🏠خانه تاریخی نوریان خانه کتاب نجف آباد 👈بزرگترین خانه تاریخی مرمت شده نجف آباد با مساحت بیش از ۱۱۰۰متر مربع که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی در محله تاریخی نصیر به صورت بخش شاه نشین و یک خلوت جداگانه ساخته شده است. این اثر را شهرداری نجف آباد در سال ۹۴ خرید، مرمت کرده و هم اینک بعنوان " خانه کتاب " تجهیز و در اختیار شهروندان قرار داده است.

🏠خانه تاریخی کبیرزاده موزه تاریخ و مفاخر 👈این خانه از بناهای اواخر قاجار و اوائل پهلوی اول، در همجواری با خانه تاریخی مهرپرور و وسعت حدودی 400 مترمربع گسترش یافته است. به منظور پاسداشت مقام و منزلت علما، فرهیختگان، دانشمندان، بزرگان و مفاخر و مشاهیر و به منظور ایجاد نظم و هماهنگی در فعالیت های حوزه تاریخ، شناخت قدمت و پیشینه شهر، همچنین بررسی ساختارهای اجتماعی، تاریخی، هنری، ادبی و گردشگری شهر، شهرداری نجف آباد برآن شد در جهت شناسایی، تحقیق، جذب و ایجاد یک نظام قانونمند در شناخت، بررسی، تحلیل و به روز آوری کلیه مطالعات، و حضور فعال به عنوان یک مرکز تخصصی، علمی و ذی صلاح در مسائل مرتبط و همچنین پشتیبانی محققین، مطلعین و فعالان این حوزه اقدام به دایر نمودن موزه تاریخ و مفاخر نجف آباد در قالب تالارهای نجف آباد شناسی، فرهیختگان، علم و ایثار و بخش اسناد این مکان نماید.

🏠خانه ایثار نجف آباد خانه شهیدان حجتی 👈خانه تاریخی متعلق به خانواده چهار شهید سرافراز حجتی بوده و دارای اهمیت فرهنگی و اجتماعی ویژه ای است. نجف آباد با 2583 شهید، 3870 جانباز، 388 آزاده، 220 خانواده دو فرزند شهید، 13 خانواده سه فرزند شهید و یک خانواده چهار فرزند شهید، و 77 سردار شهید، یکی از پرافتخارترین شهرستان های کشور در ایثار و شهادت به ویژه در دوران دفاع مقدس می باشد، به طوری که 5 اسفند در تاریخ این شهر مصادف با شهادت بیش از 190 شهید لشکر خط شکن 8 نجف اشرف تنها در یک روز از عملیات خیبر و شهادت 330 شهید در این عملیات بوده که به عنوان روز حماسه و ایثار نجف‌آباد در تقویم این شهر ثبت شده است. خانه شهیدان حجتی به عنوان خانه ایثار نجف آباد محلی برای معرفی، نمایش و پاسداشت این الگوهای جاودان توسط شهرداری نجف آباد تملک و پس از گذران مراحل بهسازی و بازسازی به عنوان خانه ایثار نجف آباد احیا شد.

🏠خانه علم نجف آباد خانه تاریخی آیت الله آیت نجف آبادی 👈خانه آیت، از خانه های تاریخی نجف آباد، به نشانی خیابان قدس، کوچه شهید مردانی، روبروی حسینیه میرزاخانی ها در زمینی با شکل هندسی مستطیل و کشیدگی در راستای شمالی جنوبی قرار گرفته و فضاهای خانه در دو جبهه شمالی و جنوبی قرار دارند و به اصطلاح دوطرف ساخت است. این خانه به سید علی آیت نجف آبادی، عالم مشهور دینی و پدر شهید دکتر آیت تعلق داشته است. آقا سید علی آیت در زمان سکونتشان در خانه، مجلس دروس دینی برگزار می کرده اند و در یک دوره زمانی میزبان آیت الله مدرس نجف آبادی نیز بوده اند. این اثر به جهت تشکیل موزه علوم قدیم و نوین و تجمع و میزبانی نشست های علمی و آموزشی توسط شهرداری نجف آباد تملک شده و به عنوان خانه علم در اسفند 1401 افتتاح شد .

🔶برج‌های دو قلوی صفا 👈از دسته ساختمان‌های خشتی و بلند نجف آباد که برای اسکان و نگهداری کبوترها، به منظور جمع آوری و برداشت کود کبوتری در باغ‌ها و مزرعه‌ها بنا می‌شده است. برج‌های دو قلوی صفا با پلان‌های مستطیل شکل و الگوی شکل گیری و ساخت معماری کاملاً متقارن از لحاظ معماری دارای ظاهری بسیار متمایز در بین سایر برج های کبوترخانه کشور است. در قسمت شرق بنا خانه ای با دیرینگی دوران صفویه می باشد که از معدود خانه های باقیمانده آن دوران با ستون های چوبی، پنجره های ارسی و تزیینات گره چینی و قواره بری به حساب می آید. این بنا واقع در خیابان شریعتی شرقی و جزء مجموعه بافت تاریخی صفا شامل حمام، مسجد و خانه های تاریخی می باشد. برج های دوقلوی صفا در تاریخ 25/12/1379 به شماره 3482 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و نیمی از آن توسط شهرداری نجف آباد تملک و در حال مرمت و بهسازی است.

🔷عصارخانه اخلاقی 🔹عصارخانه را می توان کارخانه کوچک روغن گیری دانست که چند نمونه آن در سطح نجف آباد فعال بوده و حتی برخی از آن ها با اعمال تغییراتی، همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند. زیباترین و بزرگترین عصارخانه نجف آباد که در دوران صفوی در وسط بازار شهر ساخته شده را می توان عصارخانه اخلاقی دانست. در عصارخانه ها به کمک چرخش سنگی بزرگ با نیروی حیواناتی مانند شتر، دانه های روغنی به محصولات پرکاربردی تبدیل می شدند. از دیگر ویژگی های منحصر به فرد عصارخانه اخلاقی می توان به حجاری صورت گرفته بر روی سنگ آن اشاره کرد که طی آن آخرین آیه سوره قلم به تاریخ ۱۰۹۴ هجری قمری به خط "محسن الامامی" حک شده است. این بنا طی سال ۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.