مدیریت در اسلام
▪️به گزارش روابط عمومی مرکز رسیدگی به امور مساجد استانهای خراسان، نشست علمی از سلسله نشستهای تخصصی همایش ملی علامه مصباح یزدی، چهارم اسفند ماه با حضور جمعی از امامان جماعت منتخب توسط این مرکز در مسجد الغدیر بولوار چراغچی مشهد مقدس برگزار شد.
حجت الاسلام احمد نیا معاون فرهنگی و اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد استانهای خراسان در این نشست گفت: رهبر معظم انقلاب در دیدار با خانواده محترم علامه مصباح یزدی فرمودند: بزرگداشت جناب آقای مصباح یکی از واجبات کارهای حوزه و روحانیت است؛ همچنین ایشان در جلسهای خطاب به دانشجویان آیت الله مصباح یزدی را شخصیت ویژهای برشمردند و ایشان را به عنوان الگوی موفق معرفی کردند.
@madineyefazele
حجت الاسلام احمد نیا در ادامه افزود: نگاه مقام معظم رهبری، چه در زمان حیات و چه بعد از رحلت علامه مصباح یزدی در مورد ایشان بسیار ویژه است. ما در طول تاریخ اسلام فقهای زیادی داشتیم اما ویژگی بارز علامه که باعث شد رهبر معظم انقلاب از ایشان به عنوان قله غیرت دینی یاد کنند این بود که علامه مصباح یزدی به تمام معنا اسلام شناس بود و عالی ترین مفاهیم دین مقدس اسلام را به ساده ترین زبان در اختیار دانشجویان قرار می داد.
معاون فرهنگی و اجتماعی مرکز بیان کرد: چندین سال قبل علامه مصباح یزدی کنفرانسهایی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران تحت عنوان «پیش نیازهای مدیریت اسلامی» داشتند؛لذا در این جلسه که یکی از چهارده پیش نشست کنگره ملی بزرگداشت مقام ایشان با عنوان «پیش نیازهای مدیریت اسلامی در مسجد تمدن ساز از منظر آیت الله علامه مصباح یزدی» است، برآنیم تا یکی از معارفی که از کلام ایشان به جای مانده را از زبان یک فقیه و مجتهد بشنویم.
در این مراسم، آیتالله «سید صمصام الدین قوامی» مجتهد و نظریه پرداز فقه مدیریت اسلامی، استاد حوزه علمیه و درس خارج و رییس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی به ارائه بحثی پیرامون این نشست علمی پرداخت.
ایشان در ابتدا با اشاره به شاخصههای صبر، یقین و هدایتگری به عنوان سه ویژگی مهم امامت گفت: خداوند در قرآنکریم می فرماید از بین جامعه امامانی را برگزیدیم که مردم را به دین و معارف ما هدایت کنند؛لذا این امامان نمی توانند گمراهی را تحمل کنند و در این راستا ضمن شناخت موانع و رفع آنها، در مقام عبودیت در مقابل ربوبیت نیز استمرار داشته و مقاوم باشند؛ قطعا این مسیر هزینههایی به همراه خواهد داشت.
آیت الله قوامی با اشاره به دو آیه شریفه 54 و 55 سوره مائده که بر دو موضوع رهبری و پیروی اشاره می کند، افزود:در مدیریت امروز پیروی مهم تر از رهبری است زیرا پیروان هستند که رهبران را به جامعه می آورند و اگر مورد خدمت قرار گرفته و تربیت شوند تعدادشان بیشتر خواهند شد.امام منحصر در معصوم نیست و هر جا امامت است ولایت، صبوریتویقین هم خواهد بود و هر کدام لطمه بخورد امامت اثربخش نخواهد بود.
@madineyefazele
مجتهد و نظریه پرداز فقه مدیریت اسلامی ادامه داد: مبحث امامت جزو اصول و فروع دین است و از این جنبه یک استثناء است.اکنون این سوال اساسی مطرح است که امامت منحصر به نماز و اداره مسجد است یا متعلق به همه امت در محله می باشد؟ در پاسخ به این سوال سه نوع مدیریت در مسجد، از مسجد و بر مسجد مطرح می شود.
استاد حوزه علمیه و درس خارج بیان کرد: مدیریت در مسجد مشتمل بر دو رکن منبر و محراب است و هر کدام دارای احکامی است و اداره جماعت مدیریت عالی می خواهد و در حقیقت تمرینی برای مدیریت و حاکمیت است. امام جماعت رده سوم است و رده دوم متعلق به امام مسجد می باشد .
آیت الله قوامی در تشریح مدیریت از مسجد گفت: در رده طلایی امام معظم قرار دارد و به جای مامومین، امت قرار می گیرند و البته در بین آنها غیر مسلمان نیز وجود خواهد داشت و همه مواردی که موقتا و در اثر انقلاب مسجد محور ایجاد شدهاند باید به جایگاه اولیه خود بازگردند.
ایشان در ادامه فرمود: طبق توافق صورت گرفته با حاکمیت کشور در این جا سه رکن داریم که همان قوای سهگانه می باشند.با هماهنگی قوه قضائیه صلح یار، باهماهنگی شهرداری و وزارت کشور محله یار و با هماهنگی مجلس ، شورای شهر و پارلمان های ملی و استانی شورایار محله تشکیل دادهایم که همه اینها امتداد سه قوه در محله هستند.
@madineyefazele
رییس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی تصریح کرد:باید در محله با رای مستقیم شهروندان مجلس تشکیل داد و با جاذبه حداکثری مردم سالاری دینی را از سطح محلات شروع کرد. در این طرح شورا یاران افرادی هستند که قدرت تحلیل و مسئلهشناسی دارند اما در حوزه اجرا ورود نخواهند کرد.محله یاران به عنوان مدیران محل با رای اعتماد اعضای شورای محله و کسب تاییدیه های لازم به مدیریت محل می پردازند.
ایشان در ادامه افزود: صلح یار همان قوه قضائیه است و سعی بر آن است که با مشاوره متخصصین، موعظه و اجرای فریضه امربهمعروف و
مدیریت در اسلام
نهیازمنکر بهداشت قضایی در جامعه ایجاد شود. البته در این راستا از ظرفیت حضور جوانان به عنوان وزرا و نمایندگان محل باید استفاده کرد.باید کادرسازی از سطوح پایین آغاز شود. اگر این افراد بتوانند وظایفشان را به خوبی انجام دهند در آینده در سطوح مدیریتی بالاتر نیز موفق خواهند بود و می توانند عهدهدار انجام امورات بخشهای کلان کشور نیز باشند.
مجتهد و نظریه پرداز فقه مدیریت اسلامی بیان کرد: همانطور که در سوره قصص نیز آمده مقدمه وارثین امامت است و خداوند متعال اراده کرده هنگامیکه مستضعفین را می خواهد وارث کند قبلا شبکه امامت را ایجاد می کند؛ لذا باید از سرمایه اجتماعی امامت که یک میراث است به خوبی بهره بگیریم. هنگامی که در یک شبکه هوشمند قرار بگیریم دیگر احساس تنهایی نخواهیم داشت و هر شخص در محدوه خویش به عنوان جزئی از این شبکه وظایف خود را انجام خواهد داد.
ایشان در پایان با مطرح نمودن الگوی هر محله یک کشور تصریح کرد: در این الگو یک شورای عالی متشکل از امام جمعه، فرماندار، رئیس دادگستری، شهردار و رئیس شورای شهر تشکیل شده و در محلاتی که داوطلب بوده و از انگیزه کافی برخوردار هستند تصمیم گیری نموده و پس از کسب رای اعتماد شاخص ترین افراد را به عنوان محله یار، شورا یار و صلح یار انتخاب کرد.
@madineyefazele
هدایت شده از سید صمصام الدین قوامی
✍شورای فرهنگعمومی گراش حمایت کامل خود را از اجرای الگوي جامع اتحاد امامت وامارت در این شهر ابراز کرد .
هدایت شده از A.H M
اجرای طرح «اتحاد امامت و امارت» در گراش
تابان : آیت الله سید صمصام الدین قوامی نظریه پرداز و مجری این طرح در سطح کشور روز دوشنبه 8 اسفند 1401با حضور در جلسه شورای فرهنگ عمومی گراش به تشریح این طرح پرداخت.
🔹این طرح که در چند استان و شهرستان و بخش اجرا شده، قرار است در گراش نیز اجرایی شود . به عقیده آیت الله قوامی ساختار جامعه تراز انقلاب اسلامی باید شبیه ساختارحاکمیت در سطح ملی، در همه سطوح گسترش یابد . در سطح کشور امامت جامعه (رهبری) به اضافه امارت( سه قوه اجراییه+ مقننه + قضاییه) اداره جامعه را بر عهده دارد. درسطح استان (امام جمعه به اضافه استاندار، رئیس دادگستری و رئیس مجمع نمایندگان) و در سطح شهرستان ( امام جمعه، فرماندار، رئیس دادگستری و رئیس شورای شهر ) و در محلات «محله یار» (از طرف فرماندار و شهردار)، «صلح یار» (از طرف دادگستری) و «شورایار» (از طرف رئیس شورا) متولی خدمت رسانی به مردم می شوند .
✅انتظار می رود در گراش به عنوان اولین گام، حداقل در سه مسجد، این ساختارراه اندازی شود. ما هم آمادگی داریم آموزش های لازم را به این افراد ارائه دهیم .
🌐لینک پایگاه خبری-تحلیلی #تابان_گراش در پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی
zil.ink/tabannews
▪️رونمایی از اولین سند «شناسنامه محله» در محله فاطمیه قم
محلۀ فاطمیۀ پردیسان قم بعنوان اولین محلۀ آزمونۀ الگوی اتحاد امامت و امارت در دهمین سالگرد اجراء این طرح صاحب شناسنامۀ محله شد.
طی جلسهای که امشب با حضور مجریان الگوی امامت و امارت در محله فاطمیه قم و نمایندگان شهرداری منطقه پردیسان برگزار شد، از اولین شناسنامۀ صادرشده برای محلات آزمونۀ الگوی امامت و امارت رونمایی شد.
شناسنامۀ محله سندی حاوی اطلاعات کلی از وضعیت موجود محله است و شامل یک نسخه تکبرگی و یک نسخه کتابچهای است که بر اساس رصد و پیمایش مسئولان محله از آمار نفوس و مسکن، بافت جمعیتی، امکانات، استعدادها، ظرفیتها، تهدیدات، مشکلات و همچنین تحلیل فرهنگ موجود محله تهیه میشود. نسخه اول برای گفتمانسازی و معرفی تشکیلات مدیریتی محله، در اماکن عمومی در معرض دید اهالی محل قرار میگیرد و نسخه دوم نیز برای رصد وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی محله، شناسائی معضلات، مشکلات و برنامهریزی و ارائۀ راه حل از سوی شورای امناء محله مورد استفاده قرار میگیرد.
تهیه و نصب شناسنامه محله در مساجد و اماکن عمومی محلات از سوی مسئولان مساجد، گام مؤثری در جهت ایجاد آمادگی ذهنی در جامعه برای اجراء تدریجی مدیریت مسجدمحور و اماممحور محلات و روستاها است که مقدمۀ تشکیل ساختار دولت اسلامی، و تنها راه کنترل بحرانهای اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی در محلات است.
@madineyefazele
▪️دیدار حجت الاسلام و المسلمین جمشیدی، نماینده شورای ارتباطات ریاست جمهوری با حوزه و روحانیت با آیت الله قوامی
در این دیدار پیرامون انتظارات دولت از حوزههای علمیه در حل مشکلات نظام اداری کشور و نقشهای مورد انتظار از دولت در پیشبرد گفتمان مدیریت اسلامی و همچنین گسترش الگوی جامع اتحاد امامت و امارت بحث و بررسی شده و توافقاتی به عمل آمد.
@madineyefazele
▪️دیدار رئیس مرکز آموزشهای مدیریت دولتی سازمان اداری استخدامی کشور با آیت الله قوامی
در این دیدار توافقاتی در راستای گسترش همکاریها مابین بنیاد فقهی مدیریت اسلامی و دولت در حوزههای توانمندسازی مدیران کشوری و اصلاح نظام اداری موجود به عمل آمد.
@amoozesh_fiim
@madineyefazele
▪️پرسش: در الگوی محلۀ فاضله ارتباط نهادهای دولتی با نمایندگان محلی چگونه تعریف میشود؟
در الگوی محلۀ فاضله، نمایندگان نهادها و ادارات که در محله تحت امر امام محله فعالیت میکنند با پسوند -یار نامیده میشوند (مانند محلهیار، فرهنگیار، قاضییار، پلیسیار و ...). این پسوند دلالت بر این دارد که این افراد نیروهای مردمی، مسجدی، جهادی و دغدغهمندی هستند که با رصد دقیق امام محله انتخاب و نصب شده و به نهادهای دولتی معرفی میشوند. نهادهای دولتی نیز این افراد را بعنوان نمایندگان خود در محلات و روستاها منصوب میکنند. این افراد نیروهای تحت امر امام محله و طرف تعامل با نهادها هستند، لذا مسئله جبران زحمات آنها به عهده امام است که از طریق منابع مقرر به صلاحدید خود امام انجام میشود و تأکید بر این است که این افراد به هیچ وجه نباید به کارمندان رسمی و حقوقبگیر دولت تبدیل شوند. به طور عمده، نقش نهادهای دولتی در نسبت با این افراد در سه محور تعریف میشود که عبارتاند از:
۱. هدایت
۲. حمایت
و ۳. نظارت.
هدایت به این معناست که نهادهای دولتی باید نمایندگان خود در محله را آموزش داده، و پس از توانمندسازی، مأموریتهای کلی، وظائف و برنامههای مدنظر را به آنها ابلاغ کنند. مثلاً امام جمعه وظیفه دارد از طریق هدایت نماینده خود، یعنی #امام_محله ، او را از جهت علمی و عملی آماده مدیریت محله کند یا نیروی انتظامی باید #پلیس_یار محله را مانند یک کادر رسمی آموزش داده و توانمند کند و در موضوعات مختلف از قبیل رصد امنیتی محله، مقابله نرم یا سخت با جرائم و ... مأموریتهای لازم را به او تفویض نماید.
محور دوم، یعنی حمایت به این معناست که نهادها باید امکانات، تجهیزات، فضا و اختیارات لازم برای انجام وظیفه را در اختیار یاران محله قرار دهند. فی المثل وزارت فرهنگ باید #فرهنگ_یار یا #هنریار محله را از جهت امکانات فرهنگی، هنری و تبلیغی تأمین کند یا شهرداری موظف است فضا، امکانات و اختیارات لازم را برای مدیریت محله در اختیار #محله_یار بگذارد. بخشی از حمایتها از یاران محله نیز باید بصورت فراهم نمودن پشتوانههای قانونی یا رفع موانع قانونی انجام شود که این نوع حمایت بخصوص متوجه قوه قضائیه و مقننه است.
محور سوم، یعنی نظارت هم به این معناست که نهادها باید یاران محله را تحت نظارت و ارزیابی دائمی قرار دهند، از تخلفات احتمالی ممانعت کنند و در نتیجه به بهبود مستمر فعالیت یاران محله کمک نمایند.
هدایت، حمایت و نظارت نهادها بر کار نمایندگان محلی خود منافاتی با تبعیت آنها از امام محله ندارد، چراکه چارچوب کلی ولایت امام نسبت به مسئولان محله نیز در همین سه محور جای میگیرد، یعنی امام محله مسئولان محله را هدایت، حمایت و نظارت میکند، پس مداخله یا مزاحمتی در کار آنها ایجاد نمیکند و همچون شیوۀ اعمال ولایت رهبر بر قوای سهگانه، به شکل دورادور بر کار آنها نظارت دارد و آنها را هدایت میکند. همانگونه که مدیران کل ادارات استانها همزمان هم از استاندار و هم از وزارتخانۀ متبوع خود فرمان میگیرند و این امر باعث اختلال در انجام وظائف آنها نمیشود، یاران محله نیز همزمان هم از ادارات مربوطه و هم از امام تبعیت میکنند و این دو نقش تضادی با هم ندارند. مداخلۀ مستقیم و دخالت جزئی امام در کار مسئولان محله امری نادر و استثنائی است و در شرائط عادی، به شرطی که مسئولان محل طبق فرهنگ اقتدا و تبعیت از امام طی طریق کنند، تضاد و تزاحم رفعنشدنی بین امامان و امیران بوجود نخواهد آمد.
#یاران_محله #اتحاد_امامت_و_امارت
#محله_فاضله #امامت_محله
@madineyefazele
▪️دیدار حجت الاسلام و المسلمین شعبانزاده، مدیرکل محترم تبلیغات اسلامی استان قم با آیت الله قوامی
@madineyefazele
هدایت شده از مسائل کارگران
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
مطالبهگری محلهمحور ذیل عدالتخواهی مردمی
مصطفی نوروزی، مطالبهگر محله کوشکک است که از فروش سبزی در محلات شیراز تا رفتن به زندان برای حل مشکلات مردم محله گام به گام مسیر پرفراز و نشیبی با خانوادهاش طی کرده است.
جامعه عدالتخواه توحیدی
@edallat
▪️١٤ پرسش و شبهه رائج پیرامون الگوی «محله فاضله» و پاسخ به آنها:
آیا ایدۀ تفکیک قوای سهگانه اقتباس شده از دیدگاههای منتسکیو نیست؟ در این صورت چگونه ادعا میشود که نظریه امامت و امارت مبنای اجتهادی و شرعی دارد؟
آیا ایجاد نهاد امر به معروف یا صلحیاری در محله منجر به ایجاد تزاحم یا تضاد با نهادهائی مثل شورای حل اختلاف و محاکم رسمی نمیشود؟/وجوه تفاوت آنها چیست؟
آیا ایجاد تشکیلات تقنینی، اجرائی و قضائی در محله و روستا باعث خودمختاری و ایجاد نوعی نظام ملوکالطوایفی نمیشود؟
نقشها و مأموریتهای هیئت مذهبی در محله چیست؟
نقش زنان در مدیریت محلۀ فاضله چگونه تعریف میشود؟
نقش بسیج محله در الگوی اتحاد امامت و امارت چگونه تعریف میشود؟
نقشهای سرای محله در الگوی مدیریت مسجدمحور محله چیست؟
رابطه نهادهای اصلی چهارگانه در محله (مسجد، مدرسه، سرای محله و بازار) بر اساس کدام مبانی تنظیم میشود؟
اتحاد امامت و امارت چقدر با ایده دولت اسلامی اهل سنت (داعش) نزدیک است که بعد از عدم توفیق القاعده به این جمع بندی رسید که حکومت دینی بدون ساختار متناسب خیلی دوام ندارد و مناطق را به امارات تقسیم نمود؟
در الگوی محلۀ فاضله ارتباط نهادهای دولتی با نمایندگان محلی چگونه تعریف میشود؟
چرا باید جهتگیری و تمرکز برنامههای ورزشی از ورزشهای قهرمانی به سوی ورزشهای پهلوانی تغییر کند؟
مردمی بودن مسجد به چه معناست؟
یاران محله در محله چه کار میکنند؟
امام انتصاب میشود یا انتخاب؟
در صورت وجود هر نوع شبهه یا پرسش در خصوص ابعاد نظری یا اجرائی الگوی امامت و امارت، پاسخگوی شما هستیم: @sajadi_pardisan
@madineyefazele
هدایت شده از بلد طیّب/منان رئیسی
معماریِ بازار و نابازار
نابازار، واژهای است که بیانگر وجوه مختلف اقتصاد فرهنگی است. یعنی عوامل فرااقتصادی که مناسبات بازار را از بستری صرفا اقتصادی به بستری اقتصادی فرهنگی سوق میدهد. حالا به تصویر فوق دقت بفرمایید. سمت راست، مسجد جامع اصفهان و سمت چپ بازار اصفهان است (عنایت بفرمایید که قدمت مسجد جامع اصفهان به مراتب بیشتر از بازار اصفهان است). ببینید که در شهر سنتی، تا چه حد معماری بازارها متاثر و شبیه به معماری مساجد بود؛ این تاثیرپذیری، در واقع کمک میکرد تا مناسبات صرفا اقتصادی بازار، رنگ و بوی معنویت ابنیه مذهبی بگیرد. در متون دینی چنین نقل شده است که بازار، سرای غفلت و بیخبری است؛ اما معمار هوشمند ایرانی با این نوع تاثیرپذیری از معماری مساجد، این غفلتزاییِ بازار را به حداقل میرساند تا بازار به نوعی به نابازار تبدیل شود. نابازاری که بستری بود برای یاد و ذکر خدا حتی در مادیترین و اقتصادیترین اجزاء شهر سنتی: "رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّه" (نور/۳۷).
پینوشت: خدا رحمت کند پدربزرگم را که سالها قبل برایم میگفت که در بازار وکیل شیراز (شهر ما) خیلی از کاسبان در حجرههایشان قبری کنده بودند و اول صبح و قبل از شروع کاسبی، در آن قبر میخوابیدند و به خودشان یادآوری میکردند که انتهای مسیرشان، حساب و کتاب الهی است. چنان نابازاری با چنان معماری، چنین کاسبانی را نیز پرورش میداد.
@baladetayyeb
هدایت شده از تحولات اورآسیا
عرض خیر مقدم توسط شیخ توحید ابراهیمی؛سلام علیکم حضرت استاد عزیز «آیت الله صمصام الدین قوامی»
این منت خدا بر سر ما بود که شما به قرارگاه مرکز مطالعات آذربایجان تشریف آوردید و نهضت مقاومت اسلامی حسینیون آذربایجان را از بیانات گهربار و نورانی خود بهرمند کردید.
مسئولین حسینیون به اتحاد امامت و امارت اعتقاد کامل دارند و یکی از برنامههای مقاومت اجرای بومی این طرح نورانی در آذربایجان میباشد.
از طرف تمام رزمندگان #حسینیون از شما صمیمانه تشکر میکنیم.
مرکز مطالعات آذربایجان
💠@hoseineuon
هدایت شده از سید صمصام الدین قوامی
✍نوشهر به بهشهر به عنوان آزمونه امامت و امارت در استان مازندران افزوده شد .
هدایت شده از سید صمصام الدین قوامی
✍️روز شهردار
مدیریت شهری محله محور مسجد محور امام محور امری اجماعی شده است و منوط به نصب محله یار توسط شهردار است محله یاری که با تشکیل و اداره کابینه محلی محله فاضله را تحقق می بخشد تا در نهایت مدینه فاضله سامان یابد.(قوامی)
@qavami
هدایت شده از سید صمصام الدین قوامی
رضا بوستانی:
سلام وقت بخیر استاد
برای اجرای نظریه ی امامت و امارت در کشور باید حتما در قانون اساسی تغییراتی صورت بگیرد دیگه درسته استاد؟
باتوجه به این نظریه قدرت امام جمعه ی استان از استاندار بیشتر هستش و در شهرها هم امام جمعه ی شهر قدرتش از شهردار بیشتر هستش دیگه ، درسته استاد؟
سید صمصام الدین قوامی:
✍کوچکترین نیازی به تغییر قانون اساسی و دیگر قوانین نیست ممنون.
همین الان هم امام جمعه به عنوان رئیس شورای فرهنگ عمومی قدرت بیشتری دارد .
▪️عرف بازدارندگی ندارد، نهی کافی نیست
مجلس عراق در ۲۰۱۶ تصویب کرد که وارادات، تولید و فروش مشروبات الکلی ممنوع باشد. پس از چند سال این قانون بالاخره از ابتدای اسفند ماه عملی شد و حکومت عراق یک گام مهم در مردمی شدن جلو آمد. این همان گامی است که مصدق برنداشت و باعث شد فدائیان اسلام و آیتالله کاشانی از او فاصله بگیرند.
عراق یکی از قویترین عرفهای مذهبی را دارد و مثلا نمیتوان با ایران و ترکیه مقایسهاش کرد. نه دیکتاتورهای ضدحجاب و دشمنِ هویت دینی داشتهاند نه حکومتشان با پول نفت طبقهای نوکیسه و غربگرا بر ساختار حاکم کرده. نیازی به توصیف شهرهای مذهبی هم نداریم، با این حال به قوانین دینی نیاز پیدا کردهاند.
عرف به تنهایی کار نمیکند و هنجارهای اجتماعی به قانون هم نیاز دارند. عرف را بیشتر به عنوان منبعِ قانون باید در نظر بگیریم تا ضابطِ هنجارها. در دوره پهلوی به خوبی تجربه شد که عرف نمیتواند سیاست را مهار کند؛ نه در محیط شهری، نه در سواحل و تفریحگاهها و - به خصوص - نه در محیطهای هنری مثل سینما و تئاتر.
حتی نهی مردمی هم کافی نیست. سال ۱۳۸۰ آیتالله خامنهای در همین باره تصریح میکنند: «با شیوع منكرات و با تظاهرِ به آن باید مقابله كرد. اسلام مرتكبِ منكر را نصیحت و هدایت میكند؛ اما حد هم برای او میگذارد. با صِرف زبان و توصیه نمیشود كاری كرد. قدرت نظام باید جلوِ سیرِ فحشا و فساد را بگیرد».
عدهای میگویند اگر امری مورد توافق اکثریت باشد و نسبت به آن احساسِ تهدید کنند خود مردم مانع شیوعش خواهند شد اما این ادعا ذهنی است چون اقلیت میتوانند جریان بسازند و فضا را دست بگیرند. در بحرانِ کرونا معلوم شد حتی وقتی پای جان در میان است عرف کار نمیکند و جز با قانون نمیشود آلودگی را مهار کرد.
مثالِ دیگر عدالت است. عرف نتوانسته جلوی فقر مطلق و تبعیضهای زننده را بگیرد، نهیهای رسانهای هم نه چنان اثر داشته نه فساد را کم کرده. همانطور که نمیشود اقتصاد را آزاد کرد و حمایتها را برداشت تا مردم خودشان با صدقه و خیریه یا با نقد و توصیه جامعه را عادلانه کنند در فرهنگ هم رهاسازی نتیجه عکس میدهد.
محل نزاع چگونگی اجرا است. وقتی قانونی بد اجرا شود در هجمهها اینطور القا میکنند که اشکال از خود قانون است پس باید حذفش کنند. این همان تمثیلِ متناقضنما را به یاد میآورد که اگر سقف چکه کند باید سقف را برداریم! چاره اما در ترمیمی شدن رویکردها و متناسب کردنِ برخوردها است نه حذف مقررات به طور کلی.
حکومت دینی نمیتواند احکام اجتماعی را تعطیل کند و اگر عینکِ رسانهای و مجازی را کنار بگذاریم تصدیق خواهیم کرد که محدودیت در بدننمایی و تظاهر به منکرات از حمایت مردمی برخوردار هست. شانه خالی کردنِ ساختار شاید برخی سکولارها را راضی کند اما قیمتش سرخوردگی اکثریت و - به خصوص - مدافعان است.
مجتبی دانشطلب
@madineyefazele