آیا آن چه که در مورد لیله الرغائب و اعمال آن گفته می شود معتبر است؟
پاسخ
لیله الرغائب” که برخی آن را شب برآوره شدن آرزوهای بلند، شب بردن ثواب بسیار، معرفی کرده اند اولین شب جمعه ماه رجب است. اما علت نامگذاری اولین شب جمعه ماه رجب، روایتی است که در برخی از کتب دعا و حدیث از پیامبر اکرم ص نقل شده است انجام اعمال لیله الرغائب در بین عوام اهل سنت و شیعه رواج دارد. و در سال های اخیر، نیز در رسانه ها تحت عنوان شب آرزوها بدان پرداخته می شود.
حدیث لیله الرغائب را از دو جهت مورد خدشه قرار گرفته است که جهت اول از حیث سند و جهت دوم از حیث محتوای آن است
اما در بررسی سند حدیث گفته اند که اصل این حدیث در منابع روایی اهل سنت است. و در کتب شیعه تا قبل از اقبال الاعمال سید بن طاووس آورده نشده است و اولین بار ایشان، این حدیث رادر کتاب خود نقل کرده است. و طبق گفته سید، ایشان این حدیث را از برخی کتب خاصه نقل کرده است ولی به این کتاب ها اشاره ای نمی کند. ولی برخی احتمال می دهند که این حدیث از منابع اهل سنت در کتب شیعه وارد شده و سپس سید بن طاووس این حدیث را از آن کتب نقل کرده باشد. به هر حال اغلب محدثین و فقهای شیعه، این روایت را ضعیف و غیر قابل اعتماد دانسته اند و حتی برخی آن را به حسب محتوای آن، جعلی شمرده اند.
علامه مجلسی در زاد المعاد در اعمال ماه رجب می نویسد:
«و قد ذکروا فی کتب الأدعیه صلاه خاصه لکل لیله من هذا الشهر، و حیث لم أجد لها سندا معتبرا لم أحب أن أوردها، و حیث کانت مشهوره جدا فقد أوردتها علی سبیل الإجمال»( زاد المعاد،ص۴۰)
«در کتب ادعیه برای هر شب از ماه رجب نماز مخصوصی را ذکر کرده اند و چون سند معتبری ندارد دوست ندارم آنها را ذکر کنم اما به جهت آن که جدا مشهور است اجمالا آنها را ذکر می کنم».
می بینیم که علامه مجلسی صرفا به جهت شهرت این نمازهایی که در ماه رجب وارد شده آن ها را ذکر می کند ولی ان ها را فاقد سند معتبر می داند. وی همچنین بعد از اینکه اجمالا نماز هر شب ماه رجب را بیان می کند می گوید:
«و ذکر لکل من هذه الصلوات ثواب کثیر لم نذکره بناء علی عدم الاعتماد علی السند، …… و بعضها الطویل منها و التی تقع بین صلاتی المغرب و العشاء و یجب أن تقع بعد دخول وقت العشاء لا یخلو أداؤها من إشکال، و لهذا لم نورد فی هذه الرساله صلاه لیله الرغائب المشهوره مع أنها منقوله عن طرق العامه”(همان ص 42)
«برای هر یک از این نمازها ثواب فراوانی بیان شده که به دلیل غیر قابل اعتماد بودن سند از ذکر آنها خود داری می کنم، و بعضی از نمازهای ذکر شده طولانی است و باید بین نماز مغرب و عشا خوانده شود و ناچار بعد از داخل شدن وقت نماز عشا خوانده می شود و این خالی از اشکال نیست، به این جهت و به دلیل عامی بودن سند، نماز لیله الرغائب را در این رساله ذکر نکردم»
علامه محمد تقی شوشتری نیز این حدیث را به دلیل اینکه اهل سنت آن را نقل کرده اند، غیر معتبر و غیر قابل اعتماد می داند (النجعه فی شرح اللمعه، ج ۳، ص: ۱۰۳٫(
آیت الله فاضل لنکرانی نیز در جواب سؤال از مستحب بودن نماز لیله الرغائب در اولین شب جمعه از ماه رجب و روزه روز پنج شنبه قبل از آن می گوید:
فضیلت لیله الرغائب و روزه روز پنج شنبه قبل از آن را علامه مجلسی در اجازه علامه به بنی زهره و از کتاب اقبال روایت کرده است که در اعتبار هر دو روایت تأمل و اشکال است و لذا حکم به استحباب نماز لیله الرغائب و روزه روز قبل از آن مشکل است (جامع المسائل،ج۲، ص۱۷۲)
ابن جوزی بعد از نقل حیث با متنی مانند متن اقبال و ابن طاووس(ره) می گوید:
“هذا حدیث موضوع علی رسول الله صلی الله علیه وسلم، و قد اتهموا به ابن جهیم و نسبوه إلی الکذب، وسمعت شیخنا عبد الوهاب الحافظ یقول: رجاله مجهولون، وقد فتشت علیهم جمیع الکتب فما وجدتهم.” قال المصنف: قلت: ولقد أبدع من وضعها.” (الموضوعات لابن الجوزی،ج۲،ص۱۲۶)
«این حدیث به نام رسول خدا جعل شده است و ابن جهیم متهم به این جعل است که او را درغگو می دانند، و من از شیخمان عبد الوهاب الحافظ شنیدم می گفت: تمامی رجال این حدیث از مجاهیل هستند و من تمامی کتب را جستجو کردم و نامی از آنان نیاقتم. ابن جوزی می گوید: واضع این حدیث از بدعت گذاران است»
ابن اثیر (متوفی۶۰۶ ه- ق ) نیز حدیث را جعلی می داند ( جامع الاصول، ج۶، ص۱۵۴، ح۴۲۶۸)
الامام نووی (متوفی ۶۷۶ ه- ق ) می گوید: ” إِنَّهَا بِدْعَهٌ مُنْکَرَهٌ مِنَ الْبِدَعِ الَّتِی هِیَ ضَلَالَهٌ وَ جَهَالَهٌ وَ فِیهَا مُنْکَرَاتٌ ظَاهِرَهٌ وَ قَدْ صَنَّفَ جَمَاعَهٌ مِنَ الْأَئِمَّهِ مُصَنَّفَاتٍ نَفِیسَهً فِی تَقْبِیحِهَا وَ تَضْلِیلِ مُصَلِّیهَا وَمُبْتَدِعِهَا وَ دَلَائِلِ قبحها و بطلانها و تضلل فَاعِلِهَا أَکْثَرَ مِنْ أَنْ تُحْصَرَ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ.” (شرح صحیح مسلم، ج۸، ص۲۰)
نماز لیله الرغائب بدعتی است زشت و ناپسند، بدعتی که نتیجه آن، گمراهی و جه
الت است و در آن امور غیرمشروع و ناپسند روشن و واضحی است، و گروهی از بزرگان علم حدیث کتابهای بسیاری در تقبیح و در گمراهی بودن کسی که این نماز را می خواند و کسی که آن را جعل کرده و این بدعت را گذاشته و در دلائل زشتی و بطلان این بدعت و گمراهی کسی که آن را انجام می دهد، نوشته اند.
این تعابیر از بزرگان حدیث شیعه و سنی در رد این حدیث، حکم به معتبر بودن حدیث لیله الرغائب را با مشکل مواجه می کند. و آن را از وثاقت خارج می کند.
اما خدشه دومی که به این حدیث وارد می شود از جهت محتواست و لازم است قبل از بیان این خدشه ها متن حدیث آورده شود. متن حدیث در اقبال و روایت ابن الجوزی تقریبا همانند است. ابن طاووس (ره) در اعمال ماه رجب از قول رسول خدا (ص) چنین نقل می کند:
” لا تغفلوا عن أوّل لیله جمعه منه، فإنّها لیله تسمّیها الملائکه لیله الرغائب، و ذلک انّه إذا مضی ثلث اللیل لم یبق ملک فی السماوات و الأرض الّا یجتمعون فی الکعبه و حوالیها، و یطّلع اللّه علیهم اطلاعه فیقول لهم: یا ملائکتی سلونی ما شئتم، فیقولون: ربنا حاجتنا إلیک ان تغفر لصوّام رجب، فیقول اللّه تبارک و تعالی: قد فعلت ذلک. ثم قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله: ما من أحد صام یوم الخمیس أوّل خمیس من رجب ثم یصلّی بین العشاء و العتمه اثنتی عشره رکعه، یفصل بین کلّ رکعتین بتسلیمه……. ثم قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله: و الذی نفسی بیده لا یصلّی عبد أو أمه هذه الصلاه إلّا غفر اللّه له جمیع ذنوبه، و لو کانت ذنوبه مثل زبد البحر و عدد الرّمل و وزن الجبال و عدد اوراق الأشجار، و یشفع یوم القیامه فی سبعمائه من أهل بیته ممّن قد استوجب النار” (اقبال الأعمال،ج۲،ص۱۵۳(
Kرسول خدا (ص) فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید. زیرا شبی است که فرشتگان آن را «لیله الرغائب» می نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته ای در آسمان ها و زمین نمی ماند مگر این که در کعبه و اطراف آن جمع می شوند. و خداوند ناگهان بر آنان وارد شده و می فرماید: ای فرشتگانم هر چه می خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان عرض می کنند: حاجت ما این است که از روزه داران رجب درگذری. خداوند می فرماید: این کار را انجام دادم.
سپس رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمودند: کسی که روز پنجشنبه اول رجب را روزه گرفته و سپس بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز بجا آورده هر دو رکعت به یک سلام و … سپس رسول خدا فرمودند: قسم به کسی که جانم در دست اوست، هیچ مرد وزنی این نماز را بجا نمی آورد، مگر این که خداوند گناهان او را می بخشد حتی اگر گناهان او مثل کف روی دریا و به عدد شنها و به وزن کوهها و به عدد برگهای درختان باشد، و روز قیامت هفتصد نفر از خویشان خود را که همگی سزاوار آتش باشند شفاعت می کند.L
برخی برای متن حدیث دو اشکال عمده ذکر کرده اند:
اشکال اول به این بخش از حدیث (و یطّلع اللّه علیهم اطلاعه فیقول لهم…”و خداوند ناگهان در بین ان ها حاضر شده و می فرماید...) وارد شده است چرا که این تعابیر، تصوری مادی گونه از خداوند را در اذهان ایجاد می کند گوییا ملائکه مانند انسان ها در اطراف کعبه جمع شده باشند و خداوند ناگهان از بیشنان سر در می آورد و با آنها گفتگو می کند.
به نظر می آید که این ایراد چندان مقبول نباشد چرا که در قرآن هم موارد متعددی داریم که چنین تعابیری به کار برده شده است مثلا در جریان خلقت آدم داریم: (اذ قال ربک للملائکه.. . قالوا اتجعل فیها من یفسد فیها) اگر قرار بر برداشت مادی باشد در این آیه هم چنین تصور می شود که خداوند مانند پادشاهی که بر تخت نشسته و ملائکه در حضور او حاضر شده اند با آن ها سخن می گوید و خبر از قرار دادن خلیفه الله در روی زمین می دهد و یا در جای دیگر داریم که : (و جاء ربک و الملائکه صفا صفا) که معنای این عبارت به حسب ظاهر این گونه است که خداوند و ملائکه در صفوفی می آیند . در حالی که مفسرین مراد از آمدن خداوند را آمدن امر الهی می دانند یعنی جاء امر ربک ...
پس این اشکال بر متن حدیث نمی تواند اشکال مقبولی باشد.
اما اشکال دومی که ذکر شده است آن بخش از حدیث است که به بخشش گناهان اشاره دارد که :
هیچ مرد وزنی این نماز را بجا نمی آورد، مگر این که خداوند گناهان او را می بخشد حتی اگر گناهان او مثل کف روی دریا و به عدد شنها و به وزن کوهها و به عدد برگهای درختان باشد، و روز قیامت هفتصد نفر از خویشان خود را که همگی سزاوار آتش باشند شفاعت می کند.
از نظر اشکال کنندگان، این مقدار ثواب و آثار را برای اعمال این شب، غلو گونه است که با آموزه های قرآنی و روایی در باب ایمان و عمل صالح و توبه و مغفرت و.. . منافات دارد.
اما این اشکال چندان نمی تواند مورد قبول باشد چون در موارد متعددی، اعمالی ذکر شده اند که دارای خیرات و برکات گسترده ای هستند. و این به حسب زمان و مکان عمل و ه
مچنین محتوای عمل یا روح عمل است. بنابراین آثار اعمال شب لیله الرغائب را که در حدیث بدان اشاره شده است نمی توان دور از انتظار دانست. پس تنها اشکالی که بر این حدیث است ضعف سندی آن است
در مجموع می توان چنین نتیجه گیری کرد که شب لیله الرغائب و اعمالی که برای آن ذکر شده، سند معتبری ندارد. و در صورتی که کسی بخواهد به این اعمال بپردازد می تواند به قصد رجا این اعمال و عبادات را انجام دهد. گرچه ماه رجب به خودی خود دارای فضیلت است و انسان هر عملی را در این ماه مبارک انجام دهد از آثار مضاعفی برخوردار است. از طرفی شب جمعه نیز دارای فضیلت است و به عبادت در این شب سفارش شده است. و تلقیق شب جمعه با ماه رجب، فضیلت شبهای جمعه ماه رجب را دو چندان می کند
1_1228202700.mp3
16.08M
🎧 #صلوات_ضراب_اصفهانی
مرحوم سیدبنطاووس(رحمةاللهعلیه) میگوید:
اگر از هر عملی، در #عصر #جمعه غافل شدی...
از صلوات ابوالحسن ضراب اصفهانی غافل نشو!
چرا که در این دعا سری است که خدا ما را از آن
آگاه کرده است.
🎤 مهدی نجفی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
امشب که زمین و آسمان می گرید
از بهر غريب سامرا می گرید
جا دارد اگر كه شیعه خون گریه کند
چون مهدی صاحب الزمان می گرید
🏴شهادت جانسوز امام هادی(ع) محضر امام زمان (عج) و شیعیان تسلیت باد
#آجرک_الله_یا_صاحب_الزمان
کانال ظهور نزدیک است۳۱۳ 👇
@zohornazdikast313
19.27M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
دلتنگ سامرا
ویژه #شهادت_امام_هادی (ع)
👤محمد حسین #پویانفر
کانال ظهور نزدیک است ۳۱۳👇
@zohornazdikast313
#امام_هادی #مرثیه_امام_هادی
@shere_aeini
«هادی اگر تویی که کسی گم نمی شود»
.
ای آنکه هستی ام شده ای از قدیم ها
ای عاشقِ تو حضرتِ عبدالعظیم ها
با گَرد و خاکِ صحنِ تو ادغام شد گِلَم
ویران شده چُنان حرمَت بارها دلم
تاریکیِ جهانِ مرا نورِ مُطلقی
ای جان فدایِ رویِ تو یا ایها النقی
در گوشه گوشه ی همه عالَم نوشته اند
بنگَر که در متونِ کُهن هم نوشته اند :
ازبس که سبکِ بَخشش و لطفَش جوادی است
گاهی توکلِ مُتوکِل به هادی است
بی شک همیشه بخششِ تو عاری از چِراست
ثروت همیشه نزدِ گدایانِ سامراست
ای خاکِ پات سُرمه ی چشمِ امیرها
سَر می نهند پای قدومِ تو شیرها
بعد از تو بس که دل به تو حسِ نیاز کرد
(( صوفی نهاد دام و سَرِ حُقه باز کرد ))
یک عده با تو گرچه کمی هم قبیله اند
در پُشتِ دین و اسمِ شما غرقِ حیله اند
بیزارم از تمامیِ ارباب های شهر
دلخسته ام ز جعفرِ کذاب های شهر
با سیبِ سرخِ حیله همه ناتوان شدیم
ننگا به ما که آدمکِ این و آن شدیم
از بس که خیری از همه عالم ندیده است
این جامعه به جامعه خواندن رسیده است
آقا ؛ پدر بزرگِ گُلِ آخرین تویی
یعنی برای خواندنِ او بهترین تویی
تا از قفس تمامِ جهان را رها کنی
باید خودت برای ظهورش دعا کنی
با یک دعای خود غم ما را مَحار کن
با یک دعای خود دلِ ما را بهار کن
بی تو بهار قسمتِ مردم نمی شود
هادی اگر تویی که کسی گُم نمی شود
هادی شدی که بر همگان سَر شویم ما
هادی شدی که از همه برتر شویم ما
هادی شدی که جَلدِ غمِ سامرا شویم
هادی شدی شما که کبوتر شویم ما
گمراه شد هرآنکه از این طایفه جداست
هادی شدی که پیروِ حیدر شویم ما
هادی شدی که فاتحِ دلها شوی و بعد
از عاشقانِ فاتحِ خیبر شویم ما
هرکس غلامِ خانِ شما شد امیر شد
هادی شدی که خود همه دلبر شویم ما
هادی شدی که در همه ی کوچه های شهر
از بانیانِ روضه ی مادر شویم ما
زخمِ زبان زدن به تو جور است دائماً
وقتی که هم علی شده ای هم ابالحسن
آه ای امامِ شاعرِ ما شاعران سلام
ای چارمینِ علی! گُلِ حیدر نشان سلام
ای نامِ دلبرانه ی تو ذکرِ نابِ ما
یک قطره از غدیریه ات شد شرابِ ما
گفتم شراب و ذهنِ من انگار پَر کشید
هی جرعه جرعه روضه ی سَر بسته سَرکشید
دنیای شعر وشاعری ام بی شراب باد
بَزمِ شرابِ دفترِ شعرم خراب باد
شعرم به سَر رسید و به پای تو اشک ریخت
وقتِ گریز شد به کجا میتوان گریخت؟
دندان گرفته ام به جگر! روضه خوان بَس است
تنها برای کشتنِ ما خیزران بس است
ای کشته ی حسادت دنیا حسین جان
ای تشنه ی مُقطَع الاعضا حسین جان...
🔸شاعر:
#محسن_کاویانی
_______________________________
🔹اشعار ناب آئینے🔹
@shere_aeini
#امام_هادی #مرثیه_امام_هادی
@shere_aeini
خورشید سامرا و کریم جهان تویی
ما را بده پناه، که کهف امان تویی
هادی تویی در این شب ظلمت، به داد رس
گمگشتهایم و مشعلۀ کاروان تویی
کاخ ستم به لرزه فکندی به حرف حق
حقا که جان عدلی و حق را زبان تویی
مستی ربودی از سر بزم شراب، لیک
مستیفزای جان و دل عاشقان تویی
جَدّت امام هشتم و سلطان دین رضاست
جَدِّ امام عصر و ولی زمان تویی
با «جامعه کبیره» سلامم شنیدنیست
مهمان هر امام شوم، میزبان تویی
🔸شاعر:
#محمد_مهدی_سیار
_______________________________
🔹اشعار ناب آئینے🔹
@shere_aeini
#امام_هادی #مرثیه_امام_هادی
@shere_aeini
سامرا، امشب مدینه میشود مهمان تو
آسمانها اشک میبارند بر دامان تو
شمع روشن میکند چشم ستاره تا سحر
با گلاب اشک، میشوید تن سوزان تو
ای حصار آفتاب، ای آسمان در قفس
یوسفت را میبرند از گوشۀ زندان تو
گریه کن، خواندند در بزم خدا شعر شراب
گریه کن، آتش گرفته سینۀ قرآن تو
چاک زن پیراهن صبرت، مگر روشن شود
در غبار چشمها، آیینۀ پنهان تو
دست و پایت سرد شد اما سراپای تو سوخت
رو به سمت قبله کن، پرواز کرده جان تو
🔸شاعر:
#میثم_مومنی_نژاد
_______________________________
🔹اشعار ناب آئینے🔹
@shere_aeini