💠 #الهیات_کاربردی با رویکرد تمدنی 💠 #استاد_فلاح 1️⃣ معرفی بحث الهیات کاربردی https://eitaa.com/fvtt_ir/2231 2️⃣ نگرش و نقش نگاه https://eitaa.com/fvtt_ir/2326 3️⃣ نگرش الهی و توحیدی https://eitaa.com/fvtt_ir/2387 4️⃣ آثار نگرش توحیدی (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2438 5️⃣ آثار نگرش توحیدی (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2479 6️⃣ آثار نگرش توحیدی (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2530 7️⃣ آثار نگرش توحیدی (4) https://eitaa.com/fvtt_ir/2597 8️⃣ آثار نگرش توحیدی (5) https://eitaa.com/fvtt_ir/2641 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #الهیات_کاربردی با رویکرد تمدنی 💠 #استاد_فلاح ☑️ یادداشت شماره 4️⃣ 🌐 مقدمه 4️⃣: ▫️آثار نگرش توحیدی 🔺این بحث بسیار مهم است. نگرش توحیدی هرچند از منظر کلامی یا فقه عقائدی واجب است(به ویژه سطوحی از آن) ولی به واسطۀ آثار ویژه‌اش از زاویه‌های متعددی مورد اعتنای جدی است. این آثار هم در حوزۀ تربیتی و هم حوزۀ معرفتی و هم حوزه‌های دیگر حیات بشری دیده می‌شود. به برخی از این آثار اشاره‌ای می‌نمائیم. ❇️ تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص 🔺در فرهنگ اسلامی برای بشر گونه‌ای از معرفت زیرساختی و نهادی به نام معرفت فطری قائلند و بر این باورند که انسان اساساً با این شناخت(که حضوری، وجودی و ساختی است) آفریده می‌شود. 🔺عنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ‏ «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها.»(روم، 30) قَالَ : «فُطِرُوا عَلَى التَّوْحِيدِ.»(المحاسن، ج‏1، ص241) 🔺این باور در فکر و فرهنگ اسلامی مبنای نگاه متفاوتی به انسان و دارائیها و استعدادها و تخمین رفتارهای او شده است. برخی از اندیشمندان مسلمان مبنای حسن و قبح ذاتی افعال و توان نهفتۀ درک خوبی و بدی در انسانها را همین ساخت ویژه و مشترک بشری می‌دانند و آن را فراتر از همۀ عناصر و عوامل و سوابق تربیتی انسانی می‌نشانند. 🔺انسان نهاد عاقل، خداپرست، بلکه شدیداً عشق‌پیشه‌ای دارد. بر این نهاد غبار تن نشسته است و با شکل‌گیری هویّت نفسی ـ به ویژه و لاجرم نفس اماره ـ آن را به عنصری مکنون و نیازمند شکوفایی تبدیل کرده است. به همین جهت وقتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام به بیان فلسفۀ نبوت می‌پردازند آنچنان آن را به سابقه‌ها و ژرفامندی خلقت انسان گره می‌زنند که برای هر شنونده‌ای تأمل برانگیز می‌شود. 🔺«بَعَثَ فِيهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَيْهِمْ أَنْبِيَاءَهُ لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِيَّ نِعْمَتِهِ وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْلِيغِ وَ يُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ‏ الْعُقُولِ.»(نهج البلاغة، خطبه1) 🔺 همان‌طور که پیشتر اشاره شد انسان به جهت هویّت انسانی در حیات استکمالی خود که در این دنیا رقم خورده است از ناحیۀ سر و دیده وارد عالم می شود. معرفتها چشم انسان را در عالمهای جدید می‌گشاید و عملاً انسان به لحاظ روحی در عالمی که دیده زندگی می‌کند. 🔺تصویر کردن جهانی ملائم با ساخت درونی انسان با رویکرد توحیدی، مایۀ شورمندی و شکوفایی بشر است. انسان با این برداشتها و با زیستی متناسب با این باورها تفسیر می‌شود و احساس معناداری می‌کند. هرچه غیر این انسان را پژمرده، پرخاشگر، بی‌آرام و همواره سرگردان می‌کند. 🔺«أَلاٰ بِذِكْرِ اَللّٰهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ.» ﴿الرعد، 28﴾ 🔺تغذیۀ اعتقادی نیاز زنده و جاری هر انسانی است و عقاید توحیدی طعام روح متعالی و تعالی طلب انسان است. —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #کلام_استاد 💠 #استاد_یزدان_پناه ☑️ عرفان اسلامي از نگاه امام خميني (ره) 💢بخش 1️⃣ ابعاد بنیادهای عرفانی امام خمینی https://eitaa.com/fvtt_ir/1929 💢بخش 2️⃣ ادوار عرفان نظری (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/1997 💢بخش 3️⃣ ادوار عرفان نظری (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2041 💢بخش 4️⃣بنيادهاي عرفان نظري حضرت امام (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2095 💢بخش 5️⃣ بنيادهاي عرفان نظري حضرت امام (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2148 💢بخش 6️⃣ بنيادهاي عرفان عملی حضرت امام (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2176 💢بخش 7️⃣ بنيادهاي عرفان عملی حضرت امام (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2196 💢بخش 8️⃣ پرسش و پاسخ حضار (بخش 1) نحوه سازگاری بحث ناب‌سازي آموزه‌هاي وحياني با بحث عدم جدایی دین، فلسفه و عرفان https://eitaa.com/fvtt_ir/2234 💢بخش 9️⃣ پرسش و پاسخ حضار (بخش 2) نحوه سازگاری بحث ناب‌سازي آموزه‌هاي وحياني با بحث عدم جدایی دین، فلسفه و عرفان https://eitaa.com/fvtt_ir/2320 💢بخش 🔟 وحدت عرفان و تشيع https://eitaa.com/fvtt_ir/2393 💢بخش 1️⃣1️⃣ دستيابي به عرفان شيعه فقاهتي https://eitaa.com/fvtt_ir/2441 💢بخش 2️⃣1️⃣ سلوك عرفاني حضرت امام (بخش پایانی) https://eitaa.com/fvtt_ir/2482 🔚 به پایان رسید بحمدالله —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #کلام_استاد 💠 #استاد_یزدان_پناه ☑️ عرفان اسلامي از نگاه امام خميني (ره) 💢بخش 1️⃣1️⃣ 📝 پرسش و پاسخ حضار (بخش 4) ☑️ دستيابي به عرفان شيعه فقاهتي 🏷 سؤال: با همۀ تلاشهايي كه عرفاي شيعه انجام داده‌اند آيا به نظرحضرت‌عالي به مقصد نهايي دست يافتيم يا اينكه بايد قدم‌هايي برداشته شود تا به عرفان شيعة فقاهتي بينجامد؟ ✅ پاسخ: هيچ‌يك آنهايي كه دراين باره نوشته‌اند، از دوره دوم و سوم، هيچ‌گاه ادعا نكرده‌اند كه ما همۀ آنچه كه در دين آمده را به دست آورده‌ايم. از محققاني كه ما مي‌شناسيم، هيچ‌كس اين‌طوري نگفته است. مثلاً ابن‌عربي مي‌گويد كه آنچه گفتم، از خزينه‌هاي قرآن گرفتم و بعد مي‌گويد كه در آخرت، قرآن همچنان بكر است. حرف همۀ اين بزرگواران اين است كه هستي‌شناسي قدسي كه از امام معصوم، حجت خدا، رسول الله و خداوند سبحان وجود دارد، پايه و نقشۀ كار ما است. ما تلاشمان اين است كه به اندازه خودمان به عمق آن برسيم. در اين زمينه حركت‌هايي كرده‌ايم؛ ولي هيچ‌گاه ادعا نمي‌كنند به عمق نهايي آن كه از آن معصوم است، رسيديم. اگر كسي ادعا كند كه همۀ آن را فهميده، اين يعني فاصله گرفتن. هيچ فقيهي به خودش اجازه نمي‌دهد كه ادعا كند من همۀ احكامي را كه نزد حضرت حجت است، مي‌دانم. مي‌گويد كه من تلاشم راكردم و مي‌دانم كه مرضي امام زمان است؛ ولي اينكه بگويم به آن رسيدم، معلوم نيست. همه جا همين‌طور است چون واقعش آن ساحت بي‌نظير است. حجت خدا وصل به درياي بيكران الهي است. همان‌گونه كه فقيه به خودش اجازه مي‌دهد بگويد كه الحمدلله به بسياري از احكام فقهي رسيدم يا در اين مسير هم مرضي حجج الهي است، اينها هم به همين شكل ادعا دارند و بيشتر از اين ادعا ندارند. اگر كسي اين را مي‌خواهد بگويد، اشكالي ندارد؛ ولي اگر از اين نتيجه ديگر بگيرد، حرف درستي نيست. 🔹 همايش «عرفان اسلامي از نگاه امام خميني؛ بنيادها و دستاوردها» 7/3/94 (برگزار کننده: مجمع عالی حکمت شعبه مشهد) —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #دیدگاه_‌ها_و_باورداشت‌های_اسلامی_انقلابی 💠 #حجت_الاسلام_محمدرضا_فلاح 1️⃣تحصیل حوزوی یک تخصص برای خدمت به جامعه https://eitaa.com/fvtt_ir/1854 2️⃣ عناصر مؤثر برای رسیدن به تخصصی مؤثر در حوزه برای خدمت به نهضت https://eitaa.com/fvtt_ir/1885 3️⃣ دغدغه‌ها انسان‌سازند https://eitaa.com/fvtt_ir/1915 4️⃣ ظرفیت‌های حیاتطلبگی https://eitaa.com/fvtt_ir/1941 5️⃣ #انقلاب_اسلامی حادثه‌ای عظیم(1) https://eitaa.com/fvtt_ir/1985 6️⃣ #انقلاب_اسلامی حادثه‌ای عظیم(2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2010 7️⃣ پیچ تاریخی (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2029 8️⃣ پیچ تاریخی (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2063 9️⃣ پیچ تاریخی (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2108 🔟 روند تعریف مأموریت(1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2137 1️⃣1️⃣ روند تعریف مأموریت(2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2159 2️⃣1️⃣ روند تعریف مأموریت(3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2209 3️⃣1️⃣ اندیشه پشتیبان انقلاب اسلامی(1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2251 4️⃣1️⃣ اندیشه پشتیبان انقلاب اسلامی(2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2350 5️⃣1️⃣ اندیشه پشتیبان انقلاب اسلامی(3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2410 6️⃣1️⃣ اندیشه پشتیبان انقلاب اسلامی(4) https://eitaa.com/fvtt_ir/2450 7️⃣1️⃣ اندیشه پشتیبان انقلاب اسلامی(5) https://eitaa.com/fvtt_ir/2472 8️⃣1️⃣ اندیشه پشتیبان انقلاب اسلامی(6) https://eitaa.com/fvtt_ir/2496 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #دیدگاه‌ها_و_باورداشت‌های_اسلامی_انقلابی 💠 #حجت_الاسلام_محمدرضا_فلاح 🔺 جلسه با جمعی از طلاب 💠 بخش 6️⃣1️⃣ 🔴تأملی در مختصات نگرش نوین توحیدی #اندیشه_پشتیبان_انقلاب_اسلامی (4) ✅ #نیاز_نظری_نهضت (3) 🌐ضرورت دانش 🏷 تعریف دانش 🔺دانش‌ها مجموعه‌ای از شناخت‌ها و گزاره‌های مستدل و به‌هم‌پیوسته است. دانش‌ها از مسیر ایده تا یک قاعده‌ی علمی چکش بسیار خورده‌اند، به همین واسطه در بازه‌های زمانی کوتاه از تبدل بسیار در امان هستند. علاوه بر آن بر مقدمات و منطق نسبتاً نیرومندی متکی‌اند. و در تحلیل‌ها و توصیه‌ها از قوت مناسبی برخوردارند و چون ابزاری قدرتمند واقعاً توان راه گشایی دارند. 🏷 نقش اجتماعی دانش 🔺 وقتی اقدامات انسان گسترده می‌شود و دارای میدانی وسیع می‌شود. و از طرفی دیگر کش‌دار و دارای بازه زمانی طولانی می‌شود، احتیاج بیشتری به یک کانون نیرومند انضباط‌بخش پیدا می‌شود. 🔺 یکی از اجزای قطعی این کانون، دانش است. ⭐️ مقام معظم رهبری:

«آنچه که در درجه‌ی اول در ایجاد قدرت ملی مهم است، به نظر من دو چیز است: یکی علم است، یکی ایمان. علم مایه‌ی قدرت است؛ هم امروز و هم در طول تاریخ؛ در آینده هم همین‌جور خواهد بود. این علم یک وقت منتهی به یک فناوری خواهد شد، یک وقت هم نخواهد شد. خود دانش مایه‌ی اقتدار است؛ ثروت آفرین است؛ قدرت نظامی آفرین است؛ قدرت سیاسی آفرین است. یک روایتی هست که می‌فرماید: «#العلم_سلطان.» علم، قدرت است. «... من وجده صال به و من لم یجده صیل علیه». یعنی مسئله، دو طرف دارد: اگر علم داشتید، می‌توانید سخن برتر را بگوئید، دست برتر را داشته باشید - «صال» یعنی این - اگر نداشتید، حالت میانه ندارد؛ «صیل علیه». پس کسی که علم دارد، او دست برتر را بر روی شما خواهد داشت؛ در مقدرات شما دخالت می‌کند؛ در سرنوشت شما دخالت می‌کند. گنجینه‌ی معارف اسلامی پر است از این حرف‌ها. یکی هم ایمان است.»

📚بيانات در ديدار وزير علوم و استادان دانشگاه تهران (13/11/1388). 🏷 جدی و گسترده بودن میدان درگیری با تمدن غرب 🔺 پس با این حساب میدان درگیری با تمدن غرب جدی و گسترده بود؛ چون آن تمدن در عرصه‌ی کاملاً گسترده‌ی بشری حضور داشت و توسط دانش به جد پشتیبانی می‌شد. 🔺 حضرت امام تا با فریاد اسلام درخطر است قیام خود را شروع کرد آگاهانه حوزه‌ی #تمدن پژوهی و سیاستمداران هوشیار فهمیدند که درگیری او در یک سطح تمدنی بسته‌شده است. 📝 «از قرن هجدهم به بعد هر تحوّل اجتماعی اتفاق افتاده بسط مدرنیته بوده، امّا انقلاب ایران تنها حرکت اجتماعی است که در برابر مدرنیته قرار دارد.» (میشل فوکو) 📝 «مشکل‌ ریشه‌ای‌ غرب‌ بنیادگرایی‌ اسلامی‌ نیست، خود اسلام‌ است؛ یعنی‌ تمدنی‌ متفاوت‌ که‌ مردمانش‌ به‌ برتری‌ فرهنگ‌ خود ایمان‌ دارند. ‌‌مشکل‌ اصلی‌ اسلام‌ نیز سازمان C.I.A یا وزارت‌ دفاع‌ آمریکا نیست خود غرب‌ است؛ یعنی‌ تمدنی‌ متفاوت‌ که‌ مردمانش‌ به‌ جهان‌شمول‌ بودن‌ فرهنگ‌ خود ایمان‌ دارند. ‌‌این‌ها سوخت بار اصلی‌ آتش‌ درگیری‌ میان‌ اسلام‌ و غرب‌ است.»(هانتینگتون، ساموئل، 1376) 🔺 این نوع درگیری با ورود صدها مثل مصدق هم‌شکل نمی‌گرفت. هر درگیری با غرب ورود در میدان تمدن سازی رقیب نیست. خود غربی‌ها در دل خودشان خیلی باهم درگیر هستند؛ این در حالی است که همگی داخل یک چارچوب نظری و ارزشی هستند؛ یعنی همان تمدن غرب. 🔺 آنچه که مسلم است این است که نهضت امام که خواهی‌نخواهی پنجه در پنجه استکبار مست، مغرور و غول‌پیکر دهه‌ی پنجاه انداخته بود و بازهم آگاه یا ناخودآگاه با بنیان‌ها و حتی بخشی از فرآورده‌های تمدن غرب به مبارزه‌ی جدی بلکه عمیق برخاسته بود با صحنه‌ی کاملاً دشواری مواجه بود. 🏷 نیاز انقلاب به دانش 👈 انقلابی با این رویکرد نمی‌توانست با دو سه سطر از مطلوبیت‌های سطحی بشری و برداشت‌های سطحی اسلامی در این میدان دوام بیاورد. ⭐️ مقام معظم رهبری:

«یک نهضت بزرگ اگر بخواهد در میان مردم پا بگیرد، جا پیدا کند با قبول نخبگان و زبدگان جامعه مواجه شود باید حرف و سخن نو به صحنه بیاورد و داشته باشد. با شعار مردم را چهار صباح می‌شود در صحنه نگه داشت؛ اما مبارزه‌ی بنیانی را با صِرف شعارهای سطحی و پوک ـ که در دهان بعضی‌ها می‌بینید ـ نمی‌توان راه انداخت، بلکه برای آن مبارزه و در صحنه نگه داشتن مردم، فکر لازم است؛ برای پشتوانه‌ی حرکت عظیم مردمی، یک سد و تکیه‌گاه مستحکم فکری لازم است.»

📚حسن، قدوسی‌زاده، نکته‌های ناب، گزیده بیانات رهبر فرزانه انقلاب در جمع دانشجویان و دانشگاهیان (سال 1383-1368) 🏷 طبعاً این نیاز پس از پیروزی نهضت صدها برابر می‌شوند. —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #کلام_استاد 💠 #استاد_یزدان_پناه ☑️ بریده هایی از کلاس #خارج_نهایه 💢بخش 1️⃣ نقطه شروع فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/1935 💢بخش 2️⃣ بداهت واقعیت بیرون از خود (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2003 💢بخش 3️⃣ بداهت واقعیت بیرون از خود (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2051 💢بخش 4️⃣ شهود عقلی (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2104 💢بخش 5️⃣ شهود عقلی (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2155 💢بخش 6️⃣ نگاه پیشینی به فلسفه (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2185 💢بخش 7️⃣ نگاه پیشینی به فلسفه (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2203 💢بخش 8️⃣ واقع بما هو واقع (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2243 💢بخش 9️⃣ واقع بما هو واقع (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2333 💢بخش 🔟 واقع بما هو واقع (3) https://eitaa.com/fvtt_ir/2404 💢بخش 1️⃣1️⃣ واقع بما هو واقع (4) https://eitaa.com/fvtt_ir/2456 💢بخش 2️⃣1️⃣ واقع بما هو واقع (5) https://eitaa.com/fvtt_ir/2487 💢بخش 3️⃣1️⃣ علی وجهٍ کلی (1) https://eitaa.com/fvtt_ir/2536 💢بخش 4️⃣1️⃣ علی وجهٍ کلی (2) https://eitaa.com/fvtt_ir/2576 ⏳ ادامه دارد ... —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #کلام_استاد 💠 #استاد_یزدان_پناه ☑️ بریده هایی از کلاس #خارج_نهایه 💢بخش 1️⃣1️⃣ 🌐 واقع بما هو واقع (4) ❇️ منظور از «واقع» در قید واقع بما هو واقع 1️⃣ «واقع» به‌معناي اعم از وجود و عدم و ماهيت 🔺در بحث نفس‌الامر، واقع به‌معنايي اعم از وجود است، كه شامل معدوم هم مي‌شود. نفس‌الامر، يعني واقع، آن‌گونه‌كه هست؛ كه شامل هرچه كه وراء فرض و اعتبار ذهني است، مي‌شود. مطابق يك طرح، منظور از واقع، كه موضوع فلسفه هم قرار مي‌گيرد، اعم از موجود و معدوم است. مطابق اين طرح، بحث از عدم و معدوم، جزو فلسفه است. 2️⃣«واقع» به‌معناي موجود 🔺مطابق يك طرح، كه در بيان غالب فيلسوفان ما نيز آمده است، منظور از واقع بما هو واقع، موجود بما هو موجود است. سياق بحث علامه نيز همين طرح را نشان مي‌دهد. برخي بر آنند كه فلسفه از موجود بحث مي‌كند، بنابراين بحث درباره عدم و معدوم در فلسفه، استطرادي است و اين بحث ذاتا جزو فلسفه نيست. بيان علامه اين است كه بحث از عدم و معدوم در فلسفه، به‌تبع وجود مطرح است. 3️⃣دیدگاه استاد یزدانپناه موضوع فلسفه موجود بما هو موجود است، نه واقع اعم. نيز بحث از عدم در فلسفه، استطرادي نيست؛ زيرا اگر بحث نفس‌الامر به‌خوبي حل شود، معلوم مي‌شود كه اموري مانند عدم، از لوازم و توابع وجود هستند. وجود، اصل در تحقق است و تحمل حقايق فراواني را، همانند ماهيت، عدم‌هاي مضاف و حتي عدم مطلق، دارد. 🔺اما لزومي ندارد كه عدم را داراي ثبوت تبعي بدانيم. درواقع، عدم لازمه سلبي وجود است. وجود و عدم تطارد ذاتي دارند. اساسا اصل امتناع تناقض، همين تطارد ذاتي است. لازمه وجود اين است كه عدم نبايد تحقق داشته باشد؛ يعني وجود در متن خود،‌ عدم را طرد مي‌کند. صدرا هم اين نکته را مطرح کرده است که وجود، حقيقتا عدم را در موطن خودش طرد مي‌‌کند، نه عدم غيرمجامع را. ازاين‌رو مي‌گوييم عدم لازمه سلبي وجود است. وقتي وجود هست، و ذاتا طارد عدم است، عدم بطلان محض است. بطلان، ذاتي عدم است، اما همين بطلان، لازمه وجود است. نبودن وجود، همان عدم است. 🔺با ديدن وجود، به عدم هم راه مي‌بريم. عدم از دل وجود مي‌جوشد. ازهمين‌روست كه مي‌توان گفت عدم العلة علة لعدم المعلول، يا شريك‌الباري ممتنع بالذات. مطابق اين طرح نيز عدم از اعراض ذاتي وجود و موجود خواهد بود. بنابراين براي شمول فلسفه بر بحث از ماهيات و اعدام، نيازي نيست که واقع به‌معناي اعم را موضوع فلسفه قرار دهيم. 🔺موضوع فلسفه موجود بما هو موجود باشد، كه علامه و غالب فيلسوفان مسلمان بر همين نظرند، مي‌توان پرسيد كه منظور از موجود، وجود است يا ماهيت اين مطلب جزو مسائل فلسفه است و در بيان موضوع فلسفه نمي‌توان آن را تعيين كرد. به ديگر سخن، هم باورمند به اصالت وجود و هم معتقد به اصالت ماهيت، در فلسفه از موجود و واقع بحث مي‌كنند؛ اما اولي موجود را همان وجود و دومي موجود را همان ماهيت مي‌داند. آنكه ماهيت را اصيل مي‌داند و مصداق موضوع فلسفه را ماهيت مي‌داند نه وجود، در اين مسئله به اشتباه رفته، در اصل اينكه به كار فلسفي مشغول است و در تشخيص موضوع فلسفه، که واقعيت بما هو واقعيت است، خطايي نكرده است. 📚 منبع: درس خارج نهایه - سال اول - 1393-1392 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac