🎧 دریافت صوت نشست علمی «چالش‌های فقه اجتماعی» 🎙ارائه: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا 🔺منظور از فقه اجتماعی یا فقه حکومتی این است که فقه در ارتباط با جامعه و ناظر به حکومت و رویکرد نظام واره و نگاه کلان به صدور حکم در حوزه مسائل اجتماعی بپردازد که این مهم مستلزم توجه به فقه های میان رشته‌ای یا بر حسب اصطلاح برخی فقه‌های مضاف است. 🗓قم، ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢اشتباه تکراری: پوشش پوست یا حجم ✍️حجت‌الاسلام مجید دهقان، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در یادداشتی از نویسنده کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» با ذکر متنی از کتاب الفقه علی المذاهب الخمسه نگاشته مرحوم مغنیه به فقها نسبت داده شده است که در بحث حجاب پوشاندن رنگ پوست بدن کافی است و پوشاندن حجم آن واجب نیست و از آن نتیجه گرفته اند که بنابر نظر فقهی پوشاندن لباس‌های گشادی مانند چادر و مانتو لازم نیست و لباس چسبان هم شرعی است. اشتباه ایشان خلط بین دو نوع پوشش در فقه است. این اشتباه در کتاب مذکور نیز بارها تکرار شده است و با وجود تذکر آن در نقدهایی که به کتاب وارد شده است همچنان این اشتباه وجود دارد. از جمله در نقدهایی در سال 92 که در سایت مهرخانه و دیگر پایگاه‌های اینترنتی همان زمان انتشار یافت. حجاب پیش از قرن اخیر برای فقها مساله نبوده همانطور که مساله اجتماعی هم نبوده است. در کتاب‌های فقهی مباحث پوشش عمدتاً در بحث نماز مطرح می شد چرا که یکی از شروط صحت نماز پوشش بدن است. فقها در آن موضوع از شرایط پوشش در حال نماز بحث می‌کنند حتی اگر هیچ انسان ناظری وجود نداشته باشد. زن و مرد نمازگزار حتی اگر در اتاقی پوشیده باشند و در معرض دید کسی نباشند بازهم واجب است که پوشش داشته باشند. برخلاف پوشش در مقابل نظر نامحرم که تنها در صورتی واجب است که ناظری وجود داشته باشد. پوشش صلاتی با پوشش ناظری تفاوت‌های متعددی دارد همانطور که ادله فقهی آن شامل آیات و روایات نیز جداست. علاوه بر تفاوت بالا مثلاً نپوشاندن صورت در حال نماز مستحب است در حالی که در برابر نگاه نامحرم پوشاندن آن است که مستحب است و در فتوای برخی فقها واجب. همان فقیهی که قائل است پوشاندن صورت در برابر نامحرم واجب است در بحث نماز قائل است که نپوشاندن صورت مستحب است. بحث از پوشش پوست بدن یا حجم بدن در روایات وجود ندارد و فقها در بحث پوشش صلاتی از این موضوع بحث کرده اند که تنها پوشش بدن کافی است و لازم نیست حجم هم پوشانده شود چرا که پوشش با لباس ضخیمی که پوست را نمایان نمی کند در روایات کافی شمرده شده است در حالی که برخی پوشش های ضخیم ممکن است آنقدر گشاد نباشد که حجم را هم بپوشاند(المهذب البارع، 1، 334). این فتوای فقها ناظر به ادله پوشش در حال نماز است. در حال غیر نماز ادله دیگری وجود دارد که پوشش چسبان را به دلیل زینت بودن یا محرّک بودن اجازه نمی دهد. دو عنوان «زینت» مستفاد از آیه شریفه «لا یبدین زینتهن» و عنوان «محرّک» بودن تنها در پوشش ناظری است نه در پوشش صلاتی. به همین دلیل است که در طول تاریخ فقیهی فتوای به شرعی بودن لباس تنگ در برابر نامحرم نداده است. فتاوای متعددی وجود دارد که فرق بین پوششِ نماینگر حجم در نماز و غیر آن را تصریح کرده اند. به عنوان نمونه فتوای ذیل از مرحوم آیت الله تبریزی درباره پوشش تنگ مردان: هل أن المراد من الستر للعورتين أن لا يكون جلد البدن ظاهراً فعلى هذا من لبس لباساً ضيقاً و تحجمت عورته فلا إشكال في ذلك مع عدم ترتب المفسدة؟ باسمه تعالى: الستر اللازم على الرجل في الصلاة ستر لون البشرة دون الحجم، و أما الستر عن الناظر المحرم فاللازم أن يكون بحيث لا ينشر الفساد في المجتمع و لا ينافي الوقار المطلوب من المؤمن، و اللّٰه العالم(صراط النجاة، 9، 124). جزیری نویسنده کتاب الفقه علی المذاهب الاربعه که کتاب مرحوم مغنیه نیز با الگوگیری از آن نگاشته شده است با وجود این که هم از پوشش صلاتی بحث می‌کند و هم از پوشش ناظری این بحث را فقط در پوشش صلاتی ذکر می‌کند(جزیری، 1، 173-175) ولی مرحوم مغنیه به اشتباه و برخلاف سایر فقها این بحث را در ستر ناظری هم آورده‌ است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢لباس و هویت تمدنی؛ سخنی با پرویز شیخ طادی ✍️حجت‌الاسلام محمد عشایری منفرد ✔️بر اساس اخبار رسانه‌ها در جشنواره امسال، جناب آقای شیخ‌طادی دو قطعه لباس (یک روسری و یک کراوات) به صحنه آورده و کراوات را با توضیحاتی به جناب وزیر ارشاد اهدا کردند. پیشینه فرهنگی ایشان در عرصه سینما و نیز سابقه علمی و تجربی در عرصه طراحی لباس، برای این کاربر کوچک محصولات هنری‌‌یشان، پرسشی را پدید آورده که خوب است از آن مطلع باشیم. آقای شیخ‌طادی هرچند ممکن است بر اساس دیدگاه‌های اجتماعی خود، برخی از روشهای اجتماعی به کارگرفته شده برای کنترل‌های فرهنگی را نپسندد اما به عنوان یک «استاد طراحی لباس» که باید با نظریه‌ی «لباسِ مفهومی» آشنا باشد، هر یک از «کراوات» و «روسری» را دارای چه مفهومی می‌داند؟ 👈 بخوانید: متن کامل یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=74810 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🎥 ببینید | انقلاب اسلامی ثمره اجابت دعوت بعثت است/ برای اصلاح دنیا، اول باید خود و جامعه را اصلاح کنیم/ مصیبت غزّه مصیبت بشریّت و نشان‌دهنده بطلان نظم جهانی است 📝 متن کامل بیانات صبح امروز رهبر انقلاب در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی: http://ijtihadnet.ir/?p=74826 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 خلُقٍ عَظِيم: مباحثی پیرامون حدیث «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» ✔️استاد سید احمد مددی به دنبال ارائه برداشتی امروزین و تصویری کلی از پیام پیامبر اکرم (ص) در حدیث ثقلین هست. ایشان به پاسخی برای این پرسش‌ها می‌پردازند: - از نظر پیامبر اکرم (ص) چه نکته‌ای موجب تاکید بر ثقلین شده بود؟ - در زمانه ما حدیث ثقلین چه پیام اخلاقی و اجتماعی برای جامعه دارد؟ - پیروی از ثقلین در مسائل فردی و اجتماعی جامعه امروز چه معنایی دارد؟ 🎥مشاهده کنید: https://www.aparat.com/v/gZAnk 🎥 مشاهده کنید: https://www.aparat.com/v/5Nrt2 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢مبعث روز ولادت امت اسلام ✔️هر امتی میلادی دارد و یادبود این میلاد اثر عظیمی در نفس انسان می‌گذارد. ای امت مسلمان بزرگ روز مبعث پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله - که نقطه عطفی در تاریخ بشریت است - روز ولادت تو و فجر دین بزرگ توست؛ دینی که زندگی و مرگ تو برای آن است. پس چه شایسته است اکنون که بار دیگر در سالروز مقدس آن قرار داری، به گذشته درخشان از وحی بنگری و از نور آن وحی، مشعلی برافروزی و از تاریخ جهادت در راه حق و عدالت، برای حفظ این مشعل نیرویی بگیری و با آن جهان را روشن نمایی و پس از قرن ها سردرگمی جامعه در ظلمات، بار دیگر در پرتو آن نور، زندگی را در این جامعه برپا کنی. اسلام، آیینی فکری و دعوت انسانی عمومی است که جز محدوده اندیشه‌ای که به آن فرامی‌خواند، هیچ حدومرز دیگری نمی‌شناسد؛ […] نگرشی که در دو چیز خلاصه می‌شود : آفرینش حیات از سوی خالقی حکیم و تضمین سعادت حیات با اجرای نظام الهی و رسیدن به رضای خداوند متعال. اسلام هرکس را که به این نگرش باور پیدا می‌کرد، حتی اگر تازه ایمان آورده بود، یکی از افراد داخل در زمره حکومت می‌دانست و گاهی اگر این اندیشه در عمق قلب و عقل او نفوذ یافته بود، بدون توجه به دیگر ملاک‌ها، حتی زمام فرماندهی و مسئولیت‌های حکومتی را هم به او می‌داد. / بارقه‌ها، ص٣١۴-٣١۶ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢پیام‌ مهم اجتماعی بعثت پیامبر(ص)؛ تقریب و نفی تنفیر ✔️حجت‌الاسلام سیدحسین خادمیان با بیان اینکه یکی از پیام‌های مهم بعثت پیامبر(ص) در بحث اجتماعی اصل «تقریب و نفی تنفیر» است، گفت: نفی تنفیر بدان معناست که پیامبر(ص) به دنبال آن بود که انسان‌ها اهل نفرت از یکدیگر نباشند و یکی از تلاش‌هایی که در طول ۲۳ سال پیامبری خود انجام دادند و شعاع آن را تا ابدیت زندگی انسان پراکنده کردند، مسئله نفی نفرت بود. 👈 متن گفتگو: http://ijtihadnet.ir/?p=74829 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📸 مجموعه تصاویر مراسم عمامه گذاری طلاب در روز مبعث رسول اکرم (ص) توسط حضرات آیات مکارم شیرازی، جوادی آملی و نوری همدانی 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🎬 مهم‌ترین هدف بعثت پیامبر (ص) از زبان آیت‌الله مکارم شیرازی 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢حدیث فقر پیامبر(ص)؛ از پارادایم تصوف تا ایدئولوژی زهد ✍️حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد «پارادایم تصوف – ایدئولوژی زهد» بر مبنای دنیاگریزی و مخالفت با ثروت و مال استوار است و از گذشته تا اکنون تصویری هم سوی با آرمان های خود از شخصیت و سیره رسول خدا (ص) ارائه کرده است و امروز در رسانه و منابر جهان اسلام نیز همین پنداره و انگاره از سیمای نبوی حضور و کارکردهای موثر در فرهنگ، تمدن، سبک زندگی، دانش اندوزی مسلمانان دشاته و دارد؛ این در حالی است که پژوهشهای عمیق و دقیق سیره پژوهی بر عکس این مدعا دلالت دارند و تمامی ادله روایی و تاریخی فقیر بودن قابل مناقشه و نقدپذیرند. خاستگاه تصویر فقرآلود از رسول خدا (ص) در اذهان مسلمانان- که بیشتر واعظان و اهل منبر آن را ترویج می‌دهند- در انگاره فضیلت فقر بر ثروت، جایگاه معنوی و فضایل اخروی فقیران ریشه دارد که از سوی جریان تصوف در جامعه اسلامی نهادینه شد و از این طریق ترس از ثروت در ذهن مسلمانان تثبیت یافت و فقر در جوامع اسلامی اشاعه یافت؛ این در حالی است که ایدئولوژی فقیر بودن محمد (ص) افزون بر تعارض با آیات و اصول اسلام در تنافی آشکار با نصوص تاریخی است که اثبات می‌کنند ایشان فردی ثروتمند و دارای اموال قابل توجه بود که از ثروت خود برای زدودن فقر بهره برد؛ از این رو در منابع سیره و تراجم از محمد (ص) با گزاره‌هایی چون «کان میسوراً غنیاً» و «لم یکن فقیرا قط» یاد شده است. نمونه مشابه آن «پارادایم قلندریه - ایدئولوژی قدرت» است. تصور غالب این است که قلندریه فقط جریان عرفانی است لکن با رویکردهای پارادایم شناسی روشن شده است که جریانی اجتماعی- سیاسی بود که به دنبال سهم خواهی از قدرت سیاسی بود هر چند در طول تاریخ دگردیسی‌ها نیز داشته است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad