🔷مستند دکترین شوک (۲۰۰۹)
ساخته مایکل وینترباتم بر اساس کتاب دکترین شوک
این مستند ۸۰ دقیقهای را میتوانید با زیرنویس فارسی از این آدرس تماشا کنید:
📺 aparat.com/v/e21lym3
#در_رسانه
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
حکمران
هنر آمریکا در ماجرای سقوط بشار اسد چه بود؟ به روایت دکتر حسین صمصامی نماینده مجلس تلویزیون اینترنتی
🔷 هنر آمریکا در ماجرای سقوط بشار اسد چه بود؟
به روایت دکتر حسین صمصامی (نماینده تهران)
خلاصهای از این برنامه تقدیم شما مخاطبان گرامی حکمران میشود
1️⃣ وضعیت سوریه و دلایل فروپاشی:
سوریه نمونهای از تأثیرات مخرب تحریمهای اقتصادی و سیاستهای نادرست است. از عوامل کلیدی سقوط سوریه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تحریمهای شدید:
کاهش ارزش پول ملی سوریه از ۶۰ لیر به ۱۳۵۷۸ لیر طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۴ (۷۷برابر کاهش).
- سیاستهای نادرست اقتصادی:
خصوصیسازی غیرشفاف، آزادسازی یارانهها، و تلاش برای یکسانسازی نرخ ارز، که باعث افزایش هزینههای زندگی و جدایی مردم از دولت شد.
- فقر و نارضایتی:
سیاستهای اقتصادی و تحریمها مردم را دچار فشار معیشتی کرد و ارتش و مردم را از حمایت از دولت بازداشت.
2️⃣ مقایسه با ایران:
دکتر صمصامی معتقد است که برخی از سیاستهای اقتصادی ایران شباهت زیادی به مسیری دارد که سوریه پیمود:
- کاهش ارزش پول ملی:
در ایران، ارزش دلار از ۱۰۰۰ تومان در سال ۱۳۹۳ به ۷۴۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته (۷۴ برابر).
- سیاستهای ارزی ناکارآمد:
تلاش برای یکسانسازی نرخ ارز و افزایش نرخ نیمایی (از ۴۰۰۰۰ تومان به ۵۵۰۰۰ تومان) که باعث رشد تورم و نارضایتی شده است.
- فشار بر معیشت مردم:
دولت بودجهای تورمی ارائه داده که افزایش قیمت کالاهای اساسی را به همراه دارد و از طبقات ضعیف حمایت نمیکند.
3️⃣ سیاستهای بودجهای و نقدها:
بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده با افزایش نرخ ارز (۵۵۰۰۰ تومان) همراه است که:
- تورمزا است:
افزایش قیمت کالاهای اساسی، انرژی و سایر نهادههای تولیدی.
- تشدید شکاف طبقاتی:
منافع بودجه به نفع اقلیت ثروتمند و به ضرر اکثریت جامعه است.
- کاهش قدرت خرید مردم:
تورم ناشی از افزایش نرخ ارز، معیشت مردم را تحت فشار بیشتری قرار میدهد.
4️⃣ هنر تحریم و نقش آمریکا:
تحریمهای اقتصادی آمریکا با هدف جدایی مردم از حاکمیت طراحی شده است. تجربه سوریه نشان میدهد که کاهش ارزش پول ملی و ایجاد فشار اقتصادی، مردم را به سمت اعتراض و رویگردانی از حکومت سوق میدهد.
دکتر صمصامی معتقد است سیاستهای فعلی ایران به نوعی در راستای همان اهداف تحریمهاست.
5️⃣ پیشنهادات و نگرانیها:
- لزوم اصلاح سیاستهای اقتصادی:
کاهش تورم، تثبیت نرخ ارز، و جلوگیری از سیاستهای اشتباه در خصوصیسازی.
- اهمیت سرمایه اجتماعی:
حفظ حمایت مردم از حکومت با جلوگیری از افزایش فشار اقتصادی.
- ضرورت استفاده از ظرفیتهای داخلی:
کاهش وابستگی به خارج و بهبود مدیریت منابع.
6️⃣ نتیجهگیری:
اگر چه ایران نسبت به سوریه منابع و ساختار قویتری دارد، اما سیاستهای اقتصادی و تحریمها میتوانند خطراتی مشابه ایجاد کنند. تحلیلگر بر اهمیت اصلاح سیاستها، حفظ سرمایه اجتماعی، و مدیریت کارآمد تأکید دارد تا از مسیر سوریه دوری شود.
#یادداشت
#برنامههای_حکمران
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🔷معرفی کتاب «اعترافات یک جنایتکار اقتصادی»
🔸کتابی نیمهزندگینامهای از جان پرکینز، اقتصاددان و مقالهنویس آمریکایی است که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد. این کتاب روایت تجربیات پرکینز از دوران کاریاش را ارائه میدهد و به شدت سیاستهای اقتصادی ایالات متحده و نفوذ آن بر کشورهای توسعهنیافته را نقد میکند.
🔸مفهوم «جنایتکار اقتصادی»
پرکینز، نقش جنایتکار اقتصادی را اینگونه توصیف میکند:
مهاجمان اقتصادی متخصصانی هستند که با استفاده از تاکتیکهایی نظیر گزارشهای مالی جعلی، انتخابات تقلبی، رشوه، اخاذی، روابط غیراخلاقی و حتی قتل، کشورهای هدف را به بدهیهای عظیم میکشانند. هدف این است که پول سازمانهایی مانند «بانک جهانی» و «آژانس توسعه جهانی ایالات متحده» به جیب شرکتهای بزرگ و خانوادههای ثروتمند منتقل شود.
🔸موضوع کتاب
پرکینز ادعا میکند که استخدام او توسط آژانس امنیت ملی آمریکا هماهنگ شده و پس از آن توسط یکی از مدیران شرکت، بهعنوان یک "جنایتکار اقتصادی" آموزش دیده است. نقش او این بود که رهبران کشورهای توسعهنیافته را متقاعد کند وامهای کلانی برای پروژههای بزرگ مهندسی و ساختمانی دریافت کنند. این پروژهها معمولاً توسط شرکتهای آمریکایی اجرا میشدند و هدف اصلی، ایجاد نفوذ سیاسی برای ایالات متحده و دسترسی شرکتهای آمریکایی به منابع طبیعی این کشورها بود. این فرآیند، کشورهای وامگیرنده را در چرخهای از بدهی و وابستگی به آمریکا گرفتار میکرد.
🔸انتقادها و موفقیت کتاب
این کتاب با موفقیت تجاری روبرو شد اما ادعاهای پرکینز با تردیدهایی از سوی منتقدان و همکاران سابقش مواجه شد. برخی او را نظریهپرداز توطئه نامیدند و به کمبود اسناد و مدارک معتبر در پشتیبانی از ادعاهایش اشاره کردند.
🔸نقد سیاستهای اقتصادی آمریکا
پرکینز معتقد است که سیاست خارجی آمریکا، تحت تأثیر یک سیستم شرکتسالار و طمعمحور، به امپراتوریسازی جهانی مشغول است. او بیان میکند که رشد اقتصادی که توسط این سیستم تحمیل میشود، اغلب تنها به نفع نخبگان و شرکتهای بزرگ است و به فقرا آسیب میرساند. بهعنوان مثال، او به بهرهبرداری از نیروی کار ارزان و تخریب محیطزیست توسط شرکتهای نفتی اشاره میکند.
🔸پیام کتاب
پرکینز از مخاطبان میخواهد به سیستمهای اقتصادی که نابرابری و وابستگی را در جهان گسترش میدهند، توجه کنند. او معتقد است که این سیستمها نهتنها به کشورهای توسعهنیافته آسیب میزنند، بلکه به بلندپروازیهای امپراتوریگرایانه ایالات متحده نیز کمک میکنند.
این کتاب، با روایت شخصی پرکینز، به بررسی زوایای تاریک اقتصاد جهانی میپردازد و پرسشهایی اساسی در مورد عدالت اقتصادی و اخلاق سیاستگذاری جهانی مطرح میکند.
🌐 en.wikipedia.org/wiki/Confessions_of_an_Economic_Hit_Man
#معرفی_کتاب
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🛑 مروری بر مقاله: «چه چیزی آمریکا را آزار میدهد - و چگونه آن را برطرف کنیم»
نوشته جفری دی ساکس
🔸معرفی:
جفری دی ساکس اقتصاددان، تحلیلگر سیاست عمومی و استاد دانشگاه اهل ایالات متحده آمریکا است، ساکس از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۶، به عنوان مدیر مؤسسه زمین دانشگاه کلمبیا خدمت کرد و هماکنون در زمینه اقتصاد توسعه، بهداشت، آموزش و پرورش و اقتصاد جهانی در دانشگاه کلمبیا تدریس میکند.
🔹وی در این مقاله به مشکلات ساختاری و ریشهای ایالات متحده میپردازد و راهکارهایی را برای خروج از بحران ارائه میدهد. وی معتقد است که آمریکا، علیرغم قدرتهای عظیم فناوری، اقتصادی و فرهنگی، از سوی سیستم سیاسی خود به شهروندان و جهان آسیب میرساند. انتخاب دونالد ترامپ، بهگفتهی او، بیشتر واکنشی به وضعیت موجود بوده است، نه حمایت از سیاستهای خاص او.
🔹مشکلات سیستم سیاسی آمریکا
ساکس اصلیترین مشکل آمریکا را تسلط پولهای کلان و لابیهای خاص بر سیاست میداند. این نفوذ ناشی از تصمیمات دیوان عالی، که کمکهای مالی نامحدود به کمپینهای سیاسی را قانونی کرده است، سیستم را به ابزاری برای خدمت به منافع ثروتمندان و گروههای خاص تبدیل کرده است. او دو گروه اصلی را مسئول این وضعیت میداند:
1️⃣ افراد فوق ثروتمند:
میلیاردرها، مانند ایلان ماسک، با تأمین مالی کمپینهای انتخاباتی، به سیاستهایی دست مییابند که منافع شخصی آنان را تأمین میکند، ازجمله کاهش مالیات بر درآمد و سود سرمایه.
2️⃣ لابیهای تکموضوعی:
لابیهایی همچون مجتمع نظامی-صنعتی، صنعت داروسازی، والاستریت، و لابی اسرائیل، سیاستهای عمومی را بهنفع خود تغییر دادهاند.
🔹تأثیرات این سیاستها
این تأثیرات شامل گسترش نابرابری اقتصادی، تضعیف طبقه کارگر، و افزایش هزینههای عمومی است. برای مثال، کاهش مالیاتها بر درآمد سرمایهای، کسری بودجه فدرال را تشدید کرده است. درحالیکه سهم درآمد نیروی کار در تولید ناخالص داخلی آمریکا کاهش یافته، ارزش بازار سهام به شکل چشمگیری افزایش یافته است. همچنین، سیاستهای ضدکارگری، از جمله تضعیف اتحادیهها و افزایش هزینههای تحصیلات و مراقبتهای بهداشتی، فشار مضاعفی بر طبقه کارگر وارد کرده است.
🔹 سیاست خارجی و لابیهای نظامی
ساکس نقش مخرب لابیهای نظامی و لابی اسرائیل را در سیاست خارجی آمریکا برجسته میکند. او معتقد است که این لابیها آمریکا را به جنگهای بیپایان و خطر نزدیک شدن به آرماگدون هستهای سوق دادهاند. برای مثال، مجتمع نظامی-صنعتی با تحریک گسترش ناتو و افزایش تنش با روسیه و چین، به سودآوری خود ادامه داده است. همچنین، لابی اسرائیل با حمایت از جنگهای زنجیرهای در خاورمیانه، باعث بیثباتی منطقه و افزایش بدهیهای آمریکا شده است.
🔹 راهکارهای پیشنهادی
ساکس چهار گام اساسی برای رفع مشکلات آمریکا پیشنهاد میدهد:
1️⃣ مهار مجتمع نظامی-صنعتی:
او پیشنهاد میکند که ترامپ با پایان دادن به گسترش ناتو و تأکید بر سیاست چین واحد، از تنشهای نظامی با روسیه و چین جلوگیری کند.
2️⃣ مقابله با لابی اسرائیل:
آمریکا باید از جنگهای خاورمیانه کنارهگیری کرده و تشکیل کشور فلسطین را بهعنوان تنها راهحل صلح در منطقه بپذیرد.
3️⃣ اصلاح بودجه:
با کاهش هزینههای غیرضروری (مانند جنگها و پایگاههای نظامی)، مقابله با فرار مالیاتی و افزایش مالیات بر درآمدهای کلان، میتوان کسری بودجه را کاهش داد.
4️⃣ ترویج نوآوری در خدمت منافع عمومی:
سیاست صنعتی آمریکا باید بهجای تمرکز بر ثروتاندوزی و تسلیحات، بر ایجاد مشاغل با کیفیت بالا، کاهش هزینههای مراقبتهای بهداشتی و آموزش، و حفظ محیط زیست تمرکز کند.
🔹نتیجهگیری
ساکس معتقد است که آمریکا، با اصلاحات ساختاری، میتواند بحرانهای خود را پشت سر بگذارد. هرچند او نسبت به اجرای این راهکارها در سیستم فعلی خوشبین نیست، اما تأکید میکند که این اقدامات نهتنها به نفع ثروتمندان، بلکه برای طبقه کارگر و خانوادههایی که ترامپ را به قدرت بازگرداندند، حیاتی است.
🌐 www.jeffsachs.org/newspaper-articles/6gfpzjj9m8phyl5adxg5dp26xc4l2d
#مقاله
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🌐 www.jeffsachs.org/newspaper-articles/6gfpzjj9m8phyl5adxg5dp26xc4l2d
قدرت خرید یک دلار در ایران معادل قدرت خرید چند تومان است؟
برای محاسبه قدرت خرید دلار، سبدی از کالاهای پرمصرف یا پایهای تر را انتخاب میکنند. قدرت خریدهای اینها را در آمریکا و ایران مقایسه میکنند و پس از محاسبه میانگین موزون (بر اساس وزن در مصرف کل) به یک عدد میرسند. این اعداد را برخی مراکز بینالمللی محاسبه کردهاند. به عنوان مثال، اگر از سایت https://ppp-calculator.com برای محاسبه استفاده کنیم، به عدد ۷۰۹۶۸ ریال در ازای هر دلار میرسیم. صندوق بینالمللی پول، این عدد را ۱۴۷ هزار ریال بیان کردهاند.
شاید این عدد در ذهن ما خندهدار به نظر برسد. اما بگذارید کمی واقعی تر و با مراجعه به آمار خرده فروشی در ایران و آمریکا، این عدد را برای برخی از کالاهای پراهمیت در زندگی مردم محاسبه کنیم.
🔹هر لیتر بنزین در آمریکا حدودا ۸۱ سنت است. یعنی با یک دلار در آمریکا میتوان ۱.۲ لیتر بنزین خرید. قیمت ۱.۲ لیتر بنزین در ایران، ۳۶۰۰ تومان است. یعنی اگر کالای واسطه محاسبه، بنزین باشد، هر دلار آمریکا، معادل ۳۶۰۰ تومان قدرت خرید دارد.
🔹هر کیلو نان به طور متوسط در آمریکا ۴ دلار است. یعنی با ۱ دلار در آمریکا میتوان ۲۵۰ گرم نان خرید. قیمت ۲۵۰ گرم نان در ایران بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان است. یعنی حداکثر ۲۵۰۰ تومان.
🔹متوسط قیمت برنج در آمریکا، ۴.۵ دلار در هر کیلو است. یعنی با ۱ دلار آمریکا میتوان تقریبا ۲۲۲ گرم برنج خریداری کرد. این مقدار برنج را در ایران میتوان با حدود ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان خریداری کرد. البته در مورد برنج ایرانی این عدد میتواند تا ۳۰ هزارتومان هم برسد.
🔹قیمت یک ورق ۱۰ عددی قرص استامینوفن در آمریکا حداقل ۱ دلار است. قیمت این ورق قرص در ایران بدون بیمه حداکثر ۱۰ هزار تومان است. یعنی اگر یک داروی پرمصرف مثل استامینوفن را در نظر بگیریم، قدرت خرید دلار، ۱۰۰۰۰ تومان خواهد بود.
🔹قیمت هر گیگابایت اینترنت همراه در آمریکا، ۶ دلار است. یعنی با یک دلار در آمریکا میتوان حداکثر ۲۰۰ مگابایت اینترنت همراه خریداری کرد. قیمت این مقدار اینترنت در ایران با توجه به بستههای موجود، حداکثر ۲۰۰۰ تومان است. لذا اگر اینترنت را کالای واسطه در محاسبه قدرت خرید قرار دهیم، قدرت خرید هر دلار در ایران معادل ۲۰۰۰ تومان است.
🔹قیمت هر کیلو گوشت گاو در آمریکا به طور متوسط ۱۶ دلار است. یعنی با یک دلار در آمریکا میتوان حدود ۶۲ گرم گوشت گاو خرید. همین مقدار گوشت گاو در ایران را میتوان با قیمت حدود ۲۱۷۰۰ تومان میتوان خرید. یعنی اگر گوشت گاو را معیار قرار دهیم، قدرت
خرید دلار در ایران ۲۱۷۰۰ تومان است.
🔹اجاره یک آپارتمان ۴۵ تا ۹۰ متری در آمریکا به طور متوسط در هر ماه ۱۵۵۹ دلار است. یعنی در هر روز تقریبا ۵۲ دلار. یعنی تقریبا هر متر در هر روز حدود ۱ دلار. اجاره هر متر آپارتمان با همین ابعاد در ایران، در هر روز حدودا ۴۷۶۰ تومان است. لذا اگر معیار را اجاره بهای مسکن قرار دهیم، قدرت خرید دلار در ایران ۴۷۶۰ تومان است.
🔹حال این عدد را میتوان در مورد کالاهای دیگر هم بررسی کرد. طبعا در مورد کالاهای وارداتی یا کالاهایی که با نرخ دلاری قیمتگذاری میشوند بالاتر است.
زمانی که از قدرت خرید دلار در یک کشور صحبت میکنیم، باید شاخصی جمعی از کالاها را ارائه کنیم. محاسبه این عدد پیچیده است.
در اینجاست که از مراکز آماری انتظار میرود، محاسباتی شفاف و دقیق را ارائه کنند.
✍️حمیدرضا مقصودی
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🛑معرفی کتاب میدان و برج (شبکه و قدرت از فراماسونها تا فیسبوک)
🔸نوشته نایل فرگوسن
🔹نایل فرگوسن در کتاب میدان و برج به بررسی تعامل میان قدرتهای رسمی (مانند دولتها و نهادهای سلسلهمراتبی) و شبکههای غیررسمی (مانند گروههای اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی) در طول تاریخ میپردازد. او از شبکهها بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر مسیر تاریخ یاد میکند و معتقد است که تاریخنگاری سنتی اغلب از نقش این شبکهها غافل مانده است.
🔹مفهوم میدان و برج
عنوان کتاب، میدان و برج، استعارهای است از دو نیروی متقابل:
1️⃣ میدان:
اشاره به میدانهای مرکزی شهرها، جایی که تعاملات و شبکههای اجتماعی شکل میگیرند. این فضاها نمایانگر شبکههای غیررسمی قدرت هستند.
2️⃣ برج:
نماد قدرتهای رسمی، نظیر حکومتها، نهادها و سلسلهمراتب سیاسی.
فرگوسن این دو مفهوم را بهعنوان دو نیروی متضاد و درعینحال مکمل بررسی میکند و نشان میدهد چگونه این دو در طول تاریخ برای کنترل و هدایت جوامع رقابت کردهاند.
🔹نقش شبکهها در تاریخ
فرگوسن معتقد است که شبکهها، از شبکههای قدیمی مانند انجمنهای فراماسونری گرفته تا شبکههای مدرن مانند فیسبوک، همواره تأثیرات گستردهای بر تاریخ داشتهاند. او نقش این شبکهها را در برهههای مختلف تاریخی تحلیل میکند و نشان میدهد که چگونه آنها قدرتهای رسمی را به چالش کشیدهاند.
او از مفاهیمی مانند شبکههای اجتماعی، نظریه گراف، و قدرت شبکهای استفاده میکند تا درک عمیقتری از تاریخ ارائه دهد. یکی از نکات کلیدی کتاب این است که تغییرات عمده تاریخی اغلب توسط شبکهها، نه دولتها، به وقوع پیوستهاند.
🔹دوران مدرن و شبکههای دیجیتال
فرگوسن معتقد است که ما در دوران «عصر شبکه» زندگی میکنیم، جایی که شبکههای دیجیتال قدرت بیسابقهای پیدا کردهاند. او اشاره میکند که انقلاب دیجیتال، مانند انقلاب چاپ در قرن پانزدهم، قدرت شبکهها را افزایش داده و قدرتهای رسمی را به چالش کشیده است. این تحول باعث شده که دولتها و نهادها نتوانند بهراحتی قدرت خود را حفظ کنند.
وی بهویژه به نقش غولهای فناوری مانند گوگل، فیسبوک و توییتر اشاره میکند که چگونه این شبکهها به قدرتهای جدیدی تبدیل شدهاند و نظم جهانی را تغییر دادهاند. فرگوسن استدلال میکند که این پلتفرمها بیش از آنکه ابزارهای ارتباطی باشند، به ابزارهای قدرت تبدیل شدهاند که میتوانند حکومتها و جوامع را تغییر دهند.
🔹بررسی تاریخی شبکهها
کتاب به بررسی نمونههای تاریخی متعددی میپردازد که در آنها شبکهها نقش مهمی ایفا کردهاند، از جمله:
- رنسانس و انقلاب چاپ:
فرگوسن توضیح میدهد که چگونه اختراع چاپ، شبکهای از ایدهها را ایجاد کرد که به رنسانس و سپس به اصلاحات پروتستانی منجر شد. این تحول، ساختارهای قدرت کلیسای کاتولیک را به چالش کشید.
- انقلابهای قرن هجدهم:
شبکههای فراماسونری در گسترش ایدههای روشنگری و وقوع انقلابهای آمریکا و فرانسه نقش کلیدی داشتند.
- جنگهای جهانی و جنگ سرد:
شبکههای جاسوسی و دیپلماتیک، از جمله شبکههایی که توسط بلوکهای قدرت مانند ناتو و پیمان ورشو ایجاد شدند، بر سرنوشت جنگها و اتحادهای بینالمللی تأثیر گذاشتند.
🔹تعارض میان شبکهها و سلسلهمراتب
یکی از موضوعات اصلی کتاب، تضاد بین شبکهها و سلسلهمراتب است. فرگوسن استدلال میکند که هرچند قدرتهای رسمی (برجها) سعی کردهاند شبکهها (میدانها) را کنترل کنند، اما شبکهها همواره راهی برای بازگشت و بازسازی خود یافتهاند. این چرخه، تاریخ را به مسیری پر از تغییر و تحول تبدیل کرده است.
🔹درسهایی برای عصر حاضر
فرگوسن از تاریخ بهعنوان ابزاری برای تحلیل چالشهای معاصر استفاده میکند. او هشدار میدهد که شبکههای اجتماعی دیجیتال، علیرغم مزایای ارتباطیشان، میتوانند به ابزارهایی برای گسترش اطلاعات نادرست، ایجاد قطببندی سیاسی، و تضعیف دموکراسی تبدیل شوند. وی پیشنهاد میکند که برای حفظ ثبات اجتماعی، باید به تعامل میان شبکهها و نهادهای رسمی توجه بیشتری شود.
🔹 نتیجهگیری
کتاب میدان و برج کتابی است که دیدگاه جدیدی از تاریخ ارائه میدهد، تمرکز بر نقش شبکهها در شکلدهی به جوامع و قدرتها. فرگوسن نشان میدهد که چگونه تعامل میان قدرتهای رسمی و غیررسمی، تاریخ بشر را به حرکت درآورده و چگونه عصر دیجیتال این دینامیک را تسریع کرده است. این کتاب، با تحلیل گذشته، نگاهی به آینده دارد و به ما یادآوری میکند که شبکهها میتوانند منبعی برای قدرت، نوآوری، و همچنین بیثباتی باشند.
🌐 www.niallferguson.com/the-square-and-the-tower
#معرفی_کتاب
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🛑 اقتصاد در تقاطع نجات یا فروپاشی: آیا بازگشت به سیاستهای تثبیت ارزی، راهحل بحران است؟
سخنرانی دکتر سیدیاسر جبرائیلی در دانشگاه امام صادق علیهالسلام دی ۱۴۰۳
🔸 خلاصه سخنرانی
این ارائه بحث مفصلی است که به بررسی موضوعاتی چون سیاستهای ارزی، پولی، و مالی، مشکلات اقتصادی ایران، و نقش دولت در کنترل اقتصاد پرداخته است. محور اصلی بحث، ضرورت بازنگری در سیاستهای اقتصادی کنونی و تأکید بر تثبیت نرخ ارز توسط حاکمیت به منظور جلوگیری از نابسامانیهای اقتصادی است. در ادامه، خلاصهای از مباحث مطرحشده را ارائه میدهیم:
1️⃣ ماهیت سیاستهای اقتصادی و ارزی
بحث با طرح سوالاتی در مورد نقش دولت در اقتصاد و سیاستگذاری شروع میشود. اشاره میشود که سیاستهای فعلی مبتنی بر مدیریت نرخ ارز به صورت شناور، ناکارآمد بوده و منجر به نوسانات شدید و تورم شده است. دکتر جبرائیلی معتقد است که ارزش پول ملی نباید به بازار عرضه و تقاضای ارز سپرده شود، چرا که این کار، تصمیمگیری درباره ارزش دستمزد و قدرت خرید مردم را به صادرکنندگان و دلالان میسپارد.
2️⃣ ضرورت تثبیت نرخ ارز
دکتر جبرائیلی از تجربه موفق تثبیت نرخ ارز در سال ۱۳۷۴ یاد میکند و معتقد است سیاست تثبیت نرخ ارز باید مجدداً اجرا شود. این سیاست با تعیین یک نرخ ثابت برای ارز، مانع از تورم افسارگسیخته و نوسانات اقتصادی میشود. به اعتقاد وی، تثبیت نرخ ارز میتواند مشکلات ناشی از قاچاق، رانت، و اختلاف طبقاتی را کاهش دهد.
3️⃣ نقد سیاستهای دلاریسازی اقتصاد
وی دلاریسازی اقتصاد ایران را یکی از عوامل مهم بحرانهای اقتصادی میداند. سیاستهایی که موجب شده قیمت مواد اولیه و کالاها در ایران به دلار محاسبه شوند، تولیدکنندگان داخلی را با افزایش هزینهها و کاهش قدرت رقابت مواجه کرده است. این امر، تولید را از بازار داخلی و خارجی محروم کرده و به خامفروشی اولویت داده است.
4️⃣ مشکلات ناشی از سیاستهای پولی
اشاره میشود که سیاستهای پولی کنونی، دسترسی تولیدکنندگان به سرمایه در گردش را محدود کرده و نرخ بهره بالای وامها، تولیدکنندگان را تحت فشار قرار داده است. این مسئله در جریان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تأثیر آن بر قیمت نهادههای دامی و کشاورزی مشهود است که باعث تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی شد.
5️⃣ ضرورت شفافیت و تخصیص بهینه منابع ارزی
دکتر جبرائیلی تأکید میکند که منابع ارزی کشور، چه از محل صادرات نفتی و چه غیرنفتی، باید به صورت شفاف و بر اساس اولویتهای ملی تخصیص داده شوند. وی به مثالهایی مانند واردات کالاهای غیرضروری و اقلام لوکس اشاره میکند که منابع ارزی کشور را هدر میدهند.
6️⃣ نقد خصوصیسازی
سیاستهای خصوصیسازی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. سخنران معتقد است که واگذاری منابع عمومی و صنایع بزرگ به بخش خصوصی بدون نظارت مناسب، موجب رانت و سوءاستفاده شده است. به عنوان مثال، شرکتهای فولادی و پتروشیمی، مواد اولیه را با قیمتهای بالا به تولیدکنندگان داخلی میفروشند و دلار حاصل از صادرات خود را در بازار آزاد معامله میکنند.
7️⃣ راهحلها
- تثبیت نرخ ارز:
تعیین یک نرخ ثابت توسط دولت برای کنترل تورم و جلوگیری از نوسانات اقتصادی.
- شفافیت در تخصیص ارز:
نظارت دقیق بر نحوه تخصیص ارز برای واردات کالاهای ضروری.
- ممنوعیت دلاریسازی:
بازگرداندن کارکردهای اصلی پول ملی و جلوگیری از وابستگی به دلار.
- تقویت تولید:
حمایت از تولیدکنندگان داخلی با کاهش هزینههای تولید و ارائه تسهیلات مالی مناسب.
- نظارت بر خصوصیسازی:
اطمینان از اینکه منافع خصوصیسازی به جای افراد خاص، به کل جامعه بازگردد.
8️⃣ جمعبندی
سخنرانی دکتر جبرائیلی با تأکید بر این نکته به پایان میرسد که سیاستهای کنونی اقتصادی، نتیجه سیاستهای نئولیبرالی و جهانیسازی قیمتها است که از اواخر دهه ۱۳۶۰ اجرا شدهاند. این سیاستها به جای کمک به اقتصاد ایران، باعث آسیب به تولید داخلی، افزایش تورم، و کاهش قدرت خرید مردم شدهاند. سخنران بر لزوم بازنگری اساسی در این رویکردها تأکید کرده و خواستار بازگشت به سیاستهای مبتنی بر اولویتهای ملی و عدالت اجتماعی است.
🎙صوت سخنرانی
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🛑خواسته و مواضع آمریکا در «مسئله ارز» چیست؟
🔷رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دیدار ۱۹ دیماه ۱۴۰۳ خود با مردم قم، فرمودند آن کسانی که در مسئله ارز تصمیم میگیرند، توجه داشته باشند ملاحظه خواسته آمریکا، مواضع آمریکا، مواضع صهیونیستها را نکنند. ملاحظه منافع کشور را بکنند.
پرسشی که در این میان ممکن است در ذهن بسیاری از نخبگان و افکاری عمومی مطرح شود این است که آیا اساسا آمریکا در مسئله ارز، خواسته و مواضعی دارد؟ پاسخ این است که «بله». طی سالها و بلکه چند دهه اخیر، نهاد آمریکایی صندوق بینالمللی پول برای اقتصاد ایران علی الخصوص در حوزه ارز نسخهپیچیهایی کرده است که متاسفانه یک به یک توسط دولت های مختلف ما اجرا شده است.
باتوجه به جهش بی سابقه نرخ ارز در کشور از سال ۱۳۹۶ به بعد، در این یادداشت به مرور مستند تجویزهای صندوق بینالمللی پول برای ایران می پردازیم.
1️⃣ ۱۱ آذر ۹۶| سفر ۱۲ روزه هیئت مشاورهای IMF به ایران
2️⃣ ۲۷ آذر ۹۶| گزارش پایان ماموریت هیئت مشاورهای ماده ۴ IMF: ایران ارز را تک نرخی کند.
3️⃣ ۹ فروردین ۹۷| انتشار گزارش رسمی هیئت مشاورهای ماده ۴ IMF: نرخ ارز رسمی توسط ایران سرکوب شده است. نرخ واقعی ارز که با متغیرهای بنیادین مطابقت دارد نرخ بازار است. ایران باید ارز را تک نرخی کند.
4️⃣ ۲۱ فروردین ۹۷| اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز با تبعیت دولت از نرخ بازار. ارز ترجیحی ۳۷۰۰ حذف و ۴۲۰۰ بازار جایگزین شد.
5️⃣ ۱۲ اردیبهشت ۹۷| «جهاد آزور» مدیر بخش خاورمیانه و آسیای میانه IMF: تصمیم ماه گذشته دولت ایران در یکسان سازی نرخ ارز رسمی و بازار آزاد جهت حمایت از ارزش ریال گامی در مسیر درست است.
6️⃣ پس از فروردین ۹۷| جهش نرخ ارز در بازار آزاد و نیمایی پس از حذف ارز ۳۷۰۰ (در پایان ۹۷ نرخ ارز از ۱۳ هزار تومان عبور کرد).
7️⃣ ۱۶ مرداد ۹۷| حذف ارز ۴۲۰۰ برای کلیه اقلام وارداتی بجز ۲۵ قلم.
8️⃣ ۸ مهر ۹۷| مصوبه دولت و حذف ارز ۴۲۰۰ برای پتروشیمیها: پتروشیمیها مجاز شدند محصولاتشان را بجای دلار ۴۲۰۰، در دلار نیما (۱۲۰۰۰ تومان) ضرب کرده و به داخل بفروشند.
9️⃣ ۲۲ مهر ۹۷| مصوبه دولت و حذف ارز ۴۲۰۰ برای پالایشگاهها: پالایشگاهها مجاز شدند محصولاتشان را بجای دلار ۴۲۰۰، در دلار نیما (۱۲۰۰۰ تومان) ضرب کرده و به داخل بفروشند.
🔟 اردیبهشت ۹۸| سفر دو هفتهای هیئت چهارنفره IMF به ایران و ارائه توصیههایی برای اصلاح ساختار بودجه
1️⃣1️⃣ خرداد ۹۸| انتشار چارچوب اصلاح ساختاری بودجه با تاکید بر حذف کامل ارز ۴۲۰۰ و حذف یارانههای آشکار و پنهان سوخت، تولید، سلامت و کشاورزی.
2️⃣1️⃣ آبان ۹۸: افزایش قیمت بنزین و شورش اجتماعی
3️⃣1️⃣ ۱۰ تیر ۹۹| سرپرست وزارت صمت دولت روحانی: فقط ۵ قلم ارز ۴۲۰۰ میگیرند. ارز ۴۲۰۰ باید کامل حذف شود. ما قائل به آزادسازی نرخ ارز هستیم.
4️⃣1️⃣ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱| اعلام حذف ارز ۴۲۰۰ برای ۵ قلم کالای باقیمانده توسط شهید آیتالله رئیسی و اجرای مجدد یکسانسازی نرخ ارز بر اساس ارز آزاد: ارز ۴۲۰۰ کاملا حذف و ارز ۲۵۵۰۰ تومانی بازار جایگزین شد.
رئیسی: برای اصلاح اوضاع باید تصمیمات سختی بگیریم که ممکن است مشکل باشد و حتی لازم باشد آبرویم را میگذارم.
5️⃣1️⃣ پس از اردیبهشت ۱۴۰۱| جهش نرخ ارز در بازار آزاد و نیمایی پس از حذف ارز ۴۲۰۰ (در پایان ۱۴۰۱ نرخ ارز از ۶۰ هزار تومان عبور کرد).
6️⃣1️⃣ ۲۴ خرداد ۱۴۰۱| امیرآبادی نماینده قم در مجلس: بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول هم مسیر رئیسی در اصلاح ارز ترجیحی را تأیید کردند.
7️⃣1️⃣ ۱۸ شهریور ۱۴۰۱| گزارش IMF: حذف ارز ۴۲۰۰ اقدام خوبی بود اما کافی نیست. دولت باید نرخ بهره بانکی را نیز افزایش دهد.
8️⃣1️⃣ ۱۰ دی ۱۴۰۱| ابلاغیه بانک مرکزی و افزایش نرخ بهره بانکی از ۱۸ به ۲۳ درصد. دولت در زمستان ۱۴۰۲ اوراق گواهی سپرده خاص با نرخ بهره ۳۰ درصد منتشر کرد.
9️⃣1️⃣ ۲۸ تیر ۱۴۰۲| محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس: همان دلایلی که در دولت آقای رئیسی منجر به حذف ارز ۴۲۰۰ شد، برای حذف ارز ۲۸۵۰۰ کفایت میکند.
0️⃣2️⃣ ۱۳ شهریور ۱۴۰۲| ابلاغیه بانک مرکزی و حذف ارز ۲۸۵۰۰ برای نرخ تسعیر پتروشیمیها: پتروشیمیها مجاز شدند محصولاتشان را بجای دلار ۴۲۰۰، در دلار نیما (۳۹۵۰۰ تومان) ضرب کرده و به داخل بفروشند.
1️⃣2️⃣ ۱۶ دی ۱۴۰۲| حذف ارز ۲۸۵۰۰ برای ۲۰۰ قلم کالا.
2️⃣2️⃣ ۷ بهمن ۱۴۰۲| مصوبه مجلس و تعیین سقف ۱۱ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی با ارز ۲۸۵۰۰.
3️⃣2️⃣ ۱۸ بهمن ۱۴۰۲| تاکید محمدباقر قالیباف رئیس مجلس بر حذف کامل ارز ۲۸۵۰۰: با پرداخت ارز ۲۸۵۰۰ هم دولت، هم مردم و هم تولیدکننده ضرر میکنند.
(ادامه در پیام بعد⏪)
🌐 farsnews.ir/syjebraily/1736338105544313192
(⏩ادامه پیام قبل)
4️⃣2️⃣ ۱۲ تیر ۱۴۰۳| علی طیبنیا مشاور اقتصادی آقای پزشکیان: بنگاههای بزرگ را مجبور کردهاند ارز خود را به نرخ دستوری (در ۱۲ تیر، ۴۵ هزار تومان) بفروشند که به صادرات لطمه میزند.
5️⃣2️⃣ ۲۶ تیر ۱۴۰۳| داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه شهید رئیسی: فقط ۴ قلم کالا ارز ۲۸۵۰۰ میگیرند.
6️⃣2️⃣ ۲۰ شهریور ۱۴۰۳| عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت آقای پزشکیان: قیمت دلار نیما را بالا و دلار آزاد را پایین میآوریم.
7️⃣2️⃣ ۳ دی ۱۴۰۳| عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت آقای پزشکیان: باید نرخ ارز تک نرخی و «شناور مدیریت شده» باشد.
8️⃣2️⃣ ۲۲ آذر ۱۴۰۳| نرخ ارز نیمایی حذف شد .
9️⃣2️⃣ پس از حذف نیما| جهش مجدد نرخ ارز در کشور...
0️⃣3️⃣ ۲۸ آذر ۱۴۰۳| محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی: رد پای دشمن در افزایش نرخ ارز مشخص است.
بله عزیزان! رد پای دشمن در افزایش نرخ ارز مشخص است. اما این رد پا را در کانال های تلگرامی جستجو نکنید!
در نسخههای صندوق بینالمللی پول که به جلسات تصمیمگیری شما راه مییابد و جامه عمل میپوشد، جستجو کنید...
(برای مشاهده مستندات این مطلب به این آدرس در خبرگزاری فارس مراجعه کنید)
🌐 farsnews.ir/syjebraily/1736338105544313192
سیدیاسر جبرائیلی
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔷آیت الله میرباقری در شبکه ۱ سیما:
«۴۰ شرکت نفتی و پتروشیمیایی و معدنی و بانکهایی که مالک اینها بودند در سال ۱۴۰۱، سودشان قریب به هزار همت بوده، دقیق بگم ۹۵۷ همت، حقوقی که دولت در همان سال به کارمندانش داده، ۸۰۰ همت بیشتر نبوده، این عدالته؟
این عدالت سرمایهداری است، این #عدالت مکتب رفاهه، عدالت اسلام نیست، بدون انفال این چیزها نمیشود.
کسانی که قدرت دستشان بوده بروند در سواحل مکران پالایشگاه خصوصی افتتاح کنند، این عدالت نیست.
حضرت علی فرمود : اگر خدای متعال تعهد نگرفته بود که عالم در مقابل پرخوری و آروغ زدن یک عده و گرسنگی یک عده سکوت نکند، من به میدان نمیآمدم.
حضرت آیت الله رئیسی به دنبال این عدالت بود» اما....
لینک نسخه کامل این برنامه:
🌐 telewebion.com/episode/0xdadcbab
#در_رسانه
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
حکمران
🔷آیت الله میرباقری در شبکه ۱ سیما: «۴۰ شرکت نفتی و پتروشیمیایی و معدنی و بانکهایی که مالک اینها بود
🔷 خلاصه گفتگوی آیت الله میرباقری در شبکه یک سیما (تیر۱۴۰۳)
🔸موضوع: بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی کشور ایران، خصوصاً در دوران ریاست جمهوری شهید رئیسی
🔹ایشان در پاسخ به پرسشی درباره شاخصهای دوران ریاست جمهوری شهید رئیسی به دو ویژگی مهم اشاره کردند: مقاومت و عدالت.
🔹مقاومت بهعنوان شاخص اصلی
مفهوم مقاومت از نگاه آیتالله میر باقری به معنای ایستادگی در برابر تجاوز، تبعیض، و سلطهطلبی است. مقاومت به معنای خشونت یا عقبنشینی نیست، بلکه رویکردی عقلانی برای دفاع از حقوق و ارزشهای ملی و دینی است. ایشان تأکید کردند که این نوع مقاومت، پایه صلح پایدار و عزت یک ملت است، زیرا دشمن در صورت مواجهه با مقاومت واقعی مجبور به عقبنشینی میشود. نمونههای تاریخی مانند جنگ ۸ ساله ایران و عراق بیانگر این نوع مقاومت است، که ایران با ایستادگی توانست شرایطی عادلانهتر را برای کشور به دست آورد.
ایشان با اشاره به بیانات امام خمینی (ره) درباره اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی، خطر نفوذ تفکرات غربی و تسلط سرمایهداری بر ساختارهای کشور را مطرح کردند. از نگاه ایشان، تسلیم شدن به قدرتهای جهانی و مدلهای اقتصادی سرمایهداری، استقلال واقعی کشور را از بین میبرد و باعث ایجاد نابرابری و فقر گسترده در جامعه میشود.
🔹عدالت و مبارزه با فساد
شاخص دیگر دوران شهید رئیسی مبارزه با فساد و تأمین عدالت بود. ایشان تأکید کردند که عدالت نباید فقط به مبارزه با فساد فردی محدود شود، بلکه ساختارها و قوانین نیز باید عادلانه شوند. سیستم سرمایهداری با تمرکز بر منافع عدهای خاص و نادیده گرفتن حقوق اکثریت جامعه، نابرابریهای شدید ایجاد میکند. ایشان با ذکر مثالهایی از دوران شهید رئیسی به تلاشهای ایشان برای اصلاح ساختارهای اقتصادی و جلوگیری از رانتخواری و فساد سیستماتیک اشاره کردند.
ایشان همچنین تأکید کردند که سرمایهداران پاکدست که از راههای حلال و تلاش شخصی ثروتاندوزی کردهاند، مورد احترام و تحسین هستند، اما سرمایهداری وابسته به رانت و قدرت که باعث نابرابری در جامعه میشود، از دیدگاه اسلام مردود است.
🔹نقش اخلاق و ارتباط با مردم
یکی دیگر از ویژگیهای برجسته شهید رئیسی، ارتباط نزدیک با مردم و اخلاق سیاسی بود. آیتالله میر باقری بیان کردند که اگر این اخلاق سیاسی به سطوح پایینتر مدیریتی منتقل شود، جامعهای اخلاقمدارتر و مهربانتر شکل خواهد گرفت. سفرهای استانی شهید رئیسی و دسترسی آسان مردم به ایشان بهعنوان الگویی برای سایر مسئولان معرفی شد.
🔹چالشهای موجود و لزوم مشارکت مردم
آیتالله میرباقری به چالشهای داخلی و خارجی اشاره کرده و گفتند که دشمنان ایران با تحریمها و جنگهای نیابتی تلاش میکنند استقلال کشور را تضعیف کنند. ایشان با بیان اینکه مقاومت هزینه دارد، تأکید کردند که هزینه تسلیم شدن به دشمن بسیار بیشتر است و تسلیم شدن منجر به تحقیر و رنج ملت خواهد شد.
ایشان به ضرورت تشخیص صحیح و مسئولیت فردی و جمعی مردم در قبال آینده کشور اشاره کردند.
🔹نتیجهگیری
این گفتوگو با تأکید بر نقش مقاومت، عدالت، و اخلاق در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور به پایان رسید. آیتالله میر باقری خاطرنشان کردند که تلاش برای ایجاد روابط عادلانه با جهان و حفظ استقلال کشور باید همچنان در دستور کار قرار گیرد و مردم ایران باید با مشارکت فعال در مسائل سیاسی، این مسیر را تقویت کنند.
این مباحث نشاندهنده اهمیت توجه به شاخصهای دینی و ملی در مدیریت کشور و نقش مردم در تعیین سرنوشت آن است.
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
💠معرفی کتاب «لابی اسرائيل و سياست خارجی ايالات متحده»
🔸نوشته جان مرشایمر و استیون والت
نویسندگان ابتدا مقالهای جنجالی را در سال ۲۰۰۶ با همین عنوان منتشر کردند و سپس به صورت کتابی در ۴۹۶ صفحه در سال ۲۰۰۷ منتشر کردند.
🔹به اعتقاد نويسندگان کتاب لابی اسرائيل، ائتلاف بزرگی از افراد و سازمانهايی است که فعالانه اقدام ميکنند تا سياست خارجي آمريکا را در جهت حمايت از اسرائيل، هدايت کنند. هسته مرکزی لابی را يهوديان آمريکايي تشکيل میدهند تا سياست خارجی آمريکا را به سمتی سوق دهند که منافع اسرائيل تامين شود. اين فعاليتها صرفاً محدود به رأي دادن به نامزدهای طرفدار اسرائيل نيست و شامل نامهنگاری، کمکهای مالی و حمايت از سازمانهای طرفدار اسرائيل نيز میشود.
🔹مرشايمر معتقد است، ايالات متحده، حکومت چند شاخهای دارد که راه را برای اعمال نفوذ در سياست آن باز میگذارد. از اين رو گروههای نفوذ میتوانند از راههای مختلف سياست آن را شکل دهند. بر اين اساس، لابی صهيونيستها برای جلب حمايت آمريکا از اسرائيل، دو استراتژي عمده را دنبال میکند. اولاً هم کنگره و هم قوه مجريه را به حمايت از سياستهای اسرائيل، وادار میکند. ثانياً به وسيله تکرار افسانههايی درباره اسرائيل و تاسيس آن و جانبداری از اسرائيل در مباحث سياسی روز میکوشد وجهه مثبتی از اسرائيل را به معرض نمايش بگذارد.
در اين کتاب
- تحت نفوذ قرار دادن کنگره
- نفوذ در قوه مجريه
- کنترل رسانهها
- تسلط بر جامعه متفکران و روشنفکران آمريکا
- کنترل دانشگاهها و
- ابهام يا برچسب يهود ستيزی به هر فرد يا گروهی که از اقدامات اسرائيل انتقاد کند
از جمله ارکان اساسی کارآمدی و قدرت لابی صهيونيستی بر شمرده شده است.
کتاب حاضر در هفت فصل به موضوعاتی از قبيل «نفوذ لابی اسرائيل و سياست خارجی ايالات متحده» ، «لابی اسرائيل»، «منابع قدرت لابی» و «رويای تغيير شکل خاور ميانه» و میپردازد.
🌐 en.wikipedia.org/wiki/The_Israel_Lobby_and_U.S._Foreign_Policy
#معرفی_کتاب
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline