🔷سوره حجرات🔷
🔹سوره حُجُرات ؛ از سورههای مدنی قرآن است.
🔹واژه حُجُرات در آیه چهارم آمده است و به همین دلیل این سوره را سوره حُجُرات نامیدهاند.
🔹حجرات جمع حُجره و به معنای اتاقهاى متعددى است كه در كنارمسجد پيامبر(ص)براى همسران او تهيه شده بود.
مضمون آیه چهارم این است که گروهی از بنی تمیم که برای حل مشکلی به کنار منزل پیامبر آمده بودند و چون نمیدانستند پیامبر در کدام حجره (اتاق)از حجراتش هست دور اتاقها میگشتند و با صدای بلند بدون رعایت ادب و احترام به پیامبر فریاد میزدند ای محمد بیا بیرون و این آیه نازل شد و تصریح کرد که کار این افراد نشانه بی عقلی است و اکثر این افراد مانند چارپان هستند که قدرت تعقل ودرک ندارند.
🔰محتوای سوره حجرات:
این سوره دربرگیرندهٔ دستورالعملهایی اخلاقی است، از جمله :
🔹آداب ارتباط باخدا،
🔹 آدابی که باید در ارتباط با پیامبر(ص) رعایت کرد
🔹آداب مربوط به نحوه ارتباط افراد با یکدیگر در جامعه
🔹این سوره به مسلمانان دستور میدهد به شایعات توجه نکنند
🔹از غیبت و بدگویی به دیگران و جستجو درباره عیوب مردم پرهیز کنند
در پی گمان سوءظن و تجسس نروند
🔹میان مسلمانان، صلح و آشتی برقرار کنید
🔹 تقوا، ملاک برتری افراد بر دیگران است.
🔹 حاکمیت نظم در جامعه و زندگی سعادتمندانه و تفاوت حاکمیت دین حق با حکومت سایر قوانین اجتماعی،
🔹درپایان سوره به حقیقت ایمان و اسلام اشاره کرده است.
🛑آیات مشهور:
🔻آیه اُخُوَّت(آیه ۱۰حجرات)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُواْ بَينَ أَخَوَيْکمُْ وَاتَّقُواْ اللهَ لَعَلَّکمُْ تُرْحَمُون
مؤمنان برادر يکديگرند؛پس دو برادر خود را صلح و آشتى دهيد وتقواى الهى پيشه کنيد،باشد که مشمول رحمت او شويد.
بنابر این آیه،مؤمنان برادر یکدیگرند ودرصورت وقوعِ درگیری بین آنان،دیگر مسلمانان وظیفه دارند آنان را آشتی دهند.
وقتی آیه اخوت نازل شد پیامبر(ص)میان مسلمانان پیوند برادری برقرار ساخت؛ بین ابوبکر و عمر، بین عثمان و عبدالرحمن بن عوف و بین دیگر اصحاب،طبق جایگاهشان، عقد اخوت بر قرار کرد؛
آن گاه علی بن ابی طالب(ع)را به عنوان برادر خود برگزید وبه علی(ع) گفت:«تو برادر منی و من برادر تو».
🔻آیه نبأء(آیه ۱۱ حجرات)
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍفَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُواقَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِين
اى کسانى که ايمان آوردهايد،اگر فاسقى برايتان خبرى آورد نيک وارسى کنيد،مبادا بهنادانى گروهى را آسيب برسانيدو[بعد]ازآنچه کردهايد پشيمان شويد.
💠بیشتر مفسران شأن نزول این آیه را حادثه ولیدبن عُقبه دانستهاند که پیامبر(ص)او را براى جمعآورىزکات،به سوی قبيله بنى المُصطَلَق فرستاد واو از ترس به دروغ گفت آنها از پرداخت زکات خودداری کردند.این خبر باعث شد پیامبر با لشکری درصدد مقابله با آنان برآید؛ اما هنگامی که دو گروه به هم رسیدند،معلوم شد که ولید دروغ گفته است.
💠به گفته علامه طباطبایی،در این آیه،خداوند اصل عقلایی در عمل به اخبار را امضا و تأیید کرده است.عقلا هنگامی که خبری را میشوند به آن عمل میکنند مگردرخصوص خبر افراد فاسق که تحقیق و بررسی میکنند.خداوند این اصل را تأیید کرده ودستور داده است اگر فاسقی خبری آورد،باید درباره آن تحقیق و بررسی کرد تا به حقیقت و راست و دروغ آن آگاه شد تا مبادا بدون جهت بر سر قومی تاخته و بعدا پشیمانی به بار آورد.
🔻تقوا،معیار کرامت(آیه ۱۳ حجرات)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَىٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّـهِ أَتْقَاکُمْ...
ای مردم،ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و ملتها و قبیلهها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید.بیتردید گرامیترینِ شما نزد خدا پرهیزکارترینِ شماست...
این آیه نفی برتریهای نژادی انسانها بر یکدیگر را بیان می کند،چرا که همه انسانها از ريشه واحدى هستند ونباید ازنظر نسب و قبيله بر يکديگر افتخار کنند.
تنها عامل واقعی برتری انسانها نزد خداوند را تقوا معرفی کرده است.آیه دلالت دارد که مردم باید برای زندگی درست همان چیزی را برگزینند که خداند برگزیده است یعنی تقوی و دین را، زیرا تقوی کرامتی است حقیقی که بر اساس علم حق است برخلاف اموری که مردم براساس توهمات و پندارهایشان به عنوان معیار کرامت وفضیلت برمی گزینند.
✅تقوی یگانه ابزار تأمین سعادت درجهان آخرت است که سعادت دنیا را نیز به دنبال خواهد داشت.
🔻آیه اسلام وایمان(آیه ۱۴ حجرات)
قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ
عربهای بادیهنشین گفتند:«ایمان آوردهایم» بگو: «شما ایمان نیاوردهاید،ولی بگویید اسلام آوردهایم،امّا هنوز ایمان وارد قلب شما نشده است.
💠این آیه تفاوت میان اسلام وایمان را بازگو می کند و ایمان را از امور قلبی مانند اعتقاد می داند در حالی که اسلام اقراری زبانی انسان است به توحید ونبوت وخضوع و تسلیم ظاهری
🔻آیه غیبت(آیه ۱۷ حجرات)
...اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ...وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن يَأْکُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ...
از بسيارى از گمانها بپرهيزيد...وجاسوسى مکنيد، و بعضى از شما غيبت بعضى را نکند؛آيا کسى از شما دوست داردکه گوشت برادر مردهاش را بخورد؟ از آن کراهت داريد...
💠در این آیه سه مسئله اخلاقی بیان شده است:
اجتناب از گمان بد ،تَجَسُّس و غیبت.
بنابرتفسیر نمونه این سه مسئله اخلاقی،با هم ارتباط دارند؛گمان بد، زمینهٔ تجسس را فراهم میآورد وتجسس در کار دیگران،مقدمه غیبت از آنان و فاششدن مسائل خصوصی زندگی آنان است.براساس این آیه،غیبت حرام و گناه کبیره شمرده شده است.
🤮طبق آیه مذکور،چنانکه انسان ازخوردن گو شت مردار کراهت و نفرت دارد، از غیبت شخص زنده نیز بایدنفرت داشته باشد؛زیرا غیبت هم مانند خوردن گوشت برادر مرده است.
❇️فضیلت و خواص سوره حجرات:
💐پیامبر(ص):اگر کسی سوره حجرات راقرائت کند،خداوند به تعداد هرکس که او را اطاعت میکندوهر کس که نافرمانی میکند،به او ده حسنه می دهد.
هر كس سوره حجرات را هر شب و يا هر روز تلاوت كند،از زائران پیامبر(ص)خواهد بود.
💙💚صفحه ۵۱۵ سوره حجرات💚۱💙
🍃🌸بسم الله الرحمن الرحیم🌸🍃
1 - ای کسانی که ایمان آوردهاید! در برابر خدا و رسولش [در هیچ کاری] جلو نیفتید، و از خدا بترسید بیگمان خدا شنوای داناست
2 - ای کسانی که ایمان آوردهاید! صدایتان را بلندتر از صدای پیامبر نکنید و با او بلند سخن نگویید آنگونه که با یکدیگر بلند سخن میگویید، مبادا بیآن که خود بفهمید اعمالتان تباه شود
3 - مسلما کسانی که نزد پیامبر خدا صدایشان را فرو میکشند همانها هستند که خدا دلهایشان را برای پرهیزگاری خالص کرده است آنان را آمرزش و پاداشی بزرگ است
4 - بیتردید کسانی که تو را از پشت اتاقها صدا میزنند، بیشترشان نمیاندیشند.
💙💚صفحه ۵۱۵ سوره حجرات💚💙
آیه ۱ حجرات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ
به نام خداوند بخشندۀ مهربان
ای کسانی که ایمان آوردهاید! (در هیچ کاری) بر (حکم) خدا و پیامبر او پیشی نگیرید و از خداوند پروا کنید، که خداوند شنوا و دانا است.
_________________________
💠سه سورۀ مائده، حجرات و ممتحنه که دربارۀ مسائل حکومتی و اجتماعی است، با جملۀ «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» شروع شده است.
در آغاز سورۀ مائده میخوانیم: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» ای کسانی که ایمان آوردهاید! به پیمان های خود وفادار باشید و در سورۀ ممتحنه میخوانیم: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ» ای کسانی که ایمان آوردهاید! دشمن من و دشمن خود را سرپرست خود قرار ندهید و در این سوره میخوانیم: ای کسانی که ایمان آوردهاید! بر حکم خدا و رسول پیشی نگیرید.
💠این آیه می خواهد مؤمنان را همچون فرشتگان تربیت کند، زیرا قرآن دربارۀ آنها میفرماید: در سخن بر خدا سبقت نمیگیرند و تنها طبق دستور او عمل میکنند. «لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ» (انبیا،۲۷)
👈خداوند از تقدّم بر رهبر جامعه اسلامی به شدّت نهی نموده است، زیرا کسی که در کارهایش از خدا و پیامبر پیشی میگیرد، در مدیریّت نظام اسلامی خلل وارد کرده و جامعه را به هرج و مرج میکشاند و در حقیقت نظام قانونگذاری را بازیچه تمایلات خود قرار میدهد.
✅از آنجا که فرمان پیش نیفتادن از خدا و رسول، فرمان ادب است، خود این آیه نیز مخاطب را با ادب ویژه صدا میزند. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ...»
❌ حرام کردنِ حلال خداوند و یا حلال کردن حرامها، نوعی پیشی گرفتن بر خدا و رسول است. « لا تُقَدِّمُوا ...»
❌هرگونه بدعت و جعل قانون در برابر قانون الهی ممنوع است. « لا تُقَدِّمُوا ...»
👈سرچشمۀ قانون و رفتار ما باید قرآن و سنّت پیامبر صلّی الله علیه و آله باشد. «لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»
✅حکم رسول، حکم خداست و بیاحترامی به او بیاحترامی به خداست. «لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»
❌ پیشی گرفتن از خدا و رسول، بیتقوایی است. « لا تُقَدِّمُوا ... وَ اتَّقُوا»
❌کسانی که به خاطر سلیقههای شخصی یا آداب اجتماعی، بر خدا و رسولش پیشی میگیرند، از ایمان و تقوا دور شدهاند. « لا تُقَدِّمُوا ... وَ اتَّقُوا»
👈 ایمان به حضور و آگاهی خداوند، زمینۀ پرهیز و خداترسی میگردد. «وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»
🔴کاسه های داغ تر از آش!!
در تاریخ همواره کسانی بوده اند که از پیامبران جلوتر افتاده و به اصطلاح امروز کاسه داغتر از آش می شدند؛ قرآن کریم به این عده هشدار داده است که:
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تُقَدِّمُواْ بَیْنَ یَدَىِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَاتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ
اى كسانى كه ایمان آوردهاید! (در هیچ كارى) بر (حكم) خدا و پیامبر او پیشى نگیرید و از خداوند پروا كنید، كه خداوند شنوا و دانا است.
💠اینک به چند نمونه تاریخى از پیشى گرفتن بر پیامبر كه در تفاسیر و روایات آمده، توجّه كنیم:
1- در عید قربان، گروهى قبل از پیامبر صلى الله علیه وآله قربانى كردند، به آنان گفته شد: «لاتقدّموا بین یدى اللَّه و رسوله»
2- پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله گروهى را براى تبلیغ نزد كفّار فرستاد. كفّار نمایندگان پیامبر را كشتند و تنها سه نفر توانستند فرار كنند. این سه نفر در مسیر بازگشت دو نفر از كفّار قبیلهى بنىعامر را به انتقام كشته شدن دوستان خود كشتند، در حالى كه آن دو نفر بىتقصیر بودند. قرآن آنان را به خاطر این عمل خودسرانه توبیخ كرد كه چرا بدون دستور پیامبر دست به این عمل زدید؟«لاتقدّموا بین یدى اللَّه و رسوله»
3- قوم بنىتمیم از پیامبر صلى الله علیه وآله امیر و حاكم خواستند. خلیفهى اوّل و دوّم هر كدام شخصى را پیشنهاد كردند و با هم مشاجره مىكردند كه كاندیداى من بهتر است، آیه نازل شد: «لاتقدّموا بین یدى اللَّه... و لاترفعوا اصواتكم»
4- امام معصومعلیه السلام به شخصى فرمود: این دعا را بخوان: «لااله الاّ اللّه...» تا آنجا كه مىفرماید: «یُحیى و یُمیت». شنونده از پیش خود جملهاى اضافه كرد و گفت: «و یمیت و یحیى» حضرت فرمودند: جملهى تو صحیح است، امّا آنچه من مىگویم بگو و سپس آیهى «لاتقدّموا بین یدى اللَّه و رسوله» را براى او تلاوت فرمودند.
5 - بعضى اصحاب پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله خواب و خوراك و آمیزش با همسر را بر خود حرام كردند. حضرت ناراحت شده و مردم را جمع كرده و فرمودند: من خودم غذا مىخورم، مىخوابم و با همسرم زندگى مىكنم. راه و روش و سیرهى زندگى من این است، پس هر كس از این راه پیروى نكند، از من نیست. «فمَن رَغِب عن سنّتى فلیس منّى»
6- با این كه پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله ازدواج موقّت را شرعى و قانونى اعلام فرمودند، امّا خلیفهى دوم آن را حرام كرد. این خود، نوعى پیش افتادن از پیامبرصلى الله علیه وآله است كه در این آیه از آن نهى شده است. «لاتقدّموا بین یدى اللَّه و رسوله»
7- در سال هشتم هجرى كه پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله براى فتح مكه از مدینه حركت كردند، بعضى از مسلمانان در این سفر روزه خود را افطار نكردند، با این كه مىدانستند مسافر روزه ندارد و مىدیدند كه پیامبر صلى الله علیه وآله افطار كرده است. اینها در واقع از پیامبرصلى الله علیه وآله پیشى گرفتند.
❌ جلوتر یا عقبتر از ولیّ زمان حرکت نکنید؛
که هلاکت و نابودی را به دنبال خواهد داشت❌
🔴 #تلنگر
حاضران به غایبان برسانند
که وارث غدیر هنوز ایستاده است
و منتظر !
تا برسند آنان که از غافله دل جاماندند
وبرگردند آنانکه جلوتر از ولی خویش گام برداشته اند.
ظهور؛ تحقق پیمان غدیر است...
روزی که همه بیاموزند
نه یک قدم جلوتر و یک قدم عقب تر
در رکاب ولی باشند....
💠در سوره حجرات ؛ #تقوا سه بار تکرار شده و یک #تقوای_خاص است.تقوایی که در(حجرات آیه ۱) از ما می خواهند این است «لا تُقَدِّمُوا بَینَ یدَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ #اتَّقُوا اللَّه»، مواظب باشید بر دست خدا #پیشی_نگیرید و #تقوا به خرج بدهید.
👈 منتها این که خداوند در این مقام دعوت به تقوا می کند برای این است که می خواهد یک هشداری بدهد. کانه می خواهد بگوید یک موانعی در راه هست و یک سختی ها و خارهایی در این راه وجود دارد. کانه شیطان یک طرحی دارد که شما را از حضرت جدا کند و شما را به تقدم بر حضرت وادار کند، لذا دستور به #تقوا می دهد.
💠#تقوا در این آیه یعنی #با_طرح_حضرت_راه_رفتن و به هیچ وجه از خودت برنامه ای نداشتن. به تعبیر دیگر نه بخواهی برای دیگران برنامه ای طراحی کنی و دنبال اصلاح امت باشی و نه برای خودت خارج از برنامه حضرت، طرح و برنامه داشته باشی. اگر می خواهی امت را اصلاح کنی باید درون طرح حضرت باشد، برای خودت هم اگر بخواهی برنامه داشته باشی و ریاضت بکشی و اصلاح نفس کنی، تقوا این است که بر حضرت تقدم پیدا نکنی.
در دو سه آیه بعد خدای متعال می فرماید: یک عده ای هستند که «امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ #لِلتَّقْوی»(حجرات، آیه۳) خدای متعال قلب هایشان را ریاضت داده تا قلب متقی و قلبی که ظرف تقواست، بشود. این قلوبی را که خدای متعال ریاضت داده و تقوای الهی وارد قلبشان شده، در مقابل حضرت غض صوت پیدا می کنند و صدایشان را بالا نمی برند. نه فقط صدایشان را بالا نمی برند بلکه غض صوت هم دارند که البته این باید توضیح داده بشود. بعد خداوند در (حجرات آیه ۱۳) همین تقوا را #معیار_شرافت قرار می دهد. یعنی امتی که حول حضرتند، امتی هستند که معیار تفاضل، شرافت، خشوع و تواضعشان، #تقوای_الهی است.
👈آن تقوایی هم که معیار است همین تقوایی است که گفته شد، یعنی «لا تُقَدِّمُوا».
👈همین طور که خود وجود مقدس نبی اکرم هیچ تقدمی بر خدای متعال ندارند و مودب به آداب الهی هستند و بندگی خدای متعال را می کنند آن هم در مقام محبت💞، آن چه از ما هم خواسته شده همین است که همان رابطه ای که خدای متعال با وجود مقدس نبی اکرم دارند را داشته باشیم. به تعبیر دیگر این #تقوایی که از ما می خواهند یعنی #تسلیم_بودن_محض در مقابل حضرت. تقوایی که از ما می خواهند این است که صاحب #قلب_سلیم بشویم که البته خود اینها درجات و مقاماتی دارد. خداوند می خواهد #قلب ما# تسلیم حضرت و #خاشع در مقابل ایشان باشد، بگونه ای که #تقدم_بر_حضرت_پیدا_نکنیم.
#استاد_میرباقری
آیه ۲حجرات:
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا #لاتَرْفَعُوا_أَصْواتَکُمْ_فَوْقَ_صَوْتِ_النَّبِیِّ وَ #لاتَجْهَرُوا_لَهُ_بِالْقَوْلِ_کَجَهْرِ_بَعْضِکُمْ_لِبَعْضٍ أَنْ #تَحْبَطَ أَعْمالُکُمْ وَ أَنْتُمْ #لاتَشْعُرُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید! (در گفتگو با پیامبر) صدایتان را بلندتر از صدای پیامبر نکنید و آن گونه که با یکدیگر بلند گفت وگو می کنید، با پیامبر بلند سخن مگویید! مبادا (به خاطر این بیادبی،) اعمالتان نابود شود و شما آگاه نشوید.
_____________________________
💠در آیۀ قبل، از پیشی گرفتن بر رسول خدا و دستورات الهی در عمل نهی شد و در این آیه، از بلند کردن صدا در حضور پیامبر در گفتار و سخن گفتن. در آیۀ ۶۳ سورۀ نور نیز سفارش شده که پیامبر را مانند خود صدا نزنید، بلکه با احترام و مؤدّبانه نام ببرید.
💠قرآن، حبط اعمال را، یک جا برای کفر و شرک آورده و یک جا برای بی ادبی در محضر پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله، پس کیفر بیاحترامی به پیامبر، هم وزن کیفر کفر و شرک است.
👈یکی از یاران پیامبر که در حضور پیامبر بلند سخن گفته بود، هنگامی که شنید صدای بلند او سبب از بین رفتن و نابودی کارهای خوب او میشود، بسیار ناراحت شد. پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: صدای بلند تو برای خطابه و سخنرانی بود و حساب تو از دیگران جداست.