❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ ⬅️ ویژگی وطن این است که می‌توان آن را به عنوان حلقه واصل میان ادبیات گذشته و حال به شمار آورد. مراد ما در این مباحث وطن اسلامی است که در مباحث فقهی با تعبیر دارالاسلام بکار رفته است. ⬅️ آیا تعبیر دارالاسلام و موارد شبیه آن ناظر به یک حقیقت شرعیه است و شارع مقدس آن را جعل و مفهومی جدیدی را بیان نموده است یا شامل تعابیری است که برای تشخیص مصداق آن باید به عرف مراجعه کرد؟ ⬅️ عده‌ای بر این باور هستند که برای فهم این معنا باید آن را در فقه مورد بررسی قرار داد اما برخی دیگر بر این عقیده هستند که اساساً دارالاسلام از همان ابتدا ریشه عرفی داشته و ارتباطی به ادله شرعیه ندارد و مراد از دارالاسلام همان احکامی است که در این زمینه جعل شده است. ⬅️ به نظر می‌رسد ادعای نظر دوم از اتقان کافی برخوردار نیست؛ زیرا در متون دینی روایاتی است که لفظ دارالاسلام در آنها بکار رفته است. به کار بردن این مفاهیم توسط معصومین (ع) به معنای حقیقت شرعیه بودن آنها نیست؛ زیرا که می‌تواند در همان معنی عرفی خود مورد استفاده قرار گرفته باشد. در حقیقت استفاده این الفاظ توسط معصومین (ع) زمینه دقت و بررسی در این زمینه را فراهم می‌کند تا چنانچه امام (ع) قیودی را در این زمینه استفاده کرده است، بتوان استخراج کرد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ⬅️ فقه حقوق اساسی مجموعه مباحث فقهی است که از لحاظ حکم تکلیفی یا وضعی به بررسی مسائل حقوق اساسی می‌پردازد. ⬅️ غرض اصلیِ سیاست و متعلق آن مفهومی به نام مصلحت است؛ یعنی سیاست باید در راستای مصلحت تدبیر شود. ⬅️ در شریعت اسلامی اهداف عمومی وجود دارد که حفظ آنها را مصلحت می‌نامند. این اهداف عبارتند از: حفظ دین، جان، عقل، نسل و مال مسلمان‌ها. ✅ آیا تصمیم‎های حاکم جامعۀ اسلامی باید مبتنی بر نصوص دینی باشد یا اینکه می‌تواند در مواردی که نص وجود ندارد بر اساس مصلحت تصمیماتی را اتخاذ کند؟ ⬅️ مذاهب حنفی‌، مالکی‌ و حنبلی معتقد هستند تصمیمات حاکم اسلامی باید بر اساس ضوابط و معیارها انجام شود هرچند مبتنی بر نصوص دینی نباشند. ⬅️ در فقه امامیه احکام حکومتی بر اساس مصالح عمومیِ جامعه صادر می‌شود. اگرچه این مصالح مقید به متون شرعی نیست، اما ضابطه‌مند بوده و در صورت صدور آن از ولی‌فقیه، پذیرش آن بر همه افراد جامعه لازم است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #حقوق_اساسی #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ⬅️ دومین دلیل قرآنی، آیه12 سوره حجرات است «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ». ⬅️ اکثر آیات این سوره در خصوص روابط میان افراد و روابط اجتماعی است. ⬅️ کلمه إجتنبوا به معنای پرهیز کردن و عدم ارتکاب یک فعل می‌باشد. هرچند در ظاهر امر است، اما روح و محتوا نهی را دارد. فلسفه چنین کلماتی تاکید است. ⬅️ کلمه ظن در آیه شریفه بیان کننده نوع و جنس ظن است؛ بر این اساس باید در روابط میان افراد از بیشتر اموری که جنس آنها ظن است اجتناب کرد. ⬅️ در متون دینی دو نکته برای ظن مطرح شده است: 1) ظن حجت ندارد. 2)در تعامل با دیگران سوءظن را ملاک رفتار خود قرار ندهید. ⬅️ نتیجه این دو نکته در رفتار اجتماعی چنین است که اگر شخصی نسبت به دیگری سوءظن دارد و قصد دارد ملاک تعامل با او را سوء ظن قرار بدهد، باید بداند که سوء ظن حجت ندارد و نمی توان به وسیله آن شخصی را متهم کرد. ⬅️ در خصوص جمله «کثیراً من الظن» دو احتمال ذکر شده است: ا) اختصاص به روابط میان افراد دارد به این معنا که نسبت به همدیگر سوء ظن نداشته باشید. 2) علاوه بر نهی از ظن در روابط میان فردی، استفاده از ظنون در دیگر احکام را نیز نهی می کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ ⬅️ خداوند بر همه امور تکوینی و تشریعی حاکمیت مطلق دارد و تبلور این حکومت در شریعت ظاهر گشته است. ⬅️ انسان در انجام شریعت مختار است، زیرا اگر اختیار نباشد، مفاهیمی چون اخلاق، عدالت، ثواب، عقاب، کمال و رشد انسان، به فعلیت نمی‌رسد. ⬅️ بعد از عرضه احکام و قوانین الهی توسط انبیاء، باید افرادی در جامعه به إعمال سلطة تشریعی خداوند متعال بپردازند تا حقیقت حاکمیت مطلق خداوند متعال تحقق یابد. ⬅️ در اینکه چه افرادی مسئولیت اجرا و برپایی دین خداوند را بر عهده دارند و چگونه باید آن را اجرا کنند، سه دیدگاه عمده وجود دارد: 1️⃣ با توجه به آنکه خداوند متعال انسان را خلیفة خویش قلمداد کرده است از ین رو وظیفة اجرای دین بر عهدة ملت یا امت (مردم) می‌باشد. 2️⃣ تبلور حاکمیت خداوند متعال در مرحله نخست نبی مکرم و سپس به ائمة معصومین علیهم السلام هستند. این حاکمیت در عصر غیبت بر عهده فقهایی که شرایط رهبری را دارند، می‌باشد. 3️⃣ برخی به حاكميت الهي-مردمي یا حاكميت ديني- ملي معتقد شده‌اند. 🔻 نقد: ⬅️ این نظر صحیح نیست که گفته شود: خداند متعال حاکمیت مطلق خود را به انسان تفویض کرده است؛ بنابراین ثواب یا عقابی برای تصمیمات اختیاری او وجود ندارد. زیرا در این صورت نقص ربوبیت، قدرت حکمت و حاکمیت مطلق خداوند است ⬅️ بنظر چنین نظری صحیح است که گفته شود: در صورتی انسان سعادت دنیا و آخرت را به دست می‌آورد که در انجام تکالیف الهی مختار باشد والا چیزی جز خسران و عذاب الهی در حیات مادی دینی و حیات پس از مرگ، نسیب او نمی‌شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #ولایت_فقیه #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 دلیل نقلی نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت: ⬅️ و اللَّهِ لَا يَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ (عج) إِلَّا كَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ... به خداوند سوگند کسی از ما قبل از قیام قائم (عج) قیام نمی‌کند مگر این‌که حال او مانند حال جوجه‌ای است که قبل از درآمدن بال‌هایش از لانه‌اش پرواز کند و کودکان آن را گرفته و با آن بازی ‌کنند. ⬅️ در روایت تعبیر «قبل از قیام قائم» آمده است که حاکی از عدم مقید بودن روایت به زمان خاصی است. از این رو نباید در همۀ زمان‌های قبل از قیام قائم (عج) قیامی صورت بگیرد. 🔻نقد: ⬅️ روایت مرفوع و مرسل است؛ زیرا روایت را به ربعی بن عبدالله استناد داده شده است که در عصر امام سجاد علیه السلام زندگی نمی‌کند؛ بنابراین راویان میان زمان امام سجاد (ع) ربعی بن عبدالله مجهول هستند. ⬅️ احتمال ساختگی بودن این روایت و روایات مشابه از طرف حاکمان اموی، عباسی و مروانی وجود دارد؛ زیرا آنها با ساخت و انتشار چنین روایاتی از حکومت خود محافظت می‌کردند. ⬅️ عاملی که موجب بدبینی و شک در صدور و گسترۀ دلالت روایت می‌شود، قیام زید و پسرش، یحیی، است. آیا زید چنین روایتی را از پدر خود امام سجاد علیه السلام نشنیده بود؟ ⬅️ در مقام مواجهه با احادیث باید احراز شود ائمه علیهم السلام در مقام بیان حکم شرعی بوده‌اند نه در مقام بیان واقعه‌ای که در آینده محقق می‌شود؛ بنابراین روایت مذکور برای آن‌که در مقام بیان شریعت باشد نیازمند قرینه است. ⬅️ احتمال تقیه ائمه علیهم السلام به خصوص در عصر امام سجاد علیه السلام که شاهد تسلط بنی‌امیه و بنی‌مروان بر جامعه هستیم، زیاد است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ 🔻 عناوین مرجحه برای بازی 1️⃣ معالجه امراض روان‌شناختی به وسیله بازی: در مواردی که فرد از امراض روحی و روانی مانند وسواس، استرس، اضطراب و هراس رنج می‌برد و انجام یک بازی خاص موجب معالجه آن می‌شود، عاملی برای مرجح شدن آن بازی شمرده می‌شود. ⬅️ اگر بازی حرامی، مقدمه برای معالجه امراض روحی باشد، باید دو شرط در آن احصا شود؛ نخست اینکه معالجه واجب باشد نه مستحب و دوم اینکه مقدمه آن که بازی حرام است منحصره باشد. 2️⃣ موجب نشاط شود و این نشاط در کارهای دیگر او مانند عبادت، تحصیل و....موثر باشد. در این مورد روایات متعددی وجود دارد مانند «سَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ ... وَ سَاعَةٌ يَخْلُو فِيهَا بَيْنَ نَفْسِهِ وَ لَذَّتِهَا». 3️⃣ موجب سلامت جسمانی شود. 4️⃣ موجب افزایش فضائل و کاهش رذایل شود: مراد بازی‌هایی است که باعث ایجاد صفات نیک یا موجب از بین رفتن صفات نکوهیده در فرد می‌شود. بازی‌هایی که به کودکان آموزش ادب و رفتار اجتماعی می‌دهند از این مورد شمرده می‌شوند. 5️⃣ موجب ادخال السرور شود: بر این اساس بازی که انجام آن مباح است در صورتی که موجب ادخال سرور شود از مصادیق «إِدْخَالُ السُّرُورِ فِي قَلْبِ الْمُؤْمِن‏» محسوب می‌شود و انجام آن رجحان پیدا می‌کند ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ ✅ اراضی در فقه اسلامی از چند منظر قابل تقسیم هستند: 🔻 منظر سیاسی: 1️⃣ اراضی مفتوحه که به وسیله جنگ به دست آمده‌اند. 2️⃣ اراضی طوع یا طوعیه که خود کفار با میل و رغبت تحویل داده‌اند. 3️⃣ اراضی صلحیه که به وسیله صلح تحویل داده شده است که خود بر دو نوع می‌باشد؛ یا کفار مالکیت را از خود سلب کرده‌اند یا منافع را در مقابل منفعتی در اختیار گذاشته‌اند؛ مانند اجازه عبور از کشور. 3️⃣ اراضی عهد که به وسیله معاهده‌ای میان کفار و مسلمین به دست می‌آید. 4️⃣ فیء یا ما افاء الله: مالی که بدون جنگ از کفار گرفته می‌شود و در اختیار پیامبر (ص) قرار می‌گیرد. 🔻منظر اقتصادی: ⬅️در فقه اهل سنت اراضی به نام اراضی عشریه وجود دارد؛ یعنی اراضی که مالیات یک دهمی از آنها گرفته می‌شود. در فقه شیعه اراضی خراجیه ذکر شده است که خود چند قسم است. 🔻 منظر اعتقادی: ⬅️ اراضی به دار الاسلام، دار الکفر، دار العهد، دار الحرب و ... تقسیم می‌شوند. 🔻 منظر مالکیت: 1️⃣ املاک خصوصی: املاکی که مالکیت آن از طریق ارث، هبه یا حیازت یا ... به فرد رسیده است. 2️⃣ املاک عمومی: اراضی مفتوحه و اراضی صلحی که صلح‌کننده از خود سلب مسئولیت کرده باشد. 3️⃣ املاک دولتی: تمام اراضی در حوزه انفال که در مالکیت امام و رهبر جامعه است. 🔻 منظر عمران و آبادانی. 1️⃣ اراضی موات که شامل اراضی آبادنشده می‌شود. 2️⃣ اراضی «محیاة بالإصاله» که شامل اراضی که خود بالإصاله آباد هستند می‌شود. 3️⃣ اراضی آباد بشری که بشر آن‌ها را آباد کرده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 صفات سلبی والی: 1️⃣ والی نباید افشاگر عیوب مردم باشد ⬅️ مسئول باید نسبت به زیردستان خود حساس، بدبین و نکته سنج باشد و بر آن‌ها جاسوس بگذارد. در متون دینی روایاتی ذکر شده است که اشاره دارد امیرالمؤمنین علیه السلام افرادی را برای تجسس از کارگزاران حکومتی بکار می‌گرفت. ⬅️ اگر شخصی به صورت پنهانی مرتکب اشتباهی شده است، نباید با افشاگری آبروی او را برد. اگر چنین شخصی صلاحیت آن منصب را ندارد باید برکنار شود. ⬅️ باید پوشاندن عیوب دیگری در جامعه تبدیل به فرهنگ شود که نتیجه آن وجود یک جامعه صالح است. اما اگر دائما در جامعه‌ای اخبار اشتباهات و اعمال خلاف دیگران منتشر شود، قبح عمل بد و خلاف برای مردم شکسته شده و تبدیل به یک عمل عادی می‌شود. 2️⃣ نباید والی کینه توز باشد. 3️⃣ نباید والی نسبت به سخن چینان زودباور باشد. ⬅️ آثار منفی زودباور بودن والی در تاریخ سیاسی ایران بی شمار است که از جمله آن کشتن امیرکبیر به دست ناصرالدین شاه می‌باشد. چنین والیانی در نتیجۀ سعی ساعی تصمیم گرفته‌اند اما بعد از آن پشیمان شده‌اند. ⬅️ انسان سخن چین طالب خیر و خوبی دیگران نیست؛ زیرا انسان خیرخواه، برای دیگران دشمن درست نمی‌کند و از آنها بدگویی نمی‌کند؛ از این رو می‌توان گفت فرد سخن چین نیت بدی دارد؛ یا می‌خواهد خود را به والی نزدیک کند یا اغراض دیگری که غرض صحیحی نیست را دنبال می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ⬅️ دومین دلیل قرآنی، آیه12 سوره حجرات است «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ». ⬅️ مؤمن در جمله «یا أیّها الذین آمنوا» به شخصی اطلاق می‌شود که به ولایت و تمامی عقاید خاص شریعت به نحو تفصیل یا اجمال که در اجمالش هم مقصر نباشد، پایبند باشد. ⬅️ قرائنی دال بر اینکه مراد از مؤمنون در آیه شریفه همه مسلمانان هستند، وجود دارد که عبارتند از: 1️⃣ شأن نزول: یعنی شخصی که مورد سوءظنی قرار گرفته است، یک فرد معمولی می‌باشد. 2️⃣ با توجه به سیاق و ظاهر آیات دیگر می توان گفت محور آیه جامعه اسلامی است و آیه در مقام ایجاد همبستگی در جامعه اسلامی است. 🔻سه مصداق برای ظنون مطرح است: ✅ ظن در اثبات واقعیات که در مباحث حجج بحث می‌شود. ✅ ظن در روابط میان فردی که این قدر متیقن است. ✅ ظن سوء نسبت به خداوند تبارک ‌وتعالی. ⬅️ با توجه به بافت و سیاق آیه، قدر متیقن در جمله «اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ»، ظن سوء در روابط اجتماعی است. ⬅️ «كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ» غیر از اکثر از ظنون است یعنی مراد آیه چنین نیست که از اکثر ظنون اجتناب کنید بلکه یعنی فی حد نفسه از ظنون بپرهیزید که گستره آن زیاد است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com