🔺گزیده‌ای از یادداشت‌ها و مصاحبات مطبوعاتی در سالی که گذشت(۱۳۹۸) : ▫️ کافی نقطه اجمال تمام معارف شیعی https://www.mehrnews.com/news/4615742 ▫️عبدالعظیم حسنی؛ مجرای رسیدن معارف توحیدی و ولایی به ما بوده است! https://www.mehrnews.com/news/4645281/عبدالعظیم-حسنی-مجرای-رسیدن-معارف-توحیدی-و-ولایی-به-ما-بوده-است ▫️حاشیه‌ای بر رمان نخل و نارنج؛ تأملی در امکان طرح شیخ اعظم فقها https://www.mehrnews.com/news/4596906/حاشیه-ای-بر-رمان-نخل-و-نارنج-تأملی-در-امکان-طرح-شیخ-اعظم-فقها ▫️تیغ تفکیک بر تن تمامیت تشیّع؛ چرا دوپاره کردن شیعه به سیاسی و الهیاتی جوهره آن را نادیده می‌گیرد؟ http://sobhe-no.ir/newspaper/781/13 ▫️سلوک زائر اربعین به سمت ولایت حسینی؛ معرفی کتاب ادب‌حضور؛ آداب و مراقبات عزاداری سیدالشهداء و راهپیمایی اربعین از استاد محمدتقی فیاض‌بخش http://sobhe-no.ir/newspaper/796/12/31917 ▫️دشمن‌داری؛ امکان استقلال سیاسی تاملی درباب نسبت مفهوم دشمن و استقلال سیاسی ملّی http://bashgah.net/go/kku8/ ▫️بعثت اخلاق توحیدی تأملی در تمامیت مکتب علمی و اخلاقی رسول اکرم(ص) https://www.google.com/amp/s/www.farsnews.com/amp/13980114000558 ▫️مصاحبه: آشنایی زدایی از فارابی| درکی حدأقلی از سنت‌های علمی خود داریم! https://www.mehrnews.com/news/4811568/آشنایی-زدایی-از-فارابی-درکی-حداقلی-از-سنت-های-علمی-خود-داریم ▫️مصاحبه: موضع داشتن، مقدمه‌ پژوهش و پرسش‌داشتن است؛ [تاملی درباب سنت‌و سنت‌مندی] http://www.qudsonline.ir/news/693094/موضع-داشتن-مقدمه-پژوهش-و-طرح-مسئله-است @konashmirrokni

🔺 تصحیح و ترجمه « رسالة فی الکافی » ▫️نوشته‌مرحوم آقابزرگ تهرانی در این رساله کوتاه، بطور یکجا می‌شود درک متأخرین از کتاب کافی را ملاحظه کرد. معمولا نزد متأخرین، اهمیت‌و جلالت قدر کتاب کافی به وثاقت اخبار مندرج در آن برگردانده می‌شود. توضیحات مرحوم شیخ آقابزرگ هم در این رساله دائر همین مدار است. @konashmirrokni

🔺 |درباره ظاهرپرستی؛ این قسمت: شهوتِ زیارت| تذکری درباب نهاد رسمیِ علمِ شیعه [ سطوری درباب وقایع اخیر قم و مشهد ] #یادداشت https://www.mehrnews.com/news/4880973/ظاهرپرستی-این-قسمت-شهوت-زیارت-تذکری-در-باب-نهاد-رسمی-علم-شیعه

🔺 | مقالهٔ «تحصیل؛ فراغت و رسمیت از برای حکم» | تأملی در وجه تکوین مدرسه نزد مسلمین حمیدرضا میررکنی‌بنادکی ▫️به همت دوستانم‌ در مؤسسه علم‌و سیاست اشراق در «فصلنامه علم و سیاست بابِل ـ شماره ۴ و ۵ ـ پاییز و زمستان ۹۸» به‌ چاپ رسید. الحمدلله توفیق داشتم در این شماره از فصلنامه بابل هم مقاله‌ای تقدیم کنم. این مقاله محصول گفت‌وگوهایی است که حول پژوهش گروه مطالعات نهاد علم به مدیریت آقای سیدعلی متولی شکل گرفت و مدت‌ها ادامه یافت. محور این شماره از فصلنامه اقتصاد سیاسی است. گروه مطالعات نهادعلم از‌ نقطه خودش به اقتصاد سیاسی نهاد علم پرداخته است. باتوجه به اوضاع و شرایط جاری، دوستانم در موسسه اشراق شرایطی را فراهم کرده‌اند که بتوانیم این فصلنامه را در منزل مطالعه کنیم. #مقاله ▫ خرید‌ و‌ دریافت فصلنامه بابِل در اپلیکیشن تاقچه: https://taaghche.ir/book/70789

🔺| اتحاد ماقبل صفوی؛ میان فقه و عرفان شیعی | [در استقبال از پژوهشی نو با عنوان «شهیدعارف»] حمیدرضا میررکنی‌بنادکی کتاب «شهیدعارف» نه‌فقط در حوزه کلامی حله، بلکه می‌تواند به‌طور عمده مطالعات اسلامی را در فهم مناسبات تاریخی عرفان و فقه، به مرحله تازه‌ای وارد کند و فهم دقیق‌تری از این حلقه مفقوده عرفان شیعی به‌دست دهد. ... ▫️متن کامل را در سایت روزنامه فرهیختگان بخوانید👇 http://farhikhtegandaily.com/news/39358/-اتحاد-ماقبل‌صفوی-میان-فقه-و-عرفان-شیعی/

🔺 | نفحه‌ای دیگر رسید آگاه باش! | [در معرفی کتاب «اسرار ماه رمضان» نوشته استاد محمدتقی فیاض‌بخش] اولین شرط بهره‌گیری از این ایام، فهم شأن و قدر این ایام است. تنها با دانستن این شأن و قدر است که اسرار اعمال و توصیه‌های حضرات معصومین در این ماه‌ها روشن می‌شود، و عمل‌کننده به این دستورات آن وجهی که می‌تواند و باید از آن سود و بهره ببرد را در می‌یابد. از این رو یکی از اهتمامات علما و اساتید اخلاق و سلوک، همواره توضیح و تبیین موقعیت و جایگاه این ایام و ماه‌ها بوده و هست. آثاری نظیر المراقبات مرحوم میرزا جوادآقا ملکی تبریزی شاید یکی از بهترین این متون باشد؛ که... https://www.mehrnews.com/news/4906922/%D9%86%D9%81%D8%AD%D9%87-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86

🔺 التحقیق المختصر حول صحّة نسبة ما نقش علی الحجر إلی الامام الصادق علیه‌السلام الشیخ عبدالزهرا العویناتی در این متن نگارنده با مقایسه لحن و محتوای جمله نگاشته شده بر روی سنگ‌نوشته نویافته، ادله انتساب و اشکالات مخالفین این انتساب را طرح و‌ نقد می‌کند. @konashmirrokni

🔺 رساله سیر و سلوک؛ تألیف سیدمهدی بحرالعلوم یا سید بن طاووس؟ ✍ حمیدرضا میررکنی | توضیح عکس: مخطوطی از رساله سیر و سلوک منسوب به مرحوم بحرالعلوم بخط آسید عبدالحسین اصطهباناتی (تاریخ کتابت: ۱۳۰۵ .ق ) | @konashmirrokni

🔺| رساله سیر و سلوک؛ تألیف سیدمهدی بحرالعلوم یا سید بن طاووس؟ | ✍ حمیدرضا میررکنی [فرسته نخست] رساله سیر و سلوک مرحوم بحرالعلوم به دو طریق منتشر شده است؛ یکی نسخه‌ای است که نزد مرحوم آیت‌الله پهلوانی‌تهرانی (معروف به سعادت‌پرور) (ره) بوده است که در رسائل عرفانی ایشان به چاپ رسیده است. و دومی که از اولی شهرت بیشتری دارد، نسخه‌ای است که علامه طهرانی (ره) با تعلیقاتی آن را منتشر نموده‌اند. مبنای هر دو ، نسخه‌ای است که نزد مرحوم علامه طباطبائی بوده است. رساله سیر و سلوک مرحوم بحرالعلوم، چنانکه اقتضای عمده چنین رسالاتی است در سنت خاصی نقل و کتابت می‌شده است و اثری عمومی محسوب نمیشده. بنابراین نسخه‌های فراوانی از این رساله در دست نیست. اصالت این متن از جهت محتوا و مضمون نزد تمام اساتید و اهل‌فن مسجّل است و این قلم در اندازه تحلیل و سنجش این اصالت نبوده و نیست. انتساب متن موجود از این رساله نیز به سیدمهدی بحرالعلوم نیز با ادله‌ای که مرحوم علامه طهرانی (ره) در مقدمه خود بر این رساله نگاشته‌اند، پیدا و مسجّل است. اما بنظر‌می‌رسد، در خصوص مؤلف این اثر ملاحظاتی در کار است. مرحوم استاد پهلوانی در مقدمه مختصر خود چنین می‌نگارند؛ «این رساله مخطوط از متن و شرح است؛ شرح از سیّد و متن از سیّد بن طاووس می‌باشد(رسائل عرفانی: ص۲۴)». البته در انتهای کتاب، مرحوم پهلوانی در ضمن توضیحی در‌پاورقی اذعان می‌کنند، که این رساله از آنِ سید بحرالعلوم به شمار می‌رفته است(همان.ص۱۲۱)؛ «این رساله نزد ایشان[صاحب طرائق] مسلّم از سید [بحرالعلوم] به شمار می‌رفته است.». بنابراین باز بنظر می‌رسد مرحوم پهلوانی در انتساب رساله به مرحوم‌بحرالعلوم، جزماً رای نمی‌دهند، بلکه به بیان اینکه این رساله نزد کسانی که به سید قریب‌العهد بوده‌اند، از آثار سید «به شمار می‌رفته است» ، اکتفا‌می‌نمایند. اما مرحوم علامه طهرانی با ادله ای در نهایت اعلام میفرمایند؛ « از مجموع آنچه ذکر شد میتوان نتیجه گرفت که نسبت این رساله به بحرالعلوم اقرب و اقوی است(و الله اعلم)(رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم :ص27)». بنظر می‌رسد آنچه علامه طهرانی را از داشتن رای جازم باز میدارد، نظر مرحوم علامه طباطبائی است. ایشان از مرحوم علامه چنین نقل می‌کنند: «بعضی این رساله را ترجمهٔ از رساله مرحوم سید بن طاووس میدانند و معتقدند که در اصل عربی آن - که فعلا در دسترس نیست- و نیز در عنوان نسخه ای که من از مرحوم آقاسیدابوالقاسم خونساری گرفتم، نوشته بود: رساله فی السیر و السلوک لابن طاووس. لکن استاد بزرگ ما آیه الحق مرحوم حاج میرزا علی آقا قاضی رضوان الله علیه تمام این رساله را به طور قطع و یقین از مرحوم سیدمهدی بحرالعلوم میدانستند. (همان: صص 24-25) ». ایشان در ادامه با چند اشکال انتساب اصل عربی رساله را به مرحوم سیدبن طاووس ردّ میکنند؛ بطور خلاصه این استدلالات عبارت اند از: 1. جلالت قدر و علمیت مرحوم آیت الله سیدعلی قاضی (ره) 2. نبود دلیل موجّهی در ردّ انتساب رساله به مرحوم بحرالعلوم 3. بر این رساله قلم واحدی حکم فرما است ؛ بنابراین دوگانه «متن بن طاووس و شرح بحرالعلوم» نمیتواند در کار باشد. 4. اسلوب انشائی و نثر فارسی سلیسِ این متن، گویای آن است که این رساله ترجمه نمیتواند بود، بلکه اصلا و اساسا فارسی نوشته شده است؛ درحالی که سیدبن طاووس (ره) قطعا فارسی نمی نگاشته است. @konashmirrokni

[فرسته دوم] نکته کانونی در کل استدلال های مرحوم علامه طهرانی، دایر کردن بحث به دو احتمال است، درحالی که میشود احتمال سومی را مطرح نمود؛ ایشان در استدلال سوم، عملا تنها دو احتمال را در نظر می آورند؛ وقتی اسلوب واحدی بر متن حاکم است، لاجرم مولف باید واحد باشد، پس یا رساله از آن سید بن طاووس است(احتمال اول)، یا از آن مرحوم سیدمهدی بحرالعلوم(احتمال دوم). و در استدلال آخر معلوم میشود از آنجایی که رساله نثر فارسی درست و سلیسی دارد، سید بن طاووس نمیتواند مؤلف آن باشد. اما بنظر میرسد، عقلاً و سنداً دلیلی قاطع بر طرد احتمالی که مرحوم علامه طباطبایی و مرحوم استاد پهلوانی طرح کرده اند، وجود نداشته باشد. شاید سرنوشت رساله سیر و سلوک را بشود با سرنوشت رساله الطیر فارسی اثر شیخ اشراق مقایسه کرد. چنانکه میدانیم، این رساله در اصل عربی است و مولف آن بوعلی. حالْ صاحب رساله الطیری که در ضمن مجموعه آثار سهروردی به چاپ رسیده است، واقعا بوعلی است یا شیخ اشراق؟ حتما هر دو را باید به نحوی صاحب این رساله دانست! یکی آن را به عربی نگاشته، دیگری آن را به فارسی احیاء کرده و بعضا تشریحانی آورده. درک قدما از مقوله ترجمه متفاوت است از درک امروزین ما از ترجمه. نزد قدما، مترجم تخته بند تک تک ملفوظات صاحب اثر نیست، بلکه او خود را در موضع مولف قرار میدهد، و میکوشد تا مقصود اصلی مولف را بیان کند؛ سیر مباحث، استدلال ها و استشهادات حفظ میشوند، اما لحن و بیان ممکن است تغییر کند. ترجمه یک اثر، خلق دوباره اثر اصلی است و اظهار دوباره‌ موضع اثر است. هرجا مترجم احساس کند برای فهمیده شدن بهتر عبارت اصلی، لازم است چیزی به متن افزوده شود، افزوده میشود. چنانکه در مقایسه میان رساله الطیر فارسی از شیخ اشراق با رساله الطیر عربی از بوعلی به خوبی میتوان این واقعیت را ملاحظه کرد. نثر قدرتمند اثر نیز نمیتواند دلیل بر ترجمه نبودن این رساله باشد. چنانکه میدانیم نثر رساله الطیر شیخ اشراق، و یا کتابی نظیر کلیله و دمنه (که اصلا سانسکریت بوده است) نیز، از بهترین نثرهای فارسی محسوب میشوند و سرمشق فارسی-نویسان بوده و هستند. از سوی دیگر میدانیم که نحوه سلوک مرحوم ابن طاووس نیز بر محکمات دین و نیز آداب مراقبه و محاسبه و ذکر و فکر مبتنی بوده است. بنابراین هیچ بعید نیست که بر این رساله دقیقا نظیر احکام رساله الطیر صادق باشد؛ یعنی اصل و اسلوب رساله از متن عربی رساله ای از ابن طاووس گرفته شده باشد، و مرحوم بحرالعلوم آن را ضمن ترجمه و بازنویسی به فارسی، تشریح نیز کرده باشند. بخصوص وقتی به شهادت مرحوم علامه طباطبائی(ره) و مرحوم پهلوانی توجه کنیم، به راحتی نمیتوانیم این احتمال را کنار بگذاریم. بنابراین شاید بهتر باشد، که زین پس بجای سخن گفتن از رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم ، ازرساله سیر و سلوک منسوب به ابن طاووس و بحرالعلوم سخن بگوییم. در این خصوص لازم است تحقیقاتی مفصل در خصوص نسخه-های موجود از این رساله، قدمت نسخه ها و نیز مقایسه روش سلوکی پیشنهادشده در این متن و نیز مکتب سلوکی ابن طاووس انجام گیرد. چنین تحقیقی میتواند پیشینه و پشتوانه جریان عرفای متاخّر را دوباره نشان دهد. @konashmirrokni

🔺 کتاب «تحلیل رفتار خوارج» چه هست و چه نیست؟ |نقدی بر کتاب «تحلیل رفتار خوارج با رویکرد نهج‌البلاغه»| ▫️پژوهش تاریخی، عمدتاً پیچیده تر از آنی است که عرفاً فکر می شود. پژوهش در تاریخ، نه فیش برداری درباره شخص، چیز و یا واقعه ای در گذشته؛ بلکه احیاء امری دیرین چونان امری تازه و اعطای دوباره چیزی به اکنون ماست؛ بنابراین پژوهش تاریخی به هیچ وجه واقعه نگاری نیست. عمده آثاری که در موضوعات تاریخی نگاشته می شوند، به این معنا تاریخی نیستند... ▫️در سایت مجله اینترنتی کتاب فردا بخوانید 👇 https://bookroom.ir/mag/content/164/کتاب-تحلیل-رفتار-خوارج-چه-هست-و-چه-نیست-نقدی-بر-کتاب-تحلیل-رفتار-خوارج-با-رویکرد-نهج-البلاغه @konashmirrokni

🔺 سوالات و نکات ارسالی مخاطبین و منتقدین؛ در چند ماه اخیر به تعدادی از سوالات مخاطبین و‌ پژوهشگران پاسخ نداده‌ام. البته به سوالاتی که جنبه‌ مشاوره داشته‌اند، در حد بضاعت مزجاتم پاسخ داده‌ام، اما در میان سوالات بعضی موارد در واقع اشکالاتی بود که دوستان متوجه نوشته‌های بنده کرده بودند. پاسخ به این سوالات و اشکالات را به‌ وقتی مقتضی موکول کرده بودم. البته این تاخیر موجب آفت شد و برای چند ماه بکلی این موارد را فراموش کردم. إن‌شاءالله بزودی و به مرور پاسخ بعضی از این اشکالات - که جنبه‌عمومی‌تری ممکن است داشته باشد - را در همین کانال قرار خواهم داد. بابت تاخیر در پاسخگویی از مخاطبین و بخصوص منتقدین محترم عذرخواهم و از لطف آنان در پیگیری دقیق مطالب ممنونم. #سوالات #اشکالات @konashmirrokni