💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
💢بخش 1️⃣4️⃣
🌐 علت و معلول
🔺 بی گمان علیت به معنای تأثیر چیزی در چیزی دیگر و وابستگی یکی به دیگری، همواره در ذهن بشر وجود داشته است و انسان ها زندگی روزمره را با پذیرش آن گذرانده اند و می گذرانند.
🔺 اما نظریه پردازی درباره آن و معرفی اقسام و احکام آن با تاریخ فلسفه گره خورده است. نخستین فیلسوفان یونان در جست و جوی علت بوده اند. سقراط و افلاطون با طرح نظریۀ مُثُل، بر علت صوری تأکید کرده اند تا اینکه ارسطو با تفصیل بیشتری به همه اقسام علل چهارگانه پرداخته، جایگاه مهمی برای آن در فلسفه قائل شده است. پس از او، بخش مهمی از فلسفه به این موضوع اختصاص یافت و با شکل گیری فلسفه اسلامی، فیلسوفان مسلمان بر دامنه مباحث آن افزودن و دستاوردهای درخشانی در این زمینه فراچنگ آوردند.
🔘 حقیقت علت و معلول
🔺 علت که از آن به سبب هم یاد می شود، آن چیزی است که وجود چیز دیگری به او نیازمند و وابسته است؛ درحالی که وجود او به آن چیز وابسته و نیازمند نیست. معلول آن چیزی است که در وجود خود به امر دیگری وابسته و نیازمند است.
🔺 علیت و معلولیت رابطه ای وجودی است و علت و معلول در فلسفه اسلامی از احکام موجود بما هو موجود هستند؛ درحالی که علیت در فلسفه ارسطو بیشتر صبغه طبیعت شناختی داشته است تا صبغۀ هستی شناختی.
🔺 مباحثی که در فلسفه اسلامی دربارۀ علت و معلول مطرح شده، بیشتر ناظر به علت و معلول ایجادی است یعنی منظور از علت، علت هستی بخش و مفیض وجود است و معلول در وجود خود وابسته به علت است.
🔘 اصل علیت
🔺 هر ممکن الوجودی برای آنکه موجود شود، نیازمند چیز دیگری است. ممکن بالذات آن است که نه وجود برای آن ضرورت دارد و نه عدم. ممکن بالذات به شیئی گفته می شود که اگر ذات آن به تنها و با قطع نظر از غیر درنظر گرفته شود، هیچ یک از وجود و عدم برای آن ضرورت ندارد. ازاین رو، گفته می شود نسبت ممکن بالذات به وجود و عدم یکسان است و به تنهایی و با قطع نظر از غیر، نه وجود دارد و نه معدوم است.
🔺 موجود یا معدوم شدن ممکن به تنهایی و بدون دخالت غیرترجح بلامرجح بوده، ترجح بلامرجح محال است. پس ممکن به تنهایی و بدون دخالت غیر، نه موجود می شود و نه معدوم، و هرگاه موجود یا معدوم شد، به وسیله امر دیگری موجود یا معدوم می گردد و آن امر دیگر همان علت است.
🔘 اقسام علل
🔺 ابن سینا در تقسیم علل به چهار (یا پنج قسم) با تمرکز بر ارتباط وجودی میان علت و معلول، اقسام آن را بیان می دارد. علت هر چیزی، یا جزئی از وجود آن چیز است یا جزء آن نیست. در فرض نخست یا آن جزئی است که به وسیله آن معلول، شیئی بالقوه است و یا آن جزئی است که به وسیله اش معلول، شیئی بالفعل است. علتی که جزء معلول و مایۀ بالقوه بودنش باشد، علت مادی نامیده می شود، و علتی که جزء معلول و مایۀ فعلیت آن باشد، علت صوری نام دارد.
🔺 اگر علت جزء معلول نباشد، یا امری است که معلول به دلیل آن به وجود می آید یا چنین نیست. در فرض نخست، علت غایی است. در فرض دوم، علتی که جزء معلول نیست و معلول به دلیل آن موجود نمی شود، یا وجود معلول ناشی از آن است، نه به نحوی که معلول حال در او باشد و یا وجود معلول ناشی از آن و حال در آن است. در فرض نخست علت فاعلی، و در فرض اخیر موضوع نامیده می شود. می توان موضوع را به مادی برگرداند و اقسام علت را چهار دانست.
📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 209_214
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2878
9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2895
🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2912
1️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2942
2️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2961
3️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2990
4️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3041
5️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3056
6️⃣1️⃣مولفههای معرفت یقینی (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3083
7️⃣1️⃣شهورعقلی به مثابه پایهٔ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3098
8️⃣1️⃣عقل به مثابه پایه فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3124
9️⃣1️⃣حجیت ذاتی شهود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3141
0️⃣2️⃣شهود قابل استفاده در فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3158
1️⃣2️⃣درهم تنیدگی شهود و عقل
https://eitaa.com/fvtt_ir/3171
2️⃣2️⃣انواع کنشهای عقل نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/3180
3️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3188
4️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3195
5️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3203
6️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3211
7️⃣2️⃣کنشهای عقلی تحققبخش علم یقینی(۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3220
8️⃣2️⃣کنش های عقلی زمینه ساز علم یقینی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3231
9️⃣2️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3243
0️⃣3️⃣نوع برهان استفاده شده در فلسفه(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3253
1️⃣3️⃣دیدگاه علامه در خصوص حضور برهان لمی در فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3266
2️⃣3️⃣منظور از ملازمات عامه در دیدگاه علامه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3278
3️⃣3️⃣روش اشراقی به مثابه روش خاص حکمت متعالیه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3290
4️⃣3️⃣روش اشراقی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3307
5️⃣3️⃣روش اشراقی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3314
6️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3323
7️⃣3️⃣فواید شهود قلبی برای فلسفه(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3331
8️⃣3️⃣مبانی ملاصدرا در استفاده از روش اشراقی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3339
9️⃣3️⃣عقل سلیم
https://eitaa.com/fvtt_ir/3347
0️⃣4️⃣تفاوت فلسفه اولی با عرفان نظری
https://eitaa.com/fvtt_ir/3355
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 0️⃣4️⃣
🌐 تفاوت فلسفۀ اولی با عرفان نظری
🔺 متافیزیک اشراقی، هویتاً فلسفه است و روش عقلی دارد، و براین اساس آشکارا با عرفان نظری متفاوت است.
🔺 عرفان نظری و فلسفۀ اولی در برخی مسائل شباهت فراوانی دارند؛ چنان که می توان گفت تمام فضاهای هستی شناسانۀ فلسفه را در عرفان نظری نیز می توان سراغ گرفت.
🔘 تفاوت این دو فن
🔺 فلسفه هستی شناسی عقلی است و موضوعش وجود مطلق و بی رنگ است که در تمام ساحت های واقعیت می توان آن را یافت. همچنین هستی شناسی فلسفی، برهانی است.
🔺 فیلسوف از راه عقل به معرفت یقینی ضروری دست می یابد. در مقابل، عرفان نظری دستگاهی هستی شناسانه و شهودی است بر محور وحدت شخصیۀ وجود. بنابراین دستگاه، هستی منحصر در حضرت حق است . بقیه، ظهورات حق اند.
🔺 ساحت های هستی شناسانه که فیلسوف بدانها می پردازد، مطمح نظر عارف نیز هست، همراه با بحث هایی دربارۀ برخی ساحات هستی که در فلسفه بدان نپرداخته اند.
🔘 کتاب های عرفان نظری محصول مکتوب شدن شهودات قلبی
🔺 این شهودات قلبی بیشتر به نحو کشف معنوی اند نه صوری. همچنین عمدتاً شهودات قلبی حق الیقینی در نظرند نه حتی عین الیقینی. در شهود عین الیقینی، میان عالم و معلوم، و مکاشف و مکشوف فاصله هست و مغایرتشان دیده می شود، ولی حق الیقین در واقع صیرورت وجودی است و صاحب چنین شهودی، با خودِ موطن واقعیتی که به حق الیقین آن را یافته، متحد می شود، که نوعی عالی از اتحاد و قرب است.
🔺 عارفی که معارفی را بدین شیوه یافت، برای تبدیل آنها به علم حصولی، به کنش های مختلف عقلی نیازمند است.
🔺 هرچند عارف برای عرضۀ عرفان نظری از برخی کنش های عقلی استفاده می کند، توجیه کنندۀ معرفتی او، شهود است.
🔘 تفاوت از لحاظ قوت معرفت
🔺 فلسفه از راه عقل حرکت می کند و عقل نیز از راه آثار، معرفت به دست می دهد. اما در شهود قلبی حق الیقینی، از راه خود وجود شیء، آن را می یابند.
🔺 شهود به ساحت های عمیق هستی راه می برد، اما عقل غالباً به تنهایی نمی تواند در آن ساحت ها وارد شود. عقل برای ورود به این حیطه ها می باید به نور شهود منوّر گردد.
🔘 مددرسانی حکمت متعالیه به عرفان نظری
🔺 با اینکه عرفان نظری دانشی همگانی نیست، کسانی از راه فلسفه و با کاربست شیوۀ عقلی، به حقانیت مطالب آن عارف پی می برند و می توانند از عرفان نظری بهره بگیرند. کسی که وحدت شخصیۀ وجود را با برهان بپذیرد، وارد حیطۀ عرفان شده است.
🔺 در حکمت متعالیه تلاش وزین عقلی صورت گرفته و ملاصدرا توانسته است مباحث اصلی عرفانی را در فلسفۀ خود تثبیت کند. این باعث شده است که همه به ساحت عرفان کشیده شوند.
🔺 از باب نمونه، اواخر جلد دوم اسفار را بنگرید که ملاصدرا به تثبیت و حل چند بحث عرفانی، از جمله وحدت شخصیه، نفس رحمانی، اعیان ثابته و اسمای الهی می پردازد. مباحث فراوانی از عرفان نظری در کار ملاصدرا برهانی شده است.
🔘 با ظهور صدرالمتألهین، دورۀ سوم عرفان نظری آغاز شد
🔺 دورۀ نخست عرفان نظری، از ابتدا تا ظهور ابن عربی است، که آموزه هایی پراکنده اما نه بسط یافته و عمیق را می توان در آن یافت. دورۀ دوم از زمان ابن عربی تا قرن نهم است که با عبدالرحمان جامی به پایان می رسد. پس از ملاصدرا نیز دورۀ سوم عرفان نظری آغاز می شود و نسلی تازه از محققان حوزۀ عرفان نظری پای به عرصه می گذارند.
🔺 در عین حال التبه عرفان نظری غیر از حکمت متعالیه است. باید در نظر داشت که برای فهم عمیق حکمت متعالیه، لازم است عرفان نظری هم خوانده شود.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 266_272
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آموزش_حکمت_اشراق
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ توضیحی در مورد فلسفه اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2508
2️⃣ کلیاتی در باب حکمت اشراقی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2553
3️⃣ چالش در فلسفۀ اسلامی مشایی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2591
4️⃣ سیر دگرگونی فلسفه در اندیشه مسلمانان
https://eitaa.com/fvtt_ir/2635
5️⃣ زندگی علمی و سلوکی سهروردی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2667
6️⃣ جوهره حکمت اشراق / سه جهت تحول در حکمت اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2694
7️⃣ عدم تعارض عقل و شهود (بحث و ذوق)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2710
8️⃣ تبیین جایگاه منطقی شهود
https://eitaa.com/fvtt_ir/2728
9️⃣ تأثیر روش شهودی در اندیشۀ فلسفی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2761
🔟 منابع حکمت اشراق (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2817
1️⃣1️⃣ منابع حکمت اشراق (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2830
2️⃣1️⃣نامهای بهکار رفته برای فلسفه سهروردی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2845
3️⃣1️⃣حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2866
4️⃣1️⃣کتابشناسی توصیفی آثار اشراقی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2883
5️⃣1️⃣آثار اشراقی پس از شیخ اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2899
6️⃣1️⃣متافیزیک نوری حکمت اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2927
7️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2947
8️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2976
9️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3015
0️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3049
1️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3072
2️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3088
3️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3108
4️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3126
5️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3150
6️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3162
7️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3174
8️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3182
9️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۸)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3197
0️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۹)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3205
1️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۰)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3214
2️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3223
3️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3233
4️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3245
5️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3262
6️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3283
7️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3296
8️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3309
9️⃣3️⃣معاد در حکمت اشراق(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3316
0️⃣4️⃣معاد در حکمت اشراق(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3325
1️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3333
2️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3341
3️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3349
4️⃣4️⃣دیدگاه های ویژه شیخ اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/3357
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آموزش_حکمت_اشراق
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 4️⃣4️⃣
🌐 دیدگاه های ویژۀ شیخ اشراق
🔺 شیخ اشراق، فیلسوفی نوآور است. شاید بتوان آغاز فلسفۀ حقیقی مستقل اسلامی را حکمت اشراق قلمداد کرد. حکمت نوریِ اشراق عمدتاً محصول ذوق و شهود اوست، اما سهروردی نوآوری های خردورزانۀ پر اهمیت و اثر گذار فراوانی نیز دارد.
🔘 گفتار اول: دیدگاه های فلسفی
1️⃣ معقولات ثانوی
🔺 امروزه به صورت رایج مفاهیم را به سه گروه تقسیم می کنند؛ معقولات اُولی، معقولات ثانوی منطقی ومعقولات ثانوی فلسفی.
🔺 معقول اول مفهومی است که وقتی به صورت محمول در گزاره ای قرار می گیرد، انصاف و اتحادِ محکّیِ موضوع به محکّیِ محمول در خارج و عروض و مغایرتِ محکی محمول نسبت به محکی موضوع نیز در خارج صورت می پذیرد؛ برای مثال، در گزاره "جسم سفید است" اتحاد جسم با سفیدی و همچنین مغایرت سفیدی از جسم هر دو در ظرف خارج از ذهن صورت می گیرد.
🔺 مفهومی است که وقتی به عنوان محمول در قضیه ای قرار گرفت، اتصاف و اتحاد موضوع با محمول و همچنین عروض و مغایرت محمول نسبت به موضوع هر دو در ظرف ذهن صورت می گیرد؛ برای مثال، وقتی می گوئیم «انسان کلی است»، کلیت خاصیت ذهنیِ انسانِ ذهنی است.
🔺 مفهومی است که وقتی به صورت محمول در گزاره ای قرار می گیرد، اتصاف و اتحاد موضوع بدان محمول خارجی است، اما مغایرت وصف محمولی با موضوع تنها در ذهن وجود دارد.
🔺 برای مثال، وقتی می گوییم: «خداوند وجوب و ضرورت دارد»، تردیدی نداریم که خداوند در ظرف خارج متصف به ضرورتِ وجود است با این حال، در ظرف خارج چیزی به عنوان "وجوب" وجود ندارد. ذهن است که وصفی مستقل به عنوان وجوب می سازد.
🔘 پیشینه بحث معقول
🔺 در مراحل آغازین فلسفۀ اسلامی، بحث ها به وضوحی که هم اینک در آن قرار داریم نبوده اند. در دورۀ ابن سینا، دو اصطلاح وجود داشته است؛ معقول اول و معقول ثانی. مراد از معقول اول، مفاهیم ماهوی و مراد از معقول ثانی، تنها مفاهیم ثانی منطقی بوده است و مفاهیم فلسفی نه عنوان ویژه ای داشت و نه تعبیر معقول اول یا ثانی در آنها به کار می رفت. با این حال، هیچ گاه ابن سینا هیچ مفهوم فلسفی را با مفاهیم ماهویِ معقول اول، یا معقولات ثانوی منطقی خلط نکرده است و به خوبی متوجّه مغایرت این مفاهیم با هر دو گروه دیگر بوده است.
🔺 پس از ابن سینا، برجسته ترین شاگرد وی بهمنیار گام های جدیدی در این راه برداشته است. وی با توجه به تقسیم مفهوم به دو قسمِ معقول اول و معقول ثانی، روی برخی مفاهیم فلسفی مطالعه کرد. او سه مفهوم فلسفیِ "شیء، ذات و وجود یا موجود" را بررسی و احساس کرد دقیقاً همان ملاک های معقول ثانی را داراست. بنابراین، این قبیل مفاهیم دقیقاً مثل کلیت، جزئیت، جنسیت و نوعیت اند.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 153_155
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
1️⃣ اهمیت حکمت مشاء
https://eitaa.com/fvtt_ir/2517
2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2561
3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2594
4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2616
5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2638
6️⃣ علوم و اقسام آن (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2677
7️⃣ علوم و اقسام آن (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2715
8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2848
9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2869
🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2886
1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2902
2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2930
3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2950
4️⃣1️⃣هستیشناسی در فلسفه مشاء
https://eitaa.com/fvtt_ir/2982
5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3026
6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3053
7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3078
8️⃣1️⃣ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3093
9️⃣1️⃣اصالت وجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3113
0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3133
1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3154
2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3164
3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3176
4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3184
5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3191
6️⃣2️⃣ملاکهای فصلیت فصل
https://eitaa.com/fvtt_ir/3199
7️⃣2️⃣جوهر و عرض
https://eitaa.com/fvtt_ir/3207
8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم
https://eitaa.com/fvtt_ir/3216
9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3227
0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن
https://eitaa.com/fvtt_ir/3237
1️⃣3️⃣نسبت ماده و صورت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3248
2️⃣3️⃣عرض و مقولات عرضی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3264
3️⃣3️⃣حرکت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3272
4️⃣3️⃣حرکت قطعیه و حرکت توسطیه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3285
5️⃣3️⃣لوازم حرکت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3300
6️⃣3️⃣مقولات حرکت پذیر و نفی حرکت جوهری
https://eitaa.com/fvtt_ir/3311
7️⃣3️⃣زمان
https://eitaa.com/fvtt_ir/3319
8️⃣3️⃣مواد ثلاث
https://eitaa.com/fvtt_ir/3327
9️⃣3️⃣احکام واجب الوجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3335
0️⃣4️⃣احکام ممکن
https://eitaa.com/fvtt_ir/3343
1️⃣4️⃣علت و معلول
https://eitaa.com/fvtt_ir/3353
2️⃣4️⃣تقسیمهای علت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3359
⏳ ادامه دارد ...
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
💢بخش 2️⃣4️⃣
🌐 تقسیم های علت
🔺 علت از جهت های گوناگون به اقسامی تقسیم شده است. این تقسیم ها عبارتند از: 1.تقسیم علت به حقیقی و معد؛ 2. تقسیم علت به علت وجود (یا خارجی) و ماهیت (یا داخلی)؛ 3. تقسیم علت به قریب و بعید؛ 4. تقسیم علت به بالذات و بالعرض؛ 5. تقسیم علت به خاص و عام؛ 6. تقسیم علت به کلی و جزئی؛ 7. تقسیم علت به بسیط و مرکب؛ 8. تقسیم علت به بالقوه و بالفعل.
🔺 علت حقیقی، علتی است که وجود معلول به آن وابسته است اما علت معد امری است که زمینه تأثیر علت حقیقی را در معلول فراهم می آورد.
🔺 علت وجود که علت خارجی نیز خوانده می شود، علت فاعلی و غایی را دربر می گیرد و علت ماهیت که علت داخلی هم خوانده می شود، شامل علت های صوری و مادی است. علت بالذات، خود علت شیء است، اما علت بالعرض، امری غیر از علت شیء است که مقارن و همراه علت است.
🔺علت قریب همان علت بی واسطه، و علت بعید علت با واسطه است.
🔘 ضرورت علی_معلولی
🔺 یکی از احکام علت آن است که در مقایسه با معلول، ضروری الوجود است؛ چنان که معلول در مقایسه با علت ضروری الوجود است. منظور از علت در اینجا علت تامه است. ضرورت یادشده در اینجا، ضرورت بالقیاس الی الغیر است و این ضرورت، غیر از ضرورت غیری ممکن الوجود است.
🔺 وجود معلول از آن جهت که معلول است، به علت وابسته است. منظور از علت در اینجا، علت تامه با همه شرایطی است که در علیت آن نقش دارند؛ خواه شرایطی که داخل در ذات علت اند، از قبیل طبیعت شیء یا اراده فاعل و...
🔺 همان گونه که وجود معلول متوقف است بر وجود علت، با همان حالتی که علیت ذات علت را بالفعل می کند، عدم معلول نیز متوقف است بر عدم علتی که بر چنین حالتی است؛ خواه ذات علت وجود داشته باشد، ولی بر آن حالتی که علیتِ علت را بالفعل و تام می کند نباشد، و خواه اصلاً ذات علت وجود نداشته باشد. بدین ترتیب، اگر ذات فاعل موجود باشد و مانعی درکار نباشد، ولی فاعل به تنهایی علت تامه نباشد و به یکی از حالت های یاد شده نیاز باشد، وجود معلول بر وجود آن حالت متوقف خواهد بود. اگر آن حالت موجود شود (یعنی ذات فاعل دارای آن حالت گردد) وجود معلول واجب خواهد شد؛ چون فرض آن بود که وجود معلول فقط بر پیدایش آن حالت برای ذات علت متوقف بود و این حالت نیز حاصل شده است.
🔺 بنابراین، معلول از علت تامه اش تخلف ناپذیر است و با وجود علت تامه، واجب است معلول وجود داشته باشد.
🔺 همان گونه که وجود معلول با وجود علت تامه واجب است، وجود علت تامه نیز با وجود معلول واجب است و معنا ندارد معلول باشد، بی آنکه علت وجود داشته باشد؛ زیرا معلول ذاتاً ممکن الوجود است و با وجود و عدم نسبت یکسان دارد. پس اگر یکی از دو طرف وجود و عدم بر دیگری رجحان پیدا کند، نیازمند مرجحی است که آن طرف را بر دیگری رجحان دهد و این مرجح باید در حال حصول آن ترجیح وجود داشته باشد؛ زیرا اگر مرجح درحال وجود ترجح وجود نداشته باشد، این ترجیح در وجودش بی نیاز از مرجح خواهد بود. از آنجا که مرجح وجود شیء ممکن بر عدمش محال است امر عدمی باشد، پس این مرجح امر ثبوتی است. بنابراین، درحال وجود معلول باید علت نیز که مرجح وجود آن بر عدم است، وجود داشته باشد.
🔺 اگر وجود یا عدم آن حالتی که ذات علت با داشتن آن حالت علت بالفعل می شود دائمی باشد، وجود یا عدم معلول نیز دائمی خواهد بود و اگر قطع باشد، وجود یا عدم معلول نیز موقت خواهد بود.
🔺 اگر فرض شود علت تامه ای وجود دارد که ازلی و ابدی است و هیچ تغییر حالتی نمی پذیرد و معلولی دارد، وجود آن معلول همراه از سوی او واجب خواهد بود. گرچه این معلول را به دلیل آنکه مسبوق به عدم نیست، معلول و مفعول ننامند؛ زیرا با روشن بودن حقیقت امر، مضایقه ای در نام گذاری نیست.
📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 214_216
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آموزش_حکمت_اشراق
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ توضیحی در مورد فلسفه اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2508
2️⃣ کلیاتی در باب حکمت اشراقی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2553
3️⃣ چالش در فلسفۀ اسلامی مشایی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2591
4️⃣ سیر دگرگونی فلسفه در اندیشه مسلمانان
https://eitaa.com/fvtt_ir/2635
5️⃣ زندگی علمی و سلوکی سهروردی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2667
6️⃣ جوهره حکمت اشراق / سه جهت تحول در حکمت اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2694
7️⃣ عدم تعارض عقل و شهود (بحث و ذوق)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2710
8️⃣ تبیین جایگاه منطقی شهود
https://eitaa.com/fvtt_ir/2728
9️⃣ تأثیر روش شهودی در اندیشۀ فلسفی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2761
🔟 منابع حکمت اشراق (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2817
1️⃣1️⃣ منابع حکمت اشراق (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2830
2️⃣1️⃣نامهای بهکار رفته برای فلسفه سهروردی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2845
3️⃣1️⃣حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2866
4️⃣1️⃣کتابشناسی توصیفی آثار اشراقی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2883
5️⃣1️⃣آثار اشراقی پس از شیخ اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2899
6️⃣1️⃣متافیزیک نوری حکمت اشراق
https://eitaa.com/fvtt_ir/2927
7️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2947
8️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2976
9️⃣1️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3015
0️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3049
1️⃣2️⃣مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق(۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3072
2️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3088
3️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3108
4️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3126
5️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3150
6️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3162
7️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3174
8️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3182
9️⃣2️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۸)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3197
0️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۹)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3205
1️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۰)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3214
2️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3223
3️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3233
4️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3245
5️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3262
6️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3283
7️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3296
8️⃣3️⃣مراتب هستی در متافیزیک نوری(۱۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3309
9️⃣3️⃣معاد در حکمت اشراق(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3316
0️⃣4️⃣معاد در حکمت اشراق(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3325
1️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3333
2️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3341
3️⃣4️⃣بازتاب اندیشه متافیزیک نوری(۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3349
4️⃣4️⃣دیدگاه های ویژه شیخ اشراق (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3357
5️⃣4️⃣دیدگاههای ویژه شیخ اشراق (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3361
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #آموزش_حکمت_اشراق
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 5️⃣4️⃣
🌐 دیدگاه های ویژۀ شیخ اشراق
🔘 گفتار اول: دیدگاه های فلسفی
1️⃣ معقولات ثانوی
🔘 دیدگاه شیخ اشراق در بارۀ معقولات ثانوی
🔺 شیخِ اشراق همان مسیری را ادامه داد که بهمنیار شروع کرده بود. وی تقریباً کار نیمه تمام بهمنیار را به پایان برد و به نظریه ای کامل در باب مفاهیم فلسفی دست یافت. سهروردی نه تنها ذات و شیء و وجود (یا موجود) را معقول ثانی _با همان برداشت از مفهوم منطقی_ دانست، بلکه وجود، وحدت، وجوب، امکان، امتناع، ماهیت و حقیقت، همگی را مفاهیمی صرفاً ذهنی تلقی کرد که دقیقاً مانند کلی، جزئی، جنس و نوع، نحوۀ وجودشان یکسان است.
🔺اول، روندی است که حکمای مشاء پس از ابن سینا، پی گرفته بودند و به صورت ویژه مرادش بهمنیار است.
🔺 دوم، دقت در مفهوم جزئی است. وقتی می گوییم "تیمور در خارج جزئی است" با آنکه حکم از آن خارج است، ولی محمولِ جزئیّت در خارج وجود ندارد. البته الآن برای ما روشن است که جزئی" مشترک لفظی میان جزئی منطقی و جزئی فلسفی است. وقتی می گوییم "تیمور در خارج جزئی است"، جزئی فلسفی _که همان تشخّص است_ مراد است، ولی مفهوم جزئی در مقابل مفهوم کلّی، مفهومی منطقی است و هیچ گاه در خارج تحقق ندارد.
🔺 سومین دلیل شیخِ اشراق مفهوم ممتنع است. وی می گوید: هیچ تردیدی وجود ندارد که محمول امتناع، دربارۀ اشیا به لحاظ ظرف واقع و خارج است. وقتی می گوییم "اجتماع نقیضین محال است" درباره واقعیت خارج حکم کرده ایم . با این حال نمی توان کمترین تردیدی روا داشت که امتناع در خارج واقعیتی ندارد و صرفاً ساخته ذهن است.
🔺 چهارمین دلیل سهروردی، قاعده ای فلسفی است که وی بدان توجّه کرده است. وی در مبحث مغالطات معتقد است بسیاری از مشاییان گرفتار مغالطه ذهن و عین اند؛ یعنی آنچه را مربوط به ذهن است به خارج نسبت می دهند. برای جلوگیری از این مغالطه سهروردی قاعده و ضابطه ای بدین مضمون مطرح می کند که؛ «کل ما یلزم من وجوده تکرّر فهو امر ذهنی اعتباری».
🔘 اشکال به نظر شیخ اشراق
🔺 مهم ترین اشکال آن است که اگر مفاهیم فلسفی ساخته و پرداخته ذهن باشند، باید بتوان هریک از مفاهیم فلسفی را به هر موضوعی نسبت داد.
🔘 پاسخ شیخ اشراق به این اشکال
🔺 شیخِ اشراق در پاسخ تقریباً به نقطه ای می رسد که به راحتی می تواند از آنجا گام مهم تری بردارد و به نوعی از تفکیک میان مفاهیم فلسفی و مفاهیم منطقی دست یابد، اما او این کار را نکرده است.
🔺 وی می گوید: آیا جزئی مفهومی ذهنی نیست؟! همۀ مشاییان قبول دارند که جزئی، یک مفهوم منطقی و ذهنی است. با این حال، ما نمی توانیم مفهوم جزئی را بر هر ماهیتی حمل کنیم و نسبت دهیم. نمی توانیم بگوییم "انسان جزئی است". ماهیت موضوع باید شایستگی انتساب مفهومِ ذهنی را داشته باشد. خصوصیت های ماهیت های مختلف در انتساب احکام ذهنی تعیین کننده است. ما نمی توانیم انسان را ممتنع و اجتماع نقیضین را ممکن بدانیم، با آنکه قطعاً امتناع امری ذهنی است.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 156_159
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
1️⃣ اهمیت حکمت مشاء
https://eitaa.com/fvtt_ir/2517
2️⃣ مشرب های سه گانه فلسفی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2561
3️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2594
4️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2616
5️⃣ مشائیان و آثار مکتوب آنها (3)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2638
6️⃣ علوم و اقسام آن (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2677
7️⃣ علوم و اقسام آن (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2715
8️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2848
9️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2869
🔟معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2886
1️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2902
2️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2930
3️⃣1️⃣معرفت شناسی در فلسفه مشاء (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2950
4️⃣1️⃣هستیشناسی در فلسفه مشاء
https://eitaa.com/fvtt_ir/2982
5️⃣1️⃣اشتراک معنوی وجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3026
6️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3053
7️⃣1️⃣زیادت وجود بر ماهیت (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3078
8️⃣1️⃣ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3093
9️⃣1️⃣اصالت وجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3113
0️⃣2️⃣اعتبارات سه گانه ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3133
1️⃣2️⃣کلی طبیعی (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3154
2️⃣2️⃣کلی طبیعی (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3164
3️⃣2️⃣علت تشخص ماهیت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3176
4️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3184
5️⃣2️⃣اقسام ماهیت (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/3191
6️⃣2️⃣ملاکهای فصلیت فصل
https://eitaa.com/fvtt_ir/3199
7️⃣2️⃣جوهر و عرض
https://eitaa.com/fvtt_ir/3207
8️⃣2️⃣ماهیت و حقیقت جسم
https://eitaa.com/fvtt_ir/3216
9️⃣2️⃣برهان بر وجود هیولی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3227
0️⃣3️⃣صورت جسمیه و احکام آن
https://eitaa.com/fvtt_ir/3237
1️⃣3️⃣نسبت ماده و صورت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3248
2️⃣3️⃣عرض و مقولات عرضی
https://eitaa.com/fvtt_ir/3264
3️⃣3️⃣حرکت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3272
4️⃣3️⃣حرکت قطعیه و حرکت توسطیه
https://eitaa.com/fvtt_ir/3285
5️⃣3️⃣لوازم حرکت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3300
6️⃣3️⃣مقولات حرکت پذیر و نفی حرکت جوهری
https://eitaa.com/fvtt_ir/3311
7️⃣3️⃣زمان
https://eitaa.com/fvtt_ir/3319
8️⃣3️⃣مواد ثلاث
https://eitaa.com/fvtt_ir/3327
9️⃣3️⃣احکام واجب الوجود
https://eitaa.com/fvtt_ir/3335
0️⃣4️⃣احکام ممکن
https://eitaa.com/fvtt_ir/3343
1️⃣4️⃣علت و معلول
https://eitaa.com/fvtt_ir/3353
2️⃣4️⃣تقسیمهای علت
https://eitaa.com/fvtt_ir/3359
3️⃣4️⃣امتناع دور و تسلسل
https://eitaa.com/fvtt_ir/3363
⏳ ادامه دارد ...
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #حکمت_مشاء
💠 #استاد_کردفیروزجائی
💢بخش 3️⃣4️⃣
🌐 امتناع دور
🔺 دور در علیت محال است. به این معنا که معلول، علتِ علت خود باشد. مثلاً «الف» علت «ب» باشد و «ب» نیز علت «الف» باشد. اگر این امر بی واسطه باشد، دور، دور مصرّح نامیده می شود، ولی اگر میان علت و معلول واسطه ای در کار باشد، مثلاً «الف» علت «ب» باشد و «ب» علت «ج» باشد و «ج» علت «الف» باشد دور مضمر نامیده می شود.
🔘 استدلال بر امتناع دور
🔺 لازمۀ دور در علیت آن است که هر یک از حلقه های دور، هم علت وجود خود باشد و هم معلول خود؛ زیرا دور به این معناست که یک شیء علت چیزی باشد که آن چیز علت آن شیء است و علتِ علت شیء، علت شیء است. پس شیء باید علت خودش باشد.
🔺 افزون بر این، اگر چیزی معلول شیء دیگری باشد، لازم است پس از حصول آن شیء دیگر تحقق یابد (یعنی همواره معلول متأخر از علت است)؛ درحالی که در دور، وجود معلول متوقف است بر وجود شیئی که بعد از معلول موجود می شود؛ ولی تحقق چنین موجودی محال است. چیزی که چیز دیگر را ایجاد می کند، لازم است خود در مرتبه قبل موجود باشد؛ حال آنکه وجود این شیء متوقف است بر وجود چیزی که بعد از وجودش تحقق می یابد؛ یعنی لازمه دور، تقدّم شیء بر خود است.
🔘 امتناع تسلسل
🔺تسلسل نامتناهی علل محال است. منظور آن است که سلسله علت ها و معلول ها به علتی که معلول نباشد، نینجامد.
🔘 استدلال بر امتناع تسلسل
🔺اگر چیزی را معلول علتی فرض کنیم و آن علت نیز معلول علتی دیگر باشد، با سلسله ای مرکب از سه امر مواجه می شویم: 1. معلول اخیر که دارای این ویژگی است که معلول است و علت نیست؛ 2. متوسط که دارای این ویژگی است که معلول قبلی و علت امر بعدی است؛ 3. طرف دیگر که دارای این ویژگی است که علت آن دو است و معلول چیزی نیست. اگر این سلسله را نامتناهی فرض کنیم، همۀ اجزای آن در حکم امر متوسط خواهند بود و ویژگی آن، یعنی برای امر بعدی و معلولیت برای امر قبلی را خواهند داشت. اکنون کل این سلسله را در نظر می گیریم و دربارۀ آن می گوییم: این سلسله یا به علتی نامعلول در خارج از سلسله مستند است و آن علت نامعلول، علت کل این سلسله است. پس این سلسلۀ نامتناهی، منتهی شده است به علتی نامعلول، و متناهی است نه نامتناهی، و یا آنکه کل این سلسله به چنین علتی نیاز ندارد. در این صورت، کل سلسله در حکم وسط نخواهد بود و ویژگی معلولیت برای قبلی (و علیت برای بعدی) را نخواهند داشت؛ یعنی واجب بالذات خواهد بود. پس این سلسله با منتهی شدن به واجب الوجود بالذات متناهی خواهد بود، نه نامتناهی.
📚 منبع: کتاب حکمت مشاء ص 217_222
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
جذب تکمیلی مقطع عمومی #دوره_جامع_حکمت_و_عرفان_اسلامی
#مؤسسه_فرهنگ_و_تمدن_توحیدی برای سال
تحصیلی 1401-1400
#مخصوص_برادران
تحت اشراف اساتید معظم:
1️⃣ آیت الله یزدان پناه
2️⃣ حجت الاسلام و المسلین امینی نژاد
3️⃣ حجت الاسلام و المسلین فلاح شیروانی
💠 پذیرش فقط در مقطع عمومی - 2 ساله - با محوریت کتاب نهایة الحکمة صورت می پذیرد.
🔴 مزایا
1️⃣ تحصیل فلسفه زیر نظر اساتید مبرز فلسفه
2️⃣ مشاوره های تحصیلی و آینده طلبگی
3️⃣ بهره مندی از امتیازات مراکز هدایت تحصیلی
👈لینک ثبت نام : b2n.ir/e42708
⏰مهلت ثبت نام: 5 شهریور 1400
📋دفترچه راهنما: b2n.ir/r90033
🔍پاسخ به سوالات:
🆔 @Admin_fvtt
09127461968
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🌱 #افتتاحیه
💠 برنامه افتتاحیه سال تحصیلی 1401-1400 دوره جامع حکمت و عرفان اسلامی مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی (فتوت) برگزار می شود.
⏳زمان: شنبه 13 شهریور
🕘 ساعت 10:45 الی 13
🏢مکان: مؤسسه طبقه سوم.
📝 با حضور اساتید ارجمند: حضرت آیت الله استاد یزدان پناه، حجت الاسلام و المسلمین استاد امینی نژاد و حجت الاسلام و المسلمین استاد فلاح
📍آدرس: خیابان جمهوری اسلامی، میدان سپاه، خیابان شهید اخلاقی، پلاک 12 (نبش کوچه 1، رو به روی ساختمان پزشکان ایران)
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
📢 دوره آموزشی "اصول فقه حکومتی، بر مبنای مکاتب فقاهی"
🔸با تدریس استاد ارجمند حجت الاسلام والمسلمین بغدادی
🔹هر هفته شنبه، ساعت 16 الی 18
در موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی ( فتوت)
برگزار میگردد.
🔻توضیحات دقیق درباره کلاس در جلسه اول، 17 مهر ماه 1400 ارائه خواهد شد.
🔰جهت ثبت نام در دوره نام و نام خانوادگی، شماره تلفن و پایه تحصیلات حوزوی خود را به آیدی @t_hekmat ارسال فرمایید.
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗?http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🔴#تازه_های_نشر
💠 #کتاب_الکترونیک
🔰تخفیف ویژه به مناسبت هفته دفاع مقدس (31 شهریور لغایت 6 مهرماه)
❇️ #استاد_فلاح
🌐برای خرید کتابها اینجا کلیک کنید
—---—
🇮🇷 کلام انقلابی |@kalam_Enghelabi
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
◾️ پیام تسلیت جناب #استاد_فلاح به مناسبت رحلت علامه حسن زاده آملی
#سوگ_معلم
«اَلَّذِينَ إِذٰا أَصٰابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ،
قٰالُوا إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ»﴿البقرة، 156﴾
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
▫️ دریای عشق
حقیقت را یافته بود، عمری به آسمان نظر داشت، بی شک آسمانی بود.
اهل آخرت اهل خردند،
اهل آخرت خدا را زیبا و مهربان و دوست داشتنی یافته اند.
علامۀ ذو فنون استاد حسن زادۀ آملی رحمت الله علیه بندۀ خدا بود و همواره در آغوش مهر او روزگار سپری می کرد.
به دانش بها داد، به عشق آویخته بود، به جهاد احترام می گذاشت، همواره پشتیبان اهل خدا بود.
یاد او ما را گرم می کرد. چه خوشحال بودیم که در این برهه از زمانیم و با او نفس می کشیم و چقدر افسوس می خوریم که او محفل بندگان خدا را ترک کرده است.
قطعاً سبب خیرات بی حساب الهی برای مردم ما بود. امید که پس از او به خدا اندیشیدن و او را خواندن دشوارتر از پیش نگردد.
خدا این وجود شریف را در دریای عشق خود غوطه ور بگرداند!
خدا خود این ثلمه و خسارت را جبران کند!
┄┅••؛••┅┄
رحلت این وجود نازنین و مرد آرام الهی را به بقیة الله الاعظم عج، رهبر معظم انقلاب، بیت مکرم، جامعۀ انقلابی ایران، همۀ دوستداران حقیقت و شاگردان و فرزندان حوزوی ایشان تسلیت می گوییم.
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
✿شاخۀ گل فاتحه و صلوات، هدیه به روح بلند استاد علامه حسن زادۀ آملی رضوان الله تعالی علیه
◾️@faslefarhang
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
📢 دوره آموزشی "شذرات الفقاهة (جستاری در فقه سیاسی براساس جواهر الکلام)"
🔸با تدریس استاد ارجمند حجت الاسلام والمسلمین قنبریان
🔹هر هفته ۴ شنبه، ساعت ۹ الی ۱۰:۳۰
در موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی ( فتوت)
برگزار میگردد.
🔰جهت ثبت نام در دوره نام و نام خانوادگی، شماره تلفن و پایه تحصیلات حوزوی خود را به آیدی @t_hekmat ارسال فرمایید.
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗?http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🔰 برنامه دروس استاد یزدانپناه در سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۰
🔹 به اطلاع طلاب گرامی میرساند دروس حضرت استاد یزدانپناه در سال تحصیلی جدید با حفظ دستورالعملهای بهداشتی به صورت حضوری_مجازی برگزار میگردد.
🔹 از همه سروران گرامی تقاضا میگردد با رعایت تمامی دستورالعملهای بهداشتی و فاصله اجتماعی، در دروس استاد حضور یابند.
#برنامه_دروس
#استاد_یزدان_پناه
@nasimehekmat
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗?http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🔰 بزرگداشت علامه ذوالفنون آیت الله حسن زاده آملی
◼️ با حضور بیت آیت الله حسن زاده آملی و سخنرانی شاگردان و شخصیتهای علمی و فرهنگی، در مجموعه فرهنگی سرچشمه تهران برگزار خواهد شد.
سخنرانان: اساتید محترم آقایان تحریری، رمضانی، عباسی خراسانی، خسروپناه و یزدانپناه
زمان: دوشنبه ۱۹ مهر، بعد از نماز مغرب و عشا
مکان: تهران، مجموعه فرهنگی یادمان شهدای هفتم تیر (سرچشمه)
◽️جلسه به صورت حضوری و با رعایت شیوهنامههای بهداشتی برگزار خواهد شد.
#علامه_حسن_زاده_آملی
https://eitaa.com/nasimehekmat
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗?http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
📣موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی برگزار می کند:
مدرسه معرفتی امام خمینی (ره) در سال تحصیلی:1401_1400
⏰هر هفته پنج شنبه از ساعت 14:30 تا 17:15
♦️ویژه طلاب پایه 4 تا آخر سطح 2 حوزه های علمیه
‼️لازم به ذکر است هر هفته در ساعت اول کلاس کارگاه لمعه( فقه تراز) و در ساعت دوم یکی دیگر از سر فصل ها ارائه خواهد شد.
❗️حضور در دوره منوط به شرکت در هر دو ساعت آموزشی است.
⌛️لینک ثبت نام
https://b2n.ir/f37115
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🔴#تازه_های_نشر
#محصولات
#نشر
#کتاب
🔰کتاب "منزلت بی مانند المیزان" اثر استاد سید یدالله یزدان پناه در 162 صفحه مشتمل بر چهار فصل به همت مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی آماده گشته و توسط نشر کتاب فردا به زیور طبع آراسته شد.
💠این کتاب برگرفته از دروس شرح تفسیر المیزان حضرت استاد یزدان پناه بوده که به همت حجت الاسلام و المسلمین فلاح شیروانی تدوین شده است.
◀️جهت تهیه این کتاب به حساب کاربری ذیل پیام بدهید:
🔗@H32508897
#منزلت_بی_مانند_المیزان
#تفسیر_المیزان
#استاد_یزدان_پناه
#حجت_الاسلام_فلاح_شیروانی
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🔰 برزگداشت اربعین کامل مکمل علامه ذوالفنون آیت الله حسن زاده آملی قدس سرّه
🔹با حضور اساتید محترم:
▫️استاد حسن رمضانی
▫️استاد سید یدالله یزدان پناه
▫️استاد عباسی خراسانی
▫️استاد منصوری لاریجانی
🔸زمان: چهارشنبه 12 آبان 1400
از ساعت 14:30 تا 17
🔹مکان: شهر آمل، مصلی نماز جمعه
▪️همراه با مداحی ذاکران اهل بیت علیهم السلام
https://eitaa.com/nasimehekmat
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🔰 دوره آموزشی_گفتمانی اندیشه توحیدی در مکتب انقلاب اسلامی
📚 با محوریت کتاب #روح_توحید_نفی_عبودیت_غیرخدا (نگاشته مقام معظم رهبری)
🗓 مهلت ثبت نام ۹ تا ۱۹ آبان
⭕️ دوره به صورت حضوری برگزار می شود
⭕️ طلاب برادر پایه ششم به بالا (شهر قم)
⭕️ طلاب خواهر سطح ۲ به بالا (شهر قم)
🗓 پاییز و زمستان ۱۴۰۰
شروع کلاس ها ۲۳ آبان (۲۵ جلسه)
دوجلسه در هفته
💶 هزینه شرکت در دوره: هشتاد هزار تومان
👨💻 لینک ثبت نام
🌐 http://yun.ir/g_tohid
🎥 فیلم توضیحات حضرات اساتید حجج اسلام عالم زاده نوری، فلاح شیروانی، خانجانی، هاشمی در ضرورت پرداختن به اندیشه توحیدی و دوره اندیشه توحیدی در مکتب انقلاب اسلامی را در کانال «مرکز گفتمان توحید» ببینید
🆔 @goftemane_tohid
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
هدایت شده از مجمع عالی حکمت اسلامی
⬅️ دوازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۰ از ساعت ۱۸:۳۰ با سخنرانی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی بصورت مجازی برگزار می شود.
پخش مجازی با ترافیک رایگان از:
🌐 http://hekmateislami.com/live
@hekmateislami
❇️ آثار #استاد_فلاح
🔴#تازه_های_نشر
🔰کتاب درآمدی بر لایه های دانش
💠مؤلف: حجت الاسلام و المسلمین فلاح شیروانی
🔗برای دریافت کتاب به صورت الکترونیکی اینجا کلیک کنید.
🇮🇷 کلام انقلابی | مرکز مطالعات و گفتمان سازی مکتب امام ره
🔗 @kalam_Enghelabi
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac