الگویابی از حافظ با محوریت امر مجازی.mp3
8.62M
#شعر_تبیینی
#درس_گفتار
الگویابی از ابیات حافظ با محوریت امر مجازی(1)
.
#جهاد_تبیین
#شعر_تبیینی
#شعر_خوب_به_هم_هدیه_دهیم
#قادر_طهماسبی(فریداصفهانی)
بخشی از یک شعر بلند
ایران سربلند من، ایران سرافزار
ایران هوشیار من، ایران هوشمند
... هرچند داغداری و هرچند خستهدل
هرچند سوگواری و هرچند دردمند
تا دشمن حسود تو از خشم جان دهد،
با عاشقان سوتهدل خود بگو بخند
خوش باش ای فلات شهیدان! که دیر نیست
دستان شرقی تو، بت غرب بشکنند
با خاندان عشق تو را چون ارادت است،
خوش باش و شاد زی؛ چو شدی آسمانپسند
ای پرچم بلند تو با عشق، همنشین
وی نام سبزپوش تو چون سرو، سربلند!
ما گردی از تو را به صبا هم نمیدهیم!
هستیم همچو کوه بر این گفته، پایبند
این بوی کربلاست که مستانه میوزد
از کاکل سپید دماوند تا سهند
زلفی ز دختران تو از شانه عفاف
بیرون مباد! تا که پلشتان به هم زنند...
ایران بی شهید و شهادت چه ظلمتی است
یعنی تو را ز وحشت و ظلمت بیاکنند؟
شمعی ز مهر فاطمه در من شکفت و گفت:
ایرانیان پاک....(*)، پروانه منند
گفتم: ولی گروهی از اینان...، اشاره کرد
محتاج توبهاند ولی پاکدامنند
گفتم: ولی گروهی از اینان...، اشاره کرد
کم را فروگذار، بسان پاکدامنند
... خاتون صبح، زلف سحر شانه کرد و گفت:
برخیز خوابهای تو هم، سایهروشنند
با اهل شب، حکایت ظلمات تا به کی؟
با اهل روز، قصه خورشید تا به چند...
(*شعر از نظر وزنی مخدوش است؛ شاعر محترم، دچار خطا در قرائت شعر شده است)
نکته مهم:
در جشنواره شعر فجر سال 1401 شاعر انقلاب، آقای قادر طهماسبی(فرید اصفهانی) قبل از قرائت شعر خود این توضیح را ارائه نمود:
سال ۱۳۶۹ خوابی دیدم که برایم معما بود و امسال، این معما حل شد.
در این محفل، قسمتهایی از غزل جدیدم را میخوانم تا راه برای کسانی که میخواهند از انقلاب دفاع کنند، باز شود.
.
.
#جهاد_تبیین
#شعر_تبیینی(۴)
#رحماءُبینهم
✔️سه عرصه مهم #شعر_تبیینی
هنرِ شاعر متعهد، در آفرینش شعر مطلوب و قابل دفاع، در سه عرصه متجلّی میشود:
۱. نگرش و بینش
2. موضع و واکنش عاطفی
3. پردازش هنری و شیوه بیان شاعرانه.
در تبیین سه اصل یاد شده،
توجه به این نکات ضرورت دارد.
سطح نخست: دیدگاه و نگرش
شاعر درباره یک موضوع، دیدگاه و اندیشه خود را مرور میکند.
به عنوان مثال، در مواجهه با بدحجابی یا بیحجابی،
میتواند یکی از این دیدگاهها را داشته باشد:
الف) برخورد تنبیهی همراه با خشونت
ب) برخورد ملاطفتآمیز و تبیینی
سطح دوم: واکنش عاطفی
در این عرصه، شاعر با محور تاثیر و تاثرات فرهنگی-اجتماعی،
موضع عاطفی و واکنش خود را در قبال موضوعات مذکور در شعر نشان میدهد.
به عنوان مثال،
اگر شاعر معتقد به این موضوع باشد که: «بسیاری از بدحجابان یا بیحجابها افرادی ناآگاهند و اگر بدانند پشتپرده موضوع بدحجابی یا بیحجابی چه کسانی هستند، مطمئناً راه خود را از آنان جدا میکنند...»
با اینحساب، شاعر به جای انتخاب برخوردی خشن و توبیخآمیز،
عکسالعملی مهربانانه، همراه با انعطاف انتخاب میکند.
سطح سوم: پردازش شاعرانه
در این بخش، نوع روایت زبان و شیوه بیان شاعر، قابل رصد و ارزیابی است.
این که شاعر در ارائه نگرش و واکنشهای خود،
زبان و بیان سالمی را به کار بسته است؟
آیا این شیوه بیان، جذاب است؟
آیا این شیوه بیان، غیرمستقیم و شاعرانه است یا شعاری و موعظهمحور؟
و....
شاعر واقعی دیدگاه خود را در لایههای درونی شعر پنهان میسازد
و آنچه در رویهٔ شعر آشکار است، بیان عاطفی و شاعرانه اوست
رعایت این اصول شعری، جذابیت، تغییر حال و باور مخاطب را رقم میزند.
جمعبندی
عیار هنریِ شعر تبیینی، با مرور سطوح یاد شده تعیین میشود:
١. غنای فکر و نگرش عمیق،
٢. موضع و واکنش عاطفیِ اثرگذار
٣. پردازش شاعرانه و بیان غیر مستقیم
نمونه مثال شعری:
در این شعر، موضع عاطفی شاعر در نوع بیان (حسی-عاطفی، لیّن، تبیینی)
از دیدگاه انعطافآمیز او حکایت دارد.
دیدگاهی که در لایههای درونی شعر گنجانده شده تا شعر، از تهمت شعار و بیانیهسرایی مصون بماند....
ما گردی از تو را به صبا هم نمیدهیم!
هستیم همچو کوه بر این نکته پایبند
زلفی ز دختران تو از شانه عفاف
بیرون مباد! تا که پلشتان به هم زنند...
ایران بی شهید و شهادت چه ظلمتی است
یعنی تو را ز وحشت و ظلمت بیاکنند؟
شمعی ز مهر فاطمه در من شکفت و گفت:
ایرانیان پاک....(*)، پروانه منند
گفتم: ولی گروهی از اینان...، اشاره کرد
محتاج توبهاند ولی پاکدامنند...
(*شعر از نظر وزنی مخدوش است؛ شاعر محترم، دچار خطا در قرائت شعر شده است)
#سید_مهدی_حسینی_رکن_آبادی ✍
👇
.
#جهاد_تبیین
#شعر_تبیینی(۴)
#رحماءُبینهم
✔️سه عرصه مهم #شعر_تبیینی
هنرِ شاعر متعهد، در آفرینش شعر مطلوب و قابل دفاع، در سه عرصه متجلّی میشود:
۱. نگرش و بینش
2. موضع و واکنش عاطفی
3. پردازش هنری و شیوه بیان شاعرانه.
در تبیین سه اصل یاد شده،
توجه به این نکات ضرورت دارد.
سطح نخست: دیدگاه و نگرش
شاعر درباره یک موضوع، دیدگاه و اندیشه خود را مرور میکند.
به عنوان مثال، در مواجهه با بدحجابی یا بیحجابی،
میتواند یکی از این دیدگاهها را داشته باشد:
الف) برخورد تنبیهی همراه با خشونت
ب) برخورد ملاطفتآمیز و تبیینی
سطح دوم: واکنش عاطفی
در این عرصه، شاعر با محور تاثیر و تاثرات فرهنگی-اجتماعی،
موضع عاطفی و واکنش خود را در قبال موضوعات مذکور در شعر نشان میدهد.
به عنوان مثال،
اگر شاعر معتقد به این موضوع باشد که: «بسیاری از بدحجابان یا بیحجابها افرادی ناآگاهند و اگر بدانند پشتپرده موضوع بدحجابی یا بیحجابی چه کسانی هستند، مطمئناً راه خود را از آنان جدا میکنند...»
با اینحساب، شاعر به جای انتخاب برخوردی خشن و توبیخآمیز،
عکسالعملی مهربانانه، همراه با انعطاف انتخاب میکند.
سطح سوم: پردازش شاعرانه
در این بخش، نوع روایت زبان و شیوه بیان شاعر، قابل رصد و ارزیابی است.
این که شاعر در ارائه نگرش و واکنشهای خود،
زبان و بیان سالمی را به کار بسته است؟
آیا این شیوه بیان، جذاب است؟
آیا این شیوه بیان، غیرمستقیم و شاعرانه است یا شعاری و موعظهمحور؟
و....
شاعر واقعی دیدگاه خود را در لایههای درونی شعر پنهان میسازد
و آنچه در رویهٔ شعر آشکار است، بیان عاطفی و شاعرانه اوست
رعایت این اصول شعری، جذابیت، تغییر حال و باور مخاطب را رقم میزند.
جمعبندی
عیار هنریِ شعر تبیینی، با مرور سطوح یاد شده تعیین میشود:
١. غنای فکر و نگرش عمیق،
٢. موضع و واکنش عاطفیِ اثرگذار
٣. پردازش شاعرانه و بیان غیر مستقیم
نمونه مثال شعری:
در این شعر، موضع عاطفی شاعر در نوع بیان (حسی-عاطفی، لیّن، تبیینی)
از دیدگاه انعطافآمیز او حکایت دارد.
دیدگاهی که در لایههای درونی شعر گنجانده شده تا شعر، از تهمت شعار و بیانیهسرایی مصون بماند....
ما گردی از تو را به صبا هم نمیدهیم!
هستیم همچو کوه بر این نکته پایبند
زلفی ز دختران تو از شانه عفاف
بیرون مباد! تا که پلشتان به هم زنند...
ایران بی شهید و شهادت چه ظلمتی است
یعنی تو را ز وحشت و ظلمت بیاکنند؟
شمعی ز مهر فاطمه در من شکفت و گفت:
ایرانیان پاک....(*)، پروانه منند
گفتم: ولی گروهی از اینان...، اشاره کرد
محتاج توبهاند ولی پاکدامنند...
(*شعر از نظر وزنی مخدوش است؛ شاعر محترم، دچار خطا در قرائت شعر شده است)
#سید_مهدی_حسینی_رکن_آبادی ✍
👇
.
#حضرت_رقیه سلام_الله_علیها
انتقامش را گرفت اینگونه با اعجازِ آه
آهِ او شد خطبۀ او، روز دشمن شد سیاه
قصۀ کربوبلا را دختری تغییر داد
کاخها ویرانه شد، ویرانهاش شد بارگاه
چادرش دست نوازش بر سر صحرا کشید
سبز شد خارِ مغیلان و فدک شد هر گیاه
دختر این قوم تکلیف حجابش روشن است
چادرِ او تار و پودی دارد از خورشید و ماه
دختر اِنّا فَتَحنا اشک میریزد ولی
گریههای او ندارد رنگ زاری هیچگاه
بر سرش میریخت خاک از بامها، میسوختند
دخترانِ زنده در گور عرب از این گناه
بین طوفان، غنچه و گل سر در آغوش هماند
او به زینب یا که زینب میبَرَد بر او پناه
تا شود زهرا، فقط یک کارِ باقی مانده داشت
شانه زد بر آن پریشانِ تنور و قتلگاه
چون زبانش بند میآمد خجالت میکشید
با سرِ بابا سخن میگفت، اما با نگاه
آه بابا! پا به پایت سوختم، خوردم زمین
رنگ گیسویم دلیل و زخم پهلویم گواه
ماند داغِ نالۀ من بر دل دشمن، فقط
خیزران وقتی که خوردی زیر لب میگفتم آه
جنگ پایان یافت بعد از تو چهل منزل ولی
عمه میجنگید با دستان بسته، بیسلاح
اربعین من نیستم از او سراغم را نگیر
این امانت دار را شرمندهتر از این مخواه
بعد از این هرجا که رفتی با تو میآیم پدر
پای من زخمیست اما روبهراهم روبهراه...
#شب_سوم_محرم
#سیدحمیدرضا_برقعی✍
.
.
#جهاد_تبیین
#شعر_تبیینی(٧)
نمونه شعر تبیینی، که سه اصل یاد شده، به ظرافت در آن بازتاب هنری یافته است:
قصۀ کربوبلا را دختری تغییر داد
کاخها ویرانه شد، ویرانهاش شد بارگاه
چادرش دست نوازش بر سر صحرا کشید
سبز شد خارِ مغیلان و فدک شد هر گیاه
دختر این قوم، تکلیف حجابش روشن است
چادرِ او تار و پودی دارد از خورشید و ماه
#سید_حمیدرضا_برقعی
شاعر در این ابیات، اصول مهم عزت نفس، ذلتناپذیری و نیز نتایج اثرگذار آه مظلوم را به بیانی شاعرانه با محوریت دو اصل تبیین نموده است:
الف) نگاه حسی- عاطفی
ب) بیان استعارهمحور
که در دو بیت پایانی، نمود عینی خاصی یافته است.
🔶 برجستهسازی چادر دخترکی سهساله که تار و پودش از خورشید و ماه است،
🔶 تبیین تاثیر گذاری آن در بحران اسارت
از نکات مهم این شعر تبیینی است.
🔹نقش اثرگذار نگاه حسی،
🔹دغدغه تبیین محتوای غیر مستقیم
🔹بیان شاعرانه
برای این شعر تبیینی، فرجامی خوش رقم زده است.