فقه فرهنگی
🔹جلسه دوم #فقه_مدرسه. 🔸محور یکم. برنامه ریزی درسی 🔸1. برنامه ریزی سنی 1ـ1. روایات سبع سنین اول. مو
🔹نکات در مورد 7 سال نخست:
🔸در هفت سال نخست برپایه سیره و برخی روایات دیگر و دیدگاه کارشناسان درباره اهمیت این دوره، باید فعالیت فرهنگی و تربیت داشت؛ اما بر پایه بازی و بدون آموزش مستقیم. رها کردن فرزند به معنای برنامه آموزشی رسمی نداشتن است؛ نه رها کردن از تربیت.
🔸نکته فقهی: آیا مصادیق جدید بازی شامل یلعب در روایت میشود؟ برای نمونه بازیهای دیجیتال شامل عنوان لعب میشود؟
پرسش اصلی: آیا در موضوعات مستحدثه میتوان به اطلاق و عمومات تمسک کرد؟
ممکن است گفته شود: لفظ بازی که در ادله آمده، شامل مصادیق جدید نمیشود. یا حضرت، در مقام بیان مصادیق جدید نیست. برای مثال بازی کامپوتری شامل حکم لعب در روایات نمیشود.
🔸پاسخ:
1. تمسک به اطلاق در مسائل مستحدثه صحیح است.
2. پاسخ دوم این است که این مصادیق جدید بازی حتی اگر در اطلاق ادله نباشند؛ یعنی حتی اگر شامل کلمه لعب در روایات نگردد، همان مناط را دارند که سرگرمی و تفریح است. درنتیجه همان حکم را دارند.
🔹@feqahat
فقه مدرسه ۳.mp3
زمان:
حجم:
25.12M
🔹#فقه_مدرسه جلسه سوم.
🔹حکم برداشتی از روایات سبع سنین:
🔸در دوره هفت سال اول: برنامهها با محوریت بازی و سرگرمی؛
🔸در دوره هفت سال دوم: حالت دستور پذیری مستقیم میتوان داشت؛ قالب همراهی و اردویِ مربی محور، بهترین روش در این دوران است (أَلْزِمْهُ نَفْسَكَ). اما اردو به علت هزینههای آن، از برنامههای آموزش و پروش حذف شده است. تعلم در این دوران نباید خشک و استدلالی باشد. آموزش قرآن در این دوران باید انجام گیرد و محور آموزش باشد.
در این دوران دختر و پسر را میتوان امر به نماز کرد. اما حداقلی از احکام به آنها بیان شود.
🔸در دوره هفت سال سوم: برنامههای استدلالی در این دوران محور باشد؛ هرچند در قالب گعده و گفتگو. در قالب برخورد وزارتی؛
روایت یعقوب، خبری اما در مقام انشاست. درنتیجه انشایی و مولوی و دلالت بر رجحان مطلق دارد. مراتبی از تعلیم حلال و حرام، بر پدر و مادر واجب است؛ اما چون واجب کفایی است، اگر کسی دیگر به فرزند آنها را آموزش دهند، از عهده والدین برداشته میشود.
▫️این روایت علاوه بر بعد فقهی، دارای بعد روانشناختی است و دختر و پسر را شامل میشود. همچنین مخاطب این روایات خود مربی و متربی میتواند باشد.
🔸نکته: برداشت فقهی اگر از یک لفظ و تصریح نباشد، دلیل لبی است که باید به قدر متیقین اکتفا کرد. قدر متیقن آموزش در دوره دوم، برای دختری که به سن تکلیف رسیده، حداقلی از احکامی است که نیازدارد؛ اما جزئیات مسائل پیچیده فقهی در هفت سال سوم.
🔹@feqahat
🔹روایات «علیکم بالأحداث»
از جمله ادلهای که ممکن است به آن استشهاد شود، مجموعه روایاتی است که در آنها سفارش ویژه به دوره جوانان شده است؛ با عنوان کلی «علیکم بالأحداث».
🔸یکم. صحیحه اسماعیل بن عبدالخالق
... سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟ يَقُولُ لِأَبِي جَعْفَرٍ الْأَحْوَلِ وَ أَنَا أَسْمَعُ أَتَيْتَ الْبَصْرَةَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ كَيْفَ رَأَيْتَ مُسَارَعَةَ النَّاسِ إِلَى هَذَا الْأَمْرِ وَ دُخُولَهُمْ فِيهِ قَالَ وَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَقَلِيلٌ وَ لَقَدْ فَعَلُوا وَ إِنَّ ذَلِكَ لَقَلِيلٌ فَقَالَ «عَلَيْكَ بِالْأَحْدَاثِ فَإِنَّهُمْ أَسْرَعُ إِلَى كُلِّ خَيْر». محمد بن يعقوب كلينى، الكافي، ج8، ص93.
🔸دوم. روایت محمد بن مسلم
... أَبُو جَعْفَرٍ ؟ع؟ «لَوْ أُتِيتُ بِشَابٍّ مِنْ شَبَابِ الشِّيعَةِ لَا يَتَفَقَّهُ لَأَدَّبْتُهُ». احمد بن محمد بن خالد برقى، المحاسن، ج1، ص228.
🔸سوم. مرسلهای از امیر مؤمنان
إِنَّمَا قَلْبُ الْحَدَثِ كَالْأَرْضِ الْخَالِيَةِ مَا أُلْقِيَ فِيهَا مِنْ شَيْءٍ قَبِلَتْهُ فَبَادَرْتُكَ بِالْأَدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ يَشْتَغِلَ لُبُّك. محمد بن حسين شريف الرضي، نهج البلاغة، ص393.
🔸چهارم. مرسله جمیل بن دراج
... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟ قَالَ «بَادِرُوا أَوْلَادَكُمْ بِالْحَدِيثِ قَبْلَ أَنْ يَسْبِقَكُمْ إِلَيْهِمُ الْمُرْجِئَة». محمد بن يعقوب كلينى، الكافي، ج6، ص47.
🔸در این روایات امر وجود دارد که به مناسبت حکم و موضوع دلالت بر استحباب مؤکد دارد که محور برنامهریزیها را جوانان قرار دهید. ممکن است بیان شود اولویت دادن جوانان در فعالیتهای فرهنگی واجب است.
🔸سازمان تبلیغات، نهاد نمایندگی، نماز جمعه و ...، باید مخاطب محوری و اصلی در برنامهریزی را جوانان بدانند.
🔸در روایات نوجوانی نیست و از 14 سالگی تا 35 سالگی، جوانی گفته شده است.
🔹@feqahat
نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی.pdf
حجم:
473.5K
📚 فایل نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با #حریم_شخصی
✅ پیشنهاد استاد عجمی برای تکمیل مباحث
استاد عجمی ج1.mp3
زمان:
حجم:
36.93M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه اول - قسمت اول
استاد عجمی ج2.mp3
زمان:
حجم:
42.03M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه اول - قسمت دوم
استاد عجمی ج3.mp3
زمان:
حجم:
41.65M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه دوم - قسمت اول
استاد عجمی ج4.mp3
زمان:
حجم:
47.81M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه دوم - قسمت دوم
📝#یادداشت
🔹الگوی استکبار ستیزی
🔸« كتاب الغيبة» اثر شيخ طوسى، از برجستهترين چهرههاى علمى جهان تشيع و شخصيت مورد اعتماد شيعه در قرن پنجم هجرى است( 385- 460 ق).
اين كتاب، به زبان عربى و در باره غيبت امام زمان( عج) و مسائل مربوط به آن است. اين كتاب، از بهترين كتابهايى است كه توسط علماى شيعه، در باره امام زمان( عج)، نگاشته شده و شامل بهترين دلايل عقلى و شرعى بر وجود امام زمان و غيبت و ظهور آن حضرت در آخر الزمان است.
فصل سوم این کتاب نامههای امام زمان به شیعیان آمده است.
🔸در یکی از این نامهها مینویسند:
🔹ما امتحان شدیم به درگیری با ظالمى درشتخوى و گمراه، کسی كه پيرو هوى و هوس و مخالف پروردگارش است. او چيزى را ادعا میکند که متعلّق به او نيست مىكند. او ظالمى و غاصب است. منكر حقّ كسى شده كه از طرف خدا مفروض الطّاعه است. اما دخت گرامى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله الگوى خوبى براى من است!
نکته: یعنی امام زمان عج در مبارزه با ظالمان که از وظایف مهم امامت است، الگوی خویش را ظلم ستیزی حضرت زهرا س قرار میدهند!
وَ لَوْ لَا مَا عِنْدَنَا مِنْ مَحَبَّةِ صَلَاحِكُمْ وَ رَحْمَتِكُمْ وَ الْإِشْفَاقِ عَلَيْكُمْ لَكُنَّا عَنْ مُخَاطَبَتِكُمْ فِي شُغُلٍ فِيمَا قَدِ امْتُحِنَّا بِهِ مِنْ مُنَازَعَةِ الظَّالِمِ الْعُتُلِ الضَّالِّ الْمُتَتَابِعِ فِي غَيِّهِ الْمُضَادِّ لِرَبِّهِ الدَّاعِي مَا لَيْسَ لَهُ الْجَاحِدِ حَقَّ مَنِ افْتَرَضَ اللَّهُ طَاعَتَهُ الظَّالِمِ الْغَاصِبِ وَ فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص لِي أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ وَ سَيُرْدِي الْجَاهِلَ رَدَاءَةُ عَمَلِهِ وَ سَيَعْلَمُ الْكَافِرُ لِمَنْ عُقْبَى الدَّارِ عَصَمَنَا اللَّهُ وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الْمَهَالِكِ وَ الْأَسْوَاءِ وَ الْآفَاتِ وَ الْعَاهَاتِ كُلِّهَا بِرَحْمَتِهِ فَإِنَّهُ وَلِيُّ ذَلِكَ وَ الْقَادِرُ عَلَى مَا يَشَاءُ وَ كَانَ لَنَا وَ لَكُمْ وَلِيّاً وَ حَافِظاً وَ السَّلَامُ عَلَى جَمِيعِ الْأَوْصِيَاءِ وَ الْأَوْلِيَاءِ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً.
الغيبة (للطوسي)/ كتاب الغيبة للحجة ؛ النص ؛ ص285
فقه مدرسه ۴.mp3
زمان:
حجم:
23.51M
🔹#فقه_مدرسه، جلسه 4
🔸برنامه ریزی درسی: برنامه ریزی سنی:
🔸روایات متعدد توصیه کننده به تحصیل قبل از بزرگسالی، از جمله:
▫️روایت ابوقتاده
أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟، أَنَّهُ قَالَ «لَسْتُ أُحِبُ أَنْ أَرَى الشَّابَ مِنْكُمْ إِلَّا غَادِياً فِي حَالَيْنِ: إِمَّا عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّماً، فَإِنْ لَمْ يَفْعَلْ فَرَّطَ، فَإِنْ فَرَّطَ ضَيَّعَ، وَ إِنْ ضَيَّعَ أَثِمَ، وَ إِنْ أَثِمَ سَكَنَ النَّارَ، وَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً ؟صل؟ بِالْحَقِّ». الأمالي، ص303.
سند روایت را حرعاملی آمده و قابل تصحیح است. روایت خبری اما در مقام انشا است. سکن النار و عذاب نشان میدهد که سخن از لزوم یادگیری، علوم الزامی است. اینجا منصرف است....
▫️ مرسله دعائم الإسلام
وَ عَنْهُ عَنْ آبَائِهِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ؟صل؟ أَنَّهُ قَالَ «مَنْ تَعَلَّمَ الْعِلْمَ فِي شَبَابِهِ كَانَ بِمَنْزِلَةِ النَّقْشِ فِي الْحِجْرِ وَ مَنْ تَعَلَّمَهُ وَ هُوَ كَبِيرٌ كَانَ بِمَنْزِلَةِ الْكِتَابِ عَلَى وَجْهِ الْمَاءِ». دعائم الإسلام، ج1، ص82
در منیة المرید آمده: مَثَلُ الَّذِی یتَعَلَّمُ الْعِلْمَ فِی صِغَرِهِ كَالنَّقْشِ عَلَى الْحَجَرِ .... منية المريد، ص226.
▫️مرسله عيون الحكم
علی ع: مَنْ لَمْ يَتَعَلَّمْ فِي الصِّغَرِ لَمْ يَتَقَدَّمْ فِي الْكِبَر. عيون الحكم و المواعظ، ص463.
▫️ مرسله تاریخ یعقوبی
علی ع : یا مَعشَرَ الفتیان حَصِّنُوا اَعراضَکُم بِالاَدَب و دینَکُم بِالعلمِ. تاريخ اليعقوبي، ج2، ص210.
«الفتیان» دو معنای جوان و جوانمردی دارد؛ اما اینجا، دوره سنی جوانی مراد است.
🔹@feqahat
فقه فرهنگی
🔹#فقه_مدرسه، جلسه 4 🔸برنامه ریزی درسی: برنامه ریزی سنی: 🔸روایات متعدد توصیه کننده به تحصیل قبل از بز
🔸بر اساس دیگر روایات، صغر در این روایات از 7 سالگی تا 14 سالگی است. جوانی از 14 سالگی تا 35 سالگی است.
🔸درباره تعلیم، گفته شده است، دوره صغر و جوانی دوره اصلی است.
🔸به خلاف آنچه شهید مطهری فرمودند که آنچه جامعه اسلامی نیاز دارد، علم دینی است. باید گفت آن علوم مورد نیاز، به عنوان ثانوی رجحان و حتی الزام پیدا میکند اما رجحان به عنوان اولی درباره علم دینی است.
جمع بندی:
🔸در دوران صغر (7 تا 14) تمرکز فعالیتها باید بر برنامه های آموزشی نرم باشد. لذا دوره محوری آموزشی این دوره است.
🔸در دوران جوانی (14 تا 35) مباحث فرهنگی و تعلیمی عقلی محور است. لذا محور برنامه های فرهنگی سازمان ها باید جوانها باشند.
دربرنامه ریزی درسی، استفاده از قرآن و استفاده از شعر و قصه در صغر لازم است. در جوانی، ابتدا احکام و مسائل خودش و بعد به مرور مباحث عقلی باید در برنامهریزی درسی قرار گیرد.
البته اینها امور ثابت هستند و عوامل متغییر وجود دارد.
🔹دیگر نکات بیان شده: این روایات منصرف به چیست؟
یادگیری فیزیک شامل علوم در روایات است؟
علم، حکم طریقی دارد یا نفسی؟
🔹@feqahat