تاریخ انتشار: ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۹ شماره مطلب: ۱۳۲۳۴

هر روز با یک منبر
پاسخ به مهمترین شبهات افزایش جمعیت و فرزندآوری
در این نوشتار، تلاش شده است به مهمترین و رایجترین شبهات، سؤالات و گرههای ذهنی که مانع اصلاح الگوی کنونی فرزندآوری خانوادهها میشود، پاسخ حلی و اقناعی ارائه شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بلاغ، متن ره توشه ماه مبارک رمضان ۱۳۹۹؛ پاسخ به مهمترین شبهات افزایش جمعیت و فرزندآوری، دکتر صالح قاسمی*
مقدمه
با مروری گذرا بر پیشینه تحولات جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، پدیده سونامی سالمندی جمعیت، سقوط تاریخی نرخ باروری بانوان ایرانی، محقق نشدن نرخ جانشینی، دگرگونی هرم سنی جمعیت و غفلت همگانی از بحران قریبالوقوع کاهش جمعیت کشور، دو نکته بنیادین در مسئله جمعیت کشور قابل تأمل جدی و توجه ویژه است.
۱. در بروز شرایط نگرانکننده کنونی و آینده تاریک جمعیتی نظام اسلامی، خطایی بسیار بزرگ و راهبردی رخ داده است که همه مسئولین رسمی، نهادهای ذیربط، حوزههای علمیه، دانشگاهیان و حتی مجامع نخبگانی و عمومی در این غفلت استراتژیک دخیل و مقصر بودهاند. مقام معظم رهبری میفرماید:
یکی از خطاهایی که خود ما کردیم، بنده خودم هم در این خطا سهیمم، این مسئله تحدید نسل از اواسط دهه ۷۰ به این طرف باید متوقف میشد. البته اولی که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود؛ لیکن از اواسط دهه ۷۰ باید متوقف میشد. این را متوقف نکردیم؛ این اشتباه بود. عرض کردم مسئولین کشور در این اشتباه سهیماند، خود بنده حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد.
این نحوه مواجهه مقام معظم رهبری، گویای اهمیت بیبدیل این مسأله و شدت انحراف به وجود آمده است. از همین رو همگان باید در اصلاح سیاست اشتباه تحدید نسل، اهتمام نمایند و با همه قوا برای جبران خسارات گسترده این خبط آشکار و در جهت اصلاح الگوی رایج فرزندآوری کوشا باشند.
۲. متأسفانه با اعمال بیرویه و غیر علمی سیاست کنترل موالید که بدون رصد و پایش دورهای و به صورت یک پروژه فراملی با تمام توان قریب به سه دهه در کشور به اجرا درآمد، ساختار ارزشگذاری در الگوی فرزندآوری خانوادهها را دچار دگرگونی و انحرافات بنیادین نمود و رویکرد غیرکارشناسانه «فرزند کمتر، زندگی بهتر» را به یک اصل لایتغیر و مقبول در فرهنگ خانوادهها مبدل کرد. جبران گذشته خسارتبار تحولات جمعیتی کشور، با اقدامات تکبعدی و سهلانگارانه ممکن نیست و باید در کنار اتخاذ سیاستهای جامع حمایت از خانواده، اعمال مشوقهای فرزندآوری و اقدامات فرهنگی و ترویجی، گرههای ذهنی و شبهات موجود به نحوی علمی، مستند و کارشناسانه پاسخ داده شود. چنانکه رهبر معظم انقلاب میفرماید:
بلاشک از نظر سیاست کلی کشور، کشور باید برود به سمت افزایش جمعیت؛ البته به نحو معقول و معتدل. همه اشکالات و ایرادهایی که وارد میشود - که بعضی از اشکالاتی را هم که مطرح میکنند، ما دیدهایم - قابل برطرف شدن و قابل پاسخ دادن است.... یعنی همه آن گرههای ذهنیای را که وجود دارد در این زمینه، باید شما باز کنید ... واقعاً کار بشود، کار فکری بشود؛ عوامل کاهش جمعیت و موجبات افزایش جمعیت به نحو مطلوب و با اعتدال متناسب، درست سنجیده بشود، مطرح بشود [تا] اقناع بشوند افکار نخبگان ... اگر نخبگان قبول کردند، کار سهل میشود، کار فرهنگسازی آسان میشود.
در این نوشتار، تلاش شده است به مهمترین و رایجترین شبهات، سؤالات و گرههای ذهنی که مانع اصلاح الگوی کنونی فرزندآوری خانوادهها میشود، پاسخ حلی و اقناعی ارائه شود.
۱. فرزندان، مانع پیشرفت والدین!
برخی بانوان گمان میکنند فرزندآوری، مانع بزرگی برای ادامه تحصیل آنها و برخی نیز بر این باورند که ادامه تحصیل، مهمتر از بچهداری است. شعارهای عوامفریبانهای مانند برابری جنسیتی و رفع تبعیض جنسیتی در تحصیلات دانشگاهی، در ترویج این باورهای غیر اسلامی و غیر بومی بسیار مؤثر بوده است. این در حالی است که فرزند میتواند بهترین نشاط و سرگرمی پدر و مادر باشد؛ زیرا محبتی وصفناشدنی میان والدین و فرزندان به وجود میآید. اکنون بسیاری از همسران جوان، ادامه تحصیل را تنها راه پیشرفت میدانند؛ از این رو تحصیل و اشتغال را به عنوان بخش جدانشدنی زندگیشان قرار میدهند؛ در حالی که تجربه ثابت کرده است که با یک برنامهریزی
موافقت رهبر انقلاب با عفو و تخفیف مجازات تعدادی از محکومان به مناسبت عید سعید فطر
سخنرانی تلویزیونی رهبر انقلاب به مناسبت روز جهانی قدس
لوح | بدتر از کرونا
اطلاعیه دفتر مقام معظم رهبری درباره رؤیت هلال ماه شوال و اعلام عید فطر
گزارش استهلال ماه شوال المکرم ۱۴۴۱ ه.ق
امروز یکشنبه، ۴ خرداد ۱۳۹۹
پیوندهای مرتبطعکس پوسترینسخه قابل چاپ۱۳۹۲/۰۹/۱۳
تحدید نسل
در این بخش از صفحهی ویژه سفر رهبر انقلاب به خراسان شمالی، کلیدواژهها و مفاهیم اصلی مطرح شده در طول سفر به همراه «گزیده بیانات» مربوط به آن ارائه شده و به تدریج در طول سفر تکمیل خواهد شد. مخاطبان میتوانند در این بخش، در زمان کوتاهی، محورهای اصلی بیانات رهبر انقلاب را در طول سفر ملاحظه کنند.
حد زاد و ولد در جامعه ما چیست؟
حد زاد و ولد در جامعهی ما چیست؟ من اشاره کردم؛ یک تصمیمِ زماندار و نیاز به زمان و مقطعی را انتخاب کردیم، گرفتیم، بعد زمانش یادمان رفت! مثلاً فرض کنید به شما بگویند آقا این شیر آب را یک ساعت باز کنید. بعد شما شیر را باز کنی و بروی! ماها رفتیم، غافل شدیم؛ ده سال، پانزده سال. بعد حالا به ما گزارش میدهند که آقا جامعهی ما در آیندهی نه چندان دوری، جامعهی پیر خواهد شد؛ این چهرهی جوانی که امروز جامعهی ایرانی دارد، از او گرفته خواهد شد. حد زاد و ولد چقدر است؟[۱]
تحدید نسل از اواسط دهه ۷۰ باید متوقف میشد
یکی از مهمترین موجودیهای باارزش ما، همین نسل جوانِ تحصیلکرده است. نسل جوان تحصیلکرده، هم شجاعت دارد، هم امید دارد، هم نشاط و تحرک دارد. من همین جا در داخل پرانتز عرض بکنم؛ یکی از خطاهائی که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسئلهی تحدید نسل از اواسط دههی ۷۰ به این طرف باید متوقف میشد. البته اوّلی که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود، لیکن از اواسط دههی ۷۰ باید متوقف میشد. این را متوقف نکردیم؛ این اشتباه بود. عرض کردم؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیمند، خود بندهی حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد. نسل جوان را باید حفظ کرد. با این روند کنونی اگر ما پیش برویم - من چندی پیش هم در ماه رمضان در سخنرانی گفتم - کشور پیر خواهد شد. خانوادهها، جوانها باید تولید مثل را زیاد کنند؛ نسل را افزایش دهند. این محدود کردن فرزندان در خانهها، به این شکلی که امروز هست، خطاست. این نسل جوانی که امروز ما داریم، اگر در ده سال آینده، بیست سال آینده و در دورهها و مرحلههای آیندهی این کشور بتوانیم آن را حفظ کنیم، همهی مشکلات کشور را اینها حل میکنند؛ با آن آمادگی، با آن نشاط، با آن شوقی که در نسل جوان هست، و با استعدادی که در ایرانی وجود دارد. پس ما مشکل اساسی برای پیشرفت نداریم.[۲]
با روند کنونی کشور دچار پیری عمومی خواهد شد
محدود کردن نسل، برای کشور ما یک خطر بزرگی است. ما در منطقهی خطر مبالغ زیادی پیش رفتیم، باید برگردیم؛ میتوانستیم جلوی این کار را بگیریم، نگرفتیم. آنچه که متخصصین و کارشناسان، با نگاههای علمی، با دقت علمی بررسی کردهاند، ما را به این نتیجه میرساند که با این روند کنونی، کشور در آینده دچار مشکل فراوان خواهد شد؛ کشور دچار پیری عمومی خواهد شد. این تحدید نسل، چیز بدی است. البته شنیدم در مجلس طرحی در حال بررسی است؛ منتها آنطور که برای ما نقل کردند، آن طرح جواب نمیدهد؛ این مقداری که در این طرح دیده شده، جوابگو نیست. مسئولین و علاقهمندان و آشنایان با مقتضیات این کار در مجلس، باید توجه کنند و درست انجام دهند. [۳]
فرزندآوری یک مجاهدت بزرگ است
فرزندآوری یک مجاهدت بزرگ است. ما با خطاهائی که داشتیم، با عدم دقتهائی که از ماها سر زده، یک برههای در کشور ما متأسفانه این مسئله مورد غفلت قرار گرفت و ما امروز خطراتش را داریم میبینیم؛ که من بارها این را به مردم عرض کردهام: پیر شدن کشور، کم شدن نسل جوان در چندین سال بعد، از همان چیزهائی است که اثرش بعداً ظاهر خواهد شد؛ وقتی هم اثرش ظاهر شد، آن روز دیگر قابل علاج نیست؛ اما امروز چرا، امروز قابل علاج است.
فرزندآوری یکی از مهمترین مجاهدتهای زنان و وظائف زنان است؛ چون فرزندآوری در حقیقت هنر زن است؛ اوست که زحماتش را تحمل میکند، اوست که رنجهایش را میبرد، اوست که خدای متعال ابزار پرورش فرزند را به او داده است. خدای متعال ابزار پرورش فرزند را به مردها نداده، در اختیار بانوان قرار داده؛ صبرش را به آنها داده، عاطفهاش را به آنها داده، احساساتش را به آنها داده، اندامهای جسمانیاش را به آنها داده؛ در واقع این هنر زنها است. اگر چنانچه ما اینها را در جامعه به دست فراموشی نسپریم، آن وقت پیشرفت خواهیم کرد. [۴]
گرههای ذهنی باید باز شود
ما نمیخواهیم این قضیّه را با شعار و با «صلوات بفرستید تمام بشود» و مانند اینها پیش ببریم؛ میخواهیم مسئله به شکل عمیق و علمی ح
ل بشود؛ گرههای ذهنیای که وجود دارد باز بشود، حقیقت قضیّه روشن بشود و به اعتقاد من ما میتوانیم این کار را بکنیم؛ یعنی متفکّرین ما و صاحبان دانشِ مرتبط با مسئلهی جمعیّت - در هر بخشی از بخشها - میتوانند در این زمینه منطق صحیح و قابل قبولی را ارائه کنند. این همایش البتّه قدم اوّل است، یعنی قدم ابتدایی است، [امّا] از گذاشتن قانون بهنظر من مهمتر است؛ چون فرهنگسازی در این مسئله مثل خیلی از مسائل دیگر اجتماعی، حرف اوّل را میزند؛ باید فرهنگسازی بشود که متأسّفانه امروز این فرهنگسازی نیست، تعطیل است؛ با اینکه حالا گفتهشده، ما هم گفتهایم، دیگران هم گفتهاند، در مجلس هم مطرح شده، بعضیها هم کم و بیش اینجا و آنجا بحث میکنند، لکن کار فرهنگی به معنای صحیح انجام نگرفته...
ببینید چه چیزهایی است که موجب میشود جامعهی ما دچار میل به کمفرزندی بشود. این میل به کم بودن فرزند، یک عارضه است؛ والّا انسان بهطور طبیعی فرزند را دوست میدارد. چرا ترجیح میدهند افرادی که فقط یک فرزند داشته باشند؟ چرا ترجیح میدهند فقط دو فرزند داشته باشند؟ چرا زن بهشکلی، مرد بهشکلی پرهیز میکنند از فرزندداری؟ اینها را بایستی نگاه کرد و دید عواملش چیست؛ این عوامل را پیدا کنید، برای علاج این عوامل بیماریزا - که به اعتقاد بنده اینها عوامل بیماریزا است - متخصّصین و صاحبان اندیشه را بخواهید فکر کنند. فرض کنید مثلاً بالا رفتن سنّ ازدواج؛ خب بلاشک یکی از چیزهایی که باروری را محدود میکند، بالا رفتن سنّ ازدواج است؛ خب، این یکی از کارهایی است که باید در کشور فکر بشود. چرا سنّ ازدواج در کشور ما بالا رفته؟ مگر جوان هفده ساله، هجده ساله، نوزده ساله، احتیاج ندارد به اطفاء نیاز جنسی و غریزهی جنسی؟ ما باید به این فکر کنیم. خب، از آنطرف میگویند که اینها خانه ندارند، شغل ندارند، درآمد ندارند؛ ببینیم چگونه میشود کاری کرد که همهی اینها با هم جمع بشود. ما نباید تصوّر بکنیم که حتماً بایستی یک نفری یک خانهی مِلکی داشته باشد، یک شغل درآمدداری داشته باشد، بعد ازدواج بکند؛ نه، اِنَ یَکونوا فُقَرآءَ یُغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِه؛ این قرآن است [که] با ما دارد اینجور حرف میزند. یعنی همهی آن گرههای ذهنیای را که وجود دارد در این زمینه، باید شما باز کنید، یعنی شأن شما و همایشی از این قبیل، این است که بایستی این کار فکری و علمی را بکند؛ یعنی صرفاً بیان فکر، بیان خواست و حتّی شعارهایی در این زمینه نباشد. واقعاً کار بشود، کار فکری بشود؛ عوامل کاهش جمعیّت و موجبات افزایش جمعیّت بهنحو مطلوب و با اعتدال متناسب، درست سنجیده بشود، مطرح بشود [تا] اقناع بشوند افکار نخبگان. در این زمینه خب الان عامّهی مردم، بعضیها متدیّنند، بعضیها متعبّدند، وقتی گفته میشود، میروند سراغ باروری بیشتر؛ لکن نخبگان جامعه باید قانع بشوند، باید مسئله را قبول کنند؛ اگر نخبگان قبول کردند، کار سهل میشود، کار فرهنگسازی آسان میشود. [۵]
مطالعه بیشتر: بیانات در دیدار کارگزاران نظام ۱۳۹۱/۰۵/۰۳
منابع:
[۱] بیانات در دیدار جوانان استان خراسان شمالی ۱۳۹۱/۰۷/۲۳
[۲] بیانات در اجتماع بزرگ مردم بجنورد ۱۳۹۱/۰۷/۱۹
[۳] بیانات در دیدار مسئولان نظام ۱۳۹۲/۰۴/۳۰
[۴] بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۱۳۹۲/۰۲/۱۱
[۵] بیانات در دیدار اعضای همایش ملی «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه» ۱۳۹۲/۰۸/۰۸
نسخه چاپی برچسبها: افزایش جمعیت؛ سبک زندگی؛در این رابطه بخوانید :
پرونده / سبک زندگی: «بحران پیری»
ديگران - يادداشت / چند تأمل درباره فرزندآوری
ديگران - يادداشت / تأثیر جمعیت بر اقتصاد
ديگران - گفتگو / سلطه «فرزند کمتر، زندگی بهتر» بر زندگی ایرانی
برگزیدهها
گزارش استهلال ماه شوال المکرم ۱۴۴۱ ه.ق
عفو و تخفیف مجازات تعدادی از محکومان
خرمشهرها در پیش است
۲۰ جمله از رهبر انقلاب درباره «فلسطین»
اطلاعنگاشت | سرنوشت غصب
فاشیست ۲۰۲۰
آخرینها
عید شرافت امت اسلام
۲۰ جمله از رهبر انقلاب درباره «فلسطین»
ولایت طاغوت یا ولایت الله؟
ولیامر یعنی اجراکننده فرمان خدا در جامعه
جامعه دارای ولایت؛ مظهر همه نیکیهای انسانی
امام؛ قلب امت اسلامی
ولایت یعنی بههمپیوستگی و همجبههگی یک عده انسان
مؤمن بودن یعنی پایبندی به تعهدات ایمانی نبوت
پیروزی همیشگی حق!
پیروزی در گرو ایمان و صبر!
بيانات اخبار خاطرات علمی - فقهی دیگران کتاب عکس صوت فیلم
خانهزبان های دیگرارتباط با ماعضویتکلیدواژهتلکس خبریتلفن همراهRSSپادکستAPIجستجو
پايگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيتاللهالعظمی سيدعلی خامنهای (مدظلهالعالی) - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
All Content by Khamenei.ir is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
امام خامنه ای :
بیانات در دیدار اعضای همایش ملی «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه » ۱۳۹۲/۸/۸
گره های ذهنی باید باز شود!
ما نمی خواهیم این قضیه را با شعار و با «صلوات بفرستید تمام بشود» و مانند اینها پیش ببریم؛
می خواهیم مسئله به شکل عمیق و علمی حل بشود؛
گره های ذهنی ای که وجود دارد باز بشود
حقیقت قضیه روشن بشود و به اعتقاد من ما می توانیم این کار را بکنیم.
یعنی متفکرین ما و صاحبان دانشِ مرتبط با مسئله ی جمعیت - در هر بخشی از بخش ها – می توانند در این زمینه منطق صحیح و قابل قبولی را ارائه کنند.
این همایش البتّه قدم اوّل است، یعنی قدم ابتدایی است، [امّا] از گذاشتن قانون به نظر من مهم تر است؛
چون «فرهنگ سازی» در این مسئله مثل خیلی از مسائل دیگر اجتماعی، حرف اوّل را میزند؛
باید فرهنگ سازی بشود که متأسّفانه امروز این فرهنگ سازی نیست، تعطیل است؛
با اینکه حالا گفته شده، ما هم گفته ایم، دیگران هم گفته اند، در مجلس هم مطرح شده، بعضی ها هم کم و بیش اینجا و آنجا بحث می کنند، لکن کار فرهنگی به معنای صحیح انجام نگرفته.
ببینید چه چیزهایی است که موجب می شود جامعه ی ما دچار میل به کم فرزندی بشود؟
این میل به کم بودن فرزند، یک عارضه است؛ و الّا انسان به طور طبیعی فرزند را دوست می دارد.
چرا ترجیح می دهند افرادی که فقط یک فرزند داشته باشند؟
چرا ترجیح می دهند فقط دو فرزند داشته باشند؟
چرا زن به شکلی، مرد به شکلی پرهیز می کنند از فرزند داری؟
اینها را بایستی نگاه کرد و دید عواملش چیست؟
این عوامل را پیدا کنید.
برای علاج این عوامل بیماری زا - که به اعتقاد بنده اینها عوامل بیماری زا است - متخصّصین و صاحبان اندیشه را بخواهید فکر کنند.
فرض کنید مثلاً بالا رفتن سنّ ازدواج؛ خب بلاشک یکی از چیزهایی که باروری را محدود می کند، «بالا رفتن سنّ ازدواج» است؛
خب، این یکی از کارهایی است که باید در کشور فکر بشود.
چرا سنّ ازدواج در کشور ما بالا رفته؟ مگر جوان هفده ساله، هجده ساله، نوزده ساله، احتیاج ندارد به اطفاء نیاز جنسی و غریزه ی جنسی؟
ما باید به این فکر کنیم.
خب، از آن طرف می گویند که اینها خانه ندارند، شغل ندارند، درآمد ندارند؛
ببینیم چگونه می شود کاری کرد که همه ی اینها با هم جمع بشود.
ما نباید تصوّر بکنیم که حتماً بایستی یک نفری یک خانه ی مِلکی داشته باشد، یک شغل درآمدداری داشته باشد، بعد ازدواج بکند؛ نه!
«اِنَ یکونوا فُقَرآءَ یغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِه»؛ این قرآن است [که] با ما دارد این جور حرف می زند.
یعنی همه ی آن گره های ذهنی ای را که وجود دارد در این زمینه، باید شما باز کنید.
یعنی شأن شما و همایشی از این قبیل، این است که بایستی این کار فکری و علمی را بکند؛
یعنی صرفاً بیان فکر ، بیان خواست و حتّی شعارهایی در این زمینه نباشد.
واقعاً کار بشود، کار فکری بشود؛
عوامل کاهش جمعیت و موجبات افزایش جمعیت به نحو مطلوب و با اعتدال متناسب، درست سنجیده بشود، مطرح بشود [تا] اقناع بشوند افکار نخبگان.
در این زمینه خب الان عامّه ی مردم، بعضی ها متدینند، بعضی ها متعبّدند، وقتی گفته می شود، میروند سراغ باروری بیشتر؛
لکن نخبگان جامعه باید قانع بشوند ،
باید مسئله را قبول کنند؛
👈اگر نخبگان قبول کردند، کار سهل می شود، کار فرهنگ سازی آسان می شود. (۱۳۹۲/۸/۸)
*قدرت جمعیت*. تحلیلی بر انیمیشن بچه رئیس. بخش اول از دو بخش
695475969_-215309.mp3
زمان:
حجم:
4.22M
🎧/بشنوید...
✅تهاجم فرهنگی
👌در برخورد با مسائل تهاجمی ما پدیده را در ابتدای ورودش باید بشناسیم.
👌در مقابل فرهنگِ مهاجم بدترین کار انفعال است،زشت ترین کار انفعال است ؛خسارت بارترین کار انفعال است...
#دغدغه_های_فرهنگی
#بانوان_فعال_جبهه_فرهنگی_انقلاب
@rabteasheghi⏪