بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز دوشنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۱/۱۰/۵ خطبه ۱۵۱- آیت الله مکارم ،دشتی، فیض الاسلام ،لاهیجی خطبه ۱۵۰ - ابن میثم، زمانی خطبه۳۱ - شرقی 🔸خطبه ۱۵۱🔸(بخش اول) تاثیر بعثت پیامبر اکرم (ص) پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 22-17 از خطبه هاى امام عليه السلام كه در آن مردم را از فتنه ها بر حذر مى دارد. خطبه در يك نگاه: 🍁عمده اين خطبه از دو بخش تشكيل شده است: بخش اوّل را حمد و ثناى الهى و سپس شهادت به رسالت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و اوصاف مهمى از آن حضرت را در بر مى گيرد. 🍁در اين بخش، امام عليه السلام به وضع نابسامان عصر جاهليّت اشاره كرده تا مسلمانان ضمن مقايسه با آن، نعمت هاى عظيمى را كه خداوند به بركت اسلام به آنان ارزانى داشت، درك كنند. 🍁در بخش دوّم از ظهور و بروز فتنه ها در آينده و بازگشت هايى به افكار و رفتار عصر جاهليّت خبر مى دهد. فتنه هايى كه ستمكاران آن را رهبرى مى كنند و يكى پس از ديگرى نقش محورى آن را دارند. 🍁و در پايان خطبه، به مردم سفارش مى كند كه فريب فتنه گران را نخورند و آلت دست آن ها نشوند، در راه هاى شيطان گام نگذارند، و از لقمه حرام بپرهيزند و خود را در همه حال در محضر خداوند بدانند. *** 🍁اين خطبه از خطبه هاى ملاحم است که بخشى از حوادث خطرناک آينده را بازگو مى کند و به مردم هشدار مى دهد که مراقب خويش باشند و آلوده فتنه ها و ظلم و فسادها نشوند. امام(عليه السلام) اين خطبه را با حمد و ثناى الهى و پناه بردن به ذات پاک او از شر شياطين آغاز مى کند و مى فرمايد: 🍁«خداى را ستايش مى کنم و از او براى کارهايى که موجب طرد و منع شيطان است کمک مى جويم و براى مصون ماندن از گرفتار شدن در دام ها و فريب هاى شيطان يارى مى طلبم» (وَ أَحْمَدُ اللّهَ وَ أَسْتَعِينُهُ عَلَى مَدَاحِرِ(1) الشَّيْطَانِ وَ مَزَاجِرِهِ(2) وَالاِعْتِصَامِ مِنْ حَبَائِلِهِ وَ مَخَاتِلِهِ(3)). 🍁امام(عليه السلام) در اين دو جمله از خداوند، توفيق اطاعت و عبادت و پرهيز از گناه و معصيت مى طلبد; زيرا «مداحر» و «مزاجر» شيطان و به تعبير ديگر، امورى که او را از انسان دور مى سازد، چيزى جز اطاعت فرمان خدا نيست و «حبائل» و «مخاتل» (دام ها و فريب هاى) شيطان چيزى جز گناهان و معاصى نيست و به يقين بدون يارى خداوند و امدادهاى الهى نه اطاعت ممکن است و نه پرهيز از گناه; چرا که راه اين دو بسيار سخت است و پر پيچ و خم. پی نوشت: 1. «مداحر» جمع «مدحر» به معناى امرى است که سبب طرد و دورى چيزى مى شود و از ماده «دحور» به معناى راندن و دورساختن آمده است. 2. «مزاجر» جمع «مزجر» به معناى بازدارنده از چيزى است و از ماده «زجر» به معناى بازداشتن است. 3. «مخاتل» جمع «مختل» به معناى کارى است که به وسيله آن فريب مى دهند، از ماده «ختل» (بر وزن قتل)، به معناى خدعه و نيرنگ است. موفق باشید Sa🌿

بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز سه شنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۱/۱۰/۶ خطبه ۱۵۱- آیت الله مکارم ،دشتی، فیض الاسلام ،لاهیجی خطبه ۱۵۰ - ابن میثم، زمانی خطبه۳۱ - شرقی 🔸خطبه ۱۵۱🔸(بخش اول) تاثیر بعثت پیامبر اکرم (ص) پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 22-17 🍁سپس به سراغ شهادت بر يکتايى خدا و رسالت پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) مى رود و چنين مى فرمايد: «گواهى مى دهم جز خداوند يکتا معبودى نيست و شهادت مى دهم که محمّد، بنده و فرستاده و برگزيده و انتخاب شده اوست» (وَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللّهُ. وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، وَ نَجِيبُهُ وَ صَفْوَتُهُ). 🍁بسيارى از شارحان نهج البلاغه «نجيبه» و «صفوته» را به يک معنا تفسير کرده ـ به معناى منتخب و برگزيده ـ و تأکيد يکديگر دانسته اند; ولى با توجه به اين که «نجيب» به معناى «نفيس» و پرارزش است. تفاوتى ميان اين دو واژه وجود دارد که اوّلى در واقع، زمينه ساز دوّمى است; زيرا هنگامى که چيزى نفيس و پرارزش شد به هنگام انتخاب، آن را بر مى گزينند. 🍁در ادامه آن حضرت به دو وصف ديگر اشاره کرده، مى فرمايد: «در فضل و برترى همتا ندارد و فقدان او قابل جبران نيست» (لاَ يُؤَازَى فَضْلُهُ، وَ لاَ يُجْبَرُ فَقْدُهُ). 🍁به يقين چيزى که در فضيلت همتا ندارد، هنگامى که از دست رود جانشينى نخواهد داشت. در هفتمين و آخرين وصف به آثار وجودى آن حضرت در شرايط عصر جاهليّت اشاره کرده، مى فرمايد: «به برکت وجود او شهرهايى که غرق در ضلالت و ظلمت بود و جهل بر افکار مردمش غلبه داشت و قساوت و سنگدلى بر آن ها چيره شده بود روشن گشت» (أَضَاءَتْ بِهِ الْبِلاَدُ بَعْدَ الضَّلاَلَةِ الْمُظْلِمَةِ، وَالْجَهَالَةِ الْغَالِبَةِ، وَالْجَفْوَةِ الْجَافِيَةِ(4)). 🍁و در ادامه مى افزايد: «در زمانى که مردم حرام را حلال مى شمردند، دانشمندان را تحقير مى کردند، در دوران فترت (و غيبت اولياى الهى) قدم به عرصه حيات مى گذاشتند ودر کفر و بى دينى جان مى سپردند» (وَالنَّاسُ يَسْتَحِلُّونَ الْحَرِيمَ، وَ يَسْتَذِلُّونَ الْحَکِيمَ; يَحْيَوْنَ عَلَى فَتْرَة، وَ يَمُوتُونَ عَلَى کَفْرَةِ!). 🍁اين اوصاف هفتگانه که در عبارات کوتاهى درباره عصر جاهليّت بيان شده ترسيم گويايى از آن زمان است. گمراهى و جهل و قساوت، حلال شمردن حرام و تحقير دانشمندان، نداشتن رهبر و سرانجام، بى ايمان از دنيا رفتن. 🍁گمراهى آن ها چنان تاريک و ظلمانى بود که به جنايات خود افتخار مى کردند، کشتن و زنده به گور کردن فرزندان، نشانه غيرت، و غارتگرى دليل شجاعت شمرده مى شد. 🍁جهل و خرافات آن چنان بر جامعه آن ها سايه افکنده بود که خدايانشان را با دست خود مى ساختند; گاه از سنگ و چوب و گاه از مواد غذايى و سپس در زمان قحطى آن را مى خوردند. قساوت و سنگدلى آن چنان بود که کينه ها را از نسلى به نسلى منتقل مى ساختند و خونريزى و آدمکشى براى آن ها يک امر ساده بود، و هم چنين مفاسد ديگر. 🍁در اين زمان مى توان به عظمت خدمات پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و اهميّت رسالت او در آن محيط تاريک و ظلمانى پى برد، که در مدت کوتاهى از آن قوم وحشى و خرافى و جاهل، قومى متمدّن و عالم و آگاه ساخت.(5) 4. «جفوه» به معناى قساوت است. 5. سند خطبه: اين خطبه در منابع ديگر ديده نشده؛ تنها چيزى كه نويسنده مصادر نهج البلاغه بر آن تكيه مى كند، مطلبى است كه سيّد يمانى در كتاب الطراز آورده و به چند جمله از اين خطبه استشهاد كرده است. گرچه او بعداز سيّد رضى مى زيسته، ولى تفاوتى كه در بعضى از تعبيرات او با نهج البلاغه ديده مى شود، نشان مى دهد آن را از منبع ديگرى غير از نهج البلاغه گرفته است.(به مصادر نهج البلاغه، جلد 2، صفحه 341، مراجعه شود). موفق باشید Sa🌿

بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز چهار شنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۱/۱۰/۷ خطبه ۱۵۱- آیت الله مکارم ،دشتی، فیض الاسلام ،لاهیجی خطبه ۱۵۰ - ابن میثم، زمانی خطبه۳۱ - شرقی 🔸خطبه ۱۵۱🔸 (بخش اول) هشدار از وقوع فتنه پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 22-17 🍁شما اى گروه عرب در آينده هدف بلاهايى هستيد که نزديک شده است از مستى نعمت بپرهيزيد و از بلاهايى که کيفر اعمال شماست برحذر باشيد و هنگامى که گرد و غبار حوادث ناشناخته بر مى خيزد و پيچيدگى هاى فتنه آشکار مى شود نوزادش تولد مى يابد و باطن آن ظاهر مى گردد، قطب و محورش بر جاى خود قرار مى گيرد و آسياى آن به حرکت در مى آيد (به هوش باشيد و) با احتياط گام برداريد. (آرى) فتنه ها کم کم از مراحل ناپيدا شروع به حرکت مى کنند و سرانجام به صورت خطرناک آشکار مى شوند. رشد آن ها همچون رشد جوانان سريع است و آثارشان (بر پيکر جامعه) همچون آثار سنگ هاى سخت و محکم است (که بر پيکر انسان وارد مى شود). 🍁ستمگران آن را طبق پيمان هايى از يکديگر به ارث مى برند، نخستين آن ها رهبر آخرينشان هستند و آخرينشان پيرو نخستين آن ها. (آرى) آن ها، براى به دست آوردن دنياى پست بر يکديگر سبقت مى جويند و همچون سگانى که بر سر مردار گنديده اى ريخته باشند با يکديگر به نزاع بر مى خيزند. (گرچه در ظاهر متحدند) ولى به زودى پيروان، از پيشوايان خود برائت مى جويند و رهبران از پيروانشان و سرانجام با بغض و کينه از هم جدا مى شوند و به هنگام ملاقات (در اين جهان و يا در آخرت) يکديگر را لعن و نفرين مى کنند. موفق باشید Sa🌿

بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز پنجشنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۱/۱۰/۸ خطبه ۱۵۱- آیت الله مکارم ،دشتی، فیض الاسلام ،لاهیجی خطبه ۱۵۰ - ابن میثم، زمانی خطبه۳۱ - شرقی 🔸خطبه ۱۵۱🔸(بخش اول) هشدار از وقوع فتنه پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 22-17 فتنه هايى در پيش است، به هوش باشيد: 🍁امام(عليه السلام) در اين بخش از خطبه، مردم را از فتنه هايى که در پيش است با خبر مى کند و برحذر مى دارد و به آن ها آگاهى مى دهد، تا آن جا که ممکن است از ضربات فتنه در امان بمانند و از ضايعات آن بکاهند و جالب اين که امام(عليه السلام) در اين بخش به سرچشمه هاى فتنه و کيفيت شکل گيرى و مراحل مختلف آن با بيان لطيفى اشاره مى کند و مى فرمايد: «شما اى گروه عرب! در آينده هدف بلاهايى هستيد که نزديک شده است; از مستى نعمت بپرهيزيد، و از بلاهايى که کيفر اعمال شماست بر حذر باشيد» (ثُمَّ إِنَّکُمْ مَعْشَرَ الْعَرَبِ أَغْرَاضُ بَلاَيَا قَدِ اقْتَرَبَتْ، فَاتَّقُوا سَکَرَاتِ النِّعْمَةِ، وَاحْذَرُوا بَوَائِقَ(1) النِّقْمَةِ). 🍁امام(عليه السلام) در اين عبارت به دو عامل مهم از عوامل فتنه ها اشاره فرموده است که: يکى از آن ها مستى حاصل از نعمت است و ديگرى مجازات اعمال; که نتيجه آن فتنه هايى است که دامان مردم را مى گيرد و آن ها را هدف بلاها قرار مى دهد. 🍁سپس براى کم کردن ضايعات فتنه چنين دستور مى دهد: «هنگامى که گرد و غبار حوادث ناشناخته بر مى خيزد، و پيچيدگى هاى فتنه به هنگام تولّد نوزاد آن آشکار مى شود و باطن آن ظاهر مى گردد، قطب و محور آن بر جاى خود قرار مى گيرد و آسياى آن به حرکت در مى آيد، (به هوش باشيد و) با احتياط گام برداريد» (وَ تَثَبَّتُوا فِي قَتَامِ(2) الْعِشْوَةِ(3)، وَاعْوِجَاجِ الْفِتْنَةِ عِنْدَ طُلُوعِ جَنِينِهَا، وَ ظُهُورِ کَمِينِهَا، وَانْتِصَابِ قُطْبِهَا، وَ مَدَارِ رَحَاهَا). 🍁امام(عليه السلام) در اين عبارت گاه، فتنه را به جنينى تشبيه مى کند که به طور پنهانى پرورش پيدا مى کند و ناگهان متولّد مى شود و گاه همانند آسيايى مى شمرد که نخست قطب و محور آن را برپا مى سازند و سپس سنگ آسيا به چرخش در مى آيد. تجربيات تاريخى نيز نشان مى دهد که واقعاً فتنه ها چنين اند; مراحل کمونى دارند که بر اثر عوامل مختلف اجتماعى شکل مى گيرد; ناگهان انفجارى رخ مى دهد و آن چه در درون جامعه است، ظاهر مى شود. پی نوشت: 1. «بوائق» جمع «بائقه» به معناى حادثه مهم و مرگبار است و از ماده «بوق» (بر وزن فوق) به معناى فاسد شدن مى باشد. 2. «قتام» به معناى غبار است. 3. «عشوه» به معناى پرداختن به کارى بدون آگاهى است. موفق باشید Sa🌿