✅ منظور از اقتصاد اسلامی چیست؟ 🔹 استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر: وقتى مى‌گوييم: #اقتصاد_اسلامى #علم نيست، منظورمان اين است كه اسلام، دینی است که به ساماندهى زندگى اقتصادى فرامی‌‌خواند، همان‌گونه كه به ديگر جنبه‌هاى زندگى مى‌پردازد، نه این‌که علمی اقتصادی، از قبیل علم اقتصاد سياسى، به‌شمار بیايد. به ديگر سخن، اقتصاد اسلامى انقلابی براى دگرگون کردن واقعيت فاسد و تبديل آن به واقعيتی سالم است، نه #تفسيرى_عينیت‌گرایانه از واقعيت. مثلاً وقتى كه اقتصاد اسلامى اصل #مالكيت_چندگانه را وضع مى‌كند، مدعى آن نيست كه دارد واقعيت تاريخى مرحله معينى از زندگى انسان را تفسير مى‌کند يا نتيجه قوانين طبيعى تاريخ را بيان می‌دارد... بنابراين #وظيفه_مكتبى اقتصاد اسلامى عبارت است از: كشف شکل كامل زندگى اقتصادى بر طبق شریعت اسلام و بررسی انديشه‌ها و مفاهيم عامى كه در پس اين چهره رخ مى‌نماید، مانند نظريه جدايى #شكل_توزيع از #چگونگى_توليد و نظريات ديگرى از اين دست. پس از آن، نوبت به #وظيفه_علمى اقتصاد اسلامى مى‌رسد تا روند و قوانين زندگى واقعى را در درون جامعه‌اى كه #مکتب_اسلام به‌طور كامل در آن پياده شده، کشف کند. بنابراين، پژوهشگر علمى، #اقتصاد_مکتبى_اسلام را به‌عنوان قاعده ثابت جامعه‌اى در نظر مى‌گيرد كه مى‌كوشد قوانين آن را بشناسد و رويدادهايش را به يكديگر مربوط سازد. اقتصاد اسلامى از اين نظر، شبيه #اقتصاد_سياسى براى دانشمندان اقتصاد سرمايه‌دارى است؛ چراكه آنان سرفصل‌های مكتبى خود را وضع کرده و سپس به تفسير واقعيت موجود در درون آن چارچوب پرداختند و طبيعت قوانين حاكم بر جامعه‌اى را كه #مکتب_سرمايه‌دارى در آن پياده شده، مورد مطالعه قرار دادند، و از این مطالعات آنان، #علم_اقتصاد_سياسى به‌وجود آمد. به اين ترتيب، اين امكان وجود دارد كه علمى براى اقتصاد اسلامى شكل بگيرد؛ البته پس از آن‌که #پژوهش_مكتبى_فراگيری به بررسى واقعيت موجود در اين چارچوب بپردازد. حال سؤال اين است: چه موقع و چگونه مىتوان علم اقتصاد اسلامى را بنا گذاشت؟ همان‌گونه كه باورمندان به سرمايه‌دارى، علم اقتصاد سياسى را بنا نهادند یا به ديگر سخن، علمى را بنیان گذاشتند كه رويدادهاى جامعه سرمايه‌دارى را تفسير مى‌كند. پاسخ اين است كه #تفسير_علمى رويدادهاى زندگى اقتصادى بر يكى از اين دو پايه استوار است: یک. گردآورى رويدادهاى اقتصادى از تجربه واقعى زندگی و تنظيم علمى آن‌ها به‌گونه‌اى كه شرایط خاص و قوانين حاكم بر آن رويدادها را در عرصه همان زندگى اقتصادى كشف نمايد. دو. آغاز پژوهش علمى از مسلمات معینی که به عنوان #فرضيه در نظر گرفته مى‌شوند و در پرتو آن‌ها، رویکردهای اقتصادى و روند رويدادها نتيجه‌گيرى مى‌شود. 🔸 اقتصاد ما، ج ۱، ص ۳۸۰ 🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام 🆔 @jiiss_ir

این مساله در مورد بانک نیز وجود دارد. حقیقت این است که بانک، با توجه به ساختار، ساز و کار‌های تعبیه شده و نوع عملکرد مبتنی بر آن، ایجاد انحصار سرمایه می‌کند و تفاوت معناداری نمی‌کند که مالکیت آن در اختیار دولت باشد یا بخش خصوصی. بنابر این مهم‌تر از این که بانک دولتی باشد یا خصوصی مساله اصلی این است که چگونه باید طراحی شود که بخش واقعی اقتصاد نه دولتی شود و نه در انحصار اشخاص معدودی از ثروتمندان بلکه عموم مردم بتوانند وارد فعالیت های اقتصادی شوند. نکته دیگری که وجود دارد این است که نه تنها بانک‌ها نباید در واقعیت اقتصاد از مردم‌بنیان بودن، جلوگیری کنند و باید امکان حضور عموم مردم را در فعالیت‌های اقتصادی که در آن تجربه و دانش لازم را دارند، فراهم آورند، بلکه خود صنعت بانکداری نیز نباید انحصاری باشد؛ نباید ساختار صنعت بانکداری به گونه‌ای تنظیم گردد که تنها دولت که سرمایه‌های عظیم در اختیار دارد و یا معدود ثروتمندانی که امکان فراهم آوردن این سرمایه را در اختیار دارند، بتوانند وارد این فعالیت شوند. به عبارت دیگر ساختار کنونی صنعت بانکداری که ساختاری با «سرمایه بری کلان» است موجب شده است تنها عده‌ای محدود در ساختار پولی و تامین اعتبار کشور حاکم شوند و این باعث انحصار شدیدی در این عرصه شده است و با توجه به این که این مساله بسیار حساس است، دولت‌ها نیز سعی دارند با دخالت‌های گسترده، جلوی رفتارهای مضر به جامعه را گرفته بر این ساختار نظم ببخشند؛ سیاست‌هایی که همیشه آثار تخریبی خود را در جامعه گذاشته و از طرفی هم نتوانسته است از رفتارهای مضر بانکهای خصوصی و دولتی جلوگیری شایسته‌ای داشته باشد. راهکار چیست و چگونه می‌توان صنعت بانکداری را از دوگانه دولتی - خصوصی نجات داد و آن را مردمی نمود؟ مطلب مهمی که در یادداشت بعدی به آن پاسخ داده خواهد شد. #بانک #اقتصاد_اسلامی #فقه_نظام #سرمایه_داری #ربا 🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام 🆔@jiiss_ir

بخش خیر خواهانه نیز در بستر بخش خدمات پولی شکل خواهد گرفت و در قالب بانک‌های خیرخواهانه به فعالیت خواهند پرداخت. این موسسات واسطه میان خیرین و نیازمندان می‌باشند. این موسسات بیشترین تلاش را جهت اعتمادسازی خیرین انجام خواهد داد و تنها در جهت رفع نیازمندی نیازمندان اقدام خواهد نمود. در این مدل، کسی که مثلا در یک صنعت خاصی تجربه آموخته باشد و با فعالان اقتصادی در آن عرصه آشنایی کامل داشته باشد، می‌تواند واسطه بین مردم دارای سرمایه و فعالان اقتصادی در آن عرصه باشد و مردمی که سرمایه‌هایی در اختیار دارند اما توان یا امکان فعالیت اقتصادی ندارند را به فعالان اقتصادی معرفی نمایند. این اشخاص با توجه به تجربه‌شان در آن عرصه اقتصادی و سابقه‌شان در امر واسطه‌گری پولی، مورد اعتماد اشخاص قرار خواهند گرفت و فعالان اقتصادی نیز برای تامین اعتبار مورد نیازشان و مشارکت واقعی با مردم به این اشخاص مراجعه می‌کنند. اگر چه واسطه‌گری پولی اختصاص به این صورت (واسطه‌گری غیر وکالتی) ندارد و انواع دیگری را نیز شامل می‌شود اما واضح است برای انجام چنین کاری احتیاج به سرمایه‌های کلان وجود ندارد و عموم مردم می‌توانند در این عرصه وارد شوند. بخش‌های دیگر بانکداری نیز به همین صورت است. امید است تحقیقات اسلامی درباره نهادهای اقتصادی و مخصوصا ساختار بانکی به جای روش عدم مغایرت و نگاه انفعالی، با نگاهی فعال و توجه به اصول مطلوب اسلامی به طراحی این نهادها اقدام نمایند و وارد دوگانه‌سازی‌های اشتباه متعارف نشوند. #بانک #اقتصاد_اسلامی #فقه_نظام #سرمایه_داری #ربا 🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام 🆔@jiiss_ir

🔴 ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری نهادهای حوزوی و دانشگاهی برگزار می‌کند. ❄️ مدرسه زمستانه سیاستگذاری اقتصاد اسلامی: *ویژه طلاب* 📚 محورهای عمومی: • آشنایی با روش گزارش نویسی (گزارش سیاستی، گزارش پژوهشی) • آشنایی با روشهای جستجوی آماری 📚 محورهای تخصصی: » بررسی چالشهای فقهی و اجرایی در: • بانکداری و سیاستگذاری پولی و ارزی • گمرک و تجارت خارجی • بیمه • بازار سرمایه • خصوصی سازی • مالیات ⏳ زمان برگزاری: ۲۴ بهمن الی۳ اسفند ماه 📍محل برگزاری: قم - موسسه عالی فقه و علوم اسلامی ⏳ مهلت ثبت‌نام: ۸ الی ۱۲ بهمن 🌐 ثبت نام در وب‌گاه www.sahwa.ir 🔸 پیوند مستقیم: ««« ثبت‌نام »»» 🟢 کانال ایتا ❇️https://eitaa.com/sahwa1 #اقتصاد_اسلامی #مدرسه_زمستانه #سیاستگذاری_اقتصاد_اسلامی ◻️پژوهشگاه فقه نظام 🆔@jiiss_ir