🔰در امدی بر انسان گرای در غرب
🔼محمد هادی طلعتی؛ چ1،قم : پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،1395، 224 صفحه رقعی.
⬅️خلاصه کتاب
اثر حاضر با عنوان درآمدی بر انسانگرایی در غرب به بررسی یکی از نگرشهای پر نفوذ و پردامنه در تاریخ فرهنگ و تمدن مغرب زمین بهویژه از دورۀ رنسانس به این سو پرداخته است.
در یک نگاه کلی اومانیسم یا انسانگرایی در فارسی، نگرشی است که تلاش میکند هر چه بیشتر انسان را در مرکز تأملات خود قرار دهد و اصالت را پیش از هر چیز، به رشد و شکوفایی تواناییهای انسان بدهد. البته باید دانست که این نگرش یک جریان یکنواخت و همگون درطول تاریخ فرهنگ و تمدن و فلسفههای غربی نبوده و فراز و فرودهای بیشماری را بهویژه از دورۀ رنسانس به این سو از سر گذرانیده است.
⏹پژوهش حاضر به روشی توصیفی – تحلیلی کوشیده است که نخستین ریشهها و رگههای انسانگرایی را از دورۀ باستان واکاوی نموده و آن گاه در یک سیر تاریخی شمایی از یک نوع انسانگرایی دینی ذیل عنوان اومانیسم مسیحی شناسایی نموده و درنهایت به بخش عمده این اثر یعنی بررسی اومانیسم از دورۀ رنسانس تا دورۀ معاصر بپردازد و در خلال مباحث مهم ترین مؤلفههای اومانیستی هر دوره را بازتاباند. بدین ترتیب نوشتار پیشرو، در هفت فصل سامان یافته که به منظور شناختی کلی از این اثر در زیر به معرفی اجمالی این فصول میپردازیم:
💠فصل اول: کلیات: در این فصل به معنای اومانیسم و گونههای مختلف آن پرداخته شده است.
🔼فصل دوم: اومانیسم در فلسفههای دوران باستان: تمرکز اصلی در این فصل بر شناسایی ریشههای تاریخی اندیشههای اومانیستی در خلال تفکرات اسطورهای، شک شکاکان و سوفیستها بهویژه پروتاگوراس و درنهایت دوران طلایی یونان و روم باستان مانند اندیشههای فلسفی سقراط، افلاطون، ارسطو و اپیکور بوده است. هرچند بجز پروتاگوراس، اندیشههای اومانیستی این دوره کمرنگ است؛ اما سعی شده تا ویژگیهایی همچون توجه به طبیعت و ارائه تبیینهای علمی متناسب با دیدگاههای علمی آن روزگار با تأکید بر عنصر مشاهده و تجربه و توجه به انسان در مقام فاعلشناسا و ارایۀ نظریات مختلف و پرهیز از تعصب بازنمایانده شود.
⬇️فصل سوم: اومانیسم دینی (مسیحی) در اندیشۀ فیلسوفان قرون وسطا: در این فصل تلاش شده تا امکان دستیابی به نوعی اومانیسم دینی از لابهلای اندیشههای فلسفی دو فیلسوف بزرگ این دوران یعنی اگوستین و توماس آکوئیناس در تقابل با اندیشههای ضد فلسفی قرون اولیه مسیحیت را میسر گرداند. در این فصل عمده توجه به نظریات این دو فیلسوف بر آشتیدادن آموزههای فلسفی افلاطون و ارسطو با تعالیم مسیح و ایمان مسیحی همراه با بازنمایی نوعی اومانیسم دینی در حد امکان بوده است.
⬇️فصل چهارم: اومانیسم دورۀ رنسانس: بررسی دو جنبش مهم کلاسیستی و اومانیستی در این دوران مد نظر این فصل است. از این میان، جنبش اومانیسم که مهمترین ویژگی این دوران را رقم میزند مؤلفههای نوینی را هم در ابعاد فلسفی و هم در بعد اصلاح دین پدید میآورد که اثرات آن تا قرنهای بعد و بعضاً تا به امروز در تاریخ و تمدن غرب ماندگار میشود. مهمترین مؤلفههای اومانیستی که در این فصل بررسی شدهاند از قرار زیر است: تقدّسزدایی از دین، توجه به تحول باطنی و درونی انسانها به جای تأکید برشعائر ظاهری، تلفیق آموزههای اومانیستی با آموزههای الهیات مسیحی، کاستن از نقش مرجعیت کلیسا، شادهسازی متن کتاب مقدّس.
⬅️فصل پنجم: اومانیسم دورۀ مدرن: در این فصل اندیشههای فلسفی نخستین فیلسوفان عقلگرا و تجربهگرا بهویژه بیکن، دکارت، لاک و هیوم مطمحنظر بودهاند. استنتاج اندیشههای اومانیستی از اندیشههای دکارت در این فصل با استناد به نظر برخی اندیشمندان معاصر صورت گرفته که معتقدند دکارت با اثبات من اندیشنده و استنتاج انواع مختلف هستیها (از خدا تا انسانها و جهان) از من اندیشنده به نوعی پایۀ ریز اندیشههای فلسفی اومانیستی بوده است. اما استنباط اندیشههای اومانیستی از خلال اندیشههای فیلسوفان تجربهگرا بهویژه با رویکرد تجربی و حذف عناصر ماوراء طبیعی از مقوله شناخت – که با مذاق اومانیسم سکولار دورۀ معاصر سازگار است – در این فصل سهلتر صورت گرفته است.
▶️فصل ششم: اومانیسم در عصر روشنگری: در این فصل تمرکز اصلی بر اندیشههای اومانیستی کانت است که در سه ساحت معرفتشناسی، اخلاق و دین واکاوی شده است.
⬇️فصل هفتم: اومانیسم دورۀ معاصر: در این فصل مهمترین فلسفههای معاصر که ابعاد اومانیستی در آن شاخص بودهاند از جمله فلسفههای پراگماتیسم و اگزیستانسیالیسم و مارکسیسم بررسی شدهاند.
البته فلسفۀ مارکسیسم در ذیل اومانیسم الحادی همراه با اندیشههای فوئرباخ و اگوست کنت در زیر فصل سوم گنجانده شده است. پایان بخش این فصل در زیر فصل چهارم به عمده جریان اومانیسم در دورههای معاصر یعنی اومانیسم سکولار اختصاص یافته که مهمترین بیانیههای اومانیستها در سالهای 1933 ، 1973 و 2002 که بیشتر منتج از فلسفههای پیشین است، فراروی خواننده قرار داده شده است.
🔰برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.👇👇👇
🔰دین و اخلاق:بررسی گونه های وابستگی اخلاق به دین
🖊جواد دانش،قم:پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،زمستان 1392، 344 صفحه رقعی.
⬅️خلاصه ی کتاب
دین و اخلاق هر یك به تنهایی نقش انكارناپذیر در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارند و هر دو در بهروزی، آرامشبخشی و كمالیابی انسان تأثیرگذارند. تردیدی در این تأثیرگذاری نیست، لكن پرسش آن است كه این دو چه نسبتی با یكدیگر دارند؟ آیا رابطهای میان اخلاق و دین میتوان ترسیم كرد؟
به این پرسشها، پاسخهایی متفاوت و گاه متعارض داده شده است. برخی بر آناند كه اخلاق متكی و وابسته به دین است و این وابستگی در چندین قلمرو است: وابستگی معناشناختی، وابستگی وجودشناختی، وابستگی معرفتشناختی و وابستگی روانشناختی اخلاق به دین.
⏹اهمیت این بحث ازآنروست كه اولاً دین و اخلاق هر دو ادعای نظامبخشیدن به زندگی و رفع ناهمواریهای فراروی انسان را دارند و آگاهی از رابطۀ این دو با یكدیگر و چه بسا ابتنای یكی بر دیگری، برای انسان حائز اهمیت است. ثانیاً دین یا سكولاربودن اخلاق بر كنش فردی و اجتماعی انسان تأثیرگذار است.
▶️نوشتار حاضر در پی تبیین انحای محتمل ابتنای اخلاق به دین در هر یك از چهار حوزۀ تعریف، ثبوت، اثبات و انگیزش و نیز شكلها و دلیلهای هر یك از آنهاست. همچنین سعی شده است كه دامنۀ تحقیق در كنار اندیشههای اسلامی، رهیافتهای مسیحی را نیز دربرگیرد.
✳️نویسنده در مباحث خود روش توصیفی ـ تحلیلی و انتقادی دارد. وی در فصول جداگانه اخلاق به دین در چهار حوزۀ معناشناسی، وجودشناسی، معرفتشناسی و روانشناسی تبیین و بررسی كرده و در پایان هر فصل به ارزیابی هر یك پرداخته است.
⬅️نویسنده بر آن است كه ادعای توقف حداكثری و مطلق اخلاق به دین قابل دفاع نیست، اما در حوزههای معرفتشناختی و روانشناختی، ادیان در كشف یا توجیه گزارههای اخلاقی و عمل به این گزارهها مؤثرند. به لحاظ غایات و اهداف عالی اخلاق (پیرایش نفس از پلیدی و آراستن آن به فضایل، ایجاد روابط سالم اجتماعی و...) نیز این اهداف در دین وجود دارد؛ اما برخی غایات دین در اخلاق یافت نمیشود. به اعتقاد وی، در تعریف مفاهیم اخلاقی هیچ فعل اختیاری خدا و هیچ گزاره دینی اخذ نشده و ادعای وابستگی این مفاهیم، ناپذیرفتنی است؛ هرچند از یك منظر از حاجت اخلاق به دین میتوان دفاع كرد؛ زیرا مفاهیم اخلاقی اوصافی انتزاعیاند كه به دلالت التزامی از مطلوبیت و ارزش فعل در تحصیل هدف نهایی اخلاق حكایت میكنند.
💠این مفاهیم نشاندهنده رابطۀ علیتی هستند كه میان فعل اختیاری عامل اخلاقی و هدف و غایت اخلاق یعنی سعادت انسان وجود دارد. این در این میان كمال مطلوب انسان (قرب به خدا) را به او میشناساند و انسان از اهداف بیارزش بازمیدارد؛ بنابراین در شكلگیری صحیح مفاهیم اخلاقی، گزارههای دینی ملحوظاند.
این مفاهیم درواقع رابطۀ ضرورت یا امتناع بالقیاس میان فعل انسان و سعادت اخروی او را نشان میدهند.
🌐مطابق این تلقی، ملحدان درك صحیحی از اوصاف اخلاقی ندارند و گزارههای اخلاقی آنان برای متدینان موجه نخواهد بود و اگر نیت را نیز جزء جداییناپذیر اخلاق بدانیم، افعال ملحدان نیز هیچ گاه اخلاقی نیست؛ البته گفتنی است كه به اعتقاد نویسنده، انكار تقدم دین و وحی بر ارزشهای اخلاقی یا انكار تقدم معرفت دینی بر معرفت اخلاقی، لزوماً مترادف با اتخاذ یك موضع الحادی نیست.
🔰برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.👇👇👇
🔰ذهن،مغز و علم
🖊جان ار.سرل، ترجمه امیر دیوانی؛چ1،قم: بوستان کتاب،1382، 187 صفحه رقعی.
🔼خلاصه ی کتاب
موضوع و اهمیت آن: تلاش انسان امروز در حل مسائل و معضلات فلسفی و علمی خویش بسیار بیشتر از گذشته، در همه ابعاد، ادامه دارد.
با توجه به نیاز مسائل و پدیدهها به مطالعه و بررسی همهجانبه، همكاری و مساعدت علمی همۀ رشتهها، ضروری به نظر میرسد؛ ازاینرو از ویژگیهای تلاشهای فكری بشر امروز، «میان رشتهای»بودن آنهاست؛ به این معنا كه حوزههای مختلف و رشتههای متفاوت در تلاشند تا با تشریك مساعی، بتوانند به پرسشها، پاسخ دهند.
درواقع انسان معاصر به درستی دریافته است كه با تعامل علم و فلسفه بهتر میتوان آفاق و انفس را مطالعه كرد. بعد از آنكه، معرفتشناسی در سنّت فلسفی غرب، توسط دكارت، تبدیل به محور اساسی فلسفه شد و آن گاه، در اواخر قرن 19، با تغییر وضع، زبان و تحلیل مفاهیم محور فلسفه قرار گرفت، اینك فیلسوفان به این نتیجه رسیدند كه برای حل مسئله معرفت، زبان و مسائل دیگر، باید ذهن (mind) و حالتهای آن را تجزیه و تحلیل نمود و به این پرسشها پاسخ گفت كه: ذهن ما چگونه عالم خارج را مینمایاند؟ و ذهن چگونه امری است؟ و پرسشهای دیگر؛ ازاینرو برخی از فیلسوفان، قرن 21 را قرن فلسفۀ ذهن نامیدهاند.
⬅️جان ار. سرل. فیلسوف بزرگ زبان و ذهن معاصر در این كتاب، «ذهن، مغز و علم»، تلاش كرده تا بهطور میانرشتهای مسئله را بررسی کند و آرا و مدلهای مختلفی را كه در تبیین ذهن و مغز ارائه شدهاند، تجزیه و تحلیل نماید.
⏹محتوای اصلی كتاب:
این كتاب در شش فصل صورتبندی شده است؛
فصل اول اختصاص به مسئلۀ ذهن و بدن دارد و فصل دوم بحثهایی پیرامون تكنولوژی كامپیوتر مطرح میشود، با این عنوان كه «آیا كامپیوتر میتواند فكر كند؟»
⏹در فصل سوم علومشناختی، بحث شده و در ادامه، در فصل چهارم، «ساختار عمل» بررسی شده و در فصل پنجم، در باب نگاهی به آیندۀ علوم اجتماعی سخن رانده میشود. درنهایت در فصل ششم آزادی و اراده بررسی میشوند.
ابتكار این اثر این است كه سعی كرده است به تجزیه و تحلیل مسئلهای بپردازد كه هم مورد علاقه دانشمندان علوم طبیعی است و هم مد نظر فیلسوفان. در حال حاضر بیشترین حجم كتابهای فلسفی در حوزۀ مسائل ذهن نوشته میشود و اغلب به صورت میانرشتهای. كتاب مذكور در زبان فارسی نخستین كتابی است كه به صورت بحث میانرشتهای ذهن را تجزیه و تحلیل میكند و عمدتاً مخاطبان او دانشمندان رشتههای علوم شناختی، هوش مصنوعی و سایر رشتهها هستند.
▶️مؤلف نظریهای خاص را در باب ذهن طرح كرده و میپروراند و مدلهای رقیب را نقد و بررسی میكند. نویسنده سعی كرده است در این اثر به این مهم دست یابد كه چگونگی ربط و نسبت میان این دو تصور را، یعنی تصوری كه ما از خود به عنوان موجودی عاقل، آگاه و آزاد داریم و تصوری از جهان به عنوان چیزی مركب از اجزای فیزیكی فاقد ذهن و بیهدف، توصیف كند و توضیح دهد كه این دو تصور با یكدیگر سازگارند.
🔵مهمترین ویژگی این اثر میانرشتهایبودن آن است. نویسندۀ این كتاب فیلسوف بزرگی است كه دربارۀ ذهن برای مخاطبانی كه اغلب دانشمندان علوم طبیعیاند سخن میگوید. ویژگی دیگر كتاب تسلط نویسنده بر بحث و تخصص وی در حوزۀ مورد نظر است. ایجاز و اختصار كتاب در عین وضوح و دقت. به روزبودن موضوع و اهمیت آن.
🔰برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.👇👇👇
🔰زبان دین
🖊امیر عباس علیزمانی،چ1،قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی،1375، 294 صفحه رقعی.
⏹خلاصه ی کتاب
یكی از ویژگیهای دنیای مدرن پیدایش «نگرش بروندینی به مقولات دینی» است و بیتردید یكی از مباحث مهمی كه در عرصۀ كلام دستخوش تحولات پیچیدهای شده و در تحلیل آن منازعات مختلفی در گرفته و پرسشهای متعددی مطرح گردیده، بحث «زبان دین و مكانیسم فهم و تحلیل آن» است.
⬅️اینكه آیا زبان دین معنادار است یا بیمعنا؟ آیا با معیارهای علمی و تجربی قابل اثبات، ابطال و تأیید است یا نه؟ زبان دین چه نسبتی با زبان علم و اخلاق و فلسفه و هنر دارد؟ زبان دین تكساحتی است یا ساحتهای مختلفی دارد؟
آیا صرفاً گزارشگر از عالم واقع است یا تحریككننده نیز میباشد؟ چگونه میتوان زبان دین را فهمید و به باطن آن پی برد؟ از جمله پرسشهایی هستند كه در باب موضوع مطرح شدهاند در این اثر تعدادی از این پرسشها پاسخ داده شده و برخی از آنها تجزیه و تحلیل گردیده است.
◀️ویژگیهای اثر:
الف) تحقیق و تدقیق در باب موضوع «زبان دین» و نقد و بررسی بعضی از نقدها.
ب) ارجاع به منابع اصلی.
ج) معرفی موضوع و طرح مسئله در جهت تشویق و تحریك اصحاب اندیشه.
▶️شیوۀ اثر تحقیق، اقتباس و تألیف میباشد و محقق سعی كرده علاوه بر توصیف و گزارش آرا به نقد و بررسی آنها نیز بپردازد. این اثر پیشدرآمدی تحقیقی است در باب «زبان دین» و راهگشایی برای تحقیق در موضوع.
💠مباحث اصلی كتاب:
مقدمۀ اثر به ساختار بحث زبان دین و جایگاه آن در فلسفۀ دین و كلام جدید، تفاسیر غیرشناختاری زبان دین، علل و عوامل مطرحشدن بحث زبان دین، میپردازد.
فصل اول در باب فلسفۀ زبان و مسئلۀ معنا تئوریهای معنا و معیار معناداری سخن میگوید.
فصل دوم در باب معناداری زبان دین در محورهای ذیل بحث میكند (معناداری گزارههای كلامی، الهیات و ابطالپذیری، امكان و معناداری گزارههای كلامی، تحقیقپذیری اخروی، زبان دین به عنوان افسانهای مفید، زبان دین به عنوان بازی زبان مستقل.
فصل سوم به تلقی تمثیلی از زبان دین پرداخته و نظریات مختلف را تحلیل و بررسی میکند.
فصل چهارم ضمن تلقی نمادین از زبان دین، به نقد و بررسی آن میپردازد.
🔰🔰این کتاب در پژوهان بارگذاری نشده است.
🔰زید بن علی
🖊عبدالمجید اعتصامی؛چ1،قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،تابستان 1395، 296 صفحه رقعی.
🖊خلاصه کتاب
شخصیت های زیادی از فرزندان یا نوادگان اهلبیت (ع) نقش بهسزایی در پیشبرد اهداف بلند مرتبه اهلبیت (ع) و احیانا در توقف این اهداف در جامعه اسلامی و شیعی داشتند.
بعضی از این شخصیت ها از لحاظ اندیشه و تفكر در جدول تاریخ و اندیشه مجهول مانده اند.
▶️زید بن علی یا همان زید شهید، از جمله كسانی است كه به عنوان فرزند بلاواسطه امام (ع) چه به لحاظ علمی و چه به لحاظ اجتماعی و سیاسی اگر بگوییم بعد از واقعۀ عاشورا پررنگترین نقش را در بین فرزندان اهل بیت (غیر از امامان) در جامعۀ شیعه داشت، بی راه نگفته ایم.
بلاغت، سیاست، تفكر، تفسیر، كلام و تدیّن ویژۀ زید، جایگاه و نقش او را در جامعه ویژه كرد و طیف كثیری از مسلمانان را شیفته خود ساخت. در این اثر سعی شده است ابعاد مختلف شخصیت زید، بهخصوص اندیشههای كلامی او كه سرمنشأ تفكر و سیرۀ اوست، تحلیل و بررسی شود.
⬅️زید بن علی از جمله شخصیتهایی است كه در دوران پرالتهاب شكلگیری فِرَق مختلف اعتقادی، چونان رهبری سیاسی و مذهبی مطرح شد، تاآنجاكه برخی پس از وی، به امامت و خلافت وی معتقد شدند.
این جایگاه و بهویژه قیام او سرآغاز شكلگیری گروهی اعتقادی در جامعۀ شیعه شد كه با نام و نشان زیدیه شناسانده میشود.
✳️اینكه ارتباط زید با جریان موسوم به زیدیه چیست از جمله مباحثی است كه بدان در اثر پیشرو پرداخته شده است، اما مجموعۀ اعتقادات او نشان میدهد كه وی در عرصه های مختلف كلامی هم چون خداشناسی، راهنماشناسی و احیاناً معرفتشناسی دیدگاه مشخص دارد كه ایبسا با جامعۀ امامیه همسو و یا ناسازگار هم باشد.
این موارد از جمله تحقیقاتی است كه نویسندۀ كتاب كوشیده است در مورد آن به بحث بنشیند. از نظر زید تنها راه كسب معارف از طریق كتاب خدا و رسولش میباشد و معرفت و عبادت خدا بزرگترین حقی است كه بر گردن بندگان است. یكی از باورهای بنیادین در نظام فكری زید امر به معروف، نهی از منكر و جهاد علیه كفر است.
🔰برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.👇👇👇
🔰سرشت کلیت و ضرورت:پژوهشی در فلسفه منطق
🖊عسکری سلیمانی امیری؛چ1،قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی،1378، 356 صفحه رقعی.
☮️خلاصه ی کتاب
🖊مقدمات برهان دارای شرایطی است كه مهمترین آنها عبارتاند از:
كلیت، ضرورت و یقینیبودن. این مقدمات پایههای علوم نظریاند كه خود به بدیهی و نظری تقسیم میشوند و همچنان كه علوم بدیهی علوم پایه نظری میشوند، علوم نظری مستنتج از پایهها، پایۀ علوم نظری دیگر قرار میگیرند؛ ازاینرو بایسته است در شرایط علومی كه پایه علوم دیگری قرار میگیرند تحقیق شود؛ یعنی در شرایط مقدمات برهان كاوش شده و راههای حصول آنها به دست آید.
⬅️كتاب سرشت كلیت و ضرورت، اولین كتابی است در منطق اسلامی كه در خصوص كلیت و ضرورت و قضایا بحث كرده است. آرای جدید نیز در این كتاب مطرح گردیدند، از جمله: كلیت قضایای طبیعی، اعتبار قضایای شخصیهای كه مقدمۀ تجربه قرار میگیرند، كلیبودن برخی قضایای خارجی، مقایسه میان تقسیمهای قضایا به لحاظ محمول.
▶️در این كتاب سعی شده با بررسی نظریات و ارایۀ نظریههای جدید، به این دو موضوع پرداخته شود؛ ازاینرو این تحقیق دارای دو بخش اصلی كلی و ضروری و یك خاتمه میباشد. با توجه به اینكه در این كتاب درمجموع به مبانی قضایای كلی و ضروری پرداخته میشود، روش تحقیق، طبعاً، روشی تعقلی است، لكن ازآنجاكه در مباحث مطروحه، اصطلاحات منطقی نیز به كار میرود؛ ازاینرو در چنین مواردی برای ایضاح اصطلاحات بحث صبغۀ نقلی به خود میگیرد.
💠در این كتاب از مبانی كلیت و ضرورت و كیفیت دستیابی به آنها در قضایا بحث میشود و به تعبیری فلسفۀ كلیت و ضرورت مورد تحقیق میباشد. ازآنجاكه در این كتاب، راههای رسیدن به كلیت و ضرورت به عقلی، تجربی و استقرایی حصر شده و راه عقلی نیز گاه به لحاظ ماده است و گاه به لحاظ صورت، بنابراین مباحث آن به سه قسم ردهبندی شدهاند.
1. دستیابی به كلیت و ضرورت از راه تجربه و احیاناً از راه استقرا.
2. دستیابی به كلیت و ضرورت از راه قیاس و استدلالهای صوری .
3. دستیابی به كلیت و ضرورت از راه مقایسه بین مؤلفههای یك قضیه (البته با توجه به اینكه چگونگی وصول به كلیت و ضرورت در باب فرایند ذهنی در آمادگی برای دریافت آن دو، از بحثهای مربوط به روانشناسی ذهن است؛ ازاینرو از حیطۀ بحث فلسفۀ كلیت و ضرورت بیرون است؛ بنابراین در این كتاب بحثی از آن نمیشود).
🔵سرشت كلیت و ضرورت درواقع بحثی در فلسفۀ منطق است. این كتاب راههایی را كه منطقدانان اسلامی برای رسیدن به كلیت و ضرورت قضایا پیشنهاد دادهاند بررسی كرده است. از نظر منطقدانان راه رسیدن به قضایای كلی و ضروری نظری قیاس و استقرای تام و بعضی از انواع استدلالهای مباشر با مقدمه یا مقدمات یقینی است و در قضایای بدیهی اولیات و مجربات است.
🔰مباحث اصلی اثر:
بخش اول كتاب مباحثی در باب قضایای كلی است و در نُه فصل صورتبندی شده است؛
فصل اول: تعریف قضیه،
فصل دوم: قضایای حملی و شرطی،
فصل سوم: اقسام قضایای حملی،
فصل چهارم: قضایای شرطی متصله،
فصل پنجم: قضایای شرطی منفصله،
فصل ششم: تقسیم قضایا به ضروری و غیرضروری،
فصل هفتم: راههای رسیدن به علوم اكتسابی،
فصل هشتم: روش تحقیق در علوم،
و فصل نهم: راههای دستیابی به كلیت و قضایا و ملاك آن.
▶️بخش دوم نیز در باب قضایای ضروری است و در یازده فصل صورتبندی شده است،
فصل اول اقسام قضایا به لحاظ محمول،
فصل دوم مقایسه میان اقسام قضایا،
فصل سوم ضرورت به معنای بداهت،
فصل چهارم ضرورت به بحث جهت،
فصل پنجم اقسام ضرورت،
فصل ششم ضرورت بالذات، بالغیر و بالقیاس الی الغیر،
فصل هفتم ضرورت اشراقی،
فصل هشتم معیار ضرورت و لزوم و عناد،
فصل نهم ضرورت و اقسام حمل به لحاظ محمول،
فصل دهم ضرورت صدق
و فصل یازدهم ضرورت de dicto و ضرورتde re،
در خاتمۀ كتاب رابطۀ كلی و ضروری مورد بحث واقع شد.
🔰🔰این کتاب در پژوهان بارگذاری نشده است.