هدف آمریکا از تحریم ایران چیست؟
صفدر نظری
🔸واقعیت این است که آمریکا مؤثرترین اهرمی که بر علیه ایران و شاید دیگر کشورها در دست دارد تحریم است و آن را به سادگی معامله نمی کند.اگر در برجام به تعلیق تحریم های مؤثر تن داددر مقابل فقط توقف فعالیت اتمی را نمی خواست.
🔹از نظر آنها تعلیق تحریم در برجام حکایت طعمه ای بود که برای شکار بزرگتری به سر قلاب زده بودند.تعلیق یا لغو تحریم های اساسی در نهایت مهره ای است که در مقابل عادی سازی کامل روابط با ایران حاضر به معامله خواهد بود.در ایران در مرحله اول برجام تصور بر این بود که طعمه را برداشته و فقط مهره عقب گرد در برنامه اتمی را داده است.
🔸برای ایران پایان بازی در آن مرحله یعنی گرفتن مهره لغو تحریم در مقابل دادن مهره تعلیق فعالیت اتمی و زندگی در فضای بدون تحریم در چند دهه بعد بود ولی این پایان بازی نبود.اگر چه در ایران خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم ها غافلگیر کننده بود.
🔹ولی اگر عمیق تر نگاه میشد.راحت تر دیده میشد که این معامله طولانی مدت برقرار نخواهد بود.ترامپ هم به همین دلیل برجام را بدترین توافق تاریخ آمریکا خطاب کرد. چون عملاً سلاح تحریم را با دادن مهره کمتری برای دهه ها از دست آمریکا خارج میکرد.
🔸البته این را دولت وقت آمریکا هم میدانست و این بازی را خودشان طراحی کرده بودند.با امید به ادامه برجام ها تا رسیدن به عادی سازی روابط.ولی دولت ترامپ بدون وجود تحریم های در حال اجرا این را ممکن نمیدانست.در نهایت آمریکا معامله را بر هم زد و تصمیم گرفت تحریم را به طور کامل برای خود حفظ کند.
🔹لذا انتظار لغو مؤثر تحریم ها تا خواسته مورد نظر آمریکائی ها برآورده نشود انتظار بیهوده است.البته اگر عادی سازی حتی به سیاست اصولی ایران تبدیل شود که بسیار بعید است در عین حال با پیگیری سیاست عادی سازی هم در حدود دو دهه لغو کامل تحریم های مؤثر طول میکشد.
🔸لذا به نظر میرسد ایران یک راه بیشتر ندارد و آن این است که وارد معامله بده و بستان لغو تحریم ها با آمریکا نشود.چون به لحاظ فنی جرثقیل اتمی نمیتواند وزنه سنگین تحریم ها را بردارد.جرثقیل سنگین تری برای برداشتن وزنه سنگین تحریم ها لازم است و آن هم چیزی جز رشد اقتصادی شتابان و گسترده ملی نیست.
🔹این تنها جرثقیلی خواهد بود که وزنه تحریم را بر میدارد.البته این شدنی هست. ولی با بایدها و نبایدها و فرهنگ اقتصادی حاکم بر بازار ایران امری تقریباً محال است.مگر اینکه مبانی ایدئولوژی اقتصادی ایران از حاکمیت مطلق سرمایه داری لیبرال و رادیکال فعلی به اقتصادی تولیدی، عدالت محور و با توزیع ثروت مناسبی تبدیل شود.