✅ خلاصه خارج اصول استاد درایتی 🔰 ادامه بحث حجیت ظن در سقوط تکلیف ✍️ به قلم : شیخ مهدی برزگر (جلسه سوم) ⬅️ جمع بندی بحث جلسه قبل به نظر ما سخن آخوند با تکمیل مرحوم خویی صحیح است و قاعده عقلی وجوب دفع ضر محتمل ( با فرض ضرر اخروی) پایه بحث حجیت می‌باشد. بنا بر این امتثال ظنی کافی نیست زیرا عقل به دلیل احتمال ضرر حکم به وجوب فراغ یقینی می‌کند. 📌 نکته١: وجوب دفع ضرر دنیوی به صورت مطلق قبول نداریم. بلکه به لحاظ سه عنصر درصد احتمال، اهمیت محتمل و مزاحم متفاوت است و در شرایط مختلف حکم عقل متفاوت است. 📌 نکته٢: وجوب دفع ضرر حکم شرعی ثابت نمی‌کند بلکه تنها برای درک واقع است لذا اگر ترکش موجب مخالفت واقعی با حکم شرعی نشود، استحقاق عقوبت ندارد مگر اینکه تجری را سبب استحقاق عقاب بدانیم. 📌 نکته ٣: بحث در رابطه با سقوط تکلیف بنابر مبنای قبح عقاب بود. اما در ثبوت تکلیف بنابر این مبنا دفع ضرر محتمل جاری نیست چون بیانی وجود ندارد. بنابر مبنای حق الطاعه ثبوت تکلیف هم می‌کند. در بحث برائت توضیح خواهیم داد. ⬅️ ادامه بحث 👈 سه مسئله کلی درباره حجیت ظن: 📌١. ظن حجت نیست فی نفسه 📌٢. امکان جعل حجیت برای ظن دربرابر امتناع حجیت ظن. محل بحث امتناع وقوعی ( آنچه ذاتا محال نیست ولی مستلزم اجتماع نقیضین است.) است نه امتناع ذاتی زیرا امکان ذاتی دارد قطعا. ⬅️ اصل هنگام شک در امتناع و امکان 📌 اصل عقلایی مراد است. عقلاء در چنین مواردی معامله فرد ممکن می‌کنند یا معامله فرد ممتنع؟ 👈 شیخ: اصالة الامکان جاری می‌شود. و شاهدش کلام شیخ الرئیس است. 👈 آخوند: اولا چنین اصلی نداریم و ثانیا کلام شیخ ربطی ندارد. ♦️ سه اشکال عمده آخوند به شیخ: 👈١. اولا چنین اصلی نداریم چون چنین سیره‌ای ندیدیم بین عقلاء. 👈٢. ثانیا اگر چنین اصلی باشد نیاز به امضای شرعی دارد. 👈٣. ثالثا اگر دلیل حجیت ظن خاص تمام باشد. أدل دلیل بر امکان شیء وقوعش در خارج است. با این دلیل نیازی به اصل عقلایی نیست. ( اگر هم دلیلی بر حجیت ظن پیدا نکنیم باز هم فایده‌ای بر این اصل نیست زیرا امکان حجیت ظن بدون وقوع بی‌فایده است.) 📌 نکته: علت بحث آخوند هم پاسخ به شبهه ابن قبه است. 👈 نقد مرحوم خویی به آخوند اصالة الامکان عقلایی داریم. زیرا مقصود شیخ این بوده است: اگر دلیلی بر حجیت ظن داشتیم ولی شک در صدق آن داشتیم و علت شک، شک در امتناع باشد،. عقلاء اصالة الامکان را جاری می‌کنند. 📌 اولا سیره داریم. 📌 ثانیا وجود دلیل بر حجیت خبر واحد بعد از اثبات امکان آن است. چون اگر امکان ثابت نشود باید ظهور دلیل را تأویل برد. 📌 نقد استاد: کلام مرحوم خویی نکته زیبایی بود اما اشکال دارد زیرا وقتی پشتوانه حجیت ظن، دلیل قطعی باشد، یقینا امکان حجیت ثابت است. 👈 شهید صدر این سیره عقلایی با بقیه فرق دارد. اگر یقین به امضا پیدا کنیم موضوع این سیره از بین می‌رود. چون موضوع اصل شک است و با یقین به امضا از بین می‌رود. یقین به امکان که حاصل می‌شود. 📌 نقد استاد : با اجرای این اصل باز هم موضوع از بین نمی‌رود. چون یقین به امکان حاصل نمی‌شود. سخن شهید و نقد به آن را به دلیل اهمیت کم رها می‌کنیم. ⬅️ دو ا‌شکال بر امکان جعل حجیت خبر واحد(ظن) 👈١. بر اساس تشریعات شارع با توجه به احکام تشریع شده از قبل چگونه ممکن است ظن حجت شود؟ اجتماع ضدین و مثلین می‌شود. 👈٢. صرف نظر از قوانین شارع صرف جعل حجیت برای ظن چگونه مشکل دارد؟ قائلین به قبح عقاب بلابیان باید در موارد عدم علم جعل حکم را محال بدانند. زیرا تکلیف در فرض ظن به وجود آن قبیح است. تخصیص در حکم عقل هم محال است. 👈 شهید صدر سه جواب به این اشکال داده شده است: 📌 ١. عقوبت بر مخالفت حکم مظنون واقعی نیست بلکه بر مخالفت با حکم ظاهری است. حجیت حکم ظاهری یقینی است و از مصادیق  بیان است. 👈نقد : حکم ظاهری استحقاق عقوبت و مثوبت مستقلی غیر از حکم واقعی ندارد. #وجوب_دفع_ضرر_محتمل #حجیت_ظن #خلاصه_خارج_اصول #استاد_درایتی_زید_عزه •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye

#کمک_آموزشی #نرم_افزار #خارج_فقه ✅ اَپ کتاب عروه و تعلیقات آن 🔺بسیار مفید برای درس خارج فقه 💎 این کتاب به صورت نرم افزار داخل گوشی اندروید شما نصب میشود و به راحتی میتوانید تعلیقات عروه را با کلیک بر روی آن مشاهده بفرمایید! 💢 از دیگر ویژگی‌های خاص این اپ ؛ قابلیت مشاهده تصویر واقعی خود کتاب در صورت اتصال به اینترنت است . 🆔 @hoseininasab •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye

🔊 #قطعه_صوتی ♦️نکاتی مهم در استفاده از #درس_خارج 🔹همه طلاب باید درس خارج برن؟ 🔹درس خارج چه استادی بریم؟ 🔹تا کِی باید درس خارج بریم؟ 🔹پس تبلیغ چی میشه؟! 🔹و... ⚠️ این صوت را به طلاب #درس_خارج و طلابی که قصد عزیمت به درس خارج دارند ارسال نمایید ! •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye

🔸تذکّرات آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی(مدّ ظلّه) دربارۀ برنامۀ آموزشی جدید حوزه‌های علمیّه آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی با اشاره به جایگاه علمی رفیع شیخ انصاری و آخوند خراسانی و کتاب‌های «رسائل» و «مکاسب» و «کفایه» دربارۀ کم‌اعتنایی به این کتاب‌ها در برنامۀ آموزشی جدید حوزه‌های علمیّه اظهار نگرانی کردند. متن بیانات معظّمٌ‌له، بدین شرح است: مقام علمی مرحوم شیخ انصاری تا بدانجا بود که بزرگانی همچون میرزای شیرازی گوشزد می‌کردند که نمی‌توان به‌آسانی از کنار نظرات ایشان عبور کرد. مؤسّس حوزۀ علمیّۀ قم، مرحوم آیت‌الله العظمی حائری، ضمن نقل داستانی از مرحوم میرزای شیرازی اشاره کردند که: «میرزا به توضیح عبارتی از بحث طهارتِ شیخ انصاری پرداخت که ما آن را نفهمیده بودیم.» در درس شیخ انصاری، بسیاری از فحول مجتهدین حضور داشتند و ایشان در مقابل مقام علمی شیخ، خاضع بودند. «رسائل» شیخ انصاری از کتب ارزشمند اصولی است که مؤلّف، خود در اواخر عمر، آن را به‌عنوان کتاب سطح تدریس می‌کرده‌است. ویژگی‌های علمی مهمّ این کتاب و ارزش والای آن و پذیرش کتاب در جامعۀ حوزوی، سبب شده که این کتاب به‌طور طبیعی به‌عنوان متن درسی و محور تحقیق قرار گیرد. کتاب «کفایة الأصول» هم، از همان زمان مؤلّف، مورد توجّه علما قرار گرفته‌است. از مرحوم آقا رضی شیرازی شنیدم که مرحوم میرزا محمّدتقی شیرازی، در زمان حیات مرحوم آخوند، «کفایه» را تدریس می‌کرده‌است؛ موقعیّت والای علمی میرزا محمّدتقی شیرازی نیز، بر اهل فضل پوشیده نیست. از مرحوم آقا شیخ عبدالکریم خوئینی -که شاگرد مرحوم آخوند و مرحوم شریعت اصفهانی بود- شنیدم که می‌گفت: «منزل آقای شریعت اصفهانی، نزدیک محلّ تدریس آخوند بود و ایشان از پشت‌بام منزل به درس مرحوم آخوند گوش می‌کرد. صبح‌ها که به درس آقای شریعت می‌رفتم، مطالب آخوند را ساده‌تر بیان می‌کرد و ما آنجا، تازه مطالب آخوند را می‌فهمیدیم.» کسانی همچون آقای شریعت، با آن جلالت، این‌گونه با مطالب مرحوم آخوند برخورد می‌کردند. دیگر بزرگان معاصر مرحوم آخوند نیز، مقام علمی ایشان را پذیرفته بودند؛ حتّی شنیدم که عالم بزرگ اهل معنای معاصر ایشان، مرحوم شیخ علی‌محمّد نجف‌آبادی (متوفّای 1۳۳۲) در روز وفات خویش مایل بوده که از «کفایه» مرحوم آخوند، مطالبی برای وی بخوانند تا او بشنود. توجّه خاصّ علماء به «کفایة الأصول» سبب شده که این کتاب، متن درسی و جایگزین کتب پیشین گردد و در این میان، هیچ الزامی در کار نبوده‌است. تکامل نظام آموزشی حوزه و ارتقای آن، سودمند است؛ امّا باید توجّه داشت که این صحیح نیست که به هر قیمتی، تحوّل در نظام آموزشی صورت پذیرد؛ بلکه مهمّ، ارتقای متون آموزشی است و تا وقتی که کتب علمی، در سطح بالاتری از «رسائل» و «مکاسب» و «کفایه» تدوین نشده که مورد پذیرش حوزه‌های علمیّه قرار گیرد، جایگزین‌کردن کتاب‌های دیگر، تنها افت تحصیلی را به دنبال دارد. توجّه به این نکته لازم است که تدریس متون ارزشمند پیشین، این امتیاز را نیز دارد که طلّاب می‌توانند از سال‌ها تجربۀ اساتید گران‌قدری که این کتب را با دقّت و حوصله تدریس کرده‌اند و بر زوایای آنها اشراف کامل دارند، بهره‌مند شوند. از سوی دیگر، این سه کتاب، سال‌ها مورد توجّه و اعتنای بزرگان بوده و از زوایای گوناگون، بررسی و تحقیق شده‌اند و علاوه بر حواشی و شروح بسیاری که در توضیح و تبیین و نقد مطالب این کتاب‌ها نگارش یافته، محور درس‌های خارج فقهای برجسته در فقه و اصول بوده‌اند و جایگزین‌کردن آنها با متون دیگر -که به هیچ‌وجه، این ویژگی‌ها را ندارند- به‌معنای محروم‌ساختن طلّاب و جامعۀ علمی از ده‌ها سال پژوهش و تحقیق است و به تضعیف بنیان‌های علمی حوزه‌ها می‌انجامد و خسارت جبران‌ناپذیری به همراه دارد. @zanjani_net

باسمه تعالی نظرات و تذکّرات استاد شهیدی دربارۀ طرح تغییر متون حوزه‌های علمیّه با توجّه به بیانیّۀ اخیر آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی(مدّ ظلّه) دربارۀ برنامۀ آموزشی جدید حوزه‌های علمیّه، استاد محمّدتقی شهیدی پس از درس خارج فقه، برای جمعی از فضلای حوزۀ علمیّۀ قم، مطالبی دربارۀ طرح تغییر متون حوزوی بیان فرمودند که بدین شرح است: در تغییر متون درسی حوزه‌ها، باید نظر مراجع عظام و ارکان حوزه رعایت شود و نظر ایشان بر نظر دیگران، مقدّم است. قوام و بالندگی علمی حوزه به امثالِ آیت‌الله شبیری زنجانی است و ارائۀ طرح جدید بدون تأمین نظر ایشان، به نظر این‌جانب، اشتباه است. در این طرح جدید که آن را عِدل طرح قدیم قرار داده‌اند، هرچند ما در حسن نیّت برخی از عزیزان -مانند مدیر محترم حوزه- شکّی نداریم؛ امّا در عمل، جمعی از مدیران اجراییِ میانی، اعمال سلیقه کرده و مطابق تخییر، عمل نکرده‌اند؛ بلکه در عمل، طلّاب را به سوی طرح جدید سوق داده‌اند! اگر گفته می‌شود که مشکل از زیرساخت‌هاست، می‌توان نتیجه گرفت که ارائۀ چنین طرحی در شرایط کنونی، صلاح نبوده‌است. بدون نام‌بردن از طرح جدید هم می‌شد برخی کتاب‌های معتبر مانند «حلقات» را -اگر مراجع بزرگوار، نظر مخالف، ابراز نمی‌کردند- بی‌سروصدا، دست‌کم در برخی مدارس، پذیرفت؛ در این صورت، حسّاسیّتی نیز برانگیخته نمی‌شد. در کتاب‌های جدیدی که مطرح شده، کتاب‌هایی مانند «الفائق» و «الشخص الاعتباريّ» را تنها به‌عنوان کتابی در کنار کتاب‌های درسی (و نه جایگزین آنها) می‌توان پذیرفت. این دو کتاب، اگرچه نتیجۀ زحمات گروهی از استادان محترم است و در جلسات متعدّد بررسی شده؛ امّا در آن جلسات، سلیقه‌های مختلف، مطرح بوده و انتخاب مطالب و نظر نهایی، طبق ضوابط مطرح نزد اداره‌کنندگان جلسات بوده‌است و آن را به تک‌تکِ اعضا نمی‌توان نسبت داد. البتّه، موضوعات خوبی در آنها مطرح و بحث شده‌است؛ امّا به هر حال، من جایگزین‌شدنِ آنها به‌جای برخی کتاب‌های درسی را صلاح نمی‌دانم؛ البتّه، اگر به‌عنوان متن درسی مستقلّ خوانده شوند، مانعی ندارد. از این دو کتاب بگذریم، نگرانی این است که راه برای تدریس کتاب‌های ضعیف باز شود و این مسئله‌ای است که در آینده، برای حوزه‌های علمیّه، خطرناک است. •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye

👌شنیدنی 🎙ساعت مناسب خواب و مطالعه 💠استاد حسینی نسب ⏱ مدت زمان : ۳:۲۰ دقیقه ⚠️صوت جدید نیست و برای چندین سال پیش است! •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye

🏴 اِنّا لِلّه و اِنّا اِلیهِ راجعون 🚩 شهادت مظلومانه محبین آل اللّه در حرم مطهر حضرت احمد بن موسی(علیه السلام) تسلیت باد •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye

📚 #معرفی‌کتاب #مقاله 🔹 مکتب اصولی شهید صدر 🔸 تالیف : شیخ رضا اسلامی بسیار جالب و خواندنی 👌 •┈••✾••┈• کانال اصول شهید صدر : @halgheysaniye

بسم الله الرحمن الرحیم دو سؤال مهم از محضر استاد شبیری زنجانی اخیرا معظم له در اظهار نظری بیان داشته اند که چون حواشی ارزشمندی توسط فحول علماء بر رسائل و کفایه زده شده و این مزیت در حلقات وجود ندارد، پس کفایه و رسائل بر حلقات رجحان دارند. دو سوال منطقی: ✅سؤال اول- اگر قرار بود سلف صالح با همین منطق و استدلال شما پیش بروند ایا این حاشیه های ارزشمند بر رسائل و کفایه، توسط فحول بر این دو کتاب زده میشد؟؟؟ وقتی شیخ رسائل را و آخوند کفایه را تالیف و منتشر کردند، هیچیک از این حاشیه ها وجود نداشت. آن زمان، قوانین و فصول سکه رایج بود. و فحول و اعاظم بر قوانین و معالم و.. حاشیه و تعلیقه زده بودند و رسائل و کفایه دقیقا مثل حلقات در زمان ما بود. اگر علماء معاصر شیخ انصاری و آخوند خراسانی، مثل شما فکر میکردند، باید از جا افتادن کفایه و رسائل - با همین استدلال نادرست- ممانعت میکردند و لذا اصلا کتاب کفایه و رسائل در حوزه ها رواج پیدا نمیکرد و این حاشیه های ارزشمند هم بر آنها نوشته نمیشد! ✅سوال دوم - چه دلیل و برهانی داریم که یک کتاب آموزشی در مقطع سطح، حتما باید محور تعلیقات و تعمیقات بزرگان اصول باشد؟؟ 💠اتفاقا این موضوع برای یک کتاب درسی، نقطه ضعف است و نه نقطه قوت! چون معلوم میشود مخاطب آن کتاب، اعلام و مجتهدین بوده اند نه طلاب مبتدی و متوسط. طبیعی است کتابی که برای مخاطب مبتدی و متوسط نوشته میشود،ظرفیت تعمیقات و تدقیقات عالیه را ندارد. چون اصلا بنا نیست در اینگونه کتابها حرف آخر زده شود شهید صدر این کار (یعنی تعمیق و‌تدقیق) را به مرحله درس خارج موکول کرده و به بهترین شکل در بحوث فی علم الاصول آن را اجرا کرده.. و لذاست که بحوث شهید صدر در چند دهه اخیر، محور عمیق ترین و دقیق ترین تحقیقات و تعمیقات فحول و بزرگان و‌پیشگامان اصول در حوزه (مثل استاد لاریجانی و استاد شهیدی و استاد شب زنده دارو غیرهم) قرار گرفته است. @ejtehad_jahadi

بسم الله الرحمن الرحیم یادداشتی کوتاه پیرامون کتب درسی و جایگزینی کتاب حلقات ✍️ میثم صادقی سلام و عرض ادب بنده به عنوان کسی که هم حلقات رو میشناسم و تدریس کردم و هم کفایه و رسائل را کار کردم و تدریس داشتم عرض میکنم: اصولاً باید بدانیم همیشه در بیان یک مطلب و نظر، باید جوانب گوناگون را مدنظر قرار بدهیم و اینجور نباشد که بخواهیم همه را به یک چوب برانیم و برای همه ی طلاب عزیز یک نسخه بپیچیم. کتاب حلقات ویژگی های منحصر به فردی دارد من جمله اینکه مطالب را به صورت نظام مند و مرتبط ارائه می دهد و تقریبا در هر بحث مهمترین نظریات مطرح از بزرگان اصولی بعد مرحوم آخوند را بررسی میکند ضمن اینکه متن این کتاب به صورت دراسی تدوین شده است. ولیکن رسائل و کفایه نیز خصوصیات خودشان را دارند من جمله متن قوی و اجتهادی که ذهن را شکوفا می کند و با توجه به شروح و حواشی متوجه می شویم متن دقت های بسیار بالایی دارد که می تواند طلبه را در بالا بردن فهم تحلیلی و انتقادی کمک کند. پس هر کدام از این کتب نمی توانند جایگزین یکدیگر شود. بنده برای طلابی که به دنبال اجتهاد هستند کتاب رسائل و کفایه و تتبع در شروح و حواشی رو لازم می دانم ولی همیشه خواندن و مباحثه ی حلقات را به دوستان خود پیشنهاد میکردم چراکه حلقات در نظام مند شدن ذهن اصولی و تسلط بر مبانی(فی الجمله) تسریع ایجاد می کند. ولی اگر کسی نمیخواهد در مباحث فقهی و اصولی ممحض بشود ولی در عین حال دوست دارد یک دوره ی اصول قوی و نظام مند مسلط باشد، کتاب حلقات ترجیح دارد. (ممکن است بگوییم حلقات می تواند زمینه تنظیم قواعد اجتهاد در علوم دیگر را مهیا کند به اینکه چه مباحثی از اصول برای علوم دیگر نیازمند پژوهش بیشتر و دقیق تر است.) به هر حال پیشنهاد بنده به طلاب فاضل و در صدد اجتهاد این است که حلقات را هم بخوانند؛ چراکه مکمل مباحث کفایه و مفید است ولی اینکه کتاب حلقات جایگزین کتاب رسائل و کفایه (که محور دروس خارج و تحقیقات اصولی می باشد)، میتواند باشد را قبول نداریم. (معروف است که کسانی که فقط حلقات خواندند، متن خود کتاب بحوث آقای صدر را نمی‌توانند بفهمند چراکه متن به قلمی سنگین نوشته شده است) از طرفی برای بعضی از طلاب هم که اهداف خاصی غیر از تعمق در فقه و اصول و همچنین گاه با استعداد های کم تر هستند، کتاب حلقات را پیشنهاد میکنم. ۱۲ / آبان / ۱۴۰۱ #حلقات #رسائل #کتب_درسی #کفایه •┈••✾••┈• کانال اصول فقه شیعه : @halgheysaniye