📌دیدگاه اهلسنت درباره قیام حسینی
عاشورا پیش از گسترش وهابیت، خود عاملی برای وحدت مسلمانان بوده است، اما وهابیت با اعمال و رفتارهای خود این عامل مهم وحدتی را به خصوص در پاکستان تضعیف کردهاند .
موافقان قیام و انقلاب حسینی اکثریت اهلسنت هستند که ایشان ضمن اعتراف به حقانیت امام (ع)، قیام وی را ستودهاند و ضمن انتقاد از یزید، فسق و فجور او را یادآور شده و به سرزنش او پرداختهاند. این نگرش و دیدگاه در آثار و تألیفات مصلحان و متفکران و نواندیشان اثرگذار اهلسنت چون: سید قطب، ابوالحسن ندوی، محمد غزالی و مودودی و نویسندگانی چون طه حسین، عبدالله علایلی، محمود العقاد و جز اینها به روشنی و برجستگی هر چه تمامتر دیده میشود .
🔹ابوالحسن اشعری (324 ق )
وی پیشوای مکتب اشاعره و صاحب کتاب «مقالاتالاسلامیین» است. او مینویسد : « چون ستمکاری یزید از حد خود گذشت، امام حسین (ع) و یارانش علیه ظلم او قیام کردند و در کربلا به شهادت رسید». (اشعری،1400 ق، ص 75 )
🔹تفتازانی (791 ق )
او به مظلومیت اهلبیت اشاره کرده و میگوید: «به اهلبیت پیامبر (ص) ستم روا داشتند، آن را کسی نمیتواند پنهان کند... این ستم، به حدی بوده که، هر آن چه را در زمین و آسمان است به گریه واداشته و از شدت آن سنگها شکافته میشود و گذشت زمانها و ماهها، آن عمل بدش را از یاد نمیبرد. لعنت خدا بر کسی باد که در این ستم، مباشرت ورزیده یا بدان خرسند گشته است... کسانی از علمای اهلسنت، لعن به یزید را جایز ندانستهاند، با آن که میدانستند یزید بیش از این، سزاوار لعن و نفرین است؛ زیرا میدانستند اگر لعن به یزید جایز دانسته شود، به او متوقف نمیشود و کسانی بزرگتر از او نیز لعن میشوند...». (تفتازانی، 1409ق، ج 5، ص 311 )
همچنین تصریح دارد: «همه متفق هستند بر جواز لعن کسانی که حسین (ع) را کشته، یا به این کار دستور یا اجازه داده، یا به این کار راضی شدهاند و صحیح آن است که یزید به قتل حسین (ع) راضی بود و شادی او از قتل حسین (ع) و اهانت او به اهلبیت رسول خدا (ص) به حد تواتر معنوی رسیده است، هر چند تفاصیل آن به صورت خبر واحد ذکر شده است. بنابراین ما درباره یزید نه تنها سکوت نمیکنیم، بلکه حتی در کافر بودن او شکی نداریم. لعنت خدا بر او و یاوران و همدستانش باد». (تفتازانی، ق1408، ج 1، ص 67) وی در ادامه میگوید: «اما کسانی که حسین (ع) را کشتند یا دستور به قتل وی داشتند و این امر را جایز دانستند، بدون شک کافرند». (همان، ج 1، ص 69 )
🔹آلوسی بغدادی (1270 ق )
او پس از نقل حدیث پیامبر (ص) که میفرماید: «به خدای سبحان پناه میبرم از ابتدای سال شصت و حکومت بچهها». اشاره به حکومت یزید رانده شده دارد که بر خلاف علاقه دوستدارانش خداوند او را لعنت کرده است؛ زیرا او در ابتدای سال شصت هجری حکومت مینمود. (آلوسی بغدادی، 1405 ق، ج 6، ص 192 )
وی ضمن اشاره به ادله جواز لعن یزید میگوید: به علت فراوانی خصایص خبیثه و ارتکاب گناهان کبیره از سوی یزید در زمان استیلا و تسلطش بر اهل مدینه و مکه، هیچگونه تردیدی در لعن او باقی نمیماند. گروهی از علما از جمله طبرانی، قاضی ابویعلی، ابنجوزی، علامه تفتازانی و جلالالدین سیوطی، بر کفر و لعن او تصریح و جزم دارند .
وی معتقد است: یزید شخص خبیثی بوده که هرگز به رسالت پیامبر (ص) ایمان نداشته و مصائبی که بر اهل حرم الهی و نبوی و عترت وی در زمان حیات و ممات دارد و تمام گناهانی که از او سر زده است، کمتر از گناه کسی نیست که یک برگ از قرآن را در نجاست بیندازد. پس گمان نمیبرم کارهایی که از یزید سرزده بر هیچ یک از مسلمانان مخفی باشد. بر فرض پذیرفتن مسلمانی یزید، وی آنقدر گناه کرده که قابل گفتن نیست، در نتیجه به اعتقاد من به طور مشخص لعن وی جایز است. او که کسی فاسقتر از یزید سراغ ندارد میگوید:« ظاهراً یزید تا آخر عمرش توبه نکرده و احتمال توبه او حتی از احتمال ایمانش ضعیفتر است و به غیر از ابنالعربی کسی با جواز لعن بر یزید مخالفت نکرده است . ابنالعربی و برخی از موافقان وی، لعن یزید و کسی را که به قتل حسین (ع ) راضی باشد را جایز ندانستهاند». (همان) آلوسی در ادامه به جان خود سوگند یاد میکند که این اعتقاد (ابنالعربی)، گمراهی دور از راه حقی است که از گمراهی یزید بیشتر است. (همان )
🔹شیخ محمد عبده (1266- 1323 ق )
او که از دانشمندان و مصلحان و رهبران دینی اصلاحطلب بزرگ اهلسنت مصر و از یاوران راستین سیدجمالالدین اسدآبادی در مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی و از منادیان بازگشت به قرآن است حکومت یزید را قبل از فاجعه کربلا، نامشروع میداند و بر این باور است که یزید نه تنها خلیفه مسلمانان نبوده، بلکه قیام بر ضد وی، تکلیف دینی مسلمانان بودهاست. (ناصری، 1386 ش، ص 323) بدین ترتیب وی یاری حکومت عدل و دین در برابر حکومت ظلم و جور را بر مسلمین
واجب و قیام امام (ع) را از باب خروج بر رهبر ظالم و طاغی برمیشمارد و میگوید: زمانی که در دنیا حکومتی ستمگر وجود دارد، در مقابل آن عادلی با هدف اقامه شرع و حدود الهی پدید میآید. حکومت ستمگر قصد دارد حکومت عدل را به تعطیلی بکشاند، بنابراین بر هر مسلمانی کمک و مساعدت حکومت عدل واجب است و در همین راستا، امام حسین (ع) در برابر حکومت یزید - که خدا او را خوار کند- ایستاد. (رشید رضا، 1414ق، ج 12، صص 183 و 185 )
@irc_ir
🔹قال الصادق علیه السلام :
زوروا کربلا و لا تقطعوه فان خیر أولاد الانبیاء ضمنته ...
امام صادق (ع) فرمود :
کربلا را زیارت کنید و این کار را ادامه دهید ، چرا که کربلا بهترین فرزندان پیامبران را در آغوش خویش گرفته است.
📚کامل الزیارات ، ص 269
@irc_ir
📌وقایع روز هشتم محرم الحرام سال 61 هجری قمری بدین شرح است :
🔹 "خوارزمی" در مقتل الحسین و "خیابانی" در وقایع الایام نوشتهاند كه در روز هشتم محرم امام حسین علیهالسلام و اصحابش از تشنگی سخت آزرده خاطر شده بودند؛ بنابراین امام علیهالسلام كلنگی برداشت و در پشت خیمه ها به فاصله نوزده گام به طرف قبله، زمین را كَند، آبی گوارا بیرون آمد و همه نوشیدند و مشكها را پر كردند، سپس آن آب ناپدید شد و دیگر نشانی از آن دیده نشد. هنگامی كه خبر این ماجرا به عبیداللّه بن زیاد رسید، پیكی نزد عمر بن سعد فرستاد كه: به من خبر رسیده است كه حسین چاه ميكَند و آب بدست ميآورد. به محض اینكه این نامه به تو رسید، بیش از پیش مراقبت كن كه دست آنها به آب نرسد و كار را بر حسین علیهالسلام و یارانش سخت بگیر. عمر بن سعد دستور وی را عمل نمود. (1)
🔹 در این روز "یزید بن حصین همدانی" از امام علیهالسلام اجازه گرفت تا با عمر بن سعد گفتگو كند. حضرت اجازه داد و او بدون آنكه سلام كند بر عمر بن سعد وارد شد؛ عمر بن سعد گفت: ای مرد همدانی! چه چیز تو را از سلام كردن به من بازداشته است؟ مگر من مسلمان نیستم؟ گفت: اگر تو خود را مسلمان ميپنداری پس چرا بر عترت پیامبر شوریده و تصمیم به كشتن آنها گرفتهای و آب فرات را كه حتی حیوانات این وادی از آن مينوشند از آنان مضایقه ميكنی؟
عمر بن سعد سر به زیر انداخت و گفت: ای همدانی! من ميدانم كه آزار دادن به این خاندان حرام است، من در لحظات حسّاسی قرار گرفتهام و نميدانم باید چه كنم؛ آیا حكومت ری را رها كنم، حكومتی كه در اشتیاقش ميسوزم؟ و یا دستانم به خون حسین آلوده گردد، در حالی كه ميدانم كیفر این كار، آتش است؟ ای مرد همدانی! حكومت ری به منزله نور چشمان من است و من در خود نميبینم كه بتوانم از آن گذشت كنم.
یزید بن حصین همدانی بازگشت و ماجرا را به عرض امام علیهالسلام رساند و گفت: عمر بن سعد حاضر شده است شما را در برابر حكومت ری به قتل برساند. (2)
🔹امام علیه السلام مردی از یاران خود بنام "عمرو بن قرظة" را نزد ابن سعد فرستاد و از او خواست تا شب هنگام در فاصله دو سپاه با هم ملاقاتی داشته باشند.
شب هنگام امام حسین علیهالسلام با 20 نفر و عمر بن سعد با 20 نفر در محل موعود حاضر شدند. امام حسین علیه السلام به همراهان خود دستور داد تا برگردند و فقط برادر خود "عباس" و فرزندش "علياكبر" را نزد خود نگاه داشت. عمر بن سعد نیز فرزندش "حفص" و غلامش را نگه داشت و بقیه را مرخص كرد.
در این ملاقات عمر بن سعد هر بار در برابر سؤال امام علیهالسلام كه فرمود: آیا ميخواهی با من مقاتله كنی؟ عذری آورد. یك بار گفت: ميترسم خانهام را خراب كنند! امام علیهالسلام فرمود: من خانه ات را مي سازم . ابن سعد گفت : ميترسم اموال و املاكم را بگیرند! فرمود : من بهتر از آن را به تو خواهم داد ، از اموالی كه در حجاز دارم. عمر بن سعد گفت : من در كوفه بر جان افراد خانوادهام از خشم ابن زیاد بیمناكم و ميترسم آنها را از دم شمشیر بگذراند.
حضرت هنگامی كه مشاهده كرد عمر بن سعد از تصمیم خود باز نمي گردد ، از جای برخاست در حالی كه ميفرمود : تو را چه ميشود ؟ خداوند جانت را در بسترت بگیرد و تو را در قیامت نیامرزد . به خدا سوگند ! من ميدانم كه از گندم عراق نخواهی خورد! ابن سعد با تمسخر گفت : جو ما را بس است. (3)
🔹پس از این ماجرا ، عمر بن سعد نامهای به عبیداللّه نوشت و ضمن آن پیشنهاد كرد كه حسین علیهالسلام را رها كنند ؛ چرا كه خودش گفته است كه یا به حجاز برميگردم یا به مملكت دیگری ميروم. عبیداللّه در حضور یاران خود نامه ابن سعد را خواند ، "شمر بن ذی الجوشن" سخت برآشفت و نگذاشت عبیداللّه با پیشنهاد عمر بن سعد موافقت كند . (4)
پی نوشت ها :
1. وقایع الایام ، ج 5، ص27؛ مقتل الحسین، خوارزمی، ج1، ص244.
2. كشف الغمة، ج2، ص47. 3. بحارالانوار، ج44، ص388. 4. ارشاد، شیخ مفید، ج2، ص82.
@irc_ir
محورهای پیشنهادی برنامهسازی متناسب با ایام عزاداری اباعبدالله الحسین علیه السلام:
• پرداختن به عزاداری و مراسم محرم در فرهنگ مردم و اقوام ایرانی
• بررسی فرهنگ عاشورا در دوران معاصر و چگونگی حفظ آن در جامعه
• بررسی و بیان حماسه عاشورا در فرهنگ و ادبیات کشور
• تبیین امربهمعروف و نهی از منکر بهعنوان مسئولیت همگانی
@irc_ir
معرفی کتاب:
" بنیادها و آسیبهای عزاداری امام حسین " نام اثری است به نویسندگی علی آقاجانی قناد که در اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه به چاپ رسیده است.
در چکیده این اثر می خوانیم:
عاشورا، نمايه اي از حقيقت ها، گزاره ها، آموزه ها و رهيافت هايي است كه در عرصه هاي گوناگون، زندگاني شيعيان را رنگ و بو و محتوايي تازه بخشيده و فرهنگي متشكل و مجزا در قد و قامتي جديد به وجود آورده است. در اين پژوهش، بنيادها، نمادها و آسيب هاي فرهنگ عاشورا و البته بيش تر عزاداري، روضه خواني، مداحي و نيز علوم و فنون مرتبط با آنها بررسي و سرچشمه اين فرهنگ و آسيب هاي متوجه آن تعيين شده است. بخش اول، به بنيادها و نمادهاي فرهنگ عاشورا اختصاص دارد و مباني، تاريخ و اهداف، فلسفه، آثار و نمادهاي عزاداري را در بر مي گيرد. در بخش دوم به آسيب ها و تحريفات پرداخته شده است. آسيب هاي جديد و عوامل آن، راه هاي مقابله با آسيب ها و نيز جريان شناسي مبارزه با آن از مسايل اين بخش است. در بخش سوم با عنوان رسانه و عزاداري، وظايف رسانه، مشكلات رسانه و راه هاي رفع آن و پيشنهادهاي برنامه سازي مطرح شده است. از لحاظ زماني و مكاني، بخش اول محدوده خاصي دارد، ولي در بخش دوم، عزاداري از هنگامي كه جامعه تشيع شكل مي گيرد، مورد بحث قرار مي گيرد. در بخش اول، پژوهش بر اين فرضيه استوار است كه اساس عزاداري و آنچه ما امروزه آن را به عنوان فرهنگ عاشورا مي شناسيم، از بنيادهاي محكم ديني و عقلي برخوردار است و كاركردهاي مثبت فراواني در جامعه دارد. بخش دوم بر اين اساس شكل گرفته است كه فرهنگ عاشورا هم از لحاظ تاريخي و هم از نظر اجتماعي، دچار آفت ها و آسيب هايي است كه عوامل دروني و بيروني، آنها را به وجود آورده اند و براي زدودن آنها بايد راهكارهايي انديشيد
..........................................
جهت مشاهده متن کامل کتاب به لینک زیر در سایت اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه مراجعه فرمایید:
http://pajuhesh.irc.ir/product/book/show/id/757#!prettyPhoto/0
@irc_ir
📌یکی از موضوعاتی که مردم شرکت کننده در راهپیمایی روز هفده شهریور و بازماندگان شهیدان و مجروحان حادثه در پی آن بودند، اطلاع از نظر رهبر انقلاب یکی از موضوعاتی که مردم شرکت کننده در راهپیمایی روز هفده شهریور و بازماندگان شهیدان و مجروحان حادثه در پی آن بودند، اطلاع از نظر رهبر انقلاب حضرت امام خمینی ره در این باره بود.
اعلامیه امام ره که بلافاصله پس از این واقعه در نجف منتشر شد و به سرعت اکثر مردم ایران از آن آگاهی یافتند، در واقع به حرکت مردم مشروعیت بخشید و مردم شادمان از مهر تأیید مرجع و رهبرشان به مبارزه تا سرنگونی حکومت پهلوی ادامه دادند .
امام خمینی در پیام به ملت ایران آرزو کردند که:
"ای کاش خمینی در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته میشد."
امام خمینی کشتار 17 شهریور را آشکار شدن واقعیت دولت آشتی ملی اعلام کردند که:
"شاه با حکومت آشتی ملی میخواست روحانیت شریف ایران و سیاسیون محترم را در کشتارخود سهیم گرداند، ولی فریب او خیلی زود برملا گردید. انّ کیدَ الشیطان کان ضعیفاً ".
امام خمینی بار دیگر از ارتش خواستند به مردم بپیوندند تا "نام خود را در تاریخ که به سود ملت ایران خود ادامه میدهد هر چه زودتر ثبت" کنند. امام خمینی خطاب به علما فرمودند: "در این موقع حساس نه تنها باید استقامت کنید، بلکه روحیه عالی مقاومت جامعه را هر چه بیشتر تقویت کنید و هر چه بیشتر صفوف خود را برای مقابله با دشمن مردم ایران متشکلتر کنید ".
@irc_ir
🏴🏴🏴🏴
السَّلام عَلَيْكَ يَا أبا عَبْدِ اللهِ وَ علَى الأرواحِ الّتي حَلّتْ بِفِنائِكَ، عَلَيْكَ مِنِّي سَلامُ اللهِ أبَداً مَا بَقِيتُ وَ بَقِيَ الليْلُ وَ النَّهارُ وَ لا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ العَهْدِ مِنِّي لِزِيَارَتِكُمْ ،
السَّلام عَلَى الحُسَيْن
وَ عَلَى عَليِّ بْنِ الحُسَيْنِ
وَ عَلَى أوْلادِ الحُسَيْنِ
وَ عَلَى أصْحابِ الحُسَينِ
فرا رسیدن عاشورای حسینی بر همه عاشقان و دلدادگان حسینی تسلیت باد.
@irc_ir
🔹قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
یا فاطمة! کل عین باکیه یوم القیامة الا عین بکت علی مصاب الحسین فانها ضاحکة مستبشرة بنعیم الجنة .
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
فاطمه جان! روز قیامت هر چشمی گریان است، مگر چشمی که در مصیبت و عزای حسین گریسته باشد، که آن چشم در قیامت خندان است و به نعمتهای بهشتی مژده داده می شود .
بحارالانوار، ج44، ص293
@irc_ir
📌ساعت به ساعت روز عاشورا چگونه گذشت؟
این گزارش به شرح وقایع ساعت به ساعت روز عاشورا میپرداز د که بر اساس اوقات شرعی کربلا و با متن مقاتیل تنظیم شده است .
طبق محاسبه مرحوم دکتر احمد بیرشک در «گاهشماری ایرانی» واقعه کربلا به حساب گاهشماری شمسی 21 مهر سال 59 هجري شمسی می شود. تاریخ شمسی هم که مثل قمری نیست که تغییر کند. موقعیت زمین نسبت به خورشید ثابت است و می شود با در آوردن اوقات شرعی شهر کربلا در این تاریخ حرفهای مقتل نویسان را به ساعت و دقیقه برگرداند .