❇️شب قدر براى اين است كه ما فرصتى براى جمع بندى از خود و كارهاى خود داشته باشيم. محاسبه و حسابرسى داشته باشيم، كه آيا از خاك و چوب كمتريم؟!

❇️عظمت حق، لطف حق، غيرت حق و عنايت حق، در اين است كه قبل از اين كه تو سر بلند كنى، به تو مى‏ دهد، اما وقتى تو ديوار بستى، وقتى ظرفت را برگرداندى، سيلان رحمت حق در وادى محدود تو، در وعاء برگشته تو اثرى نخواهد داشت، كه سيلان رحمت حق به قدر ظرف و وادى توست و آن را در برمى ‏گيرد: «فسالت أودية بقدرها».

✳️اين وجل، اين اخبات و اين ذلت باطنى است كه باعث مى‏ شود نفس طلبكار نباشد؛ «الهى لا ترفعنى فى الناس درجة الا حطتتنى عند نفسى مثلها و لا تحدث لى عزا ظاهرا الا أحدثت لى ذلة باطنة عند نفسى بقدرها».

❇️سعى كنيم اگر چيزى از كسى مى ‏خواهيم، به خاطر خودش باشد. اگر يكى مى ‏دهد، ده برابر پس بدهيم يا لااقل دو برابر پس بدهيم و يا نه، همان قدر پس بدهيم؛ كه وارد شده است: «و اذا حييتم بتحية فحيوا بأحسن منها أو ردوها». بناى نامردى نداشته باشيم. نخواهيم از خلق الله بخوريم. هميشه عزم اين داشته باشيم كه اگر از كسى مى‏ گيريم، برايش زيادتى شود.

🌿خدا شاهد است كه ما نه خدا را شناخته ‏ايم و نه قدر خود را و اين گله خداست كه انسان را خيلى ذليل مى ‏كند: «و ما قدروا الله حق قدره‏»؛ كه قدر حق را نشناخته ‏ايد.

❇️در شب قدر، بايد انسان در خود توسعه ‏اى به وجود آورد و محدود فكر نكند كه نان و آب و ... نداريم. بايد به نيروهاى باطنى خود فكر كند. آنها را بررسى كند و ببيند كه با آنها چه كرده؟ با ذهنى كه خدا به او داده، با قلبى كه داده، چه كرده؟ با تخيل و توهم و تفكر و تعقل خود، چه كرده؟ با اينها چگونه برخورد كرده است؟

❇️جامعه ‏اى كه در آن، هر كس بايد شب قدر و برنامه ‏ريزى داشته باشد، تا «سلام هى حتى مطلع الفجر» را داشته باشد، در اين جامعه، ديگر نمى ‏توان نشست و دست روى دست گذاشت. اين تقدير را از تك تك من و شما خواسته ‏اند.

❇️بايد در شب، طرحى بريزى تا در طلوع فجر قدم بردارى! به خاطر همين است كه‏ «ليلة القدر خير من ألف شهر» مى‏ شود. به خاطر همين است كه شب قدر از هشتاد و سه سال بهتر است.

❇️در شب قدر، در حالى كه انسان خودش را مى‏بيند كه منكسر، ذليل، مسكين، مستكين، مستجير و منيب است، با همه اين حالت ‏ها، باز طالب فضل حق و منتظر عنايت اوست. در اين شب،👈 بايد براى كار خود برنامه ‏ريزى كند، دستى بلند كند تا شايد عنايت حق دستگير باشد، كه رحمت حق وسعت دارد،👈 اما بايد حجاب ‏ها را برداشت تا قرب حق واصل شود. تا اين حجاب باشد، قرب كفايت نمى‏ كند.

❇️قدر، درك باطنى ما از يك حقيقت است و حدى از بلوغ باطنى است.

❇️درك شب قدر، در حدى كه ما مى ‏فهميم، اين است كه بنشينيم و مسائل را جمع بندى كنيم. از پدر، مادر، از انبياء و اولياء خدا و از آنهايى كه اين آب و اين دين خدا را با هزار سختى به ما رساندند، ياد كنيم كه: «شرع لكم من الدين ما وصى به نوحا و الذى أوحينا اليك و ما وصينا به ابراهيم و موسى و عيسى أن أقيموا الدين و لا تتفرقوا فيه كبر على المشركين ما تدعوهم اليه الله يجتبى‏ اليه من يشاء و يهدى اليه من ينيب»؛ 👈انبياء براى شما اين شريعت را آوردند و اين آب را از آنجا تا به اينجا كشيدند؛ از نوح (ع) و ابراهيم (ع) گرفته تا موسى (ع) و عيسى (ع)، همه بار برداشتند تا من روشن شوم تا من از آتشگاه ‏هاى خود بيرون بيايم و از آتش‏ هاى خود جدا شوم.

✳️وحی و معرفت دینی 👈وحى، بينات و كتاب و ميزان را در بر مى گيرد. وحى، روش‏ ها و اهداف و احكام را در بر مى ‏گيرد، وحى در اين نگاه، همراه رسول و تربيت او و روش ‏هاى اوست و👈 رسول با توجه به قدر و استمرار و ارتباط انسان و 👈با توجه به ارزش‏ ها و اهداف انسان، به تقدير و تدبير و تربيت و تشكل انسان روى مى ‏آورد. رسول به انسان سه گونه مى ‏آموزد: علم الانسان ما لم‏يعلم؛ علم الانسان ما لايعلم؛ علم الانسان ما لم‏يكن يعلم‏ آن‏چه را كه نمى ‏دانست، آن‏ چه را كه نمى ‏داند و آن ‏چه را كه نمى‏ تواند بداند. اين همه در حوزه ‏ى معرفت دينى قرار مى‏ گيرد.