📌خصومت نكوهش شده
آن جا كه شخص خصومت كننده بداند حق با او نيست يا در حقانيت خويش ترديد داشته باشد، رفتار او از رذايل اخلاقى به شمار رفته ، نكوهيده است .
🔅رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود:ان ابغض الرجا الى الله الالد الخصيم.
مبغوض ترين مردان نزد خدا، انسان لجوج خصومت كننده است .
🔹من جادل فى خصومه بغير علم لم يزل فى سخط الله حتى ينزع هر كس بدون آگاهى در خصومتى لجاجت ورزد تا زمانى كه در آن حال قرار دارد، مورد خشم الاهى است.
🔸همچنين هنگامى كه وكيل انسان بداند حق با موكلش نيست و با اين حال براى او به مخاصمه با ديگرى برخيزد، رفتارى زشت و حرام انجام داده و مزدى كه براى اين كار مى گيرد نيز حرام است؛ اما در صورتى كه حق با خصومت كننده باشد، اگر به قصد خرد كردن و ريختن آبروى طرف مقابل به خصومت برخيزد، رفتارش نكوهيده است ؛ زيرا گرچه حق با او و طلبكار است ، انگيزه اى نفسانى از مخاصمه دارد و تمام رفتارهايى كه با انگيزه نفسانى پديد آيند، از رذايل اخلاقى به شمار مى روند؛ زيرا ابزارى در دست نفس اماره خواهند بود كه نفس به وسيله آن ها به آمال خويش مى رسد.
🔺اگر شخص در مخاصمه از سخنان اهانت آميز استفاده كند - اگر چه حق با او باشد - رفتارش ناپسند و مورد نكوهش عقل و شرع خواهد بود؛ البته در اين جا اصل مخاصمه مورد نكوهش نيست؛ بلكه اهانت ، تحقير، ناسزا و... زشت و نادرست است و شخص را مشمول سرزنش عاقلان و عذاب الاهى مى كند.
در صورتى كه نيازى به مخاصمه نيست و راه درست ديگرى براى گرفتن حق وجود دارد، ترك خصومت نيكو و پسنديده است ؛ زيرا خصومت مايه دشمنى و سلب آسايش و آرامش بوده ، انسان را خوار مى كند.
🔅اميرمؤمنان على (عليه السلام ) مى فرمايد: اياكم والخصومه فانها تشغل القلب و تورث النفاق و تكسب الضغائن . از خصومت بپرهيزيد. همانا خصومت دل را مشغول مى كند و نفاق را بر جاى گذاشته ، كينه ها را به بار مى آورد.
🔅حضرت رضا (عليه السلام ) هم ضمن بر حذر داشتن از خصومت فرمود:فانها... تردى بصاحبها.
خصومت ، انجام دهنده خويش را خوار كند.
خصومت لبه پرتگاهى است كه حتى در صورت حقانيت خصومت كننده ، احتمال سقوط او به دره هولناك گناهان زبان وجود دارد.
🔹سرور پرهيزكاران امير مؤ منان على (عليه السلام ) فرمود:من بالغ فى الخصومه اثم و من قصر فيها ظلم و لا يستطيع ان يتقى الله من خاصم .هر كس در خصومت زياده روى كند، گناه كرده است و هر كس كوتاهى كند، مظلوم واقع مى شود و كسى كه خصومت مى كند، توان رعايت تقواى الاهى را ندارد.
🔹امام رضا (عليه السلام ) نيز ضمن بر حذر داشتن از خصومت فرمود:...عسى ان يتكلم بشى ء لا يغفر له .
چه بسا (خصومت كننده ) سخنى بگويد كه آمرزيده نشود.
🔅خصومت نكوهيده ، در يكى از صفات زشت نفسانى انسان ريشه دارد كه عبارتند از:
1 - دشمنى و كينه جويى2 - حسد3 - حب مال يا مقام
🔸پيامدهاى زشت خصومت:
1 - تشويش و اضطراب درونى
2 - ايجاد نفاق
3 - پيدايش كينه
4 - نابودى دين
5 - نابودى اعمال نيك
6 - مايه سفاهت
@irc_ir
📌راه هاى درمان خصومت:
خصومت نيز همانند ديگر بيمارى هاى اخلاقى از دو راه ((علمى )) و ((عملى )) قابل درمان است .
🔹درمان علمى خصومت:
انديشه در پيامدهاى نازيباى اين بيمارى، مايه تحريك سرشت پاك آدمى در كنار گذاشتن آن مى شود.
يادآورى مستمر اين آثار زشت و زيان بار، روان انسان را به ترك اين آفت ترغيب و شويق مى كند و حس نفرت و انزجار از آن را پديد مى آورد.
فطرت و نهاد انسانى خواهان آرامش و مهر و محبت است و هنگامى كه رفتارى را مايه تشويش و نگرانى ، و كينه و دشمنى بيابد، از آن دورى خواهند گزيد. آن كس كه با وجود سرشتى پاك به خصومت آلوده شود، از آثار و پيامدهاى آن ناآگاه است .
@irc_ir
📌درمان عملی خصومت
يكى از راه هاى عملى براى درمان اين بيمارى به كار بستن ضد آن يعنى ((طيب كلام )) است .
🌷طيب كلام يعنى استفاده از گفتار خوش و سخن زيبا و مودبانه .
🔹انسان بايد خود را به داشتن طيب كلام ملزم كند؛ يعنى هنگام صحبت با ديگرى ، در رعايت ادب بكوشد و از مطالبى استفاده كند كه نيكو و پسنديده باشد؛
🔸البته مراد از خوش سخنى ، چاپلوسى نيست؛ زيرا هدف از تملق و چرب زبانى، جلب توجه ديگران است.
از سويى در تملق ، خوبى هايى را كه در شخص نيست ، به او نسبت مى دهند؛ در حالى كه صاحب گفتار خوش ، آن چه را نمى داند نمى گويد و قصد خودنمايى هم ندارد؛ بلكه در سخن از كلمات و جملاتى استفاده مى كند كه منشاء دشمنى نمى شود و بر كيفيت آن نيز مراقبت مى كند.
🔅همان گونه كه خصومت و مراء و مجادله دشمنى ساز است، عكس آن ها يعنى طيب كلام، موجب دوستى مى شود و مودت آفرين است. وقتى مخاطب، شخص را در گفتارش مراقب ببيند، جذب او مى شود. حال اگر اين ويژگى در جامعه باشد، موجب وحدت و اتحاد مى شود؛ بر خلاف خصومت كه اختلاف انگيز است.
🔹رسول گرامى اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) مى فرمايد:
ان فى الجنه غرفا يرى ظاهرها من باطنها من ظاهرها لا يسكنها من امتى الا من اطاب الكلام و اطعم الطعام ... .
🔅همانا در بهشت غرفه هايى است كه (از درخشندگى و شفافيت ) بيرون آن ها از درون و درون آن ها از بيرون ، ديده مى شود. از امت من كسى در اين غرفه ها ساكن نمى شود، مگر آن كه خوش سخن باشد و مردم را اطعام كند... .
🔺الكلمه الطيبه صدقه .
گفتار طيب و زيبا، نوعى صدقه است .
صدقه براى انسان فقط در امور مادى نيست . خوش سخنى نيز مى تواند اثر صدقه را داشته باشد؛ پس بايد در موقعيت هاى خاص بحرانى نيز زبان خود را حفظ كرد و آن را به خوش كلامى عادت داد و براى پيشگيرى از ابتلاء به مراء يا مجادله باطل و خصومت زشت، طيب كلام را به دست آورد و آن را در وجود خود ملكه كرد.
@irc_ir
#کلام_نور
📌انتخاب کردن کارگزار بر اساس شایسته سالاری نه دوستی و رفاقت
یک جملهی دیگر از این نامهی مبارک این است:
🔹«ثم انظر فی امور عمّالک»؛ کارها و امور کارگزاران خودت را مورد توجه قرار بده. اول، انتخاب کارگزاران است؛ «فاستعملهم اختباراً»؛ با آزمایش آنها را انتخاب کن؛ یعنی نگاه کن ببین چه کسی شایستهتر است.
🔸همین شایستهسالارییی که امروز بر زبان ماها تکرار میشود، به معنای واقعی کلمه باید مورد توجه باشد. امیرالمؤمنین )علیهالسّلام) هم در اینجا به آن سفارش میکنند. «و لا تولهم محاباة و اثرة»؛ نه از روی دوستی و رفاقت کسی را انتخاب کن، که ملاکها را در او رعایت نکنی - فقط چون رفیق ماست، انتخابش میکنیم - نه از روی استبداد و خودکامگی؛ انسان بگوید میخواهم این فرد باشد؛ بدون اینکه ملاک و معیاری را رعایت کند یا با اهل فکر و نظر مشورت کند.
بعد خصوصیات این افراد را ذکر میکند: اهل تجربه باشند، اهل حیا باشند و ...؛ بعد میرسد به اینجا که «ثم اسبغ علیهم الارزاق»؛ وقتی کارگزار خوبی را انتخاب کردی، زندگیاش را تأمین کن. من همیشه به مدیران میگویم، در گذشته هم گفتهام….. و به شماها میگویم؛ دائم مأموران و منتخبان خودتان را زیر نظر داشته باشید؛ دائم نگاه کنید و از اینها غافل نشوید.
دیدهاید که نگهبانها در شب نورافکنهایی را دائم میچرخانند و گوشهها را نگاه میکنند؛ شما هم همینطور باید بهطور دائم امور را زیر نظر داشته باشید و نگاه کنید؛ بنابراین از کار کارگزارانتان غفلت نکنید.
«ثم تفقد اعمالهم»؛ یعنی از کارهای اینها جستجو کن، ببین کار انجام میدهند یا نه؛ درست انجام میدهند یا نه؛ آیا تخلفی در کارهایشان وجود دارد یا خیر.
🔺«و ابعث العیون من اهل الصدق و الوفاء علیهم»؛ کسانی را که چشم و گوش تو هستند، بگمار تا کارهای اینها را نگاه کنند. «فأن تعاهدک فیالسّر لامورهم حدوة لهم علی استعمال الامانة و الرفق بالرعیة»؛ این موجب میشود که اینها بتوانند امانت را بیشتر حفظ کنند.
🔅بعد میفرمایند: «فانّ احد منهم بسط یده الی خیانة اجتمعت بها علیه عندک اخبار عیونک»؛ اگر ثابت شد که کسی خیانت کرده - نه اینکه تا گزارشی رسید، فوراً به آن ترتیب اثر بدهید؛ نه، همه متفق باشند؛ یعنی معلوم باشد و گزارشهای متواتر و مسلّمی برسد که این شخص خیانت کرده - آنوقت «اکتفیت بذلک شاهداً فبسطت علیه العقوبة فی بدنه و اخذته بما اصاب من عمله»
دیگر باید مجازات شود. البته مجازات انواع و اقسامی دارد، شکلهای گوناگونی دارد، اقتضائات گوناگونی دارد؛ هر طور که اقتضای مجازات است، عمل شود.
۱۳۸۴ /۰۷/۱۷بیانات در دیدار اعضای هیأت دولت
@irc_ir
#اخبار_اداره
📌رييس دانشكده عرفان دانشگاه اديان و مذاهب اسلامي:
رسالت فعالان رسانه سوق دادن مخاطبان به سوي خودشناسي است.
🔹به گزارش روابط عمومي اداره كل پژوهش هاي اسلامي سازمان صداوسيما، نشست تخصصي «تصوير جامع انسان و معرفي انسان الگو در رسانه»، در ارديبهشت 98 با حضور مديران و پژوهشگران دين و رسانه و سخنراني حجت الاسلام والمسلمين دكتر رضا الهي منش عضو هيأت علمي و رييس دانشكده عرفان اسلامي دانشگاه اديان و مذاهب اسلامي در تالار انديشه اين اداره كل برگزار شد.
🔸حجت الاسلام و المسلمين دكتر الهي منش در اين نشست با اشاره به اهميت خودشناسي در مباحث خداشناسي گفت: براي شناخت انسان نيازي به كشفيات عرفا نداريم و بهترين معرف، خالق انسان است و در ميان كتابهاي آسماني، قرآن جامعترين كتاب وحياني است كه به تنهايي در اين مورد كفايت مي كند.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به تجليات چهارگانه الهي، ساحت وجودي انسان را شامل همه اين چهار تجلي دانست و افزود: خداوند چهار تجلي دارد؛ غيب مطلق، عالم عقل، عالم ملكوت و عالم ماده. اگر هر چهار تجلي در يكجا جمع شود مي شود «انسان جامع» كه حدود 10 دسته از آيات قرآن بر اين مدعا دلالت مي كنند.
رييس دانشكده عرفان دانشگاه اديان و مذاهب اسلامي با معرفي اسماء و صفات الهي به عنوان اولين تجلي حق گفت: حقيقت اسماء پيوسته پنهان است و آنچه كه شما مشاهده مي كنيد، آثار اسماء است. همه مخلوقات آثار رحمت خدا هستند و اين رحمت، جامع رحمانيت و رحيميت است يعني به هر چه نگاه كنيد يا ظهور رحمت رحماني است يا ظهور رحمت رحيمي.
با مراجعه به لینک، متن کامل این نشست را در سایت اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه مطالعه بفرمایید.
http://www.irc.ir/old/article/index/show/type/news/id/1874
@irc_ir
🌷پیامبر اکرم (صلّی الله عليه وآله) :
مَن عَلِمَ مِن أخِیهِ سَیِّئَةً فَسَتَرَها، سَتَرَ اللهُ عَلَیهِ یَومَ القِیامَةِ.
🔸هر که از برادر خود گناهی بداند و آن را بپوشاند، خداوند در روز قیامت گناهان او را بپوشاند.
(المعجم الکبیر طبرانی، ج 19، ص 440)
@irc_ir
#کلام_نور
📌کوشش برای تقویت معنویت و سرکوب نفسانیت
امام خمینی (ره) :
🔅باید ما کوشش کنیم که این معنویت را تقویت کنیم و این نفسانیت را هرچه میتوانیم سرکوب کنیم.
🔺اگر این حل بشود همه چیز حل است. اختلافات روی همین معنا است. هیچ اختلافی در عالم واقع نمیشود الا اینکه مبنایش این است.
🔴شیطان هم روز اول گفت خَلَقْتَنی مِنْ نار وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طین(8) من از او بهترم، تخلف خدا را کرد گفت، حاصل، به خدا گفت من بهترم و این ارث شیطانی، ارث است برای همه ما.
همه آن چیزی را که در خود میبینند، آن را بالاتر از دیگران میبینند. اگر همان مطلب در دیگری باشد کوچک میبینند، وقتی در خودشان هست بزرگ میبینند، عیب خودشان را نادیده میگیرند، عیب کوچک دیگران را بزرگ میشمارند.
🌱اینها همان فطرتی است، فطرت الهی است که ما به راه کج کشیدهایم او را کُلُّ مَولُودٍ یُولَدُ عَلَی الْفِطْرَةِ(9) مگر اینکه اِلاّ اَنَّ اَبَواهُ ـ شاید هم ابویه باشد لکن حدیث اینطوری است ـ یُهَوِّدانِهِ اَوْ یُنَصِّرانِهِ اَوْ یُمَجسانِهِ(10) و همینطور همه چیز، فطرت بر توحید است، لکن وقتی که دست شیطان[به]انسان می رسد منحرفش میکند.
اگر این حکومت اسلامی دست مثلاً یک دسته دیگری بود می گفتند خیلی خوب است، حالا که نیست دست آنها، میگویند خیلی بد است.
اگر این قوه قضایی که این قدر خدمت کرده است، دست یک دسته دیگری بود میگفتند خیلی ما خدمت کردیم، حالا که دست آنها نیست میگویند این قوه قضایی نیست، این ظلم است، نه عدل. این برای همان است که باطن ذات انسان تهذیب نشده که عدل را برای عدل بخواهد، نه برای خود. و ما اگر عدل هم بخواهیم، برای خودمان میخواهیم خودمان را نباید بازی بدهیم. ما هر چی میخواهیم برای خودمان میخواهیم.
ما عدل را برای عدلش دوست نداریم، اگر این عدل برای ما جاری بشود و خلاف ما باشد دشمن با آن عدل هستیم. اگر یک ظلمی به نفع ما باشد دوست آن ظلم هستیم. همه اینها ریشهاش در خود انسان است، اگر این ریشه کنده بشود و لااقل تضعیف بشود، کارها حل میشود، همه با هم دوست میشوند، ایراد به هم نمیگیرند، کمک هم میکنند.
اگر یک کسی قیام به یک امری کرد، دیگران زیر بغلش را میگیرند، وقتی میبینند میخواهد یک کاری بکند. اگر یک ارگانی یک تصمیم مثبتی بگیرد، دیگران که میبینند این خوب است میروند دنبالش. و اگر آن ریشه فاسد در قلب انسان باشد صددرصد هم عدل بداند میگوید این درست نیست. آن ریشه فاسد منحرف میکند انسان را.
(صحیفه امام، ج 17، ص 530 _536)
@irc_ir
📌ستایش از عیب پوشی خداوند در دعاها
🔹در بسیاری از دعاها، عیب پوشی خداوند ستایش شده است. برای مثال، در فرازی از دعای شانزدهم صحیفه سجادیه آمده است:
🌱ای معبود من! شکر و سپاس تو را که چه بسیار عیبم را پوشاندی و رسوایم نکردی و چه فراوان گناهم را پنهان کردی و در گناهان، مشهورم نساختی و چه بسیار زشتی ها که انجام دادم و پرده آبرویم را ندریدی و بدی های آن را بر همسایگان که در جست وجوی عیب هایم هستند و بر حسودانی که تحمل دیدن نعمت هایت را ندارند، آشکار نساختی.
این همه پرده که بر کرده ما می پوشی
گر به تقصیر بگیری نگذاری دیار
فعل هایی که ز ما دیدی و نپسندیدی
به خداوندی خود پرده بپوش ای ستّار
سعدی
🔅در دعای جوشن کبیر نیز می خوانیم:
«یا مَنْ اَظْهَرَ الْجَمیلَ وَ سَتَرَ الْقَبیحَ؛ ای آن که زیبایی را آشکار می سازی و زشتی را می پوشانی.»
🔺در تفسیر این عبارت از دعا، روایتی دل نشین از امام صادق علیه السلام نقل شده است که:
🔹هیچ مؤمنی نیست، مگر آنکه در عرش، صورتی دارد شبیه به صورت او در زمین. پس هرگاه کارهای نیکی چون رکوع و سجود و دیگر افعال نیک از او صادر شود، صورت این اعمال نیکش در عرش ظاهر شود و ملایکه آن را می بینند و بر او درود می فرستند و برایش استغفار می کنند، ولی اگر معصیتی از او سر زند، خداوند، حجابی بر آن می نهد تا ملایکه بر آن آگاه نگردند و این است تأویل: «یا مَنْ اَظْهَرَ الْجَمیلَ وَ سَتَرَ الْقَبیحَ».
🔅خداوند بزرگ، عیب پوش بندگان است و چه نیکوست که ما نیز در این صفت زیبا به پروردگارمان اقتدا کنیم.
@irc_ir
📌عیب پوشانی در سیره نبوی
🌿پیامبر عظیم الشأن اسلام در مقام انسانی کامل، خود را به عیب پوشی از دیگران آراسته بود و پیروان خویش را نیز به این امر توصیه می فرمود.
آن حضرت به سبب شرح صدر خویش، کسی را رسوا نمی کرد و تا آنجا که امکان داشت، عذرهای مردمان را می پذیرفت. این بزرگوار حتی پرده کفر منافقان را نیز نمی درید و با آنکه به خوبی از همه چیز آگاه بود، همواره پنهانشان می داشت تا آنان که شایسته تربیت و هدایتند، به راه هدایت آیند و اسرار مردم از پرده برون نیفتد.
🔹 از آن حضرت روایت است که فرمود:
مَنْ سَتَرَ اَخاهُ الْمُسْلِمَ فِی الدُّنْیا فَلَمْ یفْضَحْهُ سَتَرَهُ اللّهُ یوْم الْقِیامَه.
هر که بر عیب برادر مسلمانش در دنیا پرده پوشد و او را رسوا نسازد، خداوند در قیامت، عیب او را بپوشاند.
همچنین حضرت در کلامی دیگر خطاب به مسلمانان می فرماید: «اُسْتُرُوا عَلی اِخْوانِکمْ؛ عیوب برادران خود را بپوشانید».
📌پیام متن:
1. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، عیب پوش مردمان بود و دیگران را نیز به رعایت کردن این امر توصیه می کرد.
2. عیب پوشی ابزار تربیتی بسیار مؤثری است که بایستی به عنوان سیره نبوی، در روابط فردی و خانوادگی و اجتماعی، مورد توجه قرار گیرد.
@irc_ir
📌به همت خانه دین و رسانه اداره کل پژوهش های اسلامی صدا و سیما برگزار می شود:
🔸سومین جلسه از سلسله نشست های تخصصی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با موضوع:
🔅«رسانه و تمدن نوین اسلامی»
🔹با حضور:
حجت الاسلام و المسلمین میرباقری
عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس فرهنگستان علوم اسلامی
⏪یکشنبه 9 تیر 1398
⏰ساعت: 11:30
قم، بلوار امین
اداره کل پژوهش های اسلامی صدا و سیما
تالار اندیشه
@irc_ir