بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز شنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۱/۴ شرح خطبه ۱۷۸- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی خطبه ۱۷۷- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی خطبه ۱۷۸ (بخش اول) شناخت خدا و رسول او پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 624-615 💢سپس امام(عليه السلام) در ادامه اين سخن گواهى به وحدانيّت معبود يگانه مى دهد; چرا که تنها چنين خدايى شايسته عبوديت است; نه غير او; عرضه مى دارد: « گواهى مى دهم که جز الله معبودى نيست و همتايى براى او وجود ندارد ; نه شک و ترديد در هستى او راه دارد، و نه کفر در دين و آيينش و نه مى توان خلقتش را انکار کرد» (وَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ غَيْرَ مَعْدُول(10) بِهِ، وَ لاَ مَشْکُوک فِيهِ، وَ لاَ مَکْفُور دِينُهُ، وَ لاَ مَجْحُود تَکْوِينُهُ). 💢به اين ترتيب، امام(عليه السلام) هرگونه شرک و شک و کفر به آيات تکوينى و تشريعى را نفى مى فرمايد. به تعبير ديگر، نخست هرگونه شبيه و همتا را از ذات پروردگارش نفى مى کند ; سپس شک در ذات مقدّس او و بعد به افعال تشريعى و تکوينى خداوند مى پردازد و تصريح مى کند که نه در دين و آيين او جايى براى اين کار است و نه در خالقيت و ربوبيت او در جهان آفرينش. 💢آن گاه مى افزايد: «شهادت کسى که نيّتش راست، درونش پاک، يقينش خالص، و ميزان عملش (با ايمان و اعمال صالح) سنگين است» (شَهَادَةَ مَنْ صَدَقَتْ نِيَّتُهُ، وَصَفَتْ(11) دِخْلَتُهُ(12) وَ خَلَصَ يَقِينُهُ، وَ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ). اشاره به اين که اين گواهى ذات و صفات حق گواهى کسى است که داراى اين صفات چهارگانه است: نيّت و انگيزه او صادقانه و قلب او از هرگونه شرک و ريا خالص است ; يقين او آميخته به شک نيست و اعمال او نيز نشان مى دهد که در درون، ايمان راسخى به خدا دارد ; نه همچون گواهى افراد منافق يا طمع ورزان در مال و جاه دنيا و نه آن ها که ايمانى آميخته به شک دارند و نه کسانى که دم از ايمان مى زنند، ولى عمل صالحى در ترازوى اعمالشان ديده نمى شود. 10. «معدول» از ماده «عدل» (بر وزن علم) به معناى شبيه و همتا گرفته شده است. موفق باشید Sa🌿

بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز یکشنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۱/۵ شرح خطبه ۱۷۸- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی خطبه ۱۷۷- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی خطبه ۱۷۸ (بخش اول) شناخت خدا و رسول او پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 624-615 💢سپس امام(عليه السلام) بعد از شهادت به يگانگى پروردگار به شهادت بر نبوّت پيامبر(صلى الله عليه وآله) مى پردازد و آن حضرت را با شش ويژگى از اوصاف مهمش مى ستايد: 💢«گواهى مى دهم که محمّد(صلى الله عليه وآله) بنده و فرستاده برگزيده او از ميان خلايق است که براى تشريح حقايق آيين الهى انتخاب گشته و به ويژگى هاى خاص اخلاقى گرامى داشته شده، و او را براى رساندن رسالات کريمانه الهى برگزيده و نشانه هاى هدايت به وسيله او آشکار گرديده و تاريکى هاى جهل و ضلالت به وجود او روشنى يافته است» (وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ الْمُجْتَبَى مِنْ خَلاَئِقِهِ، وَ الْمُعْتَامُ(13) لِشَرْحِ حَقَائِقِهِ، وَالْمُخْتَصُّ بِعَقَائِلِ(14) کَرَامَاتِهِ وَ الْمُصْطَفَى لِکَرَائِمِ رِسَالاَتِهِ، وَ الْمُوَضَّحَةُ بِهِ أَشْرَاطُ الْهُدَى، وَالْمَجْلُوُّ بِهِ غِرْبِيبُ الْعَمَى(15)). 💢در اوّلين ويژگى، سخن از صفات برجسته آن حضرت به ميان آمده که سبب انتخاب او به رسالت بوده است. و در دوّمين وصف، از مأموريت آن حضرت براى شرح حقايق دين و اعتقادات صحيح سخن مى گويد. 💢و در سوّمين صفت از مکارم اخلاق آن حضرت پرده بر مى دارد و در چهارمين وصف از مأموريت هاى مهم او براى بيان احکام سخن به ميان مى آورد. 💢در پنجمين وصف از هدايت هاى آن حضرت از طريق گفتار و رفتار و امضاى عملى او سخن مى گويد. 💢و در ششمين وصف از تلاشى که آن حضرت براى مبارزه با جهل ـ که از آن به نابينايى تعبير شده ـ سخن به ميان آورده است. 💢تمام اين اوصاف، اشاره به اين است که اگر من به نبوّت او گواهى مى دهم و به پيشوايى اش تن داده ام، بى علت نيست ; نه يک دليل که چندين دليل دارد. 13. «معتام» از ماده «عَيْم» (بر وزن غَيْب) در اصل به معناى شدت علاقه به شير گرفته شده و «معتام» در اين جا به معناى کسى است که «علاقه شديد» به انجام دادن مأموريت الهى به او داده شده است. 14. «عقائل» جمع «عقيله» به معناى برگزيده هر چيزى است و لذا به گوهرهاى گران بها «عقيلة البحر» گفته مى شود. 15. «غربيب» به معناى چيز سياه پر رنگ است و در اين جا به معناى تاريکى جهل به کار رفته است. موفق باشید Sa🌿

بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز دوشنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۱/۶ شرح خطبه ۱۷۸- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی خطبه ۱۷۷- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی خطبه ۱۷۸ (بخش اول) شناخت خدا و رسول او پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 624-615 نکته: 1 ـ کليد حل معماى صفات: 💢همان گونه که در کلمات پرمعناى امام(عليه السلام) بيان شد، نه گذشت زمان در ذات پاک خداوند اثر مى گذارد و نه جابه جايى مکان درباره او متصور است و نه چيزى در سراسر عالم هستى از دايره علم او بيرون است. 💢آرى، همه عالم، محضر خداست ; ولى او جا و مکانى ندارد. همه جا حاضر است ; ولى هيچ کس او را نمى بيند. اوصاف جلال و جمال او هر چند معرفتى عميق به ما مى بخشد، ولى بايد اعتراف کرد که او در وصف نمى گنجد! گاه اين تعبيرات درباره ذات بى مثال او معما جلوه مى کند و شکلى از تناقض را در نظر مجسم مى سازد ; ولى با توجّه به يک نکته، کليد حل اين معما به دست مى آيد و آن اين که او وجودى است بى نهايت در بى نهايت و نامحدود و نامتناهى از هر جهت ; نه آغازى دارد نه انجامى و نه حد محدودى. 💢گرچه تصور چنين وجودى براى ما انسان ها که همه چيزمان محدود و نامتناهى است، بسيار مشکل است، ولى به هر حال بدون توجّه به اين نکته، بحث صفات الهى حل نخواهد شد. 💢اگر مى گوييم او همه چيز حتى ذرات غبارى را که تندبادها در هوا به پرواز در مى آورند، مى داند به جهت آن است که همه جا حضور دارد و اگر مى گوييم او همه جا حضور دارد به اين معناست که وجود و هستى او نامحدود است و چيزى جدا از او تصور نمى شود و بر هر چيز احاطه دارد و اگر مى گوييم زمان و مکان ندارد، به دليل آن است که زمان بر اثر حرکت به وجود مى آيد و مکان به واسطه محدود بودن انسان است ; ولى وجود نامتناهى حرکتى به سوى نقص و يا کمال ندارد و چون از همه چيز بى نياز است، به مکان نيازى نخواهد داشت. کوتاه سخن اين که اگر بخواهيم خداشناس خوبى باشيم بايد تمام صفات مخلوقات را که از محدود بودن و نيازهاى آن ها سرچشمه گرفته از آن ذات بى مثال نفى کنيم. موفق باشید Sa🌿

بسم الله الرحمن الرحیم 🔸سهم روز سه شنبه🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه ۱۴۰۳/۱/۷ شرح خطبه ۱۷۸- آیت الله مکارم ،دشتی،لاهیجی خطبه ۱۷۷- ابن میثم، فیض الاسلام، زمانی خطبه ۱۷۸ (بخش اول) شناخت خدا و رسول او پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 6، ص: 624-615 💢2 ـ اهداف بعثت پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله): 💢در آيات قرآن مجيد و روايات اسلامى، به ويژه در نهج البلاغه درباره هدف بعثت انبيا و مخصوصاً پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) سخنان بسيارى وجود دارد ; از جمله در اين بخش از خطبه مورد بحث، تعبيرات پرمعنايى ديده مى شود. امام(عليه السلام) يکى از اهداف رسالت پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) را شرح حقايقى بيان فرموده که مى تواند اشاره به هر حقيقت يا حقايق مربوط به مبدأ و معاد و اصول عقايد باشد و ديگر بيان ارزش هاى اخلاقى ; آن گونه که از خود پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) نقل شده است: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لاُِتَمِّمَ مَکَارِمَ الاَْخْلاَقِ; من براى اين مبعوث شدم که ارزش هاى اخلاقى را به کمال برسانم».(16) 💢و ديگر اين که رسالت هاى الهى را در زمينه احکام دين تبيين کند و نشانه هاى هدايت را آشکار سازد و سرانجام اين که پرده هاى جهل و کوردلى را از چشم جان انسان ها دور نمايد. او هم معلّمى است بزرگ و هم مربى آگاه و هم رهبرى فرزانه و هم راهنمايى خبير و پرمايه.(17) 16. کنزالعمال، جلد 3، صفحه 16. (حديث 52175) 17. سند خطبه: مرحوم شيخ صدوق در كتاب خصال بخشى از اين خطبه را نقل كرده و ابن اثير در كتاب نهايه بعضى از لغات پيچيده خطبه را تفسير كرده و زمخشرى در ربيع الابرار نيز قسمت هايى از آن را ذكر كرده است. (مصادر نهج البلاغه، جلد 2، صفحه 435) موفق باشید sa🌿