🔰 سیری در غزلهای حافظ
_____________
#غزل_۲
🔻عنوان کلی این غزل را میتوان «#مصلحتستیزی» دانست.
🔺#حافظ در ابیات هشتگانه این غزل، نکاتی درباره این عنوان کلی بیان میکند: ۱) #سالک بهدور از #مصلحتاندیشیهای #خودخواهانه است؛ صفتی که ۲) برخی یا بسیاری از اهل #ظاهر_شریعت، بدان متبلا هستند؛ بنابراین سالک از آنان مأیوسانه جداشده، #خلوتگاهی، برای آسودگی از این خودخواهیها میجوید. ۳) حافظ تاکید میکند #رندی، با #ظاهرگرایی نمیسازد. او ۴) این افراد ظاهربسند را #دلمرده میداند؛ چراکه در دنیا تنها به مظاهر یار توجه کرده، گرفتار #کثرت و تفرقه شدهاند، و از حقیقت #وصال و
#وحدتِ #جمال_یار دور شده، آن را نمیطلبند. وی ۵) #راه_علاج را #تسلیم در برابر معشوق میداند؛ و چنین سلوکی ۶) به تابِ #عتاب یار را نیاز دارد نه #عاقبتاندیشی منفعتطلبانه؛ و این یعنی ۷) ورود در ذیل #تجلیّات_جلالی خداوند، یا همان #عتاب؛ که این ورود در کنار ذوق و شوق سالک، ۸) هیچ قرار و خوابی برای او باقی نمیگذارد.
○○○○○○○○○○○○
پ. ن: شرح برخی واژگان و عبارتها:
🔹سالوس: ریا، تزویر
🔹رند: زیرک و خطرپذیر
🔹چراغ مرده: تشبیه اهل ظاهر به چراغی که هیچ نوری ندارد، زیرا که از لبّ و حقیقت دین فاصله دارند.
🔹کُحل: سرمه
🔹زَنَخدان: چانه
🔹سیب زنخدان: چاله چانه که شاعر آن را به سیب تشیبه کرده است.
🔸 تجلیّات جلالی و جمالی: مظاهری چون شرور و سختیها را تجلیّات جلالی، و مظاهری چون نعمتها و لطفها را تجلیّات جمالی خداوند گویند. البته تمام تجلیّات حق #رحمانی است.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#دیوان_حافظ
#حافظ
🆔 @hayatemaqul
🔰 سیری در غزلهای حافظ
_____________
#غزل_۳
🔻عنوان غزل سوّم: #تمنّای_استاد
🔺 شرح اجمالی ابیات:
۱) اگر #استاد_کاملِ شیرازی، من را قبول کند، اساتید دیگری را که در سمرقند و بخارا دارم، رها خواهم کرد؛ وی ۲) از #ساقی یا همان استاد، تقاضای علم و حکمت دارد. او ۳) از عشق مفرط خویش به آن استاد پرده بر میدارد. وی ۴) عشق ناقص خویش را در شأن #جمال_یار نمیداند؛ یاری که زیباییها و کمالاتش، ذاتی است، نه آنکه با آب و رنگ مشّاطه ایجاد شده باشد. وی در بیت ۵) بیان میکند؛ همچنانکه در داستان یوسف و زلخیا میبینیم، #حسن_ذاتی یار، بالاخره عاشق را از صبرش خارج میکند. و این خروج از صبر #عتاب_یار را در پی دارد ۶) که حافظ آنگونه که من میخواهم نیست؛ لذا او را طرد میکند؛ #طردی، که هرچند در ظاهر #جلالی است؛ اما در آن #جمال و جذبی نیز هست که حافظ آن را میپسندد؛ لذا در ادامه ۷) خود را به #پندپذیری و صبر دعوت میکند و تصریح میکند ۸) #سرّ_عشقِ نهفته در هستی را نه با #عقل و فکر و حکمت، که در حال مستی و #سلوک میتوان گشود؛ و در نهایت 9) حافظ، مفاهیم عالی نهفته در غزل خویش را شایسته آن میداند که دُرّهای عِقدِ ثریّا بر پای آن ریخته شود.
○○○○○○○○○
پ. ن: شرح واژگان و تعابیر:
🔹 ترک: استعاره از غارتگری و بیرحمیِ زیبایی معشوق
🔹 خال هندو: استعاره از کمال است.
🔹 لولیان شوخ شیرینکار: نوازندگان خونگرم. ممکن است مقصود تجلیّات اسمائی و صفاتی حق تعالی است که نوازندگان شهرآشوب هستی است.
🔹 عِقد ثریا: مجموعهای از ستارگان که چونان گردنبند دیده میشوند
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#دیوان_حافظ
🆔 @hayatemaqul