🔹نکوهش اسراف دراسلام
با توجه به آثار و نتایج سوئی که اسراف و تبذیر در نظام اجتماعی و حیات بشر دارد، در رهنمودهای قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام از این کار منع شده و هشدار داده شده است که چه بسا عدم دقت در مصرف صحیح مال، موجب بروز مشکلات زیادی در زندگی می شود و چون این کار نوعی عدول از دستور الهی است در آخرت نیز انسان را گرفتار عذاب سخت الهی می سازد .
اسراف یکی از گناهان کبیره است که در قرآن وعده عذاب جهنم برای آن آمده است ، ( وأَنَّ الْمُسْرِفینَ هُمْ أَصْحابُ النَّارِ : و مسرفان اهل آتشند ( غافر/۴۳ ) .
@irc_ir
🔹مصداق های اسراف در روایات
۱٫ مصرف بیجا
امام صادق(ع) فرمود: «انما السرف ان تجعل ثوب صونک ثوب بذلتک؛ اسراف این است لباسی را که برای حفظ آبرو (وحضور درمیان جامعه) تهیه کرده ای، برای موقع کار (یا جای نامناسب) بپوشی ».
۲٫ زیاده روی درسخاوت
امام حسن عسکری (ع) فرمود: «ان للشیء مقداراً فان زاد علیه فهو سرف؛ برای سخاوت اندازه ای است که اضافه برآن، اسراف است ».
۳٫خوردن بی حساب
رسول اکرم(ص) فرمود: «ان من السرف ان تاکل کل ما اشتهیت؛ به راستی از ( مصداق های )اسراف، خوردن هر چیزی است که میل واشتها داری (نه آنچه بدن به آن نیاز دارد )».
۴٫ مصرف مال درغیر جایگاه واقعی
امام علی (ع) فرمود: «الا ان اعطاء هذالمال فی غیر حقه تبذیر واسراف؛ بیدار باشید! دادن مال در موردی که استحقاق خرج کردن ندارد، تبذیر واسراف است ».
۵٫ میانه روی نکردن .
امیر مؤمنان (ع) فرمود: «کل مازاد علی الاقتصاد اسراف؛ هر چه از میانه روی بگذرد، اسراف است »
۶٫ اتلاف مال وزیان رساندن به بدن
حضرت صادق (ع) فرمود: «انما الاسراف فیما اتلف المال واضر بالبدن؛ همانا اسراف در چیزی است که مال از بین برود وبه بدن ضرری برسد ».
نقل شده است که امام صادق(ع) مشاهده کرد سیبی را نیم خورده از خانه بیرون انداخته‌اند خمشگین شد و فرمود: اگر شما سیر هستید خیلی از مردم گرسنه‌اند خوب بود آنرا به نیازمندی می‌دادید .
کسی که آبی را از نهر فرات (گوارا) برای خوردن بردارد و بعد از نوشیدن زیادی آنرا بیرون بریزد اسراف کرده است .
اسراف آن است که انسان مالش را از بین ببرد و به بدنش صدمه بزند. و فرمودند: کمترین درجه اسراف عبارت است از :
۱ ـ دور ریختن آبی که از آشامیدن اضافه آمده است .
۲ ـ اینکه لباس کار و لباس بیرون یکی باشد .
۳ ـ دورانداختن هسته خرما پس از خوردن خرما .
@irc_ir
#نوروز_و_ظهور_امام_زمان_عج
🔹معلی‌بن‌خنس نقل می‌کند که روز نوروز به خدمت امام صادق(ع) رفتم و حضرت فرمودند: آیا می‌شناسی این روز را؟
گفتم: فدایت شوم، این روزی است که عجم آن را تعظیم می‌کند و این روز تحفه‌ها و هدیه‌ها برای یکدیگر می‌فرستند .
حضرت فرمود: سوگند یاد می‌کنم به حق خانه کعبه، که در مکه معظمه است، که این تعظیم کردن، نیست مگر برای امر قدیمی که تفسیر می‌کنم آن را برای تو تا بفهمی آن را .
گفتم: ای سید من و آقای من دانستن این مطلب به برکت شما، محبوب‌تر است نزد من از آن که مردگان من زنده شوند و دشمنان من بمیرند .
حضرت فرمود: ای معلی به درستی که روز نوروز روزی است که حق تعالی در این روز پیمان گرفت از انسان در روز ألست، که وی را به یگانگی بپرستند و از برای او شریک قرار ندهند و در بندگی و پرستیدن هیچ چیز را شریک او نگردانند و ایمان بیاورند به پیامبران و حجت‌های او بر خلق و امامان و پیشوایان دین و ائمه معصومین(ع )
و این اولین روزی است که در آن آفتاب طلوع کرد و بادهای آبستن کننده درختان وزیده است و گلها و شکوفه‌های زمین آفریده شده است . و.........
در این روز قائم آل محمد(ص) حضرت امام زمان(عج) ظاهر خواهد شد و بر دشمنان غالب می‌گردد و در هیچ روز نوروزی نیست مگر آنکه ما انتظار فرج می‌کشیم و این روز را عجم حفظ کرده و حرمت آن را رعایت نموده و شما آن را ضایع کردید .
@irc_ir
❓آیا ظهور حضرت در روز جمعه است یا روز نوروز؟
یکی از سؤالاتی که در حوزه مهدویت مطرح می‌شود این است که چگونه روز جمعه متعلق به حضرت ولی‌عصر(عج) هست؟ آیا ظهور حضرت در روز جمعه است یا روز نوروز؟ این مطلب با روایات عدم جواز تعیین زمان ظهور منافات ندارد؟ در این بار ه از جمله چنین جواب داده شده است که :
🔶1- در روایت داریم که فرشتگان، هر جمعه در بیت‌المعمور (خانه‌ای در آسمان) جمع مى‌شوند و عهد و ولایت امامان را تجدید مى‌کنند، روز جمعه روزى است که خداوند بر ولایت آنان از جهانیان پیمان گرفته است و نیز در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز قیام یاد شده است و جالب اینکه یکی از القاب زیبا و نورانی امام زمان(عج) بهار و نوروز است. چنانچه در برخی روایات و ادعیه به آن اشاره شده است: «السَّلَامُ عَلَى رَبِیعِ الْأَنَامِ وَ نَضْرَةِ الْأَیَّام»؛ یعنی سلام بر بهار انسانیت و سر سبزی روزها.(فصل شکفتن و شکوفه‌ها ).
🔶2.روز جمعه از جهات مختلفى اختصاص به امام زمان(عج) دارد، ولادت با سعادت حضرت، انتقال مقام امامت به او، مختص شدن لقب قائم به وى در روز جمعه بوده و نیز بر اساس برخی روایات ظهور و فرج او و پیروانش در روز نوروز و جمعه خواهد بود.
🔶3- پس از وفات جناب ابوالحسن علی بن محمد سمری، چهارمین نائب خاص امام زمان(عج) دوره غیبت کبری آغاز شد و تا کنون ادامه دارد، ظهور و قیام امام(عج) در پایان این دوره و به فرمان خدای متعال خواهد بود، پیشوایان معصوم ما در روایات بسیار تصریح فرموده‌اند که نمی‌توان وقت خاصی را برای ظهور تعیین کرد و فقط خدا به آن آگاه است، ناگهان و به فرمان خدا واقع خواهد شد و هر کس تعیین وقت کند دروغگو است .
« فضیل» از امام باقر( ع) پرسید: آیا برای این امر وقتی تعیین می‌شود؟ امام سه بار فرمود : « کذب الوقاتون»؛ تعیین کنندگان وقت دروغگویند.
« اسحاق بن یعقوب» نامه‌ای توسط محمد بن عثمان عمری خدمت امام زمان(عج) فرستاد و سؤالاتی کرد و امام در فرازی از پاسخ، در مورد وقت ظهور فرمود: «و اما ظهور الفرج فانه الی اللَّه تعالی ذکره و کذب الوقاتون»؛ و اما ظهور فرج به فرمان خدای متعال وابسته است و تعیین‌کنندگان وقت دروغگویند.
البته منظور از تعیین وقت، تعیین دقیق وقت ظهور است و این گونه تعیین وقت را پیشوایان معصوم(ع) به هیچ وجه جایز نشمرده‌اند و آن را از اسرار الهی دانسته‌اند، ولی علاماتی را ذکر فرموده‌اند که چون آنها واقع شوند نزدیک بودن ظهور را نوید می‌دهند.
و افزون بر ذکر نشانه‌های حتمی و غیرحتمی برای ظهور، زمان ظهور و وقت آن به شکل کلی و غیرمعین(مانند: روز و سال) نیز در روایات ذکر شده است که هرگز به معنای تعیین دقیق زمان ظهور که در روایات از آن نهی شده نیست .
روایات مختلفی درباره زمان قیام حضرت مهدی(عج) به شکل کلی و غیرمعین وجود دارد، در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز قیام یاد شده است. برخی احادیث دیگری روز عاشورا را و روز شنبه را آغاز قیام آن حضرت ذکر کرده است و در تعداد دیگر روز جمعه، روز ظهور و آغاز قیام آن بزرگوار بیان شده است.
در همزمانی نوروز با عاشورا اشکالی به نظر نمی‌رسد، زیرا نوروز طبق سال شمسی و عاشورا بر اساس سال قمری محاسبه می‌شود و یکی شدن این دو روز امکان پذیر است و نیز همزمانی این دو روز با جمعه یا شنبه نیز ممکن است، چه آنکه ممکن است عاشورا و نوروز هر دو یا روز جمعه و یا شنبه باشد، آنچه مشکل و متنافی به نظر می‌رسد، ذکر دو روز شنبه و جمعه از هفته به عنوان روز قیام است، ولی می‌توان این دسته از روایات را نیز توجیه کرد و به نحوی میان آن جمع کرد، زیرا اگر سند این روایات صحیح باشد، در این صورت احادیثی که جمعه را روز ظهور حضرت، تعیین کرده است بر روز قیام و ظهور حمل می‌شود و روایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، بر روز استقرار و تثبیت نظام الهی مهدوی و نابودی مخالفان تفسیر می‌شود.
به هر حال ظهور امام زمان(عج ) ابتدا به وسیله منادی آسمانی اعلام می‌شود، آن حضرت در حالی که پشت به کعبه داده است، با دعوت به حق، ظهور خود را اعلام می‌دارد .
از امام باقر(ع) نقل شده است که فرمود: «حضرت مهدی(عج) در مکه به هنگام نماز عشاء ظهور می‌کند، در حالی که پرچم و پیراهن و شمشیر پیامبر(ص) را همراه دارد و چون نماز عشا را خواند، فریاد بر می‌آورد: ای مردم! شما را به یاد خدا و به حضورتان در برابر خدا (در روز قیامت) متذکر می‌شوم، در حالی که حجتش را ( در دنیا) بر شما تمام کرده است و پیامبران را مبعوث کرده و قرآن را فرو فرستاده است. خداوند به شما فرمان می‌دهد که به او شرک نورزید و فرمانبر او و پیامبرانش باشید، آنچه را قرآن امر به احیای آن کرده است، احیاء و زنده کنید و آنچه را که امر به نابودی آن کرده است، نابود سازید و یاوران
راه هدایت باشید و بر تقوا و پرهیزکاری همکاری کنید، زیرا دنیا، فنا و زوالش فرا رسیده و نفخه وداع سر
داده است، من شما را به سوی خدا و رسولش و عمل به کتاب او و نابودی باطل و احیاء و زنده ساختن سیره پیامبر اعظم(ص) دعوت می‌کنم، آنگاه در میان سیصد و سیزده نفر از یارانش ظهور می‌کند».
بنابراین با توجه به روایات وارده در این باب می‌توان گفت که ظهور آن منجی الهی در شبانگاه روز شنبه و یا جمعه خواهد بود که مصادف است با نوروز و عاشورا، هنگام نماز عشاء. البته حقیقت امر نزد خداوند متعال است و او بهتر می‌داند .
@irc_ir
📌چشم و همچشمی؛ ریشه بسیاری از نابهنجاری های اجتماعی
یکی از مشکلاتی که امروزه اکثر خانواده ها با آن درگیرند و به نوعی در زندگی خود آن را لمس کرده اند، رقابتی به نام چشم و هم چشمی است.
🔹چشم و هم چشمی بد، نوعی نقص و نارسایی در شخصیت شخص و نادرستی در بینش و نگرش او است که می‌تواند منجر به بیماری خطرناک روانی چون احساس افسردگی و نومیدی و بی‌اعتمادی شود.
روان شناسان براین باورند که چشم و هم چشمی‌ها، اگر به‌صورت رقابت سالم در زمینه تحصیلی، حرفه و شغل باشد موجب پیشرفت انسان است، ولی بیشتر اوقات به‌صورت رقابت ناسالم در همه زمینه‌ها از قبیل خرید لوازم منزل، پوشاک، طلا و زیورآلات، انتخاب رشته تحصیلی و حتی سفرهای خارجی و زیارتی مشاهده می‌شود که نه تنها موجب پیشرفت نمی‌شود، بلکه از نظر اقتصادی هم به خانواده و حتی جامعه لطمه می‌زند.
فردی که چشم و همچشمی از نوع ناسالم دارد، به‌دلیل احساس حقارتی که دارد، می‌خواهد در انجام کار یا زمینه‌ای از دیگران بهتر باشد و سعی می‌کند به‌نوعی سرپوشی بر این احساس بگذارد، به همین خاطر خود را توانمندتر و بهتر از آنچه که هست، قلمداد می‌کند. در حالی که انسان باید به‌دنبال تامین نیازهای طبیعی خود باشد و در حد طبیعی هم برای تأمین آنها تلاش کند و کمال مطلق را در این ابزارها و روش‌ها بجوید.
@irc_ir
📌علل چشم و همچشمی
🔹1 ـ مسابقه با دیگران
بعضی ها دوست دارند همواره خود را با دیگران مقایسه و در یک مسابقه نابرابر شرکت کنند، غافل از اینکه آدم ها از لحاظ درآمد، شخصیت، اعتبار اجتماعی، شهرت و... با یکدیگر تفاوت دارند .
🔹2 ـ کمبود اعتماد به نفس
وقتی شخصی به آنچه دارد قانع نیست، در اعتماد به نفس دچار مشکل می شود و فکر می کند که اگر امکانات بیشتری داشته باشد در جامعه موفق تر است و به اهداف خود می رسد، لذا با چشم و همچشمی درصدد از بین بردن نداشته ها و جایگزینی آن با داشته هاست، غافل از اینکه اگر عطش این شخص در مصرف فروکش کند، دیگرانی در جامعه هستند که در مصرف سیری ناپذیرند و لذا با چشم وهمچشمی همواره دنبال آنان است نه به هدف خود می رسد و نه به اهداف دیگران، چون به تعداد افراد و سلیقه ها، اهداف وجود دارند .
🔹3 ـ تربیت خانوادگی
کسانی که در خانواده هایی زندگی کرده اند که آرزوهای آنها سرکوب شده، امروز به فکر جبران گذشته ها هستند، لذا باید هر آنچه را که به چشم آنها خوب جلوه می کند، تهیه و آرزوهایشان را برآورده کنند .
🔹4 ـ بی توجهی به داشته ها
کسانی که چشم شان به رفتار مصرفی دیگران است، فقط یک روی سکه و توانایی های دیگران را می بینند. اما باید نگاهی به داشته های خود هم داشته باشند . مصرف دیگران ناشی از درآمد آنان است و بدون آن درآمد نمی توان آن گونه زندگی کرد. چه بسا ممکن است توانایی کسب درآمد کسی کمتر از دیگران باشد، اما از طریق ارث یا راه های مشروع به نقطه ای رسیده که می تواند سبک زندگی مناسب خودش را داشته باشد که برای دیگری امکان ندارد .
🔹5 ـ ازدواج های نامناسب
در ازدواج باید تناسب اجتماعی و اقتصادی و اخلاقی در مرد و زن وجود داشته باشد. گاهی شخصی همسری را انتخاب می کند که در شأن او نیست و برای گذران زندگی مجبور می شود از الگوی دیگران پیروی کند. لذا دقت در انتخاب همسر و شرایط اقتصادی زوجین بسیار مهم است. البته این قاعده استثنا هم دارد. زنانی بوده اند که زندگی بسیار مرفهی داشته اند، ولی بعد از ازدواج، این ویژگی مانع ادامه زندگی مشترک آنها نشده است. در رأس همه این زنان، حضرت خدیجه«س» بوده است .
🔹6 ـ تأثیرپذیری از رسانه ها
بعضی ها اصرار دارند ماهواره را عامل چشم و همچشمی بدانند، ولی ماهواره جزیی از یک سلسله عوامل است و به طورکلی رسانه های داخلی و صدا و سیما هم در ترویج مصرف گرائی بی تأثیر نیستند. محتوای بعضی فیلم ها و سریال های داخلی با شکل ارائه آنها تناسبی ندارد و صمیمیت و الگوی بومی ایرانی ـ اسلامی در آنها رعایت نمی شود.
@irc_ir
📌درمان چشم و همچشمی
🔹1 ـ تغییر باورها
زندگی دیگران به جای آنکه بستر نامناسب هزینه را فراهم آورد، می تواند الگویی برای تلاش بیشتر باشد. انسان می تواند به بالادست خود نگاه و راه های افزایش درآمد مشروع را پیدا و با کار و تلاش بیشتر، خود را برای زندگی بهتر و رفاه بیشتر آماده کند. این کار هم رفاه فردی را به ارمغان می آورد، هم رفاه اجتماعی را. اگر همه فکر کنند توانایی های بالقوه زیادی دارند و می توانند آنها را به فعلیت درآورند، در این صورت تولید ملی افزایش می یابد، درآمد ملی بالا می رود و سرانه درآمد همه افراد بیشتر می شود .
🔹2 ـ تقلید در کارهای خوب
می توان چشم و همچشمی مثبت را هم تصور کرد و نگاه فرد فقط به حوزه اقتصاد محدود نشود. برای رسیدن به نقطه ای که دیگران از علم بیشتر و خلاقیت بهتر برخوردارند، باید به دیگران غبطه خورد و چشم و همچشمی را در این مسیر هدایت کرد. به قول قرآن در کارهای خیر باید با دیگران مسابقه گذاشت .
🔹3 ـ تربیت خانوادگی از کودکی
خانواده ها از دوران کودکی فرزندانشان دو کار مهم می توانند انجام دهند .
اول تا آنجا که امکان دارد خواسته های فرزندان را تأمین کنند. صبر کودک با صبر بزرگسال فرق دارد. یک دقیقه برای بزرگسال شاید در نظر کودک چند ساعت جلوه کند. لذا با توجه به آموزه های دینی و بهره گیری از کارشناسان مذهبی باید آرزوهای کودکان را برآورده کرد .
دوم از همان دوران کودکی، مدیریت هزینه و اولویت بندی در هزینه ها را به کودکان آموزش بدهند تا موازنه دخل و خرج در وجود آنها نهادینه شود. اگر این دو کار صورت گیرد، اولاً در بزرگسالی به فکر آن نخواهند بود که کمبودهای دوران کودکی را جبران کنند و ثانیاً مدیریت هزینه در سطوح بالاتر را هم یاد می گیرند .
🔹4 ـ نگاه به فرودستان
شکر و سپاس و قناعت از زیباترین آموزه های دینی ما مسلمانان است. باید بدانیم آنچه که داریم خدا داده است و باید قناعت کنیم و شاکر خداوند باشیم . بسیاری از افراد آنچه را که ما داریم ندارند، لذا مناسب است به جای نگاه به فرادستان که چشم و همچشمی را به دنبال دارد، نیم نگاهی هم به فرودستان داشته باشیم .
امام صادق«ع» فرمودند: «به ناتوان تر از خودت بنگر و به توانگرتر از خویش منگر. نگاه به ناتوان تر تو را قانع تر می سازد .» [2]
البته نگاه به فرودستان منافاتی با تلاش و کوشش برای رسیدن به زندگی بهتر ندارد. مراد امام این است که انسان در هر سطحی از زندگی هم که باشد باید به زیردستان نگاهی داشته و به آنچه که خود دارد قانع باشد . امید است با کار و تلاش و تولید و قناعت به آنچه خدا داده است به حیات طیبه ای که قرآن وعده داده است نایل شویم .
پی نوشت ها
[1] علل الشرایع، ج 2، ص 527 .
[2] کافی، ج 8، ص 244، ح 328 .
@irc_ir
#عید_و_نوروز
🔹بنا به متون مکتوب و شواهد شفاهی در معارف اسلامی هر روزی که در آن گناهی صورت نگیرد عید است چنان که امیر المومنین (ع) می فرمایند:
«کل یوم لا یعصی اللّه فیه فهو یوم عید».
یعنی هر روزی بنده مرتکب گناه نگردد آن روز عید است.
همچنین در طول سال چند عید وجود دارد که از آداب و ویژگی خاصی برخوردارند مهم ترین آنها اعیاد غدیر، فطر و قربان است، که آثار و برکات زیادی دارند روز ولادت پیامبر مکرم اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) نیز از اعیاد مهم اسلامی به شمار می‌آیند.
🌿عید نوروز که با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع می شود، از جمله اعیادی است که جنبه ملی داشته و تاریخ پیدایش آن قبل از اسلام شکل گرفته است. این عید با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهره آن مورد موافقت و تأیید ضمنی اسلام قرار گرفت در روایات نیز آمده است که روزی برای حضرت علی (ع) هدیه نوروزی آوردند، فرمودند این چیست؟ گفتند: ای امیرالمؤمنین، امروز نوروز است. حضرت فرمودند: هر روز را برای ما نوروز قرار بدهید.
امام صادق (ع) درباره این عید فرموده اند: ... و هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است.
🔹امام خمینی (ره) در یکی از پیام های نوروزی می‌فرماید: این عید هر چند یک عید اسلامی نیست، ولی اسلام آن را نفی نکرده است.
مرحوم محمد حسین کاشف الغطاء در جواب این سؤال که اعتقاد شیعه و روش شما درباره روز اول سال نوروز چیست؟ چنین نوشتند: نوروز مقتضای جهان است در بشر و حیوان و جماد، بلکه در آسمان و زمین و هوا و فضا؛ و بر این اساس روایاتی از اهل بیت علیهم السلام درباره نوروز به ما رسیده که عید گرفتن را تأیید کرده اند و نیز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نموده‌اند و...
@irc_ir