به بهانه ۸ فروردین ۱۳۵۸
📌غائله گنبد و ماجراجویی سازمان چریکهای فدائی خلق + اسناد
▪️در روزهای منتهی به انقلاب افراد باقیمانده از سازمان در بعضی از شهرهای مرزی دست به جذب نیرو زدند و سعی کردند در این شهرها از بحران حاکمیت روزهای انتهایی عمر رژیم پهلوی تا تثبیت پایههای قدرت در جمهوری اسلامی استفاده کنند و به بهانۀ کمک به خلقهای ستمدیده ترکمن و جذب آنان بتوانند کفۀ قدرت سیاسی را به سمت خود سنگین کنند.
▫️یکی از این مناطق ترکمنصحرا و گنبد بود. بنابراین سازمان در ترکمنصحرا و گنبد بسیار فعالانه ظاهر شد.
▪️ یکی از موانع جدی که در زمان فعالیت سازمان و هواداران سازمان در ترکمنصحرا وجود داشت، موضوع پاسگاهها و خلع سلاح پاسگاهها بود.
▫️بدین ترتیب عملاً سازمان با تخلیه پاسگاهها روی در روی حکومت قرارگرفت. اسناد موجود در مرکز اسناد و کتابخانۀ ملی ایران نیز از شرایط حاد پاسگاهها در روزهای ابتدایی بعد از انقلاب اسلامی حکایت دارد.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖اختلاف نظر درباره سوال رفراندوم در فروردین ۵۸
📌محمد مفتح: رای دادن به هر نوع جمهوری، آزاد است/ امیر انتظام: فقط آری یا نه!
▪️همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ امام خمینی بنیانگذار این انقلاب، اعلام کرد که درباره ماهیت نظام سیاسی انقلاب مستقیما به رای مردم مراجعه خواهد شد. به همین علت یکی از مباحث مهم آن دوره، مربوط به برگزاری یک رفراندوم در ایران بود که توسط شورای انقلاب و در دولت موقت پیگیری می شد.
▫️امام خمینی اگرچه در دو سخنرانی خود در اسفندماه تاکید کردند «من فقط به جمهوری اسلامی رای میدهم، نه یک کلمه بیشتر و نه یک کلمه کمتر»؛ اما این به معنای پایان اختلاف دیدگاه ها نبود.
▪️آیت الله مفتح در گفتگو با روزنامه آیندگان گفت: «در همهپرسی انتخاب هر یک از روشهای حکومتی زیر آزاد است: جمهوری اسلامی؛ جمهوری؛ جمهوری دموکراتیک؛ جمهوری دموکراتیک خلق».
▫️اما امیرانتظام سخنگوی دولت موقت تاکید داشت که در تمام دنیا، رفراندوم به شکل آری یا نه برگزار می شود و اگر رای منفی بیشتر بود، سوال رفراندوم عوض میشود.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖چرا سازمان چریکهای فدائی خلق در رفراندوم شرکت نکرد؟
📌رفراندوم؛ توهین به خلقهای ایران!
📝سازمان چریکهای فدائی خلق بدون توجه به حمایت مردمی از امام خمینی و جایگاه ایشان در میان اقشار مختلف و نفوذ کلام سیاسی-مذهبی امام خمینی، سعی در سنگاندازی و ایجاد مانع بر سر راه برگزاری رفراندوم در برخی شهرها از جمله گنبد و کردستان کردند و برای ناکامی دولت موقت در برگزاری رفراندوم این موضوع را به صورت روزانه در نشریۀ "کار" نشریۀ معروف سازمان دنبال کرده و سعی در جذب و جلب افکار عمومی کردند.
🔻نشریه کار در بخشی از مقاله پنجشنبه ۹ فروردین ۱۳۵۸ خود نوشت:
قیام خونین ۳۷ میلیون خلق های متحد ایران قاطعترین و وسیعترین سند نفی است که بتواند از منافع همه خلق های ایران دفاع کند، این توهین به مردم است که به آنها گفته شود اگر با جمهوری اسلامی موافق نیستید سلطنتطلب هستید. این دیکتاتوری محض است که انقلابیون را که در راه سرنگونی رژیم منفور پادشاهی از جان خود گذشتهاند، بخاطر آن که خواهان نوع دیگری از جمهوری هستند، در کنار مزدوران رژیم منفور سلطنتی گذاشته شوند.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖روایت اسناد از سیره زعیم حوزه علمیه قم در حفظ استقلال روحانیت
📌آیتالله بروجردی: نوکر دولت نیستم
📝به مناسبت سالروز رحلت آیتالله العظمی بروجردی در دهم فروردین ماه به یکی از اسنادی که در این رابطه در گنجینه اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی نگهداری میشود پرداخته خواهد شد.
🔻در بخشی از این سند که گزارش محرمانه ساواک در تیر ماه ۱۳۳۸ را نشان میدهد آمده است:
آیتاله بروجردی پاسخ داده در امور سیاسی دخالت نمیکنم و اینکه دولت میخواهد با یک دولت خارجی موافق با دولت دیگری مخالف باشد نمیتوانم در این خصوص اظهار نظر کنم چون کلیه دول خارجی از نظر من یکسان هستند و من نوکر دولت نیستم که با هر دولتی خواست مخالفت کند من هم با آن مخالفت نمایم و کوشش من این است که روحانیت را دور از جنجالهای سیاسی نگاهدارم...
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖پس از جدل فراوان بین نمایندگان مجلس
📌تقویم ایران چگونه شمسی شد؟
▪️در دوران اسلامی، گاه شماری هجری قمری، تقویم رایج ایران بود. این تقویم به علت سیار بودن ماههای قمری نسبت به فصل های سال برای وصول مالیات و برای استفاده در کارهای دولتی مناسب نبود، به همین جهت، از گاهشماری های شمسی مثل گاهشماری خراجی و جلالی نیز استفاده می شد. بعد از انقلاب مشروطه و مدرن تر شدن امور مملکت، نیاز به یک تقویم ثابت بیش از پیش احساس شد.
▫️پس از گشایش مجلس دوم شورای ملی، در تاریخ ۱۰ ربیع الثانی ۱۳۲۸ ه ق، راپورت كمیسیون مبتكرات در خصوص طرح عبدالحسین خان شیبانی ملقب به وحیدالملك نماینده تهران، راجع به تغییر تاریخ از قمرى به شمسى قرائت شد. سرانجام پس از جدل های بسیار مابین نمایندگان در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، ماه های تاریخ ایران، به صورت رسمی به شمسی تبدیل شد.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖به دنبال رأی «آری» مردم کردستان
📌سازمان چریکهای فدائی خلق و کومله: محتوای جمهوری اسلامی نامشخص است!
▪️با توجه به نزدیک شدن به روز برگزاری رفراندوم برای جمهوری اسلامی در روزهای دهم و یازدهم سال ۱۳۵۸، احزاب حاضر در کردستان از جمله سازمان چریکهای فدایی خلق به صورت تدریجی به اعلام مخالفت خود با برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی پرداختند.
▫️به طوری که جو کردستان کاملاً ملتهب شد. و در بعضی از نقاط مانند مهاباد، صندوقهای رأی توسط هواداران سازمان چریکهای فدایی خلق و کومله دیگر جریان سیاسی ضد حکومتی به آتش کشیده شد و با اینکه امام خمینی در همین روزها صریحاً اعلام کرده بود که ما به خواستهای مردم کُرد توجه میکنیم، اما سازمان چریکهای فدائی خلق ایران و کومله دوباره مخالفت خود را با رفراندوم اعلام کردند؛ زیرا معتقد بودند که امام خمینی باید در "متمم قانون اساسی" این موضوع را تصریح میکرد.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
📌دست بسته اللهیار صالح در فضای باز سیاسی
📝اللهیار صالح، سیاستمدار دورۀ پهلوی، از رهبران حزب ایران و جبهه ملی ایران در ۱۲ فروردین ۱۳۶۰ ش درگذشت. به این مناسبت نگاهی به کارنامه او، بویژه فعالیتهایش در سالهای پایانی حکومت پهلوی و همزمان با فضای باز سیاسی داشتهایم.
▪️در سالهای واپسین حکومت پهلوی در پی اعلام فضای باز سیاسی، گروههای مختلف سیاسی از جمله بازماندگان جبهه ملی دست به فعالیتهای آشکاری جهت استفاده از این فضا زدند. نامۀ سه نفرۀ دکتر کریم سنجابی، دکتر شاپور بختیار و داریوش فروهر به شاه در انتقاد از اوضاع کشور در بهار ۱۳۵۶ ش از این جمله بود.
▫️همزمان هم اعضای قدیم جبهه ملی و هم برخی از افراد نزدیک به حکومت فعالیتهایی را برای به میدان آوردن صالح به عنوان سیاستمداری قدیم و هواخواه اصلاح حکومت ترتیب دادند، گرچه این فعالیتها به جایی نرسید.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖طبق خبر روزنامه اطلاعات
📌هنرمندانی که دوره پهلوی از اوقاف زمین گرفتند + اسامی
📝روزنامه اطلاعات در ۱۲ فرودین ۱۳۵۸ اسامی تعدادی از هنرمندان و سرشناسانی را که از اوقاف زمین گرفته بودند، منتشر کرد.
▪️به گفته روزنامه مذکور، «هم اکنون مسئولین سازمان اوقاف سرگرم تهیه لیست افراد متمکنی هستند که به ثمن بخس زمینهای اوقافی را تصاحب کردهاند.»
▫️در لیستی که سازمان اوقاف تهیه کرده و روزنامه اطلاعات منتشر کرد؛ اسامی این افراد به چشم میخورد:
هایده خواننده؛ یک قطعه از اراضی وقفی شمیران
گیتی پاشایی معروف به گیتی خواننده؛ ۱۴۱۷ متر از اراضی شمیران
ایرج گلسرخی آهنگساز ۱۰ هزارمتر از اراضی کرج
طبق این لیست، «ویگن خواننده و چندین نفر دیگر از هنرمندان آن دوره از اوقاف زمین گرفتهاند که لیست دقیق آنها هنوز استخراج نشده است»
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖واعظی که در ماه رمضان نسبت به مسائل روز منبر میرفت
📌حکومت رفیق دزد و شریک قافله است!
▪️یکی از مهمترین حساسیتهای رژیم پهلوی، سخنرانیهای مذهبی در ماه مبارک رمضان بود. سخنرانیها و جلسات مذهبی با دقت رصد و مورد واکاوی قرار میگرفتند.
▫️یکی از کسانی که ساواک همواره روی او حساسیت داشت، حاج شیخ علیاصغر مروارید واعظ ثابت هیئت انصار الحسین بود.
▪️او در برخی از این جلسات به موضوعاتی همچون هجرت در برابر حکومت ظلم، ایستادگی در برابر حاکم جائر و آزادگی و مسائل سیاسی روز، از جمله مالیات، تورم، جنگ اعراب و اسرائیل و تحریم اسرائیل اشاره داشته است:
در همهجا باید مالیات داد، اما کسی حق ندارد از اینها بپرسد این مالیات را چه کار میکنید و به چه مصرفی میرسانید. بله! مالیات را میگیرند و کسی هم حرفی نزند، چون اینها شريك دزد و رفیق قافلهاند.
شهربانی به طور فرماليته اطلاعیهای به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارك رمضان انتشار دهند و جلو کافهها و چلوکبابیها تابلو بزنند: روزهخواری اکیدا ممنوع است! ولی داخل چلوکبابی در پشت همین تابلو، مردم روزهخواری مینمایند.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖مراسم "سیزده به در" ارتش
📌عصرانه: کاهو با سکنجبین یا سرکه! + سند
▪️یکی از سنتهای جامعه ایرانی رفتن به طبیعت در روز ۱۳ فروردین ماه است. در یکی از سندهای موجود در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، برنامه نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی است که در نوع خود قابل توجه و خواندنی است.
▫️این سند حکایت از آن دارد که ارتش برنامه مفصلی برای آن روز در نظر گرفته واز برنامه ناهار تا عصرانه و همچنین برنامه رفت و آمد پرسنل و خانواده های آنان را برنامه ریزی کرده است. این برنامه در پادگان لویزان که امروزه به پارک جنگلی لویزان معروف است برگزار شده است.
▪️پادگان لویزان آن زمان و پارک جنگلی لویزان امروز، قبل از انقلاب اسلامی در اختیار اختصاصی ارتش و ساواک بوده و عموم مردم امکان استفاده از آن را نداشتهاند بعد از انقلاب اسلامی این منطقه آزاد و در اختیار عموم مردم قرار گرفت.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖گزارش شهربانی از همزمانی "سیزده به در" با شهادت امام عسگری+ سند
📌آیت الله میلانی و خوانساری: تلویزیون برنامه مذهبی پخش کند
▪️تقارن ایام نوروز با مناسبتهای مذهبی همواره چالشهای مورد نظر برای گروههای مختلف جامعه داشته است. در یکی از اسنادی که در گنجینه مرکز اسناد انقلاب اسلامی وجود دارد گزارشی از تقارن روز سیزده فروردین ۱۳۵۳ با شهادت امام حسن عسگری(ع) است که به همین مناسبت دو تن از مراجع تقلید آیات خوانساری و میلانی در دیدار با معاون رادیو تلویزیون درخواست اجرای برنامههای مذهبی داشتهاند.
🔻متن این سند با موضوع «برنامه مخصوص روز ۱۳ نوروز» بدین شرح است:
«روز ۱۳۵۳/۱/۱۲ آیت الله میلانی و خوانساری با آقای جعفریان معاون رادیو تلویزیون ملاقات و در مورد برنامه مخصوص روز ۱۳ نوروز مذاکراتی انجام دادند و تقاضا نمودند روز سیزده فروردین ماه که مصادف با شهادت حضرت امام حسن عسگری(ع) میباشد رادیو تلویزیون برنامه مخصوص نداشته باشد و به جای آن برنامه مذهبی پخش گردد، آقای جعفریان در پاسخ اظهار داشته، رادیو تلویزیون سالهای گذشته نیز در چنین روزی برنامه مذهبی نداشته است. ارزیابی: خبر صحت دارد».
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir
🔖به بهانه افتتاح مسجد قبا در ماه رمضان
📌شاخصه انقلابی بودن؛ رشد فکری و پذیرش تکثر
▪️مساجد نقش برجستهای در تبلیغ، روشنگری و تداوم مبارزه علیه رژیم پهلوی داشتند. یکی از مهمترین این مساجد در تهران مسجد قبا بود که به واسطه میدانداری آیتالله مفتح فعالیتها و اقدامات متفاوتی داشت.
▫️با ورود آیتالله مفتح به مسجد قبا، عملاً گرایش و نگاه سیاسی ضدرژیم، تبدیل به بخشی اساسی از فعالیتهای این مسجد شد و بهتدریج فعالیتهای علمی، فرهنگی و مبارزاتی در این مسجد ادامه یافت.
▪️نیروهای مبارز در این مکان گرد هم میآمدند تا هم از نظر معنوی و علمی، مقدمات رشد خود را فراهم آورند و هم برنامههای مبارزاتیشان را قوت بخشند. به این ترتیب، مسجد قبا تبدیل به یکی از مراکز اصلی انقلاب اسلامی در تهران شد.
▫️شهید مفتح به عنوان یکی از یاران اصیل و اصلی حضرت امام خمینی در پی گشودن راهی بود برای آنکه پذیرش تکثر نظر و اندیشه در ابتدای راه انقلاب جوانه زند و درآینده به درختی تنومند تبدیل گردد.
🔗 ادامهٔ مطلب
@irdc_ir