🔹در مسیر احیای آثار حکیم ابونصر فارابی
✍️نویسنده: اکبر اسد علی زاده
📒دسته بندی: تاریخ ، اسلام
🔶ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
✅تهیه کننده: مرکز احیاء آثار اسلامی
مقدمه
💠ابونصر محمد بن طرخان بن اوزلغ، معروف به فارابی ( ۲۵۷ - ۳۳۹ق ) در علوم، فلسفه، منطق، جامعه‌شناسی، زیست‌شناسی، پزشکی، ریاضیات و موسیقی سرآمد زمان خود بود. به همین دلیل او را « معلم ثانی » خواندند. بیشترین آثار او در زمینه فلسفه، منطق، جامعه‌شناسی و سیاست و مدن است. ایشان در حدود سال ( ۲۵۷قمری = ۸۷۰ میلادی ) در دهکده وسیج از ناحیه ٔ فاریاب شهر اُترار کنونی در جنوب قزاقستان یا فاریاب خراسان چشم به جهان گشود. فارابی تحصیلات ابتدایی خود را در محل تولد خود به اتمام رساند و برای تحصیلات بیشتر به بغداد سفر کرد و از محضر استادانی چون « متی بن یونس » و « یوحنا بن حیلان » و « ابوبکر بن سراج » استفاده کرد و پس از مدتی به مصر و از آنجا به دمشق سفر کرد و سرانجام به مقر حکومت سیف‌الدوله امیر شیعی مذهب حمدانی رفته، مورد احترام و اکرام قرار گرفت و به تدریس و تألیف خود پرداخت. وی در سال ۳۳۹ هجری مطابق با ۹۵۰ میلادی در هشتادسالگی در شهر دمشق از دنیا رفت.
📒فارابی از بزرگ‌ترین شخصیت های علمی، مذهبی و سیاسی جهان اسلام است که توانست فلسفه اسلامی و فلسفه سیاسی را تأسیس کند. هرچند کندی نخستین فیلسوف اسلامی است که راه را برای دیگران پس از خود گشود، نتوانست مکتب فلسفی تأسیس بکند؛ درصورتی‌که فارابی توانست مکتب کامل فلسفی را بنیان نهاده، فعالیت قابل‌توجهی را در زمینه‌های مختلف علوم انجام دهد.
عصر فارابی دوره ای بود که متفکران تلاش داشتند افکار حکمای یونان را ترجمه و تفسیر کنند. این قطعه از زمان و دوران امتیاز خاصی در تشریح و نقل افکار حکمای این دیار داشت.
در این دوره فارابی در میان فلاسفه اسلامی تنها کسی بود که فلسفه ارسطو را بسیار خوب و دقیق فهمید و تلاش کرد فلسفه را که آمیزه‌ای از حکمت ارسطویی و نوافلاطونی است، رنگ اسلامی به آن بخشد. دست‌خطی از فارابی پیدا شده که نوشته است کتاب مابعد الطبیعة ارسطو را دویست بار و السماع الطبیعی ایشان را چهل بار خواندم؛ لذا ایشان از نخستین روشنفکران مسلمان است که در انتقال آموزه‌های فلسفه افلاطون و ارسطو به جهان اسلام بسیار مؤثر بود.
🔶آثار فارابی در آن عصر، نمونه پذیرفته‌شده ای از کتاب‌های فلسفی بود؛ زیرا بسیاری از افکار یونانیان را روشن می ساخت و بر اسرار نظریات و حقایق آنها واقف شده بود؛ به همین جهت آرای فلسفی او اثر بسیار مهمی در افکار اروپاییان گذاشته بود؛ به‌طوری‌که کتاب‌های او را به لاتین ترجمه کرده اند و اغلب آنها در پاریس در سال ۱۶۳۸ میلادی به چاپ رسید.
البته برتری و فضیلت فارابی محدود به آن تفسیرها یا از جهت تهیه مقدمات نهضت فلسفی در اسلام نیست، بلکه علاوه بر آنها، ایشان دارای افکار بدیع و نظریه‌های جدید بود و بحث‌های او در حکمت علمی و عملی بسیار عالی و عمیق و بروز است. او بیش از هر فیلسوف مسلمان دیگری به نظریه‌های سیاسی توجه خاصی نشان داده است.
فکری، وسعت اطّلاع و نوشته فراوان او در زمینه‌های مختلف علوم نظری و عملی به‌ویژه فلسفه، منطق، سیاست، اخلاق و هنر و اهمیت آثار ایشان ما را بر آن داشت تا آثار ارزشمند این فیلسوف بزرگ را در یک مجموعه جمع‌آوری کرده با تحقیق و تصحیح مناسب در اختیار محققان و مجامع علمی حوزوی و دانشگاهی قرار دهیم.
💠برای تهیه نسخه الکترونیکی اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه کنید.
🌐https://pajoohaan.ir/document/4895
💠برای تهیه نسخه چاپی به فروشگاه نشر پژوهشگاه مراجعه نمایید.
🌐https://b2n.ir/613821
🔶تحلیل و بررسی روایات رایات سود
🔹نویسنده: نصرت الله آیتی
✍️ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📒تهیه کننده: پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی
✍️کتاب «تحلیل و بررسی روایات رایات سود» یا همان «پرچم¬های سیاه» یکی از موضوعات پردامنه است که هم مورد توجه محدثان بوده و در روایات فراوانی انعکاس یافته و هم بازتاب وسیعی در میان جریان¬های سیاسی خصوصاً در دوره معاصر داشته تا جایی که گاه از این روایات و نماد آن که پرچم¬های سیاه است برای پیشبرد اغراض سیاسی سوء استفاده شده است. بنابر این ضرورت داشت که در یک اثر پژوهشی هم از یک طرف جایگاه و موقعیت این روایات مورد بررسی قرار بگیرد و هم از طرف دیگر درباره جریان-های سیاسی¬ای که تلاش کرده¬اند از این روایات سوء استفاده کنند روشن¬گری انجام شود.
💠این اثر پیش¬رو شامل دو بخش است، بخش اول: ناظر به تحلیل و بررسی روایات رایات سود است و بخش دوم: ناظر به تطبیقاتی که خصوصاً در دوره معاصر انجام پذیرفته است. بخش اول اثر شامل دو فصل است که در فصل نخست به اَسناد این روایات پرداخته شده و فرضیه¬های مختلفی که درباره این روایات از نظر سندشناسی وجود دارد طرح و مورد نقض و ابرام قرار گرفته و در نهایت از فرضیه مقبول دفاع شده است. در فصل دوم: شش فرضیه درباره محتوای این روایات طرح شده و بعد از نقد و بررسی فرضیه مقبول طرح و مستندات آن برشمرده شده است و در بخش دوم هم گزارشی از تطبیقاتی که در دوره معاصر انجام پذیرفته ارائه شده است.
✅در ذیل مقدمه کتاب آورده می شود و علاقه مندان به مباحث مهدوی می توانند با تهیه این کتاب و مطالعه آن اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل نمایند.
💠جزئیات خبر در لینک زیر
🌐https://b2n.ir/061050
💠برای تهیه نسخه الکترونیکی اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه کنید.
🌐https://pajoohaan.ir/document/5199-
💠برای تهیه نسخه چاپی به فروشگاه نشر پژوهشگاه مراجعه نمایید.
🌐https://b2n.ir/771445
#معرفی_اثر
#آثار_علمی_پژوهشکده_تاریخ_وسیره
✅رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و مدیریت تنش‌های مدینه؛ سال نشر 1395
🔲نویسنده: حسین قاضی خانی (عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
💠ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
⬅️تهیه کننده: پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیه‌السلام
✍️خلاصه‌ی کتاب: بیشک وجود اختلاف در جوامع بشری واقعیتی غیر قابل انکار است. این اختلافها میتوانند بستر مناسبی را برای پدید آمدن تنش، در جامعه فراهم آورند. بروز تنش نیز می‌تواند بر حرکت جامعه به سوی اهداف آن تأثیر منفی داشته باشد.
اگر تنش در جامعه مدیریت نشود چه بسا پیامدهای آن بحران را در پی دارد و گاه این امر می‌تواند بنیانهای جامعه را متزلزل نماید. امروزه علم مدیریت با پرداختن به این امور راهکارهایی برای مقابله با تعارض و اختلاف اندیشیده است. اما محدوده این بررسیها محدود به سازمانها می‌شود. از سویی مدیریت تعارض مطرح شده، حاصل پژوهش در جوامع غربی و برآمده از اندیشه‌های آنان است.
از راههای بومی سازی علوم انسانی در این زمینه، بهره بردن از سرگذشت جامعه نبوی است. بازخوانی تاریخ و حوادث آن جامعه، الگویی عملی در اختیار ما مینهد که با بازشناسی اقدامات رسولخدا (صلی الله علیه و آله) در مواجهه با تنش‌های جامعه نبوی، مسیری مناسب فرا روی مدیران جامعه قرار گیرد.
بدین منظور با بهره جستن از روش تاریخی به استقراء فعالیتهای رسولخدا (صلی الله علیه و آله) در این موضوع پرداخته و در ضمن این استقراء، به بسترهای بروز اختلاف و تنش در جامعه نیز توجه شده است. پس از جمع‌آوری اقدامات حضرت و تحلیل آنها علاوه بر آشنا شدن با راه¬کارهای استفاده شده توسط ایشان، این نتیجه حاصل می¬آید که فعالیتهای ایشان بر پیشگری متمرکز بوده است. البته در مواقع پدید آمدن تنش و درگیری، حضرت با بهره¬گیری از راه¬کارهایی مانند اطلاع رسانی، شورآفرینی، نماد سازی، تغییر فضا، حل مسأله و برخورد تلاش داشته¬اند تا از پیامدهای آسیب¬زای این تنش¬ها بکاهند.
💠برای دریافت نسحه الکترونیکی اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه نمایید.
🌐https://www.pajoohaan.ir/document/522
💠برای خرید نسحه چاپی اثر به فروشگاه نشر پژوهشگاه مراجعه نمایید.
🌐https://b2n.ir/236975
#معرفی_اثر
#آثار_علمی_پژوهشکده_تاریخ_وسیره
#مصطفی_صادقی
✅پیامبر (ص) و یهود حجاز
⏹نویسنده: مصطفی صادقی کاشانی(عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
⏹ناشر: بوستان کتاب
⬅️تهیه کننده: پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیه‌السلام
💠 سال نشر 1382
✅خلاصه‌ی کتاب:
🔲یهودیان از جمله گروه‌هایی هستند که نامشان در کنار مسلمانان صدر اسلام به فراوانی به چشم می‌خورد. اینکه رفتار رسول خدا(ص) با آنان چگونه بوده و چه روابط دوستانه و خصمانه‌ای بین آنان وجود داشته است مطالب اصلی این پژوهش را تشکیل می‌دهد. در این کتاب با استفاده از آیات قرآن و منابع تاریخی، مجموع برخوردهای مسلمین صدر اسلام و یهودیان ساکن حجاز (مدینه و شمال آن) از چند زاویه بررسی می‌شود: یکی روابط دوستانه و انعقاد پیمان‌ها، دوم گفت‌وگوها و برخوردهای غیرنظامی یهود، سوم روابط خصمانه و قهرآمیز شامل جنگ‌ها و سریه‌ها. بدیهی است در این نوشتار به برخی از شبهات مطرح شده در چگونگی رفتار پیامبر با یهود پاسخ داده شده است.
⬅️چگونگی برخورد پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با شهروندان مدینه به خصوص نامسلمانان که قشری ناهمگون بودند، می‌تواند الگوی مناسبی را در اختیار دولتمردان و حکومتگران مسلمان در سرتاسر تاریخ اسلام و تمامی گستره مملکت اسلامی بگذارد ... با توجه به اهمیت حضور یهویان در مدینه و مشکلاتی که در عصر حکومت پیامبر(صلی الله علیه و آله) در مدینه بوجود آوردند این کتاب نوع تعاملات نبی اکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) را با این افراد به تصویر کشیده است.
🔲این کتاب که 287 صفحه داشته و در پنج فصل تهیه شده است، پس از ذکر مقدمه‌ای در مورد سوابق قوم یهود و عقائد آنان به بررسی روابط دوستانه و همچنین نبردهای پیامبر(صلی الله علیه و آله) با آنان می‌پردازد.
💠برای دریافت نسحه الکترونیکی اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه نمایید.
🌐https://www.pajoohaan.ir/document/1360
#معرفی_اثر
#آثار_علمی_پژوهشکده_تاریخ_وسیره
#حمیدرضا_مطهری
✅حیات ، حکمت و حکومت پیامبر اعظم (صلی الله علیه وآله)
⏹نویسنده: گروهی از محققین
🔲مترجم: حمیدرضا مطهری (عضو هیات علمی و مدیر پژوهشکده تاریخ وسیره اهل بیت علیهم السلام)
⬅️پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
⏹تهیه کننده: پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیه‌السلام
✅سال نشر: 1392
⬅️معرفی کتاب ؛ حیات، حکمت و حکومت پیامبر اعظم
💠خلاصه‌ی کتاب: در باب سیره‌ی حضرت آثار بسیاری نگاشته شده است که مع الأسف سهم شیعه کمتر از اهل سنت بوده است، لکن فراوانی این قبیل آثار ما را از بررسی و تبیین مجدد سیره‌ی آن حضرت باز نمی‌دارد؛ چه اینکه با وجود پیدایش نگرش‌ها و اندیشه‌های جدید بشری، نگاه دوباره به شخصیت و سیره‌ی پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) ضرورتی دیگر می‌یابد تا پاسخ‌دادن به سؤالات، روزآمدتر و کاربردی‌تر و در جهت رفع شبهات باشد.
⬅️کتاب حاضر تلاش کرده است تا در قالب مقالات متعدد از نویسندگان مختلف، نگاهی دوباره به زندگی، سیره، شخصیت و حکومت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) کند و حکمت برخی اقدامات او را نشان دهد. بدین ترتیب، هر یک از مقالات یاد شده، از زاویه‌ای به این موضوع پرداخته است. حکمت ازدواج‌های آن حضرت، سیاست خارجی، نقش‌آفرینی زنان در حکومت آن حضرت، بهداشت فردی، چگونگی ارتباط او با اهل کتاب، اخلاق خانوادگی، سیره‌ی نظامی و جنگی او... از موضوعات مورد بررسی نویسندگان این کتاب است.
🔲نویسندگان مقالات در پژوهش‌های خود از منابع متنوعی بهره برده‌اند و به منظور کارآمدی، ایجاد جذابیت و نگاه دقیق، موضوعات مختلف پیرامون شخصیت، زندگی و سیره‌ی آن گرامی پیامبر را در قالب ریزتر و جزئی‌تر در نظر گرفته‌اند. همه‌ی مقالات با «چکیده» آغاز شده‌اند و تحت عنوان «نتیجه» ـ به جز دو مقاله که بدون عنوان «نتیجه»اند ـ پایان پذیرفته‌اند.
✅دریافت نویسندگان کتاب حاضر از مطالعه‌ی سیره‌ی اخلاقی و رفتاری پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) این است که آن حضرت آنچه ابلاغ فرموده، بر اساس خواست و اراده الهی بوده است. او در صدد انجام وظیفه‌ی الهی بوده و رنج ابلاغ فرمان خدا را بر دوش کشیده است. همه‌ی گفتارها و کردارهای پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بر اساس حکمت بوده و او در این راه به گونه‌ای خستگی ناپذیر تلاش کرده است.
🔲سراسر زندگی آن حضرت آموزنده و حاوی درس‌های اخلاقی است. او هم در ابعاد فردی و هم در ابعاد اجتماعی، بر حقوق افراد احترام می‌گذاشت و حتی آن‌گاه که در آثار هجرت به مدینه با یهودیان پیمان بست، نه برای برون رفت از شرایط سخت آغاز اسلام، که بر مبنای اندیشه‌ی سیاسی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و نگاه اسلام به همه‌ی ادیان بود، اما گروه‌های یهودی که پیامبری از غیر نژاد خود را بر نمی‌تافتند، نقض پیمان کردند و از این رو بود که مسلمانان در صدد دفاع از خود برآمدند.
⬅️ آن حضرت هرگز در هیچ اقدامی، حتی در ازدواج‌های خود، به دنبال خواسته‌های شخصی و نفسانی نبود و اگر به بهداشت فردی خود اهمیت می‌داد، نه به قصد خودنمایی و توجه به فردیت خود، بلکه به منظور نمایاندن خواست فطری انسان بود که گرایش به پاکیزگی دارد. او می‌خواست پیرایه‌هایی را که احتمال داشت بعد از وی، دینش را به تحریف و خرافه بکشاند، بزداید.
💠برای دریافت نسحه الکترونیکی اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه نمایید.
🌐https://www.pajoohaan.ir/document/21
💠برای خرید نسحه چاپی اثر به فروشگاه نشر پژوهشگاه مراجعه نمایید.
🌐https://b2n.ir/940201
#معرفی_اثر
#آثار_علمی_پژوهشکده_تاریخ_وسیره
#رمضان_محمدی
✅نقد و بررسی گزارش های زندگانی پیش از بعثت پیامبر صلی الله علیه وآله
⏹نویسنده: رمضان محمدی ( عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه)
⬅️ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
💠تهیه کننده: پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیه‌السلام
⬅️سال انتشار:1387
✅خلاصه‌ی کتاب: روایات و گزارش‌های تاریخی قبل از بعثت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) گاه با روایات و اخباری ضعیف یا داستانی پیوند خورده است؛ از جمله این مشکلات، مربوط به منبع اولیه این گزارش‌هاست که نخستین بار در سیره ابن اسحاق آمده و ظاهراً نیمی از این روایات به طور شفاهی از داستان سرایان و قصه‌گویان گرفته شده است و پس از ابن اسحاق، مورخان روایات او را آورده و گاه چیزی بر آن افزوده یا نظر خود را در آن گنجانده‌اند. عامل دیگر آن است که این روایات در دوره نسل سوم مسلمانان مطرح شده که جعل حدیث و نفوذ اهل کتاب در میان مسلمانان سبب پدید آمدن روایات برساخته گردید. در آمیختگی روایات مجعول با روایات غیر مجعول مربوط به پیش از بعثت و پیش از هجرت، ضرورت نقد و بررسی این دسته از روایات را آشکار می‌سازد، به ویژه آنکه بررسی روایات مربوط به پیش از بعثت کمتر مورد توجه بوده و آثار مستقلی در این باب نوشته نشده است.
🔲نوشتار حاضر در صدد بررسی این اخبار و مقایسه آنها به لحاظ سند و متن با یکدیگر و ارزیابی صحت و سقم آنهاست. نویسنده تلاش کرده است روشن کند که این روایات در قرن‌های بعدی جنبه داستانی به خود گرفته و گاه با یکدیگر متعارض گشته‌اند. وی در پی پاسخگویی به این سؤال است که درباره‌ی زندگی قبل از بعثت پیامبر (صلی الله علیه و آله)، چه روایاتی وجود داشته و ماهیت این روایات چه بوده است، این روایات چگونه وارد سیره شده‌اند؛ بنابراین بررسی این روایات بر این محورهاست:
1. شناخت اسناد اولیه منابع تاریخی این روایات؛
2. مقدار تصرف راویان در انتقال اخبار؛
3. دیدگاه‌های مختلف درباره‌ی زندگانی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله).
💠برای دریافت نسحه الکترونیکی اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه نمایید.
🌐https://www.pajoohaan.ir/document/52-
💠برای خرید نسحه چاپی اثر به فروشگاه نشر پژوهشگاه مراجعه نمایید.
🌐https://b2n.ir/366039
#تازه_های_نشر
مکتب فقهی محقق اردبیلی/ تالیف محمدعلی سلطانی و سید علی حسینی/ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (قم)/ چاپ اول: زمستان 1398/ 392 صفحه.
کتاب حاضر حاصل چند سال تحقیق در آرای فقهی و دیدگاه‌های فرافقهی فقیه وارسته و ژرفنگر محقق اردبیلی(ره) است.نویسندگان تلاش کرده اند فقه محقق اردبیلی(ره) را در قالب مکتب فقهی معرفی کنند. فقاهت استوار و نوآورانه این فقیه بزرگ که در چارچوب‌های محکم فقه امامیه به موشکافی و طرح راه‌حل‌های جدید
پرداخته، برای فقها و پژوهشگران فقهی می‌تواند بسیار درس آموز و پیش برنده باشد.
امروز فقه امامیه با انبوهی از مسائل ریز و درشت روبروست که با محور قراردادن قرآن پژوهی فقهی در کنار فهم عمیق سنت اهل بیت(ع)و نشاندن عقل و نقل در فرایند استنباط، در جای منطقی خود، می‌توان امید به پاسخگویی داشت. مکتب فقهی محقق اردبیلی(ره) نمونه رعایت چنین فرایندی در استنباط است.
#فقه_جعفری
#فقه_شیعه
#مقدس_اردبیلی
#محقق_اردبیلی
کتاب قبیله نخع در تاریخ اسلام و تشیع تا پایان قرن سوم هجری منتشر شد.
این کتاب که به قلم دکتر اصغر منتظر القائم استاد دانشگاه اصفهان و خانم دکتر مرین سعیدیان عضو هیأت علمی و دانشیار همان دانشگاه تدوین شده است، جایگاه و نقش قبیله نخع در تحولات تاریخ اسلام و تشیع در سه قرن نخست هجری را بررسی کرده و نقش آنان در دگرگونی‌های اجتماعی و ارتباط آنان با اهل‌بیت(ع) را کاویده و تلاش می‌کند تا حرکت تاریخی این قبیله و فراز و فرود آن را تحلیل نماید.
بررسی نقش و جایگاه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی قبایل عرب در تاریخ اسلام موضوع بنیادین تاریخی به شمار می رود. برخی از این قبایل نقش پررنگی در تحولات صدر اسلام و دوره‌های بعد داشته‌اند. قبیلة نخع یکی از این قبایل است. این قبیله یکی از شاخه های قبیله بزرگ مذحج، در دگرگونی های تاریخ اسلام مشارکتی فعال و مؤثر داشت. قبیله نخع با فراگیری علوم اسلامی توانست میراثی عظیم از علوم دینی را در تاریخ علوم اسلامی و در خدمت به تشیع و مکتب اهل بیت علیهم السلام بر جای بگذاردکه چهره‌های برجسته‌ای از افراد این قبیله در تحولات سیاسی صدر اسلام نقش آفریدند و بسیاری از آنها از هواداران اهل‌بیت(ع) بودند، مالک اشتر نخعی و کمیل بن زیاد نمونه‌هایی از برجستگان نخع هستند که در تحولات عصر امیرالمؤمنین(ع) حضور جدی داشتند. مشارکت رجال نخعی در قیام‌ها و حرکت‌های شیعی نیز بیانگر گرایش اعتقادی آنان است. در دوره‌های بعد برخی افراد این قبیله از جهت علمی نیز اقدامات ارزنده‌ای داشته و نقش مهمی در توسعه و ترویج فرهنگ اهل‌بیت(ع) انجام دادند.
کتاب مهم ظرفیت‌های تمدنی علم کلام به اهتمام پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و به کوشش جناب حجه الاسلام عباس حیدری‌پور منتشر شد. این کتاب از سلسله پروژه‌های خوانش تمدنی اسلام و ظرفیت‌های تمدنی علوم اسلامی است که شکلگیری آن تقریبا ۵ سال بطول انجامید. امیدواریم فاز بعدی این پروژه با عنوان ظرفیت‌های تمدنی عرفان و فلسفه اسلامی تا پایان سال ۱۴۰۰ به اتمام برسد.
کتاب نظریه های زبان شناسی دانشمندان مسلمان نوشته دکتر سیدحسین سیدی منتشر گردید.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، کتاب نظریه های زبان شناسی دانشمندان مسلمان نوشته دکتر سیدحسین سیدی به همت پژوهشکده اسلام تمدنی منتشر گردید.
چکیده کتاب:
مسأله مهم در این اثر تبیین سهم و مشارکت زبان‌شناسان مسلمان در شکلگیری دانش زبان‌شناسی می‌باشد. ظهور مباحث دانش زبان‌شناسی در جهان اسلام همزمان است با نزول قرآن کریم و لذا مهم‌ترین بخش پژوهش بیان دستاوردهای زبان‌شناسان مسلمان در سه حوزه مطالعات زبانی یعنی صرف و نحو و معنا می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش بر جنبه دستوری دست‌آورد زبان‌شناسان و روش بررسی آنها تمرکز یافته است. طبیعی است روش پژوهش در چنین مطالعاتی، بررسی مبانی نظری هر یک از زبان‌شناسان و مکاتب زبان‌شناسی می‌باشد. به عبارت دیگر روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است.
هدف یا اهداف مد نظر نویسنده در درجه نخست، بیان سهم مسلمانان در پژوهش‌های زبان‌شناختی می‌باشد. لذا هدف پژوهش مبتنی بر این فرضیه است که آن چه امروزه تحت نام زبان‌شناسی در دنیای جدید مطرح است به زبان دیگر در تمدن اسلامی توسط زبان‌شناسان مسلمان ـ عرب و غیر عرب ـ مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر در حقیقت نوعی پژوهش کشفی است. بدین معنا که کشف و استخراج تلاش مسلمانان در شکلگیری دانش زبان‌شناسی می‌باشد.
شیوه پژوهش بازخوانی مجدد منابع نخست واصیل در حوزه مطالعات زبانی مسلمانان می‌باشد. یعنی استخراج مبانی زبان‌شناختی آنان در پرتو مبانی زبان‌شناسی جدید صورت گرفته است. ابتدا الگو و مبانی زبان‌شناسی جدید بررسی و توصیف و سپس با توجه به این مبانی به اسخراج دیدگاه‌های زبان‌شناسان مسلمان پرداخته می‌شود.
دستاورد و نتیجه این پژوهش را می‌توان چنین بیان کرد که زبان‌شناسان مسلمان از همان آغاز نزول قرآن با گرایش‌های مختلف زبانی، فلسفی و ادبی، پایه‌های دانش زبان‌شناسی را نهادند و در این راستا خدمت شایانی به دانش تفسیر قرآن و تحلیل زبان‌شناختی متن نمودند.
کتاب نظریه معنویت در قرآن نوشته دکتر محمد مسعود سعیدی منتشر گردید.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، کتاب نظریه معنویت در قرآن نوشته دکتر محمدمسعود سعیدی عضو هیأت علمی حکمت و کلام جدید به همت پژوهشکده اسلام تمدنی منتشر گردید.
چکیده کتاب:
مسألۀ اصلی این پژوهش این است که نظریۀ معنویت در دیدگاه قرآن چیست؟ یعنی پرسش از مجموعه‌ای منسجم از مفاهیم، گزاره‌ها و ایده‌های قرآنی است که می‌تواند یک نظریه را دربارۀ معنویت شکل دهد؛ یعنی مجموعه‌ای نظام‌مند که بعد از بیان ویژگی‌های معنویت، زمینه‌ها و شرایط علّی و مداخله‌گر در ظهور و رشد آن در افراد جامعه و کنش‌های اجتماعی مرتبط با آن و آثار وجود یا عدمش در زندگی فردی و اجتماعی را توضیح می‌دهد.
انگیزۀ اولیۀ پژوهش حاضر فهمیدن این نکته بوده است که آیا می‌توان دیدگاه قرآن دربارۀ معنویت را به گونه‌ای تحصیل کرد که با دیدگاه گروه‌های دینی و معنویِ جدید دربارۀ آن، تا جایی که ممکن است بی‌طرفانه و جامع‌گرایانه قابل مقایسه باشد؛ مقایسه‌ای که بتواند برای کسانی که در این گروه‌ها هستند نیز حتی‌المقدور الزام‌آور باشد. بنابراین، هدف این پژوهش به‌دست آوردن نظر قرآن دربارۀ معنویت با اتخاذ رویکردی تطبیقی بوده است.
این تحقیق تبیینی است؛ تبیین تکوین و رشد معنویت در جامعه بر مبنای دیدگاه‌های قرآن، ولی نه به شکل استفادۀ پیشینی از چارچوبی نظری، و آزمون فرضیه‌ای که از دل آن چارچوب استخراج می‌کنیم، بلکه به شکل نظریه‌پردازی داده‌محور با استفاده از آیات قرآنی. در این روش، فرضیه‌ای در ابتدای پژوهش وجود ندارد، زیرا هدفِ پژوهش آزمون فرضیه نیست، بلکه هدف، کشف فرضیه‌ها و پردازش آنها برای رسیدن به یک نظریه به روش نظریۀ زمینه‌ای می‌باشد. در واقع، این تحقیق از نوع تحلیل کیفی متن است و متن مورد تحلیل، کل قرآن کریم می‌باشد.
در روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، تکنیک اصلی کدگذاری متن است؛ کدگذاری باز جهت استخراج مفاهیم، فروکاهیِ مفاهیم جهت شکلگیری مقولات، کدگذاری محوری جهت ربط‌دهی مقوله‌ها به‌هم، کدگذاری فرایند جهت استنباط فرایندهای مهم و مرتبط و کدگذاری گزینشی جهت یکپارچه‌سازی و پالایش نظریه. مفاهیم و متغیرها و روابط آنها در روش نظریه‌پردازی داده‌محور، در ضمن کدگذاری‌ها تولید (کشف) و پرورانده می‌شود.
اگر معنویت را فرایند نسبتاً پایدارِ جستجوی امرقُدسی در زندگی فرض کنیم، معنویت نوعی شیوۀ رفتاری خاص در زندگیِ برخی از انسان‌ها خواهد بود که آدمی در آن به دنبال ارتباط با قدرتی برتر و منزّه در باور خود است.
بنا بر فرض بالا، قرآن امرقدسی را که شایسته است آدمی در جستجوی او باشد الله می‌نامد و صفاتی را برای او بیان می‌کند که مشوّق معنویت است. قرآن مردم را به جستجوی امرقدسی ترغیب می‌نماید، ملازمات و شرایط زمینه‌ای تحقق معنویت را یادآوری و از موانع آن پرهیز می‌دهد، و با هدف تشویق انسان‌ها به رفتار جستجوگرانۀ معنوی، پیامدهای زندگیِ همراه با معنویت را توصیف می‌نماید.
اگر مقصودمان از نظریۀ معنویت، مجموعه گزاره‌هایی باشد که ویژگی‌ها، ملازمات، بسترهای تکوین، فرایندها و عملکردهای منتهی‌شونده و پیامدهای معنویت را بیان می‌کنند، در این صورت، آن چه را که در این کتاب تشریح می‌شود، می‌توانیم نظریۀ قرآن دربارۀ معنویت بدانیم و معنویت‌های نوپدید را با آن، به طور نسبتاً همه‌جانبه و بی‌طرفانه مقایسه نماییم.
✅کتاب «معنویت علوی و دنیای امروز» به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.
♈️کتاب «معنویت علوی و دنیای امروز» که به کوشش حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری منتشر شده در بردارنده مقالاتی در حوزه عدالت است که در همایش امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز ارائه گردید.
⬅️معنویت به عنوان گمشده جهان امروز توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. کاویدن معنویت و جایگاه آن در سیره معصومان (علیهم السلام) و ارائه الگوی مناسب به جامعه امروز می‌تواند انسان تشنه امروز را سیراب کند. این مهم در اندیشه و سیره امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از جایگاه ممتازی برخوردار است.
❎ اثر حاضر دربردارنده مقالاتی است که در همایش «امام علی(علیه السلام) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز» معنویت علوی(علیه السلام) را بررسی نموده و تلاش می‌کند نمونه ارزشمندی به جامعه امروز ارائه دهد.
✅کتاب «امام علی (علیه السلام) و حکمرانی عادلانه» به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.
❎کتـاب «امام علی (علیه السلام) و حکمرانی عادلانه» که به کوشش حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری منتشر شده در بردارنده مقالاتی درباره عدالت در حوزه حکمرانی است.
⬅️عدالت به عنوان یکی از عناصر حیاتی زندگی اجتماعی همواره مورد توجه معصومان (علیهم السلام) بوده و در زندگی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود.
♈️ دوران حکومت علوی به عنوان نماد عدالت در تاریخ اسلام می‌تواند سر لوحه حاکمان و حکومت‌ها قرار گیرد.
⏹کتاب حاضر مجموعه مقالاتی است که عدالت علوی در حوزه حکمرانی را کاویده و به مناسبت هزار و چهار صدمین سال شهادت حضرت علی(علیه السلام) در همایش «امام علی(علیه السلام) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز» ارائه گردیده است و تلاش می‌کند این موضوع را در حاکمیت علوی به تصویر بکشد.