار شود و ثمره سایر علوم مثل اصول و رجال و ادبیات و درایه و... در متن لمعه حاصل شده و خلأ های دوران درسی جبران گردد تا هم طلبه طریقه استنباط را یاد بگیرد و هم سایر علوم که نقش مقدمه فقه را دارند، کاربردی شوند . @feghh_osoul

2⃣ دوره آشنایی با علم اصول و اصطلاحات آن: دوره دومی که قرار است به فضل الهی در مدرسه علمیه چهارده معصوم علیهم السلام برگزار شود دوره آشنایی با علم اصول و اصطلاحات آن است. یکی از مشکلات طلاب مخصوصا طلاب پایه ۴ در متن لمعه این است که به عباراتی برخورد می‌کنند که کاملا مبهم برای آنان است. و باید یک دوره کامل اصول را بخوانند تا این عبارات برای آنان حل شود و حال آنکه اصول الموجز هم زمان با لمعه خوانده می‌شود! پس استاد مجبور است قسمت اعظمی از کلاس را برای توضیح مطالبی صرف کند که اصلا به گوش طلبه نخورده است! و طلبه هم به صورت تعبدی و حفظی این مطالب را قبول و تصدیق می‌کند بدون آنکه اصلا تصوری از آن مطالب داشته باشد ! علمای قدیم قبل از خواندن لمعه، یک دوره کامل اصول را می‌گذراندند تا متن لمعه تا حد زیادی برایشان آسان گردد . پس طلبه امروزی دو راه دارد: ۱) الموجز را بصورت ارتقایی در پایه سوم بخواند. ۲) یک آشنایی اجمالی با علم اصول قبل از پایه چهارم داشته باشد. تا جایی که بنده مطلع هستم مورد اول برای طلاب پایه ۳ مدرسه ما میسر نبوده و ناچار باید گزینه دوم را انتخاب کنند. @feghh_osoul

✅ به چند مورد از اصطلاحات اصولی در ابتدای لمعه اشاره می‌کنیم که طلبه را با مشکلات مذکور روبرو می‌کند: 1⃣ لمعه ج۱ ص ۳۸۸ چاپ کنگره کتاب الصوم که طلبه پایه ۴ در ترم اول فقه ۲ می‌خواند : سواء كان مستصحب أو النهار: بحث استصحاب است که طلبه پایه ۴ در اواخر ترم دوم اصول الموجز در قسمت اصول عملیه می‌خواند. 2⃣ لمعه ج۱ ص ۳۹۶: و جزاء الصيد و هو ضعيف لعموم النهي لعدم ما يصلح للتخصيص بحث از عام ( البته منظور مطلق است) و تخصیص ( البته منظور تقیید است ) که طلبه پایه ۴ اگر محدوده برسد در اواخر ترم اول الموجز می‌خواند ... @feghh_osoul

🎙 | خاطره آیت‌الله‌العظمی جوادی‌آملی از اولین سالی که درس خارج رفتند @feghh_osoul

#منهج_شناسی_شهیدین در ادامه بررسی زندگی شهید اول بودیم: بعد از آوردن شهید به دمشق و زندانی کردن وی، علمای سنی و از طرفی شاگردان وی برای نجات شهید از او خواستند تا توبه کند ولی او گفت اگر توبه کنم به این معناست که مرتد بودم و حکم من قطعی می‌شود. بعد از مدتی حکم قتل وی صادر می‌شود و ایشان را شهید می‌کنند و خاکستر پیکر مطهر ایشان را به باد می‌دهند. آیت الله العظمی وحید خراسانی حفظه الله تعالی می‌فرمایند: شهید اول و شهید ثانی چون قبری ندارند که مردم به مزارشان بروند و بر آنان فاتحه بفرستند ، برکتش را در کتاب هایشان قرار داده است. آیت الله شهید مطهری می‌فرمایند: در بین فقهای شیعه سه یا چهار فقیه داریم که خیلی مورد توجه قرار گرفته است و شروح زیادی بر کتاب هایشان زده شده است. مرحوم محقق حلی (صاحب شرائع الإسلام و دایی جناب علامه حلی _ کتاب شرایع فقط ۱۱۰ شرح عنوان دار دارد که یکی از معروف ترین و جامع ترین شروح بر آن جواهر الکلام نوشته مرحوم آیت الله محمد حسن نجفی در حدود ۴۰ جلد است.) مرحوم علامه حلی مرحوم شهید اول @feghh_osoul

#منهج_شناسی_شهیدین یکی از نکات برجسته در زندگی علمی شهید اول ، اجازه نامه هایی است که وی صادر کرده است. مثلا چندین اجازه نامه را بعد از اتمام تدریس علل الشرایع مرحوم شیخ صدوق صادر کرده است. از جمله این اجازه نامه های اجتهاد که وی برای شاگردان صادر کرده است، برای تلمیذش مرحوم ابن خازن بعد از تدریس علل الشرایع برای اوست . درس های خارج زمان قدیم مثل درس های خارج امروزی نبوده است. امروزه استاد درس خارج ، مسئله ای از شرایع الاسلام مرحوم محقق حلی یا قواعد الاحکام مرحوم علامه حلی یا العروة الوثقى مرحوم سيد يزدى یا تحریر الوسیله مرحوم امام و یا منهاج الصالحین مرحوم آیت الله العظمی خویی مطرح می‌کند و روی آن بحث می‌کند و یا متن مکاسب شیخ انصاری را متن درس خارج خود قرار می‌دهند. لکن قبل از شیخ انصاری ، دروس خارج بدین شکل بوده که استاد طبق یک کتاب حدیثی بحث می‌کرده و آن را برای شاگردان می‌خوانده است. مثلا جناب فخر المحققین آقازاده جناب علامه حلی می‌فرماید: در مدرسه علمیه حله، پدر ما دو بار تهذیب الاحکام را برای ما خواند و بنده در سفر به مکه از ایشان پرسیدم آیا شما همچنان ایمان (تشیع) را شرط وثاقت راوی می‌دانید؟ ایشان فرمودند: بله! و نظیر این مسئله این است که: شاگردان مرحوم شیخ بهایی نقل می‌کنند ما دوبار جوامع روایی چهارگانه را نزد استادمان خواندیم. و نظیر این، خود جناب شیخ بهایی است که می‌فرمودند من ۸ سال در هرات کتب روایی را نزد پدرم خواندم و از پدرم اجازه نقل حدیث دارم. مرحوم بحر العلوم کتاب الوافی مرحوم فیض کاشانی را برای شاگردانش تدریس می‌کرد که شاگردش جناب سید محمد موسوی عاملی(نوه شهید ثانی و صاحب مدارک الاحکام ) تقریرات درس ایشان را نوشته که اولین تقریرات تاریخ شیعه است ولی متاسفانه به دست ما نرسیده است. ولی بعد از دوره شیخ انصاری استاد بجای خواندن حدیث بر شاگرد، مسئله فقهی را مطرح می‌کند و شاید بر آن حدیثی بخواند. و طلبه بصورت ناخنک وار با حدیث آشنا می ‌شود. @feghh_osoul

#اجازه_نامه ✅ ابتداءً اجاره نامه فقط در نقل حدیث بود بدین صورت که استاد به شاگرد خود اجازه نقل حدیث از وی و از سلسه اساتید خود را می‌داد. سپس این امر در بین لغویون هم رایج شد و اساتید لغت بغداد به شاگردان خود اجازه نامه لغوی می‌دادند. و بعدا این امر در بین فقهاء رایج شد و اساتید به شاگردان خود اجازه نامه اجتهاد می‌دادند . @feghh_osoul

🔵 آثار مهم شهید اول: 1⃣ اللمعة الدمشقية : یک متن موجز فتوایی است. فلذا مرحوم شهید ثانی بارها در شرح لمعه واژه شناسی دقیقی روی الفاظ شهید اول می‌کند که چرا شهید از این کلمه استفاده کرده است ‌. اللمعة یعنی تکه نور . وقتی نور از جایی ساطع می‌شود به آن تکه های نور می‌گویند لمعة. 🔴 در الغدیر جلد دوم در احوالات سید اسماعیل حمیری معاصر امام صادق علیه السلام وجود دارد که: موقع احتضار صورتش سیاه شد بعد: فإذا بلمعة بضياء : ناگهان نوری سفید از صورتش ساطع شد. ⚪️ جمع لمعة، لمع می‌باشد. ابو اسحاق شیرازی از علمای بزرگ شافعی، کتابی در اصول دارد به نام: اللمع في الأصول @feghh_osoul

✅ کتاب اللمعة الدمشقية چنان بین علما معروف شده که شروح و حواشی بسیاری بر آن نوشته شده است. که معروف ترین آنها، الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية نوشته زین الدین عاملی جبعى معروف به شهید ثانی است. 🔴 از شروح دیگر بر خود لمعه : توضیح المشکلات، از محمدشفیع بن محمدحسین (اواسط قرن ۱۳). التحفة الغرویة (شرح کتاب میراث)، از خضر بن سلال آل خدام عفکاوی (متوفای ۱۲۵۵ق) کشف النقاب، از مسیح بن محمدسعید تهرانی. المذاهب القدسیة، الانوار الغرویة، الشریعة النبویة، از محمدجواد بن تقی مشهور به ملا کتاب احمدی (زنده در ۱۲۶۷). از این کتاب با هر سه عنوان یاد شده است. التحفة الرضویة، از سید محمد بن معصوم رضوی مشهدی (متوفای ۱۲۵۵ق). الخیارات، شرح مبسوط استدلالی بر بعضی از مسائل بیع از علی بن جعفر کاشف‌الغطاء (متوفای ۱۳۵۳ق). الدرة الغریة، از ملا عبدالکریم بن محمدباقر سلماسی (متوفای ۱۲۸۰ق). العدة النجفیة، از محمدرضا نجف پدر محمد طه. الغرة الغرویة، از ملا علی. المنحة السنیة، از سید محمد بن هاشم هندی (متوفای ۱۳۲۳ق). المواهب العلیة، از میرزاابوتراب قزوینی حائری. الدرة الحائریة، از علی‌نقی بن حسن طباطبایی (متوفای ۱۲۸۹ق). النجعة فی شرح اللمعة، از محمدتقی شوشتری (متوفای ۱۴۱۶ق). 🔵 شرح‌های بدون نام: حاشیه بر لمعه، تألیف بعض اصحاب، در سال ۹۳۲ نوشته شده است.. شرح خطبه اللمعة الدمشقیة، از احمد بن صالح آل طعانی بحرانی (متوفای ۱۳۱۵ق). شرح لمعه، از سید حسن بن محمدباقر، ملقب به حاج آقا امیر (متوفای ۱۳۸۰ق). شرح لمعه، از سید محمدرضا بن سید محمدمهدی بحرالعلوم. شرح لمعه، از سلیمان بن احمد آل عبدالجبار قطیفی (متوفای ۱۲۷۰ق). شرح لمعه، از علی بن حسین خنقانی. شرح لمعه، از سید علی بن ابی‌شبانه بحرانی (متوفای ۱۱۲۱ق). شرح لمعه، از علی بن محمود طبسی (متوفای ۱۳۷۵ق). شرح لمعه، از معزالدین تونی. شرح لمعه، از آقامهدی بن محمدابراهیم کلباسی (متوفای ۱۲۹۲ق). شرح لمعه، از میرزاعلی بن محمد بن حسین سلطان‌العلماء حسینی. شرح لمعه، از سید محمد معروف به قیصر (متوفای ۱۲۵۵ق). ⚪️ نظم و شعر لمعه التحفة القوامیة، سید قوام‌الدین محمد بن محمدمهدی سیفی قزوینی. الهدایة المهدیة، از عبدالکریم جرجانی (زنده در ۱۳۰۴ق). لؤلؤ الاحکام و نخبة الاحکام، از علی بن محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی. کنز الدر الایتام. @feghh_osoul

🌷 جهت مطالعه بیشتر در مورد زندگانی و تالیفات شهید اول به کتاب " الشهيد الاول ؛ حياته و آثاره " نوشته حجت الاسلام والمسلمین استاد رضا مختاری حفظه الله رجوع کنید.🌷 @feghh_osoul

2⃣ از جمله آثار شهید اول، "ذكرى الشيعة " است . مرحوم شهید اول در این کتاب به وفور نظرات قدماء را ذکر کرده است. به طوری که به #لسان_القدماء معروف شده است. 3⃣ الدروس الشرعية: شامل همه ابواب فقهی بجز چند باب می‌باشد. که مرحوم حاج آقا حسین خوانساری ( م ۱۰۹۸) که حقیقتا استاد الكل في الكل می‌باشد ، شرحی با عنوان مشارق الشموس في شرح الدروس بر این کتاب دارد. 4⃣ البيان جناب شهید ثانی بار ها در شرح لمعه به این سه کتاب ارجاع داده است. 4⃣القواعد و الفوائد 5⃣ "غایة المراد فی شرح الارشاد" یا با عنوان دقیق " غاية المراد في نكت الإرشاد " : کتاب استدلالی محض جناب شهید که شرح ارشاد الاذهان جناب علامه حلی است . که در لمعه و شرح آن با عنوان " الشرح " از آن یاد می‌شود. 6⃣شرح التهذیب الجمالی در اصول فقه که شرح تهذیب علامه جمال‌الدین حلی است. 7⃣ الرسالة الفیة : ۱۰۰۰ مسئله مربوط به نماز 8⃣ الرسالة النفلیة : در مورد مستجاب نماز است. 9⃣ رسالة فی التکلیف و فروعه 0⃣1⃣ رساله‌ای کوتاه شامل مناسک حج 1⃣1⃣ جامع البین فی فوائد الشرحین؛ 2⃣1⃣ رسالة الباقیات الصالحات 3⃣1⃣ شرح اربعین حدیثاً 4⃣1⃣ رسالة فی قصر من سافر بقصد الافطار و التقصیر 5⃣1⃣ اجازة مبسوطة حسنة و عدة اجازات 6⃣1⃣ کتاب المزار 7⃣1⃣ کتاب الاستدراک 8⃣ 1⃣الدرة الباهرة منسوب به شهید اول 9⃣1⃣المسائل المقدادیات که گویا منسوب به شاگردش مقداد سیوری است. 0⃣2⃣ شرح قصیدة ابی الحسن علی ابن الحسین الشهیر بالشهفینی الحلی در مدح امیرالمؤمنین(ع). @feghh_osoul

✅مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی شهیدین که در نُه جلد منتشر شده است. این کنگره از سوی دفتر تبلیغات اسلامی قم در سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ در ایران و لبنان برگزار شده است.  ☑️موسوعة الشهید الاول، مجموعه‌ای ۲۰ جلدی که شامل زندگی‌نامه و تحقیق همه آثار شهید اول است. این موسوعه را پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال ۱۴۳۰ق منتشر کرده است. جلد نخست این مجموعه با نام الشهید الاول حیاته و آثاره به طور تفصیلی به گزارش زندگی، جایگاه و آثار شهید اول پرداخته است. @feghh_osoul

📥 نقدی کوتاه بر چهار موضع نادرست شهید بهشتی (رض) نسبت به غدیر، سقیفه و سجده بر مُهر در نماز 👈 چهار محور نقد: 1️⃣ شهید بهشتی: علی بن ابی طالب (ع) مدافع و حامی سقیفه بود! 2️⃣ دفاع شهید بهشتی از رها ساختن پیکر پیامبر (ص) از سوی برخی از صحابه و رفتن به محل سقیفه جهت تعیین خلیفه! 3️⃣ شهید بهشتی: بزرگ‌ترین عید ما دو عید فطر و قربان است و ماجرای غدیر یک مساله تاریخی و قدیمی و گذراست! 4️⃣ برداشتن مُهر نماز و مفاتیح الجنان از مرکز اسلامی هامبورگ به منظور ایجاد وحدت و تقریب! @feghh_osoul

✅ روش موضوع شناسی در شرح لمعه 🔹نگارش: حجت الاسلام رضا #احمدی‌مقدم (طلبه درس خارج حوزه علمیه مشهد) @feghh_osoul