پُرسیدند که #تو خُدای را کُجا دیدی؟
گفت: آنجا که #خویشتن ندیدم.
📚 #تذکرة_الاولیاء/ #عطار_نیشابوری
@jargeh
✔️ تقطیع و تغییرِ مُرادِ گوینده
🔹 بُریدهای از شعرِ #نیما در این #عکسنوشته آمده، با القای حسِّ #مثبتِ «امید به آینده»؛ در حالیکه وقتی اصلِ شعر را به صورت کامل بخوانیم، متوجه میشویم #مقصودِ شاعر بیانِ «حسرتِ روزهای روشنِ گذشته و فرصتهای از دسترفته» است!!!
☁️ ☁️ ☁️ ☁️ ☁️ ☁️
خانهام ابریست
یکسره روی زمین ابریست با آن.
از فرازِ گردنه خُرد و خراب و مست
باد میپیچد
یکسره دنیا خراب از اوست
و حواسِ من!
آی نِیزن، که تو را آوای نِی بُردهست دور از ره، کجایی؟
خانهام ابریست امّا
ابر، بارانش گرفتهست
در خیالِ روزهای روشنم کز دست رفتندم!
من به روی آفتابم
میبرم بر ساحتِ دریا نِظاره
و همه دنیا خراب و خُرد از باد است
و به رَه، نِیزن که دایم مینوازد نی، در این دنیای ابراندود
راهِ خود را دارد اندر پیش.
☁️ ☁️ ☁️ ☁️ ☁️ ☁️
#نیما_یوشیج
@jargeh
... و حق تعالی موسی صلوات اللّه علیه را بدین فرمود که: چون به قطع #منازل و گذاشتن #مقامات به محل #تمکین رسیدی، اسباب #تلوین از تو ساقط شد «فَاخْلَعْ نَعْلَیک (طه / ۱۲)» و «أَلْقِ عصاک (النّمل / ۱۰)»؛ نعلین بیرون کن و عصا بیفکن؛ که آن آلتِ #مسافت است و اندر حضرتِ #وصلت، وحشتِ #مسافت مُحال باشد.
📚 #کشف_المحجوب / #هُجویری
🌐 دربارهی هجویری
@jargeh
✔️ در انتظار #دندانپزشکی
از بوی تو در تاب شود آهوی مشکین
گر باز کنند از شِکَنِ #زلف تو تابی
بر دیده صاحب نظران خواب ببستی
ترسی که ببینند #خیال تو به خوابی
مشغولِ تُو را گر بگذارند به دوزخ
با یادِ تُو دردش نکند هیچ عذابی
یاران همه با یار و منِ خسته طلبکار
هر کس به سر آبی و #سعدی به سرابی
@jargeh
ای باد بوی یوسُفِ دلها به ما رسان
یک #نوبر از نهالِ دلِ ما به ما رسان
از زلفِ او، چو بر سَرِ زلفش گُذر کنی
پنهان بِدُزد موئی و پیدا به ما رسان
.....
ما را مُراد ازین همه یا رب وصالِ اوست
یا رب مرادِ #یا_رب ما را به ما رسان
#خاقانی
🌐 مطالعهی مقالهی کوتاهِ «اسمِ نورانی رب» / نشریه «خُلُق»
@jargeh
آمد برِ من یکدم، بُرد از #دلِ مَن صَد غَم
گفتم که همین یکدم؟! گفتا که همین باشد!
گفتم چه کنم با دل تا غم نبوَد در وی؟
گفتا غمِ من دارد، بُگذار #غمین باشد
چون دید که هُشیارم، رفت از برَم و میگفت
عاشق چو چُنان باشد، #معشوق چُنین باشد
شیرینْ سخنِ تلخَش شوری به جهان افکند
چون لبشکرین باشد، حرفش نمکین باشد
بر گِردِ سرَش گشتم، گفتا مَهل از دستم
عاشق چو شود خاتمْ، معشوقْ #نگین باشد
.
.
گویند ز این و آن تا چند #سخن گوئی
زانرو که دَر آن باشد زانرو که درین باشد
گَه مینگرم آن را گه مینگرم این را
چون جلوهگهِ حُسنش گه آن و گه این باشد...
#فیض_کاشانی
🌐 زندگی و شخصیت مرحوم ملامحسن فیض
@jargeh
نقل است که یک روز با جمعی میرفت؛ جماعتی جوانان میآمدند و فساد میکردند تا به لبِ دجله رسیدند؛
یاران گفتند: یا شیخ! دعا کن تا حق تعالی این جمله را #غرق کند تا شومی ایشان از خلق منقطع شود.
گفت: دستها بردارید.
پس گفت: الهی چنانکه در این جهان عیششان خوش داری، در آن جهانشان عیش خوش ده!
اصحاب به #تعجّب بماندند!
گفتند: خواجه ما سرِّ این #دعا نمیدانیم!
گفت: آنکس که با او میگویم میداند؛ توقف کنید که هماکنون سرِّ این پیدا آید؛
آن جمع چون شیخ بدیدند رُباب بشکستند و خَمر بریختند و لرزه بر ایشان افتاد و در دست و پای شیخ افتادند و #توبه کردند!
شیخ گفت: دیدید که مراد جمله حاصل شد، بی غرق و بیآنکه رنجی به کسی رسید!
📚 #تذکرة_الاولیاء/ #عطار_نیشابوری
🌐 دریافت کتاب: بازنویسی تذکرة الاولیاء عطار نیشابوری به نثر ساده
@jargeh
✔️ یک صفحه از #رباعیات #مولوی در #دیوان_شمس
ما سوختگانِ عالَمِ توحیدیم
ما را سَرِ لٰا الهَ الّا اللّه است
@jargeh
▪️ شکستِ سکوت
من اگر دیوانهام
با زندگی بیگانهام
مَستم اگر یا گیج و سرگردان و مدهوشم
اگر بیصاحب و بیچیز و ناراحت
خراب اندر خراب و خانه بر دوشم
اگر فریادِ منطق هیچ تأثیری ندارد
در دلِ تاریک و گُنگ و لال و صاحبمُردهی گوشم
به مرگِ مادرم: مُردم
شما ای مردُمِ عادی
که من احساسِ انسانیِ خود را
بر سرشکِ سادهی رنجِ فلاکتبارتان
بیشبهه مدیونم
میان موجِ وحشتناکی از بیدادِ این دنیا
در اعماقِ دلِ آغِشته با خونم
هزار درد دارم
درد دارم ...
#کارو
@jargeh
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
مهرِ خوبان دل و دین از همه بیپروا بُرد
رخِ شطرنج نبُرد آنچه رخِ #زیبا بُرد
من به سرچشمهی خورشید نه خود بُردم راه
ذرّهای بودم و #مهرِ تُو مرا #بالا برد
من خَسی بیسَر و پایم که به سیل افتادم
او که میرفت مرا هم به دلِ #دریا برد
خَمِ #ابروی تُو بود و کفِ مینوی تو بود
که به یک جلوه ز من نام و نشان یکجا برد
همه یاران به سرِ راهِ تو بودیم ولی
خمِ ابروت مرا دید و ز مَن یغما برد
همه دلباخته بودیم و هراسان که غمت
همه را پشتِ سر انداخت، مرا #تنها برد
#علامه_طباطبایی
@jargeh
عاکفِ کوی بُتان باش که در مَسلکِ عشق
#بوسه بر گونهی #دلدار خَطایی نبوَد
#سید_روحالله_خمینی
@jargeh
برونند زین جرگه هشیارها
▪️ شکستِ سکوت من اگر دیوانهام با زندگی بیگانهام مَستم اگر یا گیج و سرگردان و مدهوشم اگر بیصاحب و
⚫️ انّا للّه و انّا الیه راجعون ⚫️
برادر عزیزم جناب آقای مصطفی محمدی مطهّر درگذشت غمانگیز مادرِ مؤمن و فداکارتان (همسرِ مکرّم جناب حجة الاسلام محسن محمدی مطهّر همدانی دام عزه) بعد از تحمّل چند سال بیماریِ سخت و طاقتفرسا را تسلیت عرض میکنم.
از درگاه پروردگارِ کریم برای آن بانو که عمری مفتخر به خدمتِ اهل البیت علیهم السلام بود، رحمت و مغفرت خاص و برای همهی بازماندگان صبر و رضا مسألت میکنم.
◼️ به اطلاع عزیزان میرساند خاکسپاری پیکر مطهّر این مادرِ تازه درگذشته، پنجشنبه ۲۶ آبان، ساعت ۱۰/۳۰ در گلزار شهدای علی بن جعفر قم برگزار خواهد شد. ◼️
@jargeh
بلام فرستی و من باز بسته دل به امید
که از #تو رسد بَر سَرم #بلای دگر
سَری که داشتم انداختم به پای تُو حیف
که نیستم سَرِ دیگر برای #پای دگر
#کمال_خجندی
🌐 شرح حال مختصری از کمال الدین خجندی
@jargeh
عشق بودی و به اندیشه سرایت کردی
قلبْ با دیدنِ تو شورِ #تپیدن دارد
وصلِ تُو خواب و خیال است ولی باور کُن
عاشقی بیسر و پا عزمِ #رسیدن دارد
اولِ قصهی هر عشق کمی تکراریست
آخرِ قصهی #فرهاد شنیدن دارد
#کاظم_بهمنی
🖼 کوهِ بیستون
@jargeh
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش اول)
🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی -سایهاش مستدام-
📚 مجلهی #بخارا، شمارهی ۸۰
در فرهنگِ خودمان، نخستین کسی که مدّعی است ترجمهی شعر محال است، #جاحظ (متوفای ۲۵۵) است. وی در کتاب #الحیوان میگوید:
«والشّعرُ لایُستطاعُ اَن یُتَرجَمَ و لایَجُوزُ عَلَیهِ النَقل وَ مَتی حُوِّلَ تَقَطَّعَ نَظمُهُ و بَطَلَ وَزنُهُ وَ ذَهَبَ حُسنُهُ وَ سَقَطَ مَوضِعُ التَّعَجُّبِ مِنه وَ صارَ کَالکَلامِ المَنثورِ. و الکلامُ المنثورُ المُبتَدأُ علی ذلکَ اَحسَنُ وَ اَوقَعُ مِنَ المنثورِ الّذی حُوِّلَ مِن موزونِ الشعرِ».
یعنی «و شعر، تابِ آن را ندارد که به زبانی دیگر ترجمه شود و انتقال شعر از زبانی به زبان دیگر روا نیست و اگر چنین کنند «نظم» شعر بریده میشود و وزنِ آن باطل خواهد شد و زیبائیِ آن از میان خواهد رفت و نقطهی شگفتیبرانگیزِ آن ساقط خواهد شد و تبدیل به سخن نثر خواهد شد. نثری که خودبهخود نثر باشد زیباتر از نثری است که از تبدیلِ شعرِ موزون حاصل شده باشد.»
نمیدانم در دنیای قدیم، قبل از او، چه کسانی چنین نظریهای را دنبال کردهاند. قدر مسلّم این است که در دورهی اسلامی هیچکس به صراحت او و با توضیحاتِ او، به امتناعِ ترجمهی شعر از زبانی به زبانی دیگر نیندیشیده است.
امروز هم که نظریههای ترجمه در فرهنگهای مختلفِ بشری، شاخ و برگهای گوناگون به خود دیده است، باز هم در جوهر حرفها، چیزی آنسوی سخن جاحظ نمیتوان یافت.
ادامه دارد...
🌐 معرفی «کتاب الحیوان» جاحظ
@jargeh
برونند زین جرگه هشیارها
✔️ غزل ۲۲۱ دیوان #حافظ بر اساس تصحیحِ استاد قزوینی و دکتر غنی @jargeh
✅ تعداد و ترتیبِ ابیاتِ این غزل در نسخهها و تصحیحهای مختلفِ #دیوان_حافظ متفاوت است.
@jargeh
برونند زین جرگه هشیارها
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش اول) 🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی -سایهاش مستدام- 📚 مجلهی #بخارا، ش
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش دوم)
🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی -سایهاش مستدام-
📚 مجلهی بُخارا، شمارهی ۸۰
آخرین حرفی که در پایانِ قرن بیستم، در اینباره زده شده است، سخنِ شیموس هینی [Seamus Heaney متولد 1939]، برندهی جایزهی #نوبل ادبیّاتِ چند سال قبل است که در مصاحبهای در اکتبر سال ۱۹۹۵ گفت:
Poets belong to the language not to the world
(شاعران به زبان تعلّق دارند نه به جهان)
در فاصلهی جاحظ تا #شیموس_هینی بسیاری از اهل ادب #منکر این بودهاند که شعر را بتوان ترجمه کرد و حتّی بعضی شعر را به «چیزی که قابل ترجمه نیست» تعریف کردهاند و عبارت رابرت فراست [(Robert Frost (1874-1963] در این زمینه شهرت جهانی دارد:
Poetry is what is lost in translation. It is also what is lost in interpretation.
(شعر همان چیزی است که در ترجمه از بین میرود و نیز همان است که در تفسیر از میان برمیخیزد.)
من آراء جاحظ را در باب ترجمه، جای دیگری با تفصیل بیشتر بررسی کردهام. در اینجا میخواهم از یک نکتهی ساده یا از یک تمثیل در جهتِ تکمیل یا اصلاح نظریهی او سخن بگویم.
ادامه دارد...
🌐 مختصری دربارهی شیموس هینی؛ شاعرِ فقیدِ ایرلندی
@jargeh
برونند زین جرگه هشیارها
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش دوم) 🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی -سایهاش مستدام- 📚 مجلهی بُخارا، ش
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش سوم)
🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی-سایهاش مستدام-
📚 مجله بخارا، شماره ۸۰
اگر بپذیریم که شعر هنرِ زبان است و نوعی معماری کلام، وقتی به ترجمهی یک شعر میپردازیم مثل این است که یک اثرِ معماری را از جایی که دارد، برمیداریم و به جایی دیگر انتقال میدهیم. اگر این بنا، با جرثقیل و با تمام اجزای آن، یک جا، نقل مکان کند، مثل این است که برای مخاطبِ فرانسوی شعر #خیام را در زبان اصلی قرائت کنیم؛ چیزی به عنوان ترجمه اتّفاق نیفتاده است. یک اثرِ معماری، یکجا، از محلّی به محلّی انتقال یافته. حالا نگویید چه بهتر، فرانسویها هم به تماشای آن میپردازند. معماری زبان (که شعر است) قابل دیدن نیست. دیدن این معماری، بینایی و چشم دیگری میطلبد که در اجزای زبان، موسیقیِ زبان و در «معانیِ نحوی»، «بلاغتِ ساختارهای نحوی» و کنایاتِ آن نهفته است؛ بنابراین قابل رؤیت برای فرانسویها نخواهد بود. پس باید آن را تبدیل به واژههای فرانسوی کنیم؛ درست مثل اینکه آن بنا را به صورت آجرها و درها و پنجرهها و کاشیها، جزء به جزء، برداریم و به جای دیگر ببریم.
اگر این خانهای که خرابش میکنیم تا اجزای آن را به جای دیگر بریم و در آنجا آن را بازسازی کنیم، خانهای معمولی باشد، هر بنّا و سرعملهای میتواند (با مختصر کاهش و افزایشی در زیبائی آن) آن را دوباره در محلّ جدید، بازسازی کند. ای بسا که در محلِّ جدید، این اجزا، ساخت و صورتی، حتّی دلپذیرتر از مرحلهی قبل بیابند.
@jargeh
وصلِ تُو زود رفت و فراقِ تُو دیر ماند
#فریاد ازین عُقوبتِ بسیار و عُمرِ کم!
دانی کدامْ روز #عدم شد وجودِ ما؟!
روزی که عاشقی به وجود آمد از عدم
#هلالی_جغتایی
🌐 گلچین اشعار هلالی جغتایی
@jargeh
برونند زین جرگه هشیارها
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش سوم) 🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی-سایهاش مستدام- 📚 مجله بخارا، شماره
✔️ در ترجمهناپذیریِ شعر (بخش چهارم)
🖊 استاد محمدرضا شفیعی کدکنی-سایهاش مستدام-
📚 مجله بخارا، شماره ۸۰
امّا اگر شاهکاری از شاهکارهای معماری باشد، مثلاً #مسجد_شيخ_لطفالله اصفهان، انتقال اجزای آن به جای دیگر، کارِ آسانی خواهد بود (با مقداری نیروی انسانی و استفاده از جرثقیل) امّا دوبارهسازی آن، کار هر بنّا و عملهای نخواهد بود، مهندس و معماری میطلبد در حدِّ مهندس و معمار اصلی.
مترجمِ یک شعر، در حقیقت، همان مهندس و معمار دوم است. اگر اثر مورد ترجمهی او یک اثر معمولی و مبتذل باشد، ای بسا که در محل جدید (زبان دوم) سر و شکلی حتّی زیباتر از سر و شکل اصلی پیدا کند. ولی اگر اثری هنری باشد هر مترجمِ پیش پا افتادهای (یا در تمثیلِ موردِ نظر ما هر بنّا و سرعملهای) از عهدهی این کار برنمیآید.
بسیاری از «شعر»های چاپشده در مطبوعات تهران را اگر سادهترین مترجمها و بیهنرترین آنها، به زبان دیگری انتقال دهند، احتمالاً چیزی در حدِّ اصل (یعنی هیچ) و گاه زیباتر از اصل خواهد بود. امّا شعر #سعدی و #حافظ (از قدما) یا شعر #اخوان_ثالث (از معاصران)، اگر مترجمی خلّاق و هنرمند نیابد، اثری نازل و مبتذل جلوه خواهد کرد.
درست مثل اینکه مسجد #شیخ_لطفالله را به مقداری خشت و آجر و کاشی بدل کنیم و آنها را در اختیار یک سرعمله یا بنّای معمولی قرار دهیم و او هم آنها را روی هم قرار دهد پيداست كه چه چيز مضحكی از آب درخواهد آمد! برعكسِ آن خانهی «بساز بفروشِ بنّاسازِ» معمولی که اگر اجزای آن را به جای دیگر انتقال دهیم کمتر از اصل نخواهد بود؛ اگر زیباتر از اصل نشود!
@jargeh
و هم از وی روایت آرند که گفت:
«لاتَصِحُّ العبادةُ الّا بالتّوبةِ؛ فَقَدِّمِ التَّوْبَةَ عَلَی العِبادةِ و قال اللّه تعالی: التّائبونَ العابدونَ (۱۱۲/ التوبه)».
#عبادت جز به #توبه راست نیاید؛ تا خداوند تعالی مقدم کرد توبه را بر عبادت؛ ازیرا که توبه #بدایت مقامات است و عبودیت #نهایت آن و چون خداوند جَلَّ جَلالُه ذکر عاصیان کرد به توبه فرمود و گفت:
«وَ توبوا إلی اللّهِ جمیعاً (۳۱/ النّور)»
و چون رسول را علیه السّلام یاد کرد، به عبودیت یاد کرد و گفت:
«فأوْحیٰ إلی عَبْدِه ما أوحیٰ (۱۰/ النّجم)».
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
📚 #کشف_المحجوب / #هجویری
بابٌ فی ذکر أئمَّتِهِم من اهل البیت [علیهم السلام] / ۵. ابومحمد جعفر بن محمد الصادق [علیه السلام]
@jargeh