#شرح_نامه۳۱
نهجالبلاغه
❣امیر المومنین علیه السلام دردوازدهمین توصیه مى فرمايد:
✨وَرُبَّ بَعِيد أَقْرَبُ مِنْ قَرِيب، وَقَرِيب أَبْعَدُ مِنْ بَعِيد
💠 «چه بسا دور افتادگانى که از خويشاوندان نزديک تر و خويشاوندانى که از هرکس دورترند.
✍اشاره به اينکه پيوندهاى نسبى هميشه دليل بر پيوند دل ها و نزديکى فکرها نيست; گاه مى شود دور افتادگان به انسان از نزديکان نزديک ترند.
✔️آنچه مهم است پيوند دل و ارتباط ارواح به يکديگر است که اگر در نزديکان پيدا نشد مى توان آن را در دور افتادگان جستجو کرد.
🔻 شیاطین هنگام مرگ انسان
از امام صادق علیه السلام نقل شده است : هیچ انسانى نیست مگر این که در هنگام مرگ شیطان یکى از مأمورین خود را نزد او حاضر مى کند تا وى را وسوسه کند و در دینش به شک اندازد و او را به کفر بکشانند. این وسوسه ادامه دارد تا این که روح از بدن او خارج شود. اگر ایمان محتضر سست و عاریه اى باشد، شیطان به آسانى آن را از او مى گیرد و کافر از دنیا مى رود. و اگر محتضر از مؤ منان حقیقى باشد، شیطان نمى تواند بر او غالب شود و دین و ایمانش را بگیرد.
سپس فرمود: هرگاه یکى از شما بر بالین شخصى از کسان خود رفتید که مرگش فرا رسیده است ، شهادتین را به او تلقین کنید تا شیطان به او دست نیابد.
لئالى ، ج 5، ص 6. من لایحضره الفقیه ، ج 1، ص 183. از چهار جلدى ها، روضة المتقین ، ج 1، ص 342.
🔻بی غیرتی مردان
🔹️امام جعفر صادق علیه السّلام فرموده اند: «کسی که چهل روز در خانه اش صوت موسیقی و آواز خوانی پخش شود و مردم بر او وارد شوند، شیطان تمام اعضای خود را به بدن او مسح می نماید پس غیرت به کلی از آن مرد برطرف گردد تا جایی که اگر با زنش، در مقابل خودش، فعل قبیحی انجام دهند او بدش نمی آید و صفت غیرت و حیا به کلی از آن مرد برطرف شود.
◀️ وسائل الشیعه کتاب تجارت باب ۱۲۸ ، فروع کافی جلد ۶، صفحه۴۳۲
🔻امام صادق علیه السلام فرمودند:
🔹️شیطان لعنةالله علیه گفت: پنج کس مرا بیچاره ساخته است و سایر مردم در قدرت واختیار من هستند؛1- کسی که از روی نیت صادق و درست به خدا معتصم و در کارها متوکل به او باشد 2- کسی که در شبانه روز تسبیح بسیار کند 3- آن که هرچه برای خویشتن می پسندد برای برادر مومن خود نیز بپسندد 4- آن کس که بر مصیبت ناله و فریاد نزند هنگامیکه به او میرسد5- کسی که بدانچه خدای قسمت او فرموده راضی باشد وبرای افزون از آن اهتمام نکند.[اندوهناک نباشد]
🏴هر که در این بزم مقربتر است، جام بلا بیشترش میدهند!
▪️انسان در دنیا به ده درصد خواستههای خود میرسد. کمتر کسی پیدا میشود که زندگی بر وفق مراد او باشد. هرگونه عیش و نوش دنیا با هزار تلخی و نیش همراه است. اگر کسی دنیا را اینگونه پذیرفت و شناخت، در برابر ناگواریها و بدیهای همسر و همسایه و… کمتر ناراحت میشود؛ زیرا از دنیا بیش از اینکه خانه بلاست، انتظار نخواهد داشت.
▪️در روایتی از امام صادق علیهالسلام آمده است: «مؤمن و بلا همچون کفه ترازو هستند، هرچه بر ایمانش افزوده شود، بر بلا و مصیبتش افزوده میشود» و نیز فرمود: «اهل حق همیشه در سختی هستند، ولی مدت آن کوتاه، و سرانجام آن آسایش و راحتی همیشگی در جهان جاوید است».
▪️همچنین در روایتی، اسماعیلبنعمار به حضرت امام صادق علیهالسلام شکایت میکند. حضرت میفرماید: «ای عبدالله، مؤمن همواره در معرض یکی از این سه امر گرفتار است و گاهی هر سه با هم: یا همسرش به او آزار میرساند، یا همسایه، یا عابر… اگر مؤمن به سر کوهی پناه ببرد، خدا شیطانصفتی را بهسوی او میفرستد تا او را آزار دهد. و ایمان مؤمن مونس اوست و او را حفظ میکند… و کسی که ایمان ندارد صبر ندارد…».
🔳 در محضر بهجت، ج۲، ص ۲۰۳
🔻مامون رقّى - كه يكى از دوستان امام جعفر صادق عليه السلام است - حكايت ميكند:
🔹در منزل آن حضرت بودم كه شخصى به نام سهل بن حسن خراسانى وارد شد و سلام كرد و پس از آن كه نشست، با حالت اعتراض به حضرت اظهار داشت: ياابن رسول اللّه! شما بيش از حدّ عطوفت و مهربانى داريد، شما اهل بيت امامت و ولايت هستيد، چه چيز مانع شده است كه قيام نمى كنيد و حقّ خود را از غاصبين و ظالمين باز پس نمى گيريد، با اين كه بيش از يك صد هزار شمشير زن آماده جهاد و فداكارى در ركاب شما هستند؟ !
🔸امام صادق عليه السلام فرمود: آرام باش، خدا حقّ تو را نگه دارد و سپس به يكى از پيش خدمتان خود فرمود: تنور را آتش كن.
🔹همين كه آتش تنور روشن شد و شعله هاى آتش زبانه كشيد، امام عليه السلام به آن شخص خراسانى خطاب كرد: برخيز و برو داخل تنور آتش بنشين.
🔸سهل خراسانى گفت: اى سرور و مولايم! مرا در آتش، عذاب مگردان و مرا مورد عفو و بخشش خويش قرار بده، خداوند شما را مورد رحمت واسعه خويش قرار دهد.
🔹در همين لحظات شخص ديگرى به نام هارون مكّى - در حالى كه كفش هاى خود را به دست گرفته بود - وارد شد و سلام كرد.
🔸حضرت امام صادق سلام اللّه عليه، پس از جواب سلام، به او فرمود: اى هارون! كفش هايت را زمين بگذار و حركت كن برو درون تنور آتش و بنشين.
🔹هارون مكّى كفش هاى خود را بر زمين نهاد و بدون چون و چرا و بهانه اى، داخل تنور رفت و در ميان شعله هاى آتش نشست.
🔸آن گاه امام عليه السلام با سهل خراسانى مشغول مذاكره و صحبت شد و پيرامون وضعيّت فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى و ديگر جوانب شهر و مردم خراسان مطالبى را مطرح نمود مثل آن كه مدّتها در خراسان بوده و تازه از آن جا آمده است.
🔹پس از گذشت ساعتى، حضرت فرمود: اى سهل! بلند شو، برو ببين در تنور چه خبر است.
🔸همين كه سهل كنار تنور آمد، ديد هارون مكّى چهار زانو روى آتشها نشسته است، پس از آن امام عليه السلام به هارون اشاره نمود و فرمود: بلند شو بيا؛ و هارون هم از تنور بيرون آمد.
🔹بعد از آن، حضرت خطاب به سهل خراسانى كرد و اظهار داشت: در خراسان شما چند نفر مخلص مانند اين شخص - هارون كه مطيع ما مى باشد - پيدا مى شود؟
🔸سهل پاسخ داد: هيچ، نه به خدا سوگند! حتّى يك نفر هم اين چنين وجود ندارد.
🔹امام جعفر صادق عليه السلام فرمود: اى سهل! ما خود مى دانيم كه در چه زمانى خروج و قيام نمائيم؛ و آن زمان موقعى خواهد بود، كه حدّاقلّ پنج نفر هم دست، مطيع و مخلص ما يافت شوند، در ضمن بدان كه ما خود آگاه به تمام آن مسائل بوده و هستيم.
🔹ثروتمند شدن جرم نیست، بلکه خدا دوست دارد کسی که ثروت دارد، ثروت خودش را اظهار کند. این اخلاقی که بعضیها دارند و سعی میکنند ثروتشان پنهان باشد، دینی نیست.
(امام صادق(ع): إِذَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى عَبْدِهِ بِنِعْمَةٍ فَظَهَرَتْ عَلَيْهِ سُمِّيَ حَبِيبَ اللَّهِ مُحَدِّثاً بِنِعْمَةِ اللَّهِ وَ إِذَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى عَبْدٍ بِنِعْمَةٍ فَلَمْ تَظْهَرْ عَلَيْهِ سُمِّيَ بَغِيضَ اللَّهِ مُكَذِّباً بِنِعْمَةِ اللَّهِ؛ کافی/۶/۴۳۸) و (إِنِّي لَأَكْرَهُ لِلرَّجُلِ أَنْ يَكُونَ عَلَيْهِ نِعْمَةٌ مِنَ اللَّهِ فَلَا يُظْهِرَهَا؛ کافی)
🔹 فضیل بن یسار می گوید، شنیدم امام صادق(ع) می فرمود: «حقیقت آن است هنگامی که قائم ما قیام کند، با مردمی روبرو می شود که از نظر نادانی، جاهل تر از مردمی هستند که رسول خدا(ص) با ایشان روبرو شد»، [فضیل بن یسار می گوید] پس گفتم: این تشابه چگونه است؟! حضرت فرمود: «رسول خدا(ص) به سوی مردم آمد در حالی که آنها سنگ های کوچک و بزرگ، درختان خرما و چوب های ساخته شده [به دست خویش] را می پرستیدند و حقیقت آن است که قائم ما هنگامی که قیام می کند به سوی مردم می آید در حالی که مردم، کتاب خدا را علیه او تفسیر کرده، در مخالفت با او به قرآن استدلال می کنند». سپس حضرت فرمود: «سوگند به خدا، آگاه باشید هر آینه عدل حضرت قائم در خانه های آنان [و کسانی که با قرآن به مخالفت با حضرت برخاسته اند] می رود چنان که گرما و سرما به درون خانه هاشان می رود».
امام صادق علیه السلام می فرمودند: «اگر می توانستم، شلاق بر سر مردم می زدم تا همه عالِم شوند. »
✅ مجموعه آثار شهید مطهری . ج24، ص: ۵۴۴
🔰امام صادق عليه السلام :
ما اُمِرَ العِبادُ إلاّ بِدُونِ سَعَتِهِم ، فُكلُّ شيءٍ اُمِرَ النّاسُ بأخذِهِ فهُم مُتَّسِعونَ لَهُ ، و ما لا يَتَّسِعونَ لَهُ فهُو مَوضوعٌ عَنهُم
(بندگان، جز به كمتر از توانشان فرمان داده نشده اند. پس، هر چيزى كه مردم به انجام آن #مأمور شده اند، #توانايى آن را دارند و آنچه كه در توانشان نيست، از #عهده آنان برداشته شده است.)
✅ بر مبنای مخالفت
🔰 روزی یکی از مخالفان امام صادق علیه السلام، در بین همفکرانش يك سيب را برداشت و گفت من با اين سيب آبروى امام شیعیان را میريزم.
🔹گفتند: چه كار میکنى؟
🔸گفت: من میگويم اى ابو اسحاق! این سیب رزق من هست يا نه؟
▪️اگر گفت رزقت هست، لگد میکنم.
▪️اگر گفت رزقت نيست، میخورم.
▪️هرچه امام گفت، من ضدش را انجام میدهم. آن وقت آبروى امام میريزد و امام رسوا میشود.
🔹گفتند: بسیار عالی، با این شیوه آبروی امام شیعیان خواهد رفت.
🔸سيب را بردند محضر امام صادق علیه السلام و آن شخص گفت: اين رزق من هست يا نه؟
🔹امام به سيب نگاهی فرمودند و نگاهی به چهره جمع؛ بعد امام فرمودند: اگر از گلويت پايين رفت، معلوم میشود كه رزقت بوده است.
🔸آن شخص از این جواب امام درمانده شد که چگونه نقشه هایش با این پاسخ دقیق برملا شد و از فرط عصبانیت سیب را به گوشه ای پرتاب کرد و سر افکنده برگشت...
✅ امام صادق فرمود:
🔹 الوقاحه صدر النفاق و صدر النفاق الکفر. (شرح مصباح الشریعه، ص571)
🔸 بی حیایی و وقاحت اساس و بنیان هر نفاق است و نفاق اساس کفر است.