eitaa logo
فتوح اندیشه
1.3هزار دنبال‌کننده
957 عکس
146 ویدیو
3 فایل
🔰 کانال رسمیِ 🏢 ⟨مؤسسهٔ پژوهشی فُتوح اندیشه⟩ 🔻 با ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین 🔘 دکتر احمد رهدار 📢 اطلاع‌رسانی پیرامون: ➕ «فقه دولت» ➕ «فقه نظام» ➕ «فقه حکومتی» ➕ «تمدّن اسلامی» ➕ سایر موضوعات مرتبط 🌐 www.Fotooh.ir ←ارتباط با مؤسسه: @azizzohoor
مشاهده در ایتا
دانلود
3️⃣1️⃣ مشروعیت حکومت در عصر غیبت 🔸در بحث فقه سیاسی اولین مسأله، بحث مشروعیت یا عدم مشروعیت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت امام علیه السلام است. مرادمان از مشروعیت، اصل مشروعیت است، حالا اگر مشروع شد، آیا واجب است یا فقط جائز است؟ 🔸 و اگر واجب بود واجب مشروط است؛ یعنی تهیه و تحصیل مقدماتش واجب نیست،یا واجب مطلق است و تهیه و تحصیل مقدمات واجب است ؟ 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
4️⃣1️⃣ مشروعیت حکومت در عصر غیبت 🔸نکته‌ای که جناب سبزواری دارد این است که نمی‌گوید من می‌گویم، بلکه می‌گوید امامیة می‌گوید: «أن عقیدة الامامیة أن الفقیه الجامع للشرائط یقوم مقام الامام فی کل ما له من المناسب و الجهات الا مختصات الامامة مثل عصمة» و مانند عصمة یا علم غیب و ...،اگر منظور ایشان از این نسبت این است که امامیه معتقد است، ما در این نسبت حرف داریم و درست نیست. 🔸یعنی بگوییم تمام فقهای امامیه این اعتقاد را دارند، ولی اگر بگوییم ایشان این را نمی‌خواهد بگوید بلکه می‌خواهد بگوید مقتضای باور آن‌ها این است، ولو ممکن است به این مقتضای باور، فتوا نداده باشند به نظر ما این مطلب درست می‌شود و حرف درستی است. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
4️⃣1️⃣ مشروعیت حکومت در عصر غیبت 🔸نکته‌ای که جناب سبزواری دارد این است که نمی‌گوید من می‌گویم، بلکه می‌گوید امامیة می‌گوید: «أن عقیدة الامامیة أن الفقیه الجامع للشرائط یقوم مقام الامام فی کل ما له من المناسب و الجهات الا مختصات الامامة مثل عصمة» و مانند عصمة یا علم غیب و ...،اگر منظور ایشان از این نسبت این است که امامیه معتقد است، ما در این نسبت حرف داریم و درست نیست. 🔸یعنی بگوییم تمام فقهای امامیه این اعتقاد را دارند، ولی اگر بگوییم ایشان این را نمی‌خواهد بگوید بلکه می‌خواهد بگوید مقتضای باور آن‌ها این است، ولو ممکن است به این مقتضای باور، فتوا نداده باشند به نظر ما این مطلب درست می‌شود و حرف درستی است. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
5️⃣1️⃣ موقعیت شرعی تشکیل حکومت 🔸 شاید نتوانیم نص خاصی از قرآن و روایات پیدا کنیم که صراحتا دلالت کند بر اثبات یا نفی مسأله‌ی مورد بحث ما، یعنی تشکیل حکومت بر اساس شریعت در عصر غیبت، ولی ما نیاز به صراحت نداریم، 🔸 بلکه اگر ظهور هم باشد، یا قرائنی وجود داشته باشد، مثل مسائل دیگر، کافی است. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
6️⃣1️⃣ تعاضد ادله تشکیل حکومت 🔸 ما آیه‌ای از قرآن یا روایتی روشن بر این مطلب که صریحا مسأله‌ی ما را گفته باشد نداریم، ولی مجموع عناصر و مؤلفه‌هایی وجود دارد که قائلان به مشروعیت تشکیل حکومت در عصرغیبت ادعا کنند که می‌شود بر اساس آنها این مسأله را اثبات کرد. 🔸این هم که می گوییم: «مجموع ادله» به این جهت است که گاه مسأله‌ای، روایت یا آیه‌ی روشن دارد، ولی گاه مسأله‌ای مؤلفه‌هایی دارد که وقتی در کنار هم می‌آید و در یک تعاضد حلقوی در کنار هم قرار می‌گیرد، انسان به حجت می‌رسد، یعنی مجموع ادله‌ای وجود دارد که تک تک شاید ما را به نتیجه نرساند، ولی وقتی این مجموع در کنار هم قرار می‌گیرد انسان را به یقین یا قرار می‌رساند. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
7️⃣1️⃣ دین جهانی، مقتضای خاتمیت 🔸دینی که ما داریم هم جامع است هم جاودان و هم جهانی. جامع است؛ یعنی همه‌ی شئون آدمیان را فرا می‌گیرد. این‌طـور نیست که بگوید من فقط رابطـه‌ی شما با خدا را درست می‌کنم و کاری به رابطه‌ی شما با طبیعت، حکومت، مردم و ... ندارم؛ 🔸نه این‌گونه نیست و دین، جامع است برخلاف کسانی که اندیشه‌ی حداقلی دارند، البته در آنچه مربوط به شئون شریعت است ، نباید افراط و تفریط صورت بگیرد. علاوه بر این‌که جامع است جهانی و جاودان هم هست، این‌ها مقتضای خاتمیت است. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
8️⃣1️⃣ تشکیل حکومت لازمه دین جهانی 🔸دین ما یک دین جامع، جهانی و جاودان است. اگر یک دینی این‌گونه باشد اهدافش هم باید متناسب با آن باشد. اگر این حرف‌ها را قبول کردیم آیا شارع می‌خواهد این اهداف پیاده شود یا نه؟ آیا بدون یک دولت و حکومتی که بخواهد این اهداف را پیاده کند می‌تواند باشد؟ آیا عموم مؤمنین می‌توانند آن را پیاده کنند؟ اگر گفتیم چنین دینی داریم طبیعتا باید دولتی هم باشد که این اهداف را پیاده کند. 🔸 اگر ما هیچ روایت و نصی هم نداشته باشیم باز هم این را انسان می‌فهمد و جنس این استدلال، عقلی بود و عقل است که این‌ها را کنار هم می‌‌گذارد، اگرچه ممکن است از آیات و روایات هم استفاده کند. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
9️⃣1️⃣ رسالت دولت 🔸 یک روایتی که به نظر من خیلی فصل الخطاب است روایت امام رضا علیه السلام است. در این روایت امام می فرمایند: «لا نجد فرقة من الفرق ولا ملة من الملل بقوا و عاشوا الا بقیم ورئیس (پس این ضرورت تشکیل حکومت) و لِما لابد لهم منه فی امر الدین و الدنیا فلم یجز فی حِکمة الحکیم ان یترک الخلق مما یعلم انّه لابد له منه و لا قوام لهم الا به، فیقاتلون به عدوهم، یقسمون فیئهم، یقیم لهم جمعهم و جماعتهم، یمنع ظالمهم من مظلومهم و منها أنّه لو لم نجعل لهم اماما قیما امینا حافظا مستودعا لدرست الملة و ذهب الدین و قیدت السنن و الاحکام»یعنی می‌خواهند رسالت دولت را هم بیان کنند، 🔸 رسالت دولت این است که ملت ،یعنی امت اسلامی و دین حفظ بشود، سنن و احکام هم اجرا شود. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
0⃣2️⃣ اشکال حکومت های اسلامی 🔸 اشکال شده که وقتی یک حکومتی تشکیل می‌شود ریخت و پاش‌هایی می‌شود، و نمی‌شود یک حکومتی در زمان غیبت تشکیل شود و هیچ مشکلی نداشته باشد، و وقتی این حکومت به نام اسلام باشد باعث می‌شود که یک سری از مردم اعتقادشان را از دست خواهند داد. 🔸اگر این عَرَض، یعنی ظلم، تبعیض، نارضایتی عموم و سلب اعتماد مردم از باورهای دینی، عَرَض لاینفک حکومت‌ها بود، ذاتیِ جداناپذیر حکومت‌ها بود، بله درست بود و از طریق عقل متکی به تجربه، اثبات می‌شد عدم مشروعیت شرعی حکومت، اما هیچ کسی نگفته ذاتی است، بلکه مستدل هم می‌گوید غالبی است و این آمارهایی هم که می‌دهند خیلی معلوم نیست که متکی به کار میدانی باشد. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
1️⃣2️⃣ احادیث کاربردی 🔸 نسبت به احادیثی که از ائمه داریم باید احراز کنیم که در مقام بیان شریعت بوده‌اند، نه بیان یک امر واقع یعنی امام علیه السلام، حرمت یا کراهت را اراده کنند، نه این‌که بخواهند بگویند مطلب این است حالا کسی هم خواست قیام کند، قیام کند. 🔸امام صادق علیه السلام ، در یک روایتی به زید فرمودند: اگر می‌خواهی مقتول در کناسه‌ی کوفه باشی بسم الله، یعنی گفتند این عاقبت کارت است و همین‌طور هم شد، اما اینکه امام گفته باشند من نهی می‌کنم و حرام است، این نبود. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
2️⃣2️⃣ مقام بیان شریعت 🔸 برخی اصالتِ بودنِ امام، در مقامِ بیانِ شریعت را درست کرده‌اند و می‌گویند: خلافش نیاز به قرینه دارد، لذا دائره‌ی شریعت را هم گسترش داده‌اند، لذا اگر امام علیه السلام فرمودند: فلان غذا را بخور برای معده‌ات خوب است، این افراد در رساله‌ هایشان می‌نویسند: خوردن فلان غذا مستحب است چون امام علیه السلام، فرموده‌اند، اما برای ما، در این‌گونه روایات که جنبه‌ی تاریخ دارد یا جنبه‌ی تغذیه دارد، این اصل تمام نیست. 🔸 بله در مسائلی که جنبه‌ی خاصی ندارد یا قرائنی وجود دارد این اصل را می‌پذیریم. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
3️⃣2️⃣ مصداق طاغوت در زمان غیبت 🔸 از امام باقر علیه السلام منقول است که: مردم مسلمان بعد از رسول خدا صل الله علیه و آله مثل مردم زمان غائب شدن حضرت موسی علیه السلام شدند که عده‌ای تابع جناب هارون شدند و عده‌ای هم دنبال سامری رفتند.خلیفه‌ی اول مردم را دعوت کرد و عده‌ای به دنبال او راه افتادند، دومی آمد و دعوت کرد و عده‌ای دنبالش رفتند و بعد سومی هم به همان ترتیب، ولی امیرالمؤمنین علیه السلام إبا فرمود جز به این‌که به قرآن عمل شود. 🔸 سپس می‌فرماید: ... «و من رفع رایة ضلال فصاحبها طاغوت»، روشن است که امام علیه السلام ، می‌خواهند بفرمایند: هر کسی پرچم ضلالت بلند کند صاحبش طاغوت است، نه این‌که پرچمش ولو حق باشد ضلالت به حساب می‌آید، پس اگر پرچم، پرچمِ حقی باشد دیگر ارتباطی به این روایت ندارد. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
4️⃣2️⃣ قیام فقیه در زمان غیبت 🔸 روایاتی که دلالت می کند بر عدم مشروعیت تشکیل حکومت در زمان غیبت، بیشتر به جریان‌های مدعی مهدویت یا بابیت مربوط و ناظر است. 🔸مثلا برخی از بنی الحسن ادعای مهدویت کرده بودند و امام علیه السلام ، می‌فرمودند: این‌ها چه حرف‌هایی است، هر پرچمی که قبل از قیام قائم بلند شود .... تا آخر و الا اگر یک فقیهی بدون هیچ ادعایی و با وجود شرائط قیام کند، منعی ندارد. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
5️⃣2️⃣ روایات متعاضد تشکیل حکومت 🔸 این اولین روایت در کتاب غیبت نعمانی است. این روایت سند محکمی ندارد ولی چون این روایت تنها نیست و متعاضد هستند مشکلی ندارد. 🔸امام علیه السلام می‌فرمایند: مثل این‌که من پیش قومی هستم که از مشرق خروج کرده‌اند، حق را مطالبه می‌کنند ولی به آن‌ها نمی‌دهند، سپس دوباره طلب می‌کنند و به آن‌ها داده نمی‌شود، وقتی این‌طور می‌شود شمشیر به دست می‌گیرند، حکومت زمان عقب نشینی می‌کند و خواسته‌شان را می‌پذیرد، ولی آن‌ها قبول نمی‌کنند، کأن خواسته‌ی خودشان را بالا می‌برند، و شمشیر را زمین نمی‌گذارند تا این‌که به صاحب شما می‌دهند. بعد می‌گوید کشته‌های آن‌ها شهید هستند و اگر من درک می‌کردم آن زمان را خودم را نگه می‌داشتم برای صاحب این امر. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
6️⃣2️⃣ بررسی سیره عملی معصومین علیهم السلام 🔸 در مسأله‌ای مثل مسأله‌ی بحث ما که گفتگو از جواز یا وجوب مشروعیت تشکیل حکومت بر اساس شریعت در عصر غیبت است، هم باید به روایات نگاه شود، هم سیره‌ی عملی معصومین علیهم السلام . ما در طول تاریخ دو رفتار از معصومین علیهم السلام می‌بینیم؛ نسبت به بسیاری از قیام‌ها موضع سلبی داشتند، 🔸 مثل خیلی از قیام‌های بنی‌الحسن، قیام‌های اهل بصره، قیام‌های اهل خراسان و امثال این‌ها،اما نسبت به برخی دیگر لسان، لسان تأیید بوده اگر‌چه خودشان هم ورود نکردند، مثل قیام زید و قیام حسین بن علی بن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب که معروف است به شهید فخّ که در بین مدینه و مکه، بنی عباس، آن‌ها را به شهادت می‌رسانند و کشته‌های این‌ها در برخی از روایات شهید به حساب آمده‌اند. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
7️⃣2️⃣ گرفتن حکومت از باطل 🔸روایت دیگری، در نهج البلاغه است که حضرت علیه السلام می‌فرمایند: من چندین بار از رسول خدا (صل الله علیه و آله) شنیدم: « لن تُقدَّس اُمة لا یؤخذ للضعیف فیها حقه من القوی غیر متتعتع » 🔸 هیچ امتی به پاکی به مکرمت نمی‌رسد مگر این‌که حقش از قوی گرفته شود و اگر بخواهد حق گرفته شود یک شکل کاملش این است که حکومت، حکومت حقه‌ای باشد. و خود این گرفتن حکومت از باطل خودش یک گرفتن حق است. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
8️⃣2️⃣ مشروعیت تشکیل حکومت 🔸 در ارتباط با مشروعیت و عدم مشروعیت تشکیل حکومت بر اساس شریعت در عصر غیبت، نتیجه این شد که ما در مقابل ادله‌ای که مقتضی مشروعیت است، مانع عقلی که لازم دائم باشد، نداریم. 🔸 ادله نقلی را هم بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که مانعی وجود ندارد و اصلا ادله با هم تعارض هم ندارد و نیاز به مرجحات هم نیست؛ بنابراین در مقابل ادله‌ی مقتضی مخصوصا دلیل عقلی مانعی وجود ندارد، لذا ما معتقدیم باید قائل شد به مشروعیت. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
علیدوست- فقه پویا.mp3
15.5M
◀️ برنامه رادیویی (قسمت اول) 💠 رادیو معارف 🔶 کارشناسان : 📚 موضوع : 🗓 تاریخ : 99/11/27 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
9️⃣2️⃣ بررسی ضرر تشکیل حکومت 🔸 برخی می‌گویند اگر در زمان غیبت حکومت تشکیل شود ضررهای جانبی آن زیاد است به گونه‌ای که ضررهایش بیشتر از فوائد آن است. 🔸ما در طول تاریخ حکومت‌هایی شیعی داشتیم که زمامدارانش شیعه بودند و از علما هم استفاده می‌کردند، صفویه، آل بویه، سربداران و ... در این حکومت‌ها ما می‌بینیم که خدمات خیلی خوبی شده است، به اسلام ، به مردم، به ایران پس نباید بگوییم که این حکومت‌ها ضررشان از نفعشان بیشتر بوده. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
0️⃣3️⃣ حدود اختیارات حاکم 🔸 نکته‌ی دیگر در حکومت اسلامی، روشن شدن حدود اختیارات حاکم است. 🔸نباید تصور شود که حاکم می‌تواند در تمام شئون زندگی مردم دخالت کند. پس باید دقیقا حوزه و گستره‌ی شریعت را مشخص کرد آن هم به صورتی که نه افراط بشود و نه تفریط. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
1️⃣3️⃣ ساختار حکومت اسلامی 🔸 آیا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فرم خاصی برای حکومت اسلامی دیده شده است؟ اصل 107 قانون اساسی بعد از بازنگری در سال (68) می‌گوید: پس از رهبری امام خمینی، انتخاب رهبر، به عهده‌ی خبرگان است. پس اصل وجود رهبر را مسلم دانسته است. حالا اگر کسی به صورت علی التعیین بود، او تعیین می‌شود و اگر چند نفر صلاحیت داشتند یکی را انتخاب می‌کنند. 🔸 در این‌جا بحث شورای رهبری نیست، بحث از انتخاب مستقیم مردم نیست، بحث از مرجعیت رهبر هم نیست. 🔸 یعنی قانون گزاران سال(68) ، شورای رهبری و انتخاب مستقیم را قبول ندارند و اگر قبول داشتند باید بیان می‌کرند. جالب بودن این قانون زمانی است که آن را با قانون اساسی سال (58)، قبل از بازنگری مقایسه کنیم. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
2️⃣3️⃣ تغیرات قانون اساسی پس از بازنگری 🔸سیستمی که قانون اساسی سال 58 ارائه می‌کند با سیستمی که سال 68 ارائه می کند، سه تفاوت دارد: اولین تفاوت این است که پس از بازنگری، قانون اساسی تنها راه برای انتخاب رهبر را تعیین خبرگان معرفی می‌کند و راه را برای انتخاب مستقیم مردم چنان‌که برای امام خمینی اتفاق افتاد، می‌بندد؛ برخلاف قبل از بازنگری که این راه بسته نشده بود. 🔸 دومین تفاوت، شرط، مرجعیت است که در سال 58 برای فقیه گذاشته شده بود ولی بعد از بازنگری حذف شد. البته صلاحیت علمی لازم برای افتا در ابواب مختلف فقهی را در اصل 109 مطرح کرده است. تفاوت سوم شورای رهبری است که در سال 58 بود ولی بعد از بازنگری حذف شد. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
3️⃣3️⃣ بررسی اصطلاح حکومت اسلامی 🔸 ما در بحث حکومت اسلامی با مصطلح خاص شرعی روبرو نیستیم. مثلا وقتی می‌خواهیم عناصر و مقومات حکومت اسلامی را بشماریم این حکومت اسلامی، یک اصطلاحی که در آیات و روایات آمده باشد، نیست و ثمره اش این است که اگر ما با یک اصطلاح شرعی روبرو بودیم باید می‌رفتیم قرآن، حدیث، لغت را بررسی می‌کردیم تا معنای آن اصطلاح روشن شود مثل کلمه‌ی «غیبت». 🔸ولی در بحث ما یک چنین اصطلاحی نیست، لذا باید برویم و ببینیم قدر متیقن چیست، مختلف فیه چیست؟ قدر غیر لازم چیست؟ 🔸البته باید دقت کنیم که در تعبیر دقیق باشیم. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
4️⃣3️⃣ مقوم حکومت اسلامی 🔸یک عنصر که مقوم علی التعیین حکومت اسلامی است این است که قانون، قانون شریعت باشد و شریعت حکومت کند بر نظام. شریعت جامع و با مقاصد عالی، چون هیچ حکومتی نیست که برخی از حقوق اسلامی را نداشته باشد، اگر این‌ها باشد تازه حکومت اسلامی شروع می‌شود. 🔸البته جامع به این معنا نیست که اصلا تخلفی نداشته باشد. اما این‌که با مقاصد عالی باید باشد به این خاطر که گاهی در مطالعه‌ی اتمیک و سلولی، جایی خلاف شرع نیست، اما در مجموع با مقاصد شریعت نمی‌سازد، مثلا بانکداری را بر اساس یک سری قواعد و تدابیری که در ربا مطرح است، درست کردیم ولی آن مقاصد بلند شریعت مثل عدم تجمع سرمایه در دست برخی از اقشار یا تفاوت فاحش طبقاتی، اگر حل نشود، نمی‌توان گفت حکومت اسلامی. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a
5️⃣3️⃣ جایگاه رأی مردم 🔸آیا حکومت اسلامی چنان‌که مقومش اجرای شریعت است، این هم هست که مردم رأی دهند؟ 🔸جایگاه رأی مردم در حکومت اسلامی در چه حدی است؟ آیا در حد یک مقوم است، در حد یک شرط تحسینی تکمیلی است، یا صرفا برای مقبولیت عمومی است که فقیه بتواند بر مردم حکومت کند، یا برای اِسکات دنیا است؟ 🔸این بحث باید به صورت مستقل مطرح شود. 🔗 لینک پیوستن به کانال فتوح اندیشه: 🌐 http://eitaa.com/joinchat/905052177C2097b0286a