📌 غدیر ، ولایت ، عشق
🔹عید غدیر خم، عید ولایت است و ولایت یکی از مفاهیم پرتکرار و مرکزی قرآن کریم و مکتب اسلام است. بزرگداشت عید غدیر، نشانهای است برای بازخوانی مفهوم ولایت و نقش آن در زندگی انسان. انسان امروز، بیش از هر زمانی به بازخوانی و بازاندیشی در مفهوم ولایت نیازمند است چرا رمز خروج انسان معاصر از فروبستهای فکری و فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تنها و تنها در ظهور حداکثری ولایت در همهی ساحتهای حیات انسانی است.
🔸 در فرهنگ قرآنی، ولایت یک رابطهی دوسویه است که سویه آن عشق است و دلدادگی و سویه دیگر آن امامت است و راهبری. بر این اساس ولایت معرف حقیقت انسان است. امام خمینی(ره) در کتاب چهل حدیث انسان را موجود عاشق معرفی میکند که در سرشت و فطرت او عشق به کمال و تنفر از نقص و محدودیت نهادینه شده است. همین ویژگی، اساس جوهر و ذات انسان را تشکیل میدهد، همهی قوا و امکانات انسان، در نسبت با فطرت عشق معنا و فعال میشود.
عاشق شو ار نه روزی کار جهان سراید
ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی
عشق انسان را به فکر وا میدارد و ربط وجودی انسان را با هستی عیان میسازد:
ای دل مباس یک دم خالی ز عشق و مستی
وان گه برو که رستی از نیستی و هستی
🔹 مکتب اهلبیت (علیهم السلام) مکتب عشق و محبت است و معنای ولایت، ظهور و جریان این عشق متعالی و محبت ویژه در همهی روابط و ساحتها و لایههای حیاتی انسان است. بدین جهت، انسان ولایی انسانی است که عشق را در زندگی خود جاری و ساری میکند.
🔸 عشق ولایی، ظهورات مختلفی دارد:
✔️عشق به خود
چنانکه خداوند متعال فرمود: (علیکم انفسکم) و امیر المومنین فرمود: (خدا رحمت کند کسی که قدر و ارزش خود را بشناسد)
✔️ عشق به خانواده
در قرآن آمده است: (مراقب خود و خانواده خود از آتش باشید)
✔️ عشق به وطن و جامعه اسلامی؛
شهدا چه زیبا این عشق را به ما آموختند.
✔️ عشق به انسانیت و همهی ارزشهای متعالی و فضايل انسانی؛
✔️و در راس همهی اینها، عشق به خداوند متعال و کمال مطلق و زیبایی بینهایت است که هویتساز است و به انسان و همهی ظهورات او نظم میبخشد.
عشقی که در انبیای الهی و اولیای معصومین(علیهم السلام) تجلی تام یافته است و آنها را جاودانههای تاریخ و محورهای حیات بشری کرده است و امروز نیز میتواند الهام بخش انسان معاصر برای خروج از فروبستهای عصر ماشین و نهیلیسم باشد:
سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی
عشق محمد بس است و آل محمد.
✍ سید مهدی موسوی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 غدیر ، ولایت ، جامعه
🔸 غدیر یک واقعه تاریخی در زمان گذشته نیست که یادبود آن صرفا جنبهی تشریفاتی داشته باشد. بلکه همهی اعیاد و مناسبتهای دینی، بخشی از شخصیت امروزین ما و سازندهی هویت ما در نسبت با جوامع دیگر است. چرا که غدیر، ناظر به ابعاد فطری و ثابت انسان است و طرحی ویژه برای جامعهپردازی و تمدن سازی است و هیچگاه کهنه نمیشود چرا که پیام غدیر جاودانه و ماندگار است.
🔹 در اعصار نخستین اسلامی دو تفکر اصلی نسبت به جامعه وجود داشت و هر کدام طرحی را برای فهم اجتماعی و جامعهپردازی عرضه کردهاند.
✔️طرح اول
در این طرح، ایجاد اجتماع انسانی، محصول #عصبیت قبیلهگی و پیوند خونی است. از این رو، راهبر و مدیر جامعه، کسی است که از قدرت طایفهای و اقتدار ریشسفیدی ب خوردارند باشد و دیگران هم ملزم به اطاعت هستند. در این طرح حکم و حکومت متعلق به کسی است که غلبه و قدرت داشته باشد (الحکم لمن غلب).
طرح دوم:
اجتماع انسانی در گرو محبت و همدلی است که نتیجه آیین و ملت واحد است که موجب هم فکری و اشتراک در آرمانها و ارزشها میشود. در این طرح، سطوح مختلفی از ولایت برقرار است:
۱. ولایت به معنای دوستی و محبت میان اعضای جامعه که موجب پیوستگی و همدلی و اعتماد متقابل می شود.
۲. ولایت به معنای رویگردانی از غیر و مرزبندی با بیگانگان و دشمنان.
۳. اگر دو لایه پیشین ولایت در جامعهای ایجاد شد لایه دیگر آن که امامت و راهبری جامعه است تحقق پیدا میکند.
🔸ولی همچون قلب، به همهی اعضا و عناصر جامعه خونرسانی میکند و آنها را زنده و پر جنب و جوش نگه میدارد. رسالت مهم ولی جامعه آگاه بخشی مردم و رشد عقلانیت اجتماعی است تا خود مردم حرکت کنند و مسئولیت تحقق قسط و عدالت را بر عهده گیرند.
پس یکی از مهمترین پیامهای غدیر ، ارائهی طرحواره جامعه سازی بر پایه محبت و عشق، عقلانیت، اعتماد و هدایت است.
🔸 یکی دیگر از پیامهای غدیر، تمدن سازی و حضور فعال در جبهه بینالمللی است. غدیر تحقق عدالت، آزادی و حکمت در همهی ساحتهای حیات انسانی است. طرح غدیر متعلق به همهی بشریت است و میتواند بزرگترین مشکلات انسان معاصر را که بحران معنا در جامعه و سیاست است درمان کند.
🔹 ما شیعیان باید به این نکته توجه کنیم که غدیر نه تنها میتواند محور وحدت اسلامی است بلکه میتواند طرح آینده بشریت باشد و زمینهساز تحقق جامعه مهدوی و حیات طیبه باشد.
✍ سید مهدی موسوی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 توحید اجتماعی در کتاب تنبیه الامه مرحوم نائینی
استاد شهید مطهری:
🔹انصاف اين است که تفسير دقيق از توحيد عملي، اجتماعي و سياسي اسلام را هيچ کس به خوبي علامه بزرگ و مجتهد سترگ مرحوم ميرزا محمدحسين نائيني (قدّس سرّه) توأم با استدلالها و استشهادهاي متقن از قرآن و نهجالبلاغهدر کتاب ذيقيمت تنبيه الامّة و تنزيه الملّةبيان نکرده است. آنچه امثال کواکبي ميخواهند، مرحوم نائيني به خوبي در آن کتاب از نظر مدارک اسلامي به اثبات رسانيده است.
🔸ولي افسوس که جوّ عوامزده محيط ما کاري کرد که آن مرحوم پس از نشر آن کتاب يکباره مهر سکوت بر لب زد و دم فرو بست.
منبع: نهضتهای اسلامي در صد سال اخیر
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌مسأله حق فرد و حق جامعه
استاد شهید مطهری:
از آن جمله مسائلي که در ايدئولوژي اسلامي بايد طرح و شناخته شود اين است که آيا حق فرد مقدم است يا حق جامعه؟ سابقه اين بحث در اروپا نيز تحت عنوان «آزادي فرد و قدرت دولت» مطرح بوده و قابل بحث است. در اينجا آيه کريمه «ألنَّبِي أوْلي بِالْمُؤْمِنينَ مِنْ أنْفُسِهِمْ»که ريشه اين مطلب است بايد بحث شود و به طورکلي باب تزاحم و اهم و مهم بايد بررسي شود. در همين جا قاعده لاضرر و لاضرار مورد توجه واقع شود. مسأله حق وضع ماليات، حق تخريب خانهها براي خيابانها، حق ملي کردن بعضي صنايع، حق عمومي کردن برخي سرمايهها و امثال اينها بحث شود. در همين جا مسأله احتکار و حق حاکم درباره محتکر و اينکه آيا مورد احتکار خاص است يا عام، بايد بحث شود (رجوع شود به کتاب (تنبيه الامة) مرحوم نائيني و مقاله «حکومت و زعامت» علامه طباطبايي).
مسأله تقدم حق عموم بر حق فرد، ضمناً مسأله عدالت را و اينکه آيا اين کار ظلم است يا نه پيش ميکشد. در اينجا بايد به مفاهيم سه گانه عدالت که در (عدل الهي) توضيح دادهايم توجه کنيم و بيان کنيم که در اينجا تنها عدالت به مفهوم توازن حکم نکرده است بلکه عدالت به مفهوم اعطاء به مستحق نيز چنين حکم ميکند، يعني در اينجا خود جامعه ذي حق است.
منبع: یادداشتها ج۱ ص۴۶۳
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌راز و رمز تحرک و انعطاف در قوانين اسلامي
استاد شهید مطهری:
مطلب ديگري که بايد روشن شود اين است که مفکران اسلامي عقيده دارند که در دين اسلام راز و رمزي وجود دارد که به اين دين خاصيت انطباق با ترقيات زمان بخشيده است؛ عقيده دارند که اين دين با پيشرفتهاي زمان و توسعه فرهنگ و تغييرات حاصله از توسعه هماهنگ است. اکنون بايد ببينيم آن راز و رمز چيست و به عبارت ديگر آن «پيچ و لولايي» که در ساختمان اين دين به کار رفته و به آن خاصيت تحرک بخشيده که بدون آنکه نيازي به کنار گذاشتن يکي از دستورها باشد ميتواند با اوضاع متغير ناشي از توسعه علم و فرهنگ هماهنگي کند و هيچ گونه تصادمي ميان آنها رخ ندهد، چيست؟ اين مطلبي است که در اين مقاله بايد روشن شود.
بعضي از خوانندگان توجه دارند و خودم بيش از همه متوجه هستم که اين مطلب جنبه فني و تخصصي دارد و تنها در محيط اهل تخصص بايد طرح شود. اما نظر به اينکه در ميان پرسش کنندگان و علاقه مندان فراوان اين مسأله- که همواره با آنها مواجه هستيم- افراد بدبين زيادند و باور نميکنند که چنين خاصيتي در اسلام وجود داشته باشد، ما تا حدودي که بدبينان را از بدبيني خارج کنيم و براي ديگران نمونهاي به دست دهيم وارد مطلب ميشويم.
خوانندگان محترم براي اينکه بدانند اين گونه بحثها از نظر دورانديش علماي اسلام دور نمانده، ميتوانند به کتاب بسيار نفيس تنبيه الامة تأليف مرحوم آية اللَّه نائيني (اعلي اللَّه مقامه) و به مقاله گرانبهاي «ولايت و زعامت» به قلم استاد و علامه بزرگ معاصر آقاي طباطبايي (مدّ ظلّه) که در کتاب مرجعيت و روحانيت چاپ شده است و هر دو کتاب به زبان فارسي است مراجعه نمايند.
(نظام حقوق زن در اسلام ص۲۰۲)
🔹اختيارات حاکم
علاوه بر آنچه گفته شد يک سلسله «پيچ و لولا» هاي ديگر نيز در ساختمان دين مقدس اسلام به کار رفته است که به اين دين خاصيت ابديت و خاتميت بخشيده است.
مرحوم آية اللَّه نائيني و حضرت علامه طباطبايي در اين جهت بيشتر بر روي اختياراتي که اسلام به حکومت صالحه اسلامي تفويض کرده است تکيه کردهاند.
(نظام حقوق زن در اسلام ص۲۰۸)
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
💢 هوشمندی فیلسوفان انقلاب اسلامی در شناسایی عقبه فکری دشمن
ببینید، یک روز در این کشور ــ... صحبتِ پنجاه شصت سال قبل است ــ تودهایها فعّالیّت میکردند؛ فعّالیّت تبلیغی و غیره. ظاهر مطلب این بود که این یک جوانِ تودهای است، به منِ جوانِ آخوند یا غیرآخوند رسیده و مثلاً میخواهد حرف خودش را بر ذهن من غالب کند؛ این ظاهر قضیّه بود، امّا باطن قضیّه این نبود.
باطن قضیّه این بود که حزب توده اساساً متّکی بود به یک دستگاه فکری و سیاسیِ گستردهای به نام «شوروی»؛ تودهایها اصلاً از آنجا تغذیه می شدند، ارتزاق مادّی و فکری میکردند؛ با منبع مارکسیسم مواجهید.
لذا اینجا دانشمندان هوشمند آن روز ما، مثل مرحوم علّامه #طباطبایی نرفتند سراغ اینکه جواب اینها (جوان تودهای) را بدهند، جواب مارکسیسم [را دادند]؛ این [کتاب] «روش رئالیسم» جواب مبانی فکری مارکسیستی است؛ مبنای فکری نقطه مقابل را پیدا کنند، آن را هدف قرار بدهند.
بسیاری از کارهای مرحوم شهید #مطهری از این قبیل است؛ یعنی صحنه را بشناسیم، بدانیم چه کسی با ما طرف است.
بیانات رهبری در دیدار طلاب؛ ۱۴۰۲/۴/۲۱
#نظام_اندیشه_اسلامی
#نفوذ_فکری_غرب
#نقد_فلسفه_غرب
#علوم_انسانی_اسلامی
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
هدایت شده از حمید پارسانیا
🚩 نقش عاشورا در علم و عمل اجتماعی شیعیان
💠 واقعه عاشورا به عنوان عنصری محوری در فرهنگ، تاریخ و دانش اسلامی است که در علم و عمل اجتماعی شیعیان انعکاس یافته و تاثیرگذار است. اولین لایه این تأثیرگذاری که عمیقترین سطح آن نیز هست، آن بخش از تحلیلهایی است که نسبت به عاشورا در احادیث وجود دارد و در بخشی از معارف و دانشهای شیعیان بازتاب آن یافته است.
❇️ بر این مبنا عاشورا به صورت واقعهای الهی دیده میشود که از آدم تا خاتم وجود داشته و تا روز قیامت نقش آفرینی خواهد کرد. در چنین رویکردی، عاشورا ناظر به یک واقعه در مقطعی تاریخی و موقعیتی نیست، بلکه اتفاقی است که رخ داده، تمام نشده و ازلی و ابدی است. بر این اساس، عاشورا به حسبِ ظاهری در مقطعی از زمان به وقوع پیوسته ولی به لحاظِ حقیقتِ آن، سرمدی و جاویدان بوده و با همه عالم و اهل عالم گره خورده است.
✴️ از این منظر، هیچ یک از کنشگرانِ واقعه عاشورا از این مسأله مستثنی نیستند و این موضوع محدود به امام حسین علیه السلام یا اصحاب ایشان نیست و حتی کسانی که در جبهه مقابل امام نیز قرار گرفتهاند، مشمول این حکم میشوند. از این رو است که بر اساس آیات، احادیث و روایات، واقعه عاشورا با فطرت الهی پیوند می خورد و در واقع، عهد و پیمانی است که خداوند با همه بندگانش بسته است.
🌀 در حادثه عاشورا همه بر شاکله وجودی خود عمل میکنند. ظاهر و باطن جدا نیست، حقیقت فرد ظاهر شده و تعین یافته است. باطن عرفانی و فلسفی این واقعه، جدای از رفتار اجتماعی و سیاسی شیعیان نیست و درعمل و حیات آنان نیز قابل پیگیری و تسری است و در علم اجتماعی شیعیان تاثیرگذار بوده است و در چند سطح و لایه درس متناظر با خود را دارد.
♻️ درسی که از واقعه عاشورا می توان گرفت کاملا سیاسی و اجتماعی است و از طرف دیگر با حقیقت و معنویت عالم نیز پیوند می خورد و به همین تناسب در شاکله و شخصیت شیعیان، به لحاظ نظری، فکری و رفتاری اثرگذار و متجلی است و تمسک به آن، بخشی از هویت تشیع را شکل می دهد.
♦️در کنار جلوه و تجسم عاشورا در هویت شیعی، انعکاس و بازتاب تفکر عاشورایی را در عملکرد و کنش سیاسی شیعیان نیز می توان ردگیری کرد. واقعیت این است که مقاومتهای سیاسی شیعیان در طول تاریخ همواره ملهم از حرکت امام حسین(ع) و واقعه عاشورا بوده است و یکی از شواهد این مدعا، حرکت مردم در پیروزی انقلاب اسلامی است که یکی از پایههای اساسی این حرکت سیاسی، مراسم و مناسک دهه محرم و واقعه عاشورا بوده است و حتی خود حضرت امام خمینی(ره) در حرکت سیاسی خود که مبارزه با ظلم و استبداد بود از حضرت امام حسین(ع) و واقعه عاشورا ملهم بود و این نگاه و نگرش را به بدنه جامعه هم تزریق می کردند.
🔻به طور کلی تشیع هر جای تاریخ که کوشیده در برابر ظلم و استبداد زمانه اش بایستد به امام حسین(ع) و حرکت ایشان اقتدا کرده است.
#نکته
1️⃣ تبیین واقعه عاشورا؛ از این منظر این حادثه مشیتی الهی و رسالتی عظیم بر دوش امام حسین بوده و صحرای کربلا ظرفِ تحقق این وظیفه الهی است.
2️⃣ توصیف واقعه عاشورا؛ در اینجا در توصیفِ چگونگی زیست و رفتار امام، عملِ امام خالصانهترین عمل نسبت به خداوند سبحان و تعالی و عین وجه الله و عمیق ترین مرتبه توحید و اوج شیفتگی جمال الهی قلمداد میشود.
3️⃣ تجویز واقعه عاشورا؛ در این سطح، به پیامدهای نهضت عاشورا پرداخته شده و امام چون اسوهای تصور میشود که برای تمامی انسانها در همه اعصار آموزندهاند. در این ساحت، تاثیر عاشورا بر فقه اجتماعی شیعی، نحوه تعامل شیعیان با قدرتهای موجود و عمل و رفتار شیعیان در ادوار تاریخ مورد توجه قرار میگیرد.
🎙استاد پارسانیا
🆔@parsania_net
📌مقتضیات زمان یا نیازهای زمان
استاد شهید مطهری:
من از اين کلمه «مقتضيات» خيلي خوشم نميآيد. بايد بگوييم «نيازهاي زمان»، چون مقتضيات ممکن است با هواهاي نفساني يا با پسند زمان اشتباه شود. ما طرفدار انطباق اسلام با پسند زمان نيستيم، پسند زمان بايد خودش را با اسلام منطبق کند. ولي طرفدار انطباق اسلام با نيازمنديهاي واقعي زمان هستيم، يعني خود اسلام طرفدار اين مطلب است.
منبع: اسلام و نیازهای زمان
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔺مرثیهخوانی رهبرانقلاب به زبان ترکی درباره سيدالشهدا (ع) در اردبیل
📌 پیچ تاریخی و موقف ما
پیچ تاریخی همهی جهان را دچار دگرگونی و آشوب میکند، وضعیت امروز ما برآمده از موقف ما در این پیچ تاریخی و وضعیت جهانی است.
مهم این است که این وضعیت را درست بفهمیم و از آثار و تبعات بنیانبرافکن آن به درستی پرسش کنیم.
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
📌 پرسش از پیچ تاریخی
سلام علیکم
یک سوال..... 👇
این پیچ تاریخی که حضرت آقا ازش بارها صحبت کردن در کلام حضرت آقا بیشتر به عنوان یک فرصت و نقطه قوت برای ج.ا.ا مطرح شده؛ چرا شما انقدر نگاه منفی و مخرب به این پیچ تاریخی دارید؟
♦️پاسخ:
سلام علیکم
فرصت بودن این پیچ تاریخی در گرو فهم و پرسش از آن و دقت در ماهیت و جوانب مختلف آن است. این پیچ تاریخی همهی عالم انسانی را در دگرگون کرده و همهی جهان را درگیر ساخته است.
پرسش کردن و فهم کردن آن امر منفی نیست. طریقی برای شناخت فرصتها و بهرمندی از آنها برای رقم زدن آینده است.
با نگاههای بسیط و ساده نمیتوان از این فرصت تاریخی استفاده کرد. بلکه به ذهنهای نقاد و چشمهای تیز بین و جهادگران مجاهد در عرصه حکمت و فرهنگ نیاز است تا همچون متفکران اصیل انقلاب اسلامی طی طریق کنند و در عرصههای جهانی بدرخشند.
این طلب پرسش و فهم را حضرت آقا بارها و بارها از نسل جوان و حوزویان داشتهاند. آخرین بار هم در دیدار حوزویان ۱۴۰۲.
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121