در پايان آيات می فرماید: (این گونه نعمتش را بر شما کامل مى کند، شاید #تسلیم [فرمان او] شوید)؛
💠«كَذلِکَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُوْنَ».
👈آرى #توجّه_به_نعمت ها و اسرار مختلف آنها از يك سو انسان را به #علم_و_قدرت_خدا آشنا مى سازد؛ و از سوى ديگر به خاطر تحريك حسّ #شكرگزارى او را وادار به #تسليم در برابر فرمان پروردگارى كه اين همه لطف و مرحمت دارد مى كند.
👈همچنین در آیه 48# سوره_نحل #مشركان را مورد ملامت و سرزنش قرار داده و می فرماید: (آیا آنها مخلوقات خدا را ندیدند که سایه هایشان از راست و چپ حرکت دارند، در حالى که با خضوع براى خدا سجده مى کنند؟!)؛
💠«اَوَلَمْ يَرَوْا اِلى ما خَلَقَ الله مِنْ شَىءٍ يَتَفَيَّؤُا ظِلالُهُ عَنِ الْيَمِيْنِ وَ الشَمائِلِ سُجَّدا للهِ وَ هُمْ داخِرُوْنَ».
🤔#جابجایی_سایه_ها
👈هنگامى که انسان در موقع #طلوع_آفتاب ☀️رو به طرف جنوب بایستد مى بیند قرص خورشید از سمت چپ، از #افق _مشرق، سر بر مى آورد، و سایه همه اجسام به طرف راست او مى افتند که همان طرف غرب است، این امر همچنان ادامه دارد و سایه ها مرتباً به طرف چپ جابه جا مى شوند، تا زوال ظهر در این هنگام، #سایه_ها به طرف چپ کاملاً #تغییر_مکان مى دهند تا هنگام #غروب_آفتاب🌅 که سایه هاى بزرگ و طولانى اجسام در طرف مشرق گسترده مى شوند و با غروب آفتاب، همه آنها پنهان می گردند.
🤔#سجده_سایه_ها
چه تعبير جالبى!
👌خداوند❤️ #حرکت_سایه_هاى اجسام را در راست و چپ به عنوان نشانه اى از #عظمتش معرفى مى کند و آنها را در حال #سجده براى پروردگار و #تواضع_خضوع می داند.
#سايه ها همه سر بر زمين نهاده و در برابر ذات پاك او #سجده مى كنند؛ چرا كه تسليم فرمان او هستند و اين #خضوع و #تسليم در برابر #قوانين_آفرينش سجده آنها در پيشگاه #حق است!
🤔‼️ چگونه انسان حتى از سايه ها كمتر باشد، و در برابر بت ها، و نه در مقابل پروردگار سجده كند.
✅#سجده_سايه ها جزئى از سجده عمومى تمام موجودات آسمان و زمين است؛ و خداوند در ادامه همين آيه، مى فرمايد: ([نه تنها سایه ها، بلکه] تمام آنچه در آسمان ها و زمین از جنبندگان وجود دارد، و همچنین فرشته گان، برای خدا❤️ #سجده می کنند و #تکبر_نمی ورزند)؛
💠«وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مِن دَابَّةٍ وَالْمَلَائِكَةُ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ».
👈در آیه ۱۵ #سوره_رعد #سايه ها را در رديف موجودات آسمان و زمين كه همگى براى خداوند خضوع و سجده مى كنند قرار داده و مى فرمايد: (کسانى که در آسمانها و زمین هستند از روى اختیار یا اجبار ـ و همچنین سایه هایشان ـ هر صبح و شام براى خدا سجده مى کنند)؛
💠 «وَللهِ يَسْجُدُ مَنْ فِى السَّمواتِ وَ اْلأَرْضِ طَوْعا وَ كَرْها وَ ظِلالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَ اْلآصالِ».
👈تعبير به«طَوْعا و كَرْها» ممكن است اشاره به اين باشد كه موجودات عاقل و با شعور از روى ميل و رغبت؛ و موجودات فاقد عقل، همچون سايه ها، به حكم #قوانين_الزامى_آفرينش #تسليم_فرمان_خدا هستند و تمام ذرّات وجودشان به حكم قوانين الزامى آفرينش تسليم فرمان خدا است؛ و #سجود_تكوينى در برابر ذات پاك خداوند دارند. ولی مشرکان تسلیم امر پروردگار نیستند!!
👈تعبير به «غدو» و «آصال» (صبح و شامگاهان) شايد به اين دليل است كه در وسط روز ممكن است سايه ها محو شوند، و يا بسيار محدود و كوچك گردند؛ در حالى كه در صبح و شام چنين نيست. (اين تعبير در بسيارى از مواقع براى بيان دوام و عموميت است.)