▫️عنوان کتاب: مسئله خلق قرآن از منظر ولفسن
▫️نویسنده: علیرضا اسعدی
▫️تهیه شده در: پژوهشکده فرهنگ معارف قرآن و پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی
▫️ناشر: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
▫️سال نشر: ۱۴۰۰
▫️تعداد صفحه: ۱۷۲
✳معرفی کتاب را در پست بعدی ببینید.
#خلق_قرآن
#حدوث_و_قدم_قرآن
#علم_کلام
#قرآن
#خاورشناسان
💐💐💐💐💐💐💐💐💐
🌷﷽🌷
💠 معرفی کتاب مسئله خلق قرآن از منظر ولفسن
🔸️از مسائلی که در مطالعات قرآن پژوهی شرق شناسان مورد توجه قرار گرفته مساله خلق قرآن و یا حدوث و قدم کلام الهی است، که از جنجالی ترین مسائل کلامی در برهه ای از تاریخ است و مناقشات و اختلاف نظرهای مهمی پیرامون آن شکل گرفته است. یکی از مباحث مهم در زمینه خلق قرآن، خاستگاه پیدایش این مسئله در میان مسلمانان است. برخی خاورشناسان بر این باورند که پیدایش مسئله خلق قرآن ناشی از نفوذ مسیحیان و متاثر از آموزه های مسیحی است. این نظریه ای است که هري اوسترين ولفسن (1887-1974)، از مهم‌ترين محققان تاريخ فلسفه قرون وسطي، فلسفه اسلامي، يهودي، مسيحي و اسلام‌پژوه معاصر، در کتاب فلسفه علم کلام کوشیده است آن را تبیین و اثبات کند. از این رو با تتبع زیاد و مبتنی بر روش خاص خود در تحلیل مسائل فلسفی کلامی، این تلاش را به انجام رسانده و اثر او پس از ترجمه به فارسی، از منابع مهم در حوزه تاریخ مسائل کلامی به شمار آمده و در حوزه و دانشگاه مرجع پاره ای از تحقیقات قرار گرفته است.
🔹️کتاب فلسفه علم کلام، که توسط احمد آرام به فارسی ترجمه شده، تبیین تاریخ برخی مباحث و مسائل علم کلام را به روش تطبیقی و مقارنه ای بر عهده دارد, که در نوع خود پژوهشی ابتکاری است و می تواند راهنمای خوبی برای پژوهشگران این علم باشد. نویسنده در این کتاب، سیر پیدایش و تکوین علم کلام و گزارش آراء متکلمان را به ترتیب تاریخی و بر اساس روش خاص خود در بازسازی تفکر فلسفی متفکران قرون وسطی تحت عنوان کلام مورد بررسی و تبیین قرار داده است. او در فصل دوم این کتاب به مسئله خلق قرآن پرداخته و سه مطلب را مورد بررسی قرارداده است: 1) قرآن غیر مخلوق 2) قرآن مخلوق 3) معتقدات رسمی در باره صورت کتاب پیدا کردن کلام خدا.
♦️ کتاب مسئله خلق قرآن از منظر ولفسن، می کوشد با تتبعی شایسته، این مسائل را مورد کاوش قرار دهد. برای این منظور مباحث در قالب چند فصل سامان یافته است: در فصل نخست با دیدگاه های مختلف در باره مساله حدوث و قدم کلام الهی و به ویژه با رویکرد شیعه در این زمینه آشنا می شویم. فصل دوم تبیین روش ولفسن در بررسی مسئله و نیم نگاهی به منابع اوست. فصل سوم بررسی اجمالی خاستگاه مسئله صفات الهی از دیدگاه ولفسن است که او دیدگاه خود را در این زمینه در مسئله خلق قرآن پیش فرض گرفته است. فصل چهارم نقد و بررسی پیشینه و انگیزه های طرح مسئله خلق قرآن است و فصل پنجم بررسی مساله صورت کتاب پیدا کردن قرآن کریم است. از آنجا که نقد دیدگاه ولفسن نیازمند آشنائی خواننده با دیدگاه او نیز هست در هر مساله، دیدگاه وی به اجمال گزارش خواهد شد.
🔹️در مجموع به نظر می رسد مطالعات اسلامی و قرآنی خاورشناسان که اغلب با ادعای روشمندی، دقت، بی طرفی و انصاف همراه است، در عمل چندان هم قرین به واقع نیست و آنها به دلایل مختلف این اصول را مراعات نکرده اند.
ولفسن نیز در کتاب فلسفه علم کلام و در مساله خلق قرآن هم به لحاظ روشی و هم به لحاظ محتوائی دچار خطاهائی است که بالطبع حاصل پژوهش او را تحت تاثیر قرار می دهد. او هر چند تاکید می کند که صرفا به دنبال نشان دادن بازتاب آموزه های میسحی در کلام اسلامی است ولی در موارد متعدد سخن از تاثیر آن آموزه ها در کلام اسلامی دارد و در صدد است تا اثبات کند متکلمان اسلامی در مساله صفات الهی و به تبع مساله خلق قرآن، از یهود و مسیحیت تاثیر پذیرفته اند.
🔸️با صرف نظر از روشی که او در بررسی این مساله انتخاب کرده است، بررسی قرائن و شواهد او هم در مساله صفات و هم مساله خلق قرآن تام و تمام به نظر نمی رسد. علاوه بر اینکه در مسائلی که دیدگاه ها و تبیین های متفاوت دیگری نیز وجود دارد به نقد نظریه مخالفان نپرداخته است. او بیشتر بر تشابه آموزه های مسیحی با آموزه های اسلامی تاکید دارد و این تشابه را دلیل مدعای خویش می داند. در حالی که اولا صرف تشابه، مدعای او را اثبات نمی کند و ثانیا در مواردی ادعای تشابه مخدوش است و از اساس آنچه در کلام اسلامی و از سوی متکلمان مسلمان مطرح شده است بر دیدگاه یا تبیین مسیحیان و یهودیان کاملا منطبق نیست. و لذا چنین شباهتی نمی تواند لزوما به معنای الگوگیری یا تاثیر پذیری مسلمانان از مسیحیان و یهودیان باشد. و در نتیجه با شواهدی که ولفسن اقامه کرده است مدعای او اثبات قطعی نمی یابد
#ولفسن، #خلق_قرآن، #قرآن، #خاورشناسان
🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷
🌷﷽🌷
💠 معرفی کتاب مسئله خلق قرآن از منظر ولفسن
🔸️از مسائلی که در مطالعات قرآن پژوهی شرق شناسان مورد توجه قرار گرفته مساله خلق قرآن و یا حدوث و قدم کلام الهی است، که از جنجالی ترین مسائل کلامی در برهه ای از تاریخ است و مناقشات و اختلاف نظرهای مهمی پیرامون آن شکل گرفته است. یکی از مباحث مهم در زمینه خلق قرآن، خاستگاه پیدایش این مسئله در میان مسلمانان است. برخی خاورشناسان بر این باورند که پیدایش مسئله خلق قرآن ناشی از نفوذ مسیحیان و متاثر از آموزه های مسیحی است. این نظریه ای است که هري اوسترين ولفسن (1887-1974)، از مهم‌ترين محققان تاريخ فلسفه قرون وسطي، فلسفه اسلامي، يهودي، مسيحي و اسلام‌پژوه معاصر، در کتاب فلسفه علم کلام کوشیده است آن را تبیین و اثبات کند. از این رو با تتبع زیاد و مبتنی بر روش خاص خود در تحلیل مسائل فلسفی کلامی، این تلاش را به انجام رسانده و اثر او پس از ترجمه به فارسی، از منابع مهم در حوزه تاریخ مسائل کلامی به شمار آمده و در حوزه و دانشگاه مرجع پاره ای از تحقیقات قرار گرفته است.
🔹️کتاب فلسفه علم کلام، که توسط احمد آرام به فارسی ترجمه شده، تبیین تاریخ برخی مباحث و مسائل علم کلام را به روش تطبیقی و مقارنه ای بر عهده دارد, که در نوع خود پژوهشی ابتکاری است و می تواند راهنمای خوبی برای پژوهشگران این علم باشد. نویسنده در این کتاب، سیر پیدایش و تکوین علم کلام و گزارش آراء متکلمان را به ترتیب تاریخی و بر اساس روش خاص خود در بازسازی تفکر فلسفی متفکران قرون وسطی تحت عنوان کلام مورد بررسی و تبیین قرار داده است. او در فصل دوم این کتاب به مسئله خلق قرآن پرداخته و سه مطلب را مورد بررسی قرارداده است: 1) قرآن غیر مخلوق 2) قرآن مخلوق 3) معتقدات رسمی در باره صورت کتاب پیدا کردن کلام خدا.
♦️ کتاب مسئله خلق قرآن از منظر ولفسن، می کوشد با تتبعی شایسته، این مسائل را مورد کاوش قرار دهد. برای این منظور مباحث در قالب چند فصل سامان یافته است: در فصل نخست با دیدگاه های مختلف در باره مساله حدوث و قدم کلام الهی و به ویژه با رویکرد شیعه در این زمینه آشنا می شویم. فصل دوم تبیین روش ولفسن در بررسی مسئله و نیم نگاهی به منابع اوست. فصل سوم بررسی اجمالی خاستگاه مسئله صفات الهی از دیدگاه ولفسن است که او دیدگاه خود را در این زمینه در مسئله خلق قرآن پیش فرض گرفته است. فصل چهارم نقد و بررسی پیشینه و انگیزه های طرح مسئله خلق قرآن است و فصل پنجم بررسی مساله صورت کتاب پیدا کردن قرآن کریم است. از آنجا که نقد دیدگاه ولفسن نیازمند آشنائی خواننده با دیدگاه او نیز هست در هر مساله، دیدگاه وی به اجمال گزارش خواهد شد.
🔹️در مجموع به نظر می رسد مطالعات اسلامی و قرآنی خاورشناسان که اغلب با ادعای روشمندی، دقت، بی طرفی و انصاف همراه است، در عمل چندان هم قرین به واقع نیست و آنها به دلایل مختلف این اصول را مراعات نکرده اند.
ولفسن نیز در کتاب فلسفه علم کلام و در مساله خلق قرآن هم به لحاظ روشی و هم به لحاظ محتوائی دچار خطاهائی است که بالطبع حاصل پژوهش او را تحت تاثیر قرار می دهد. او هر چند تاکید می کند که صرفا به دنبال نشان دادن بازتاب آموزه های میسحی در کلام اسلامی است ولی در موارد متعدد سخن از تاثیر آن آموزه ها در کلام اسلامی دارد و در صدد است تا اثبات کند متکلمان اسلامی در مساله صفات الهی و به تبع مساله خلق قرآن، از یهود و مسیحیت تاثیر پذیرفته اند.
🔸️با صرف نظر از روشی که او در بررسی این مساله انتخاب کرده است، بررسی قرائن و شواهد او هم در مساله صفات و هم مساله خلق قرآن تام و تمام به نظر نمی رسد. علاوه بر اینکه در مسائلی که دیدگاه ها و تبیین های متفاوت دیگری نیز وجود دارد به نقد نظریه مخالفان نپرداخته است. او بیشتر بر تشابه آموزه های مسیحی با آموزه های اسلامی تاکید دارد و این تشابه را دلیل مدعای خویش می داند. در حالی که اولا صرف تشابه، مدعای او را اثبات نمی کند و ثانیا در مواردی ادعای تشابه مخدوش است و از اساس آنچه در کلام اسلامی و از سوی متکلمان مسلمان مطرح شده است بر دیدگاه یا تبیین مسیحیان و یهودیان کاملا منطبق نیست. و لذا چنین شباهتی نمی تواند لزوما به معنای الگوگیری یا تاثیر پذیری مسلمانان از مسیحیان و یهودیان باشد. و در نتیجه با شواهدی که ولفسن اقامه کرده است مدعای او اثبات قطعی نمی یابد
#ولفسن، #خلق_قرآن، #قرآن، #خاورشناسان
🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷
⬅️کتاب «قاعده وزر» از چاپ خارج شد.
📒این کتاب توسط حجت الإسلام والمسلمین علیرضا فرحناک در گروه دانش‌های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق تهیه گردیده است.
⬅️نویسنده در معرفی کتاب بیان نموده است: اهمیت قواعد فقهی در فرایند استنباط بر پژوهشگران عرصه فقه پوشیده نیست. قاعده وزر از قواعدی است که علی رغم حضور در ابواب متعدد فقه و استناد به آن در طول تاریخ اسلام، کمتر مورد بحث و گفت و گو قرار گرفته است. در منابع روایی امامیه و مصادر حدیثی اهل سنت بابی به نام مضمون آن گشوده شده است. ورود این قاعده در برخی علوم دیگر از جمله کلام و اخلاق قابل بررسی است. طبق این قاعده هر کس عهده‌دار مسئولیت‌های کیفری و مدنی خود است و نمی‌تواند آن را بر دوش بیگانه نهد.
⬅️شایان ذکر است: این کتاب توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قطع رقعی و در 156 صفحه به زیور طبع آراسته شده است.
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/559
به همت گروه کلام پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی منتشر شد.
کتاب شیخ حرّ عاملی به قلم محسن گلشاهی، از سری کتاب‌های متکلمان شیعه منتشر شد.
نویسنده در معرفی کتاب آورده است:
شیخ حرّ عاملی فقیه اخباری سده دوازده قمری است که اثر بزرگ او وسائل‌الشیعه از هنگام تألیف تاکنون، محور تلاش‌های فقهی عالمان شیعه بوده و در کنار فعالیت‌های دیگر در رجال و درایه و اصول، صحنه روشنی از شخصیت بارز وی در علم فقه در اذهان اهل علم به‌وجود آورده است.
اما در پس این پرده، فعالیت علمی گسترده‌ای همراه با تألیف ده‌ها جلد کتاب و رساله در حوزه علم کلام از وی به‌جا مانده که کم از ابعاد فقهی آثار او نیست و اجازه چشم‌پوشی از مطالعه شخصیت کلامی او را نمی‌دهد.
اثر حاضر دریچه‌ای است به میراث بزرگی از نگاشته‌ها و نظریات اعتقادی، که شیخ حرّ عاملی در حوزه کلام اسلامی از خود به یادگار گذاشته است.
این کتاب در شمارگان 300 نسخه و در 279 صفحه وزیری و به قیمت 65000 تومان در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.
به همت گروه کلام پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی منتشر شد.
کتاب جابر بن یزید جعفی به قلم مصطفی حقانی فضل، از سری کتاب‌های متکلمان شیعه منتشر شد.
نویسنده در معرفی کتاب آورده است:
ابومحمد جابر بن یزید جعفی كوفی (حدود 50-128ق) از اصحاب بنام امام باقر و امام صادق علیهماالسلام و از راويان پرحديث بوده است. نقل روایات اعتقادی توسط جابر، مخصوصاً در حوزه¬های معرفت خداوند، ضرورت وجود نبی و امام و مسائل مرتبط به معاد نشان می¬دهد که او دغدغه مسائل کلامی را نیز داشته است. اثر حاضر روزنه¬ای است به میراث روایات اعتقادی و آرای کلامی او که در حوزه کلام امامیه از خود به یادگار گذاشته است.
این کتاب در شمارگان 300 نسخه و در 187 صفحه وزیری و به قیمت 45000 تومان در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.
⬅️کتاب «تشیع در غرب اسلامی» منتشر شد.
✅کتاب «تشیع در غرب اسلامی» اثر دکتر محمدرضا شهیدی پاک به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع ) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به زیور طبع آراسته شد.
📒کتاب «تشیع در غرب اسلامی» سیر ورود و فراز و فرود اندیشه شیعی در مغرب اسلامی را مورد کاوش قرار می دهد .
این اثر به طور کلی پراکندگی جغرافیایی تشیع در مغرب اسلامی و اندلس، مفاهیم مرتبط با آن، مهدویت در آن سرزمین، تاثیر دولت های مختلف در رشد و حذف تشیع در آن مناطق و بالاخره تشیع در آثار دانشمندان آن دیار را در بخش های مختلف بررسی کرده است.
📒 اثر حاضر در بردارنده پنج بخش است. بخش اول با عنوان پراکندگی جغرافیایی تشیع در مغرب اندلس و افریقیه به موضوعاتی چون محدوده جغرافیایی و تاریخی غرب اسلامی و آندلس می پردازد و ضمن بیان تاریخ آن مناطق تا ظهور اسلام به پراکندگی تشیع در آن مناطق و گزارش مورخان اسلامی در مورد آن روی آورده است. در این بخش مؤلف علاوه بر معرفی برخی شهرهای مغرب اسلامی و اندلس چگونگی حضور تشیع در آنها را بررسی می کند.
📒بخش دوم با عنوان مفاهیم و اصطلاحات تشيع در مغرب و اندلس می باشد. در این بخش کاربرد واژه های تشیع، اهل بیت، امامت، امیرالمومنین و همچنین تاثیر تصوف از اندیشه های شیعی در مغرب و اندلس بررسی شده اند.
🔷در بخش سوم با عنوان جريان مهدويت در غرب اسلامى؛ مؤلف علاوه بر پرداختن به پیشینه مهدویت در غرب اسلامی و بررسی ریشه های موعود گرایی یهودی و مسیحی در آن سرزمین، استفاده دولت های مختلف از اندیشه مهدویت را بررسی کرده است. همچنین در این بخش مهدویت در اثر ابن خلدون، احادیث مرتبط با مهدی در گزارش وی را مطرح می سازد.
📒بخش چهارم با عنوان تحولات تقسیم قدرت سیاسی در غرب اسلامی؛ مباحثی مانند حضور صحابه امام علی (ع) در فتوحات مغرب اسلامی، مهاجرت اباضیه به غرب اسلامی، اندیشه اعتزال و عناصر آن در آن منطقه، نسبت فاطمیان و اعتزال، قوای شیعه و سنی و مهمترین قوای فعال منطقه ای بررسی شده اند.
علاوه بر این مؤلف در این بخش به فرایند حذف تشیع در اندلس توسط امویان و مرابطان، سنی سازی غرب اسلامی توسط عباسیان، شکست خلافت با برآمدن فاطمیان و مانند آن پرداخته است.
📒در بخش پنجم با عنوان تشیع در منابع و آثار دانشمندان غرب اسلامی؛ تشیع در آثار دانشمندان غرب اسلامی مانند تواریخ عمومی، کتب لغت، مناقب، نسب، انساب، تراجم، دواوین شعر و منابع جغرافیایی بررسی شده است. به دنبال آن به میراث مکتوب شیعی در دوره های مختلف ادریسی، رستمی، اغلبی و آثار اهل بیت (ع) در دواوین عصر فاطمی و بنی زیری، آثار شیعی عصر مرابطین، موحدین، حفصیان؛ اهل بیت (ع) در آثار محی الدین عربی، ابن بطوطه، ابن جبیر و مانند آنها توجه شده است.
https://eitaa.com/isca24/11047
✅کتاب «راستگویی در سیره معصومان (علیهم السلام) و مواجهه آنان با پدیده دروغ» منتشر شد.
⬅️کتاب «راستگویی در سیره معصومان (علیهم السلام) و مواجهه آنان با پدیده دروغ» اثر حجت الاسلام و المسلمین دکتر مصطفی صادقی به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به زیور طبع آراسته شد.
📒کتاب «راستگویی در سیره معصومان (علیهم السلام) و مواجهه آنان با پدیده دروغ» با هدف تبیین راستی و صداقت و دوری از دورغ و ناراستی نگاشته شده است.
⬅️راستی و صداقت از صفات پسندیده نزد همۀ انسان‌ها و دروغ و ناراستی نزد همگان ناپسند است. آیین‌های خدایی و دین اسلام نیز بر این مهم تأکید کرده‌اند و آیات و روایات بر دوری از دروغ و استقامت بر راستی حتی به بهای خسارت غیر جانی اهتمام ورزیده‌اند. با این همه، دروغ‌گویی پیوسته یکی از مشکلات جوامع انسانی به شمار می‌رود و انسان‌ها در پی فرار از حقیقت و راستی به منظور جلب منافع شخصی و گروهی‌اند. کتاب راستگویی در سیره معصومان و مواجهه آنان با پدیده دروغ در دو بخش مستقل به بیان اجمالی سیر روایات معصومان دربارۀ صدق و کذب می‌پردازد و آنگاه در بخش دوم دروغ‌های مجاز در بیان و عملکرد ایشان را بررسی می‌کند تا به دیدگاهی صحیح از سیره معصومان (ع) دربارۀ مستثنیات کذب دست یابد.
آنچه روشن است تأکید همه معصومان (ع) بر دوری از هر گونه دروغ است و با وجود کم یا زیاد بودن روایات هر عصر به فراخور پراکندگی اخبار نقل شده از هر معصوم (ع)، دروغ بستن بر خدا و رسول (ص) و اهل‌بیت (ع) او برجستگی ویژه دارد.
⬅️در خصوص دروغ‌های مجاز، تنها چند مقوله در روایات قابل پی‌گیری است: حفظ جان انسان بی‌گناه، ایجاد صلح و آشتی، فریب دشمن در جنگ که نزد همگان پسندیده است و گفتگوی محبت‌آمیز دو همسر که ممکن است با واژه‌های غیرحقیقی همراه باشد. از این چند مورد که در روایات پیامبر و ائمه اجازه داده شده است، از سوی خود ایشان جز خُدعه در جنگ به عمل نپیوسته است و گزارش تاریخی قطعی از بهره‌مندی آنان از این مُجازها در دست نیست.
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/565