بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز چهارشنبه🔸
موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۴/۲۷
شرح خطبه ۱۸۳- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی
خطبه ۱۸۲- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی
●خطبه 183● نهج البلاغه؛ بخش سوم: توصیه به تقوا و ترک دنیا
پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج7، ص: 114-108
💢امام(عليه السلام) در ادامه اين سخن به بيان دليل رعايت تقواى شديد در پيشگاه الهى پرداخته، مى فرمايد: «پرهيزکارى در برابر خداوندى پيشه کنيد که همواره در پيشگاه او حاضريد و زمام شما به دست اوست و حرکات شما در اختيار او قرار دارد»: (فَاتَّقُوا اللهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِعَيْنِهِ، وَ نَوَاصِيکُمْ(4) بِيَدِهِ، وَ تَقَلُّبُکُمْ(5) فِي قَبْضَتِهِ).
💢آرى عالم محضر خداست و زمام اختيار همه به دست اوست، هر چند بندگان را در اعمالشان آزاد قرار داده; ولى اين آزادى به معناى سلب قدرت از ذات پاک او نيست.
در ادامه براى تأکيد بيشتر مى افزايد: «کسى که اگر کار خود را پنهان کنيد مى داند و اگر آشکار سازيد مى نويسد. پاسداران والامقامى براى ثبت اعمال شما گماشته که از حفظ هيچ حقّى غفلت نمى ورزند و چيزى را بيهوده ثبت نمى کنند»; (إِنْ أَسْرَرْتُمْ عَلِمَهُ، وَ إِنْ أَعْلَنْتُمْ کَتَبَهُ ; قَدْ وَکَّلَ بِذلِکَ حَفَظَةً کِرَاماً، لاَ يُسْقِطُونَ حَقّاً، وَ لاَ يُثْبِتُونَ بَاطِلاً).
4. «نواصى» جمع «ناصية» به معناى موهاى پيش سر و اشاره به قدرت قاهره خداوند و کنايه از سلطه او بر همه چيز است.
5. «تقلّب» در اينجا به معناى «تصرّف» و هرگونه دگرگونى است، اشاره به اين که همه حرکات شما در دست قدرت اوست.
موفق باشید
Sa🌿
بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز پنجشنبه🔸
موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۴/۲۸
شرح خطبه ۱۸۳- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی
خطبه ۱۸۲- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی
●خطبه 183● نهج البلاغه؛ بخش سوم: توصیه به تقوا و ترک دنیا
پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج7، ص: 114-108
💢در قرآن مجيد نيز مى خوانيم: «(وَأَسِرُّوا قَوْلَکُمْ أَوِ اجْهَرُوا بِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ)(6) ; سخنان خود را پنهان سازيد يا آشکار کنيد (تفاوتى نمى کند) او از آنچه در درون سينه هاست آگاه است.» نيز مى فرمايد: «(وَإِنَّ عَلَيْکُمْ لَحَافِظِينَ * کِرَاماً کَاتِبِينَ * يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ)(7) ; و بى شک نگهبانانى بر شما گمارده شده والا مقام و نويسنده (اعمال نيک و بد شما) که مى دانند شما چه مى کنيد».
💢بديهى است ثبت اعمال به وسيله فرشتگان حافظ اعمال، براى تأکيد است و گرنه از جمله هاى قبل به خوبى روشن شد که آشکار و پنهان و همه چيز در زمين و آسمان در برابر علم خدا يکسان است.
💢با توجه به اين که جمله «قَدْ وَکَّلَ بِذلِکَ ; خداوند براى کتابت گروهى را مأمور کرده است» و با توجه به اين که کتابت اعمال را به اعمال آشکار محدود ساخته «وَ إِنْ أَعْلَنْتُمْ کَتَبَهُ» چنين استفاده مى شود که فرشتگان الهى مأموريت ندارند همه اعمال پنهانى را بنويسند و خداوندى که ستار العيوب است بخشى از اين اعمال را از قلمرو اطلاع آنها خارج ساخته و تنها در اختيار خودش قرار داده است و اين حکايت از نهايت لطف او مى کند.
💢در دعاى کميل نيز مى خوانيم: «وَکُلَّ سَيِّئَة أَمَرْتَ بِاِثْباتِهَا الْکِرامَ الْکاتِبينَ الَّذينَ وَکَّلْتَهُمْ بِحِفْظِ مايَکُونُ مِنّى وَجَعَلْتَهُمْ شُهُوداً عَلَىَّ مَعَ جَوارِحى وَکُنْتَ اَنْتَ الرَّقيبَ عَلَىَّ مِنْ وَرآئِهِمْ وَالشّاهِدَ لِما خَفِىَ عَنْهُمْ وَبِرَحْمَتِکَ اَخْفَيْتَهُ وَبِفَضْلِکَ سَتَرْتَهُ ; خداوندا گناهان مرا ببخش هر گناهى که فرشتگان والا مقام را مأمور ثبت آن کرده اى همان ها که مأموريت دارند همه آنچه را از من سر مى زند بنويسند و آنها را افزون بر اعضاى من گواه من قرار دادى و تو در ماوراى آنها مراقب آنان هستى و گواه بر چيزى هستى که از آنها پنهان شده است (آرى) به رحمتت آن را پنهان سختى و به سبب فضلت مستور داشتى».
6. ملک، آيه 13.
7. انفطار، آيات 10 ـ 12.
8. طلاق، آيه 2.
موفق باشید
Sa🌿
بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز شنبه🔸
موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۴/۳۰
شرح خطبه ۱۸۳- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی
خطبه ۱۸۲- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی
●خطبه 183● نهج البلاغه؛ بخش سوم: توصیه به تقوا و ترک دنیا
پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج7، ص: 114-108
💢سپس امام(عليه السلام) به بيان آثار و برکات تقوا مى پردازد و در عبارت کوتاه و بسيار پرمعنايى چهار نتيجه براى تقوا و پرهيزکارى ذکر مى کند. در بيان اولين و دومين اش مى فرمايد: «بدانيد آن کس که تقوا پيشه کند، خداوند راهى براى رهايى از فتنه ها به رويش مى گشايد و نور در دل تاريکيها به او اعطا مى کند»; (وَاعْلَمُوا أَنَّهُ (مَنْ يَتَّقِ اللهَ يَجْعَلْ لَّهُ مَخْرَجاً) مِنَ الْفِتَنِ، وَ نُوراً مِنَ الظُّلَمِ).
💢قسمت اول اين سخن برگرفته از آيه شريفه: (وَمَنْ يَتَّقِ اللهَ يَجْعَلْ لَّهُ مَخْرَجاً)(8) است. در حديثى از ابوذر غفارى نقل شده که پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) فرمود: «إنّى لاَعْلَمُ آيةً لَوْ أَخَذَ بِهَا النّاسُ لَکَفَفَتْهُمْ: (وَ مَنْ يَتَّقِ اللهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً) فَما زالَ يَقُولُها وَ يُعيدُها; من آيه اى را مى دانم که اگر همه انسانها دست به دامن آن زنند براى حلّ مشکلاتشان کافى است... پس آيه (وَ مَنْ يَتَّقِ اللهَ) را همیشه تلاوت می کرد و بارها تکرار نمود».(9)
💢قسمت دوم برگرفته از آيات ديگر است; مانند «(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ امَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللهَ يَجْعَلْ لَّکُمْ فُرْقَاناً); اى کسانى که ايمان آورده ايد اگر تقواى الهى پيشه کنيد براى شما وسيله جداسازى حق از باطل (و روشن بينى خاصّى که در پرتو آن حق را از باطل خواهيد شناخت) قرار مى دهد».(10)
8. طلاق، آيه 2.
9. تفسير مجمع البيان، جلد 10، صفحه 306.
10. انفال، آيه 29.
موفق باشید
Sa🌿