eitaa logo
مدرسه ولایت
462 دنبال‌کننده
70 عکس
36 ویدیو
125 فایل
#نهج_البلاغه
مشاهده در ایتا
دانلود
«بسم الله الرحمن الرحیم» «السَّلاَمُ عَلَى أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ مَصَابِيحِ الدُّجَى وَ أَعْلامِ التُّقَى وَ ذَوِي النُّهَى وَ أُولِي الْحِجَى وَ كَهْفِ الْوَرَىٰ» 🔹نامه‌ی ۳۱ ، جلسه‌ی ۱۴ 🗓یک‌شنبه ، ۱۴۰۲/۱۲/۲۰ ---------------------------------------- «...فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اَللَّهِ أَيْ بُنَيَّ...» ✅«علائم تقوا»باعث می‌شود از فریب‌خوردن توسط دیگران جلوگیری شود؛«تقوا»نیازمندِ یک‌سری علائم ظاهری است تا با وجود آنها راهی برای رسیدن به بطون اشخاص باز شود. ✅برخی از علائم تقوا در خطبه‌ی ۱۹۳(خطبة‌المتّقین_همام): فَالْمُتَّقُونَ فِيهَا هُمْ أَهْلُ اَلْفَضَائِلِ:فضائل به اوصافی گفته‌ می‌شود که استقرار پیدا کرده‌اند؛یعنی از حال گذشته و به مقام رسیده‌اند؛اگر این‌گونه نباشند،فعل نیکو یا منافقانه صادر می‌شود یا مؤمنانه ولی گذرا... 🔶مَنْطِقُهُمُ اَلصَّوَابُ:حرف‌زدن آن‌ها درست و به‌جا است. 🔺«وَ اَللَّهِ مَا أَرَى عَبْداً يَتَّقِي تَقْوَى تَنْفَعُهُ حَتَّى يَخْزُنَ لِسَانَهُ»(خطبه‌ی ۱۷۶) سرّ اینکه امام علی علیه‌السلام نطق‌کردن را مقدّم فرمود،این است که«زمانی تقوا برای متّقی سودمند است که زبان‌اش را نگه‌داری کند» 🔶وَ مَلْبَسُهُمُ اَلاِقْتِصَادُ:سبک زندگی آن‌ها میانه‌روی است. 🔺لباس موضوعی است که همیشه همراه انسان است و مداوم به‌وسیله‌ی لباس با دیگران ارتباط گرفته می‌شود. 🔶وَ مَشْيُهُمُ اَلتَّوَاضُعُ:متواضعانه راه می‌روند. 🔶غَضُّوا أَبْصَارَهُمْ عَمَّا حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ:چشم‌ها را بر آنچه که خدای متعال حرام کرده می‌بندند. 🔶وَ وَقَفُوا أَسْمَاعَهُمْ عَلَى اَلْعِلْمِ اَلنَّافِعِ لَهُمْ:شنوائی‌شان را برای کسبِ علمِ سودمند وقف نموده‌اند. 🔺وقف اشاره به تداوم و استقرار دارد. 🔶نُزِّلَتْ أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِي اَلْبَلاَءِ كَالَّتِي نُزِّلَتْ فِي اَلرَّخَاءِ:نفوس‌شان در زمان بلاء و گرفتاری مانند زمان آرامش آن‌ها است؛در زمانی گرفتاری همان رفتاری را دارند که در آسایش دارند. 🔶وَ لَوْ لاَ اَلْأَجَلُ اَلَّذِي كَتَبَ اَللَّهُ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ طَرْفَةَ عَيْنٍ شَوْقاً إِلَى اَلثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ اَلْعِقَابِ:اگر سرآمد معیّنی که خدای متعال برای آن‌ها مقرّر داشته وجود نداشت،روح‌های آن‌ها حتی به‌اندازه‌ی یک چشم برهم‌زدن از شوق پاداش و ترس از کیفر در جسم‌شان قرار نمی‌گرفت. 🔺متّقین شوق به بهشت و ترس از عذاب و عقاب دارند. 🔶عَظُمَ اَلْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ:عظمت خدای متعال در جان متّقین باعث شده دیگران در چشم آنها کوچک شمرده شوند. 🔺این کوچک‌شمردن دیگران به منزله‌ی تحقیر دیگران نیست؛بلکه در نسبیّت با عظمت خدای متعال اتّفاق می‌افتد. 🔶فَهُمْ وَ اَلْجَنَّةُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُنَعَّمُونَ وَ هُمْ وَ اَلنَّارُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُعَذَّبُونَ:متّقین أعمال‌شان را با توجّه به معاد انجام می‌دهند؛به گونه‌ای که انگار بهشت را دیده‌اند و در آن نعمت داده‌می‌شوند و جهنم را هم دیده‌اند و در آن معذّب هستند. 🔶قُلُوبُهُمْ مَحْزُونَةٌ:قلب‌های آن‌ها حزنِ برای آخرت دارند. 🔶وَ شُرُورُهُمْ مَأْمُونَةٌ:دیگران از شرّ متّقین در أمان هستند. 🔶وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِيفَةٌ:بدن‌هایشان لاغر است. 🔺ذکر مسبّب به‌جای سبب؛این کلام کنایه از عدم پرخوری متّقین است؛بنابراین صرف لاغر اندام‌بودن نمی‌تواند از علائم تقوا باشد. 🔶وَ حَاجَاتُهُمْ خَفِيفَةٌ:حاجت فراوان برای خود تعریف نمی‌کنند؛متّقین سبک‌بال هستند. 🔺حاجات آن‌ها بر اساس نیازهای ضروری معاش در دنیا و طبق شریعت تعریف می‌شوند. 🔶وَ أَنْفُسُهُمْ عَفِيفَةٌ:قوای هفت‌گانه‌ی آن‌ها عفیفانه رفتار می‌کنند. 🔶صَبَرُوا أَيَّاماً قَصِيرَةً أَعْقَبَتْهُمْ رَاحَةً طَوِيلَةً تِجَارَةٌ مُرْبِحَةٌ يَسَّرَهَا لَهُمْ رَبُّهُمْ:بر ایّام کوتاه دنیا صبر کرده‌اند که این صبر‌کردن در بردارنده‌ی یک راحتی طولانی برای آن‌ها است؛تجارت سودآوری که برای دیگران زجرآور و سخت است،برای متّقین توسط پروردگارشان آسان شده. 🔺متّقین احساس نمی‌کنند عبادات،بار سنگینی بر دوش آن‌ها است؛بلکه مطابق با میل‌شان است. 🔶أَرَادَتْهُمُ اَلدُّنْيَا فَلَمْ يُرِيدُوهَا وَ أَسَرَتْهُمْ فَفَدَوْا أَنْفُسَهُمْ مِنْهَا:دنیا آن‌ها را اراده ‌کرده،لکن آن‌ها طالب دنیا نیستند و دنیا آن‌ها را اسیر کرده لکن نفوس‌شان را از دنیا فدیه داده‌اند. 🔺چیزی را عِوَض داده‌اند و خودشان را نجات داده‌اند؛یعنی لذّات‌شان را در دنیا کم کرده‌اند. 🔺اسارت به میزان بهره‌برداری از دنیا است. 🟩اَلْمُؤْمِنُ يَنْظُرُ إِلَى اَلدُّنْيَا بِعَيْنِ اَلاِعْتِبَارِ وَ يَقْتَاتُ فِيهَا بِبَطنِ اَلاِضْطِرارِ وَ يَسمَعُ فِيها بِأُذُنِ اَلْمَقتِ وَ اَلْإِبْغَاضِ(غررالحکم و دررالکلم،جلد ۱،ص ۱۲۱) ادامه دارد...👇
🔶أَمَّا اَللَّيْلَ فَصَافُّونَ أَقْدَامَهُمْ تَالِينَ لِأَجْزَاءِ اَلْقُرْآنِ يُرَتِّلُونَهَا تَرْتِيلاً يُحَزِّنُونَ بِهِ أَنْفُسَهُمْ وَ يَسْتَثِيرُونَ بِهِ دَوَاءَ دَائِهِمْ:در شب قدم‌هایشان را صاف می‌کنند(نماز می‌خوانند)؛جان‌هایشان را با تلاوت قرآن محزون می‌کنند و به‌دنبال این هستند که بیمار‌هایشان را با همین تلاوت قرآن درمان کنند. 🔶فَإِذَا مَرُّوا بِآيَةٍ فِيهَا تَشْوِيقٌ رَكَنُوا إِلَيْهَا طَمَعاً وَ تَطَلَّعَتْ نُفُوسُهُمْ إِلَيْهَا شَوْقاً وَ ظَنُّوا أَنَّهَا نُصْبَ أَعْيُنِهِمْ وَ إِذَا مَرُّوا بِآيَةٍ فِيهَا تَخْوِيفٌ أَصْغَوْا إِلَيْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ وَ ظَنُّوا أَنَّ زَفِيرَ جَهَنَّمَ وَ شَهِيقَهَا فِي أُصُولِ آذَانِهِمْ:و زمانی که با ‌آیه‌ای که شوق در آن است برخورد می‌کنند،با علاقه‌ی فراوان به آن روی می‌آورند و آن را جلوی چشم‌هایشان قرار می‌دهند و زمانی که با آیه‌ی ترسناکی برخورد می‌کنند،شنوائی‌های قلب‌شان را متوجّه آن می‌کنند و یقین می‌کنند همانا آتش جهنّم و زبانه‌های آن در درون گوش‌هایشان شعله می‌کشد. 🔶فَهُمْ حَانُونَ عَلَى أَوْسَاطِهِمْ مُفْتَرِشُونَ لِجِبَاهِهِمْ وَ أَكُفِّهِمْ وَ رُكَبِهِمْ وَ أَطْرَافِ أَقْدَامِهِمْ يَطْلُبُونَ إِلَى اَللَّهِ تَعَالَى فِي فَكَاكِ رِقَابِهِمْ:آن‌ها بر کمر‌هایشان خم می‌شوند و صورت و دست و پا را به‌هنگام سجده بر فرش می‌گذارند و از خدای متعال آزادى گردن‌های خويش را از آتش جهنم درخواست می‌كنند. 🔶وَ أَمَّا اَلنَّهَارَ فَحُلَمَاءُ عُلَمَاءُ أَبْرَارٌ أَتْقِيَاءُ قَدْ بَرَاهُمُ اَلْخَوْفُ بَرْيَ اَلْقِدَاحِ يَنْظُرُ إِلَيْهِمُ اَلنَّاظِرُ فَيَحْسَبُهُمْ مَرْضَى وَ مَا بِالْقَوْمِ مِنْ مَرَضٍ وَ يَقُولُ لَقَدْ خُولِطُوا وَ لَقَدْ خَالَطَهُمْ أَمْرٌ عَظِيمٌ:و اما در روز حلیم‌اند،علیم‌اند،نیکوکار‌اند،تقوا دارند؛ترس،آن‌ها را تراشیده‌ مانند تراشیده‌شدن تیر؛زمانی که دیگران به آن‌ها نگاه می‌کنند گمان می‌کنند آن‌ها مریض هستند و همچنین می‌گویند آن‌ها قاطی دارند،در حالی که یک أمر عظیم(همّ معاد)آن‌ها را با خود مخلوط کرده است. 🔺حضرت ابتداء حالتِ شبِ متّقین را مطرح فرمودند تا روشن شود:روز متاثّر از شب است. 🔺حضرت حلم را مقدّم بر علم بیان فرمودند تا بفرمایند:علم بدون حلم فائده‌ای ندارد. 🔶لاَ يَرْضَوْنَ مِنْ أَعْمَالِهِمُ اَلْقَلِيلَ وَ لاَ يَسْتَكْثِرُونَ اَلْكَثِيرَ فَهُمْ لِأَنْفُسِهِمْ مُتَّهِمُونَ وَ مِنْ أَعْمَالِهِمْ مُشْفِقُونَ:از أعمال خوب‌شان به‌کم راضی نیستند و أعمال زیادشان را زیاد نمی‌شمارند در حالی که نفس‌شان را هم متّهم می‌بینند و از أعمال‌شان نگران‌ هستند. 🔶إِذَا زُكِّيَ أَحَدٌ مِنْهُمْ خَافَ مِمَّا يُقَالُ لَهُ فَيَقُولُ أَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسِي مِنْ غَيْرِي وَ رَبِّي أَعْلَمُ بِي مِنِّي بِنَفْسِي اَللَّهُمَّ لاَ تُؤَاخِذْنِي بِمَا يَقُولُونَ وَ اِجْعَلْنِي أَفْضَلَ مِمَّا يَظُنُّونَ وَ اِغْفِرْ لِي مَا لاَ يَعْلَمُونَ:زمانی که دیگران آن‌ها را پاک می‌شمارند،از گفتار‌ آن‌ها می‌ترسند و می‌گوید:خدایا من از نفسم نسبت به آن‌ها آگاه‌ترم و پروردگارم نسبت به من از نفسم آگاه‌تر است؛خدایا به‌وسیله‌ی آنچه که می‌گویند من را مؤاخذه نکن و من را نسبت به آنچه آن‌ها گمان می‌کنند بهتر قرار بده و بیامرز از من آنچه را که دیگران نمی‌دانند. و الحمدلله و صلّی الله علی محمّد و آله... 👇👇👇👇👇👇 ┏━━🍃🌺🍃━┓ @madrese_velayat @rayatalhedayat @sajjadiyeh ┗━━━🍂━
«بسم الله الرحمن الرحیم» «السَّلاَمُ عَلَى أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ مَصَابِيحِ الدُّجَى وَ أَعْلامِ التُّقَى وَ ذَوِي النُّهَى وَ أُولِي الْحِجَى وَ كَهْفِ الْوَرَىٰ» 🔹نامه‌ی ۳۱ ، جلسه‌ی ۱۵ 🗓چهارشنبه ، ۱۴۰۲/۱۲/۲۳ --------------------------------------- «...فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اَللَّهِ أَيْ بُنَيَّ...» ✅بِتَقْوَى اَللَّهِ:اضافه‌شدن تقوا به اسم شریف«الله»به این دلیل است که:چون الله جامع تمام شئون أسمائی است،این تقوا باید در تمام شئون خدای متعال مراعات شود؛یعنی در هر کجا که خدای متعال ظهور دارد،شئون او باید رعایت شوند. ✅منشأ ظهور أسماء الهی هم می‌تواند بر اساس تقوا باشد و هم بی‌تقوائی(جائی که خدای متعال اجازه‌ی ظهور أسماءاش را نداده) ✅برخی دیگر از علائم تقوا و خصوصیّات فرد متّقی در کتاب شریف«تمامُ نهجِ البلاغة،خطبه‌ی متّقین»: 🔸لا یجمح به الغیظ:غضب،او را به طغیان‌گری وادار نمی‌کند. 🔺«غیظ»به آن حالت طغیان غضب می‌گویند. 🔸و لا یقهره الشّحّ:بخل او را مقهور و مغلوب نمی‌کند. 🔺بخل در اینجا به این معنا نیست که شخص متّقی بخل دارد؛چون او اصلاً بخیل نیست. 🔸لا یطمع فیما لیس له:در آنچه که برای او نیست طمع نمی‌کند. 🔺سهم تقوا در موضوع«اقتصاد»را در این دو قسم باید مدّنظر داشت. 🔸یخالط النّاس بعلم و یفارقهم بسلم:بر اساس علم با مردم اختلاط می‌کنند و با سلامت از آن‌ها جدا می‌شوند. 🔺«سلم»زمانی در جامعه حاکم می‌شود که معاشرت‌ها«عالمانه»باشد. 🔺اعضاء و جوارح شخص متّقی عالمانه رفتار می‌کنند. 🔸یتکلّم لیغنم:سخن می‌گوید برای اینکه سود ببرد و فائده برساند. 🔸و یصمت لیعلم:سکوت می‌کند برای اینکه یاد بدهد و یا بیاموزد: 🟩...وَ لاَ عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ...(حکمت ۱۱۳) 🟩...وَ وَقَفُوا أَسْمَاعَهُمْ عَلَى اَلْعِلْمِ اَلنَّافِعِ لَهُمْ...(خطبه‌ی ۱۹۳) 🔺شخص متّقی با سکوتش،جایگاه سکوت‌کردن را آموزش می‌دهد و همچنین سکوت می‌کند تا از عالمِی حرف بشنود و یاد بگیرد. 🔸و یسأل لیفهم:سؤال می‌کند برای اینکه بفهمد؛نه اینکه سؤال کند تا مُجیب را به سختی بیاندازد: 🟩وَ قَالَ عليه‌السلام لِسَائِلٍ سَأَلَهُ عَنْ مُعْضِلَةٍ سَلْ تَفَقُّهاً وَ لاَ تَسْأَلْ تَعَنُّتاً فَإِنَّ اَلْجَاهِلَ اَلْمُتَعَلِّمَ شَبِيهٌ بِالْعَالِمِ وَ إِنَّ اَلْعَالِمَ اَلْمُتَعَسِّفَ شَبِيهٌ بِالْجَاهِلِ اَلْمُتَعَنِّتِ(حکمت ۳۲۰) (جلد ۲،ص ۲۹۱) 🔸لا یغلظ علی من یؤذیه:بر کسی که او را اذیت کرده شدید رفتار نمی‌کند. 🔸و لا یخوض فیما لا یعنیه:در آنچه که قصد عقلائی ندارد فرو نمی‌رود. (جلد ۲،ص ۲۹۷) 🔸لا یهتک سترا:عیب دیگران را فاش نمی‌کند. 🔸و لا یکشف سرّا:پرده از راز دیگران بر نمی‌دارد. 🔺«سرّ»می‌تواند به کمالات هم گفته شود؛یعنی انسان متّقی کمالات دیگران را(مثل کمالات اهل بیت علیهم‌السلام)که برای عوّام قابل فهم نیستند برملا نمی‌کند. 🔸یسأل عن دینه العلماء و یناطق الحکماء خوفا [من] أن یکون من أهل الضّلالة و العماء:از علماء برای دینش سؤال می‌کند و با حکماء گفت‌و‌گو می‌کند به علّت اینکه می‌ترسد گمراه و کور‌ باشد. 🔺از علماء در مورد احکام فقه‌ای سؤال می‌کند و از حکماء که اسرار عالَم را می‌دانند غافل نیست. 🔺متّقی هم به ظاهر دین می‌پردازد و هم به باطن دین (جلد ۲،ص ۲۹۸) 🔸مجالس لأهل الفقر:با فقراء همنشینی دارد. 🔺چون این همنشینی،یاد خدا را در پی دارد. 🔸أولئک عمّال اللّه و مطایا أمره و طاعته و سرج أرضه و بریّته:آنان کارگزاران خداوند و مرکب‌های أمر او و فرمان‌بردار او و چراغ‌های زمین و مخلوقات اویند. 🔺آنچه که خدای متعال تشریعاً اراده فرموده،از طریق متّقین اتّفاق می‌افتد. 🔸أولئک الآمنون المطمئنّون الّذین یسقون من کأس لا لغو فیها و لا تأثیم:آن‌ها در امنیّت کامل و دارای یقین حتمی هستند؛کسانی که از جامی می‌نوشند که نه لغوی در آن است و نه گناهی متوجّه آن می‌باشد. 🔸أولئک شیعتنا و أحبّتنا و منّا و معنا ألا آه شوقا إلیهم:آن‌ها پیروان ما و دوست‌داران ما هستند و از ما و همراه ما هستند؛آگاه باش چقدر به سوی آن‌ها شوق دارم! (جلد ۲،ص ۲۹۹) ✅از طرفی که ما می‌خواهیم متّقین را قضاوت کنیم این‌ها علامت‌اند،ولی از طرف خودشان این‌ها علامت نیستند،بلکه آثار تقوای قلب‌شان است. و الحمدلله و صلّی الله علی محمّد و آله... 👇👇👇👇👇👇 ┏━━🍃🌺🍃━┓ @madrese_velayat @rayatalhedayat @sajjadiyeh ┗━━━🍂━
«بسم الله الرحمن الرحیم» «السَّلاَمُ عَلَى أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ مَصَابِيحِ الدُّجَى وَ أَعْلامِ التُّقَى وَ ذَوِي النُّهَى وَ أُولِي الْحِجَى وَ كَهْفِ الْوَرَىٰ» 🔹نامه‌ی ۳۱ ، جلسه‌ی ۱۶ 🗓دوشنبه ، ۱۴۰۲/۱۲/۲۸ ------------------------------------------ «...فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اَللَّهِ أَيْ بُنَيَّ وَ لُزُومِ أَمْرِهِ وَ عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ...» ✅«تقوا»یعنی تنظیم دگرگونی‌های قلب بر اساس شریعت؛مدیریّت این دگرگونی‌های قلب،بر عهده‌ی موضوعی به‌نام تقواست. ✅لُزُومِ أَمْرِهِ: همراه بودن با امر خدای متعال(دوّمین توصیه‌ی حضرت به امام مجتبیٰ علیه‌السلام) ✅«أمر»در آیات و روایات در دو معنا استعمال شده: ۱)فعل،شأن و شیء(جمع آن«امور»و منظور بیان یک أمر خارجی است) ۲)دستور و فرمان(جمع آن«أوامر»و وجود خارجی ندارد بلکه وظیفه‌ی شخص است آن را به‌وجود بیاورد)؛تکلیف در اینجاست و این یک موضوع«تشریعی»است. 🔲سؤال: چرا لزوم نهی نیامده است؟ 🔳جواب: چون أمر دارای یک معنای جامع است؛یعنی«فرمان ترک»هم در ضمن آن وجود دارد؛بنابراین أمر به دو قسم تقسیم می‌گردد: ۱)دستور به‌فعل ۲)دستور به‌ترک ✅«لزوم»،عدم انفکاک از اوامر الهی را می‌رساند؛یعنی در هر لحظه،امری از اوامر الهی متوجّه انسان است؛یعنی انسان در هر لحظه از سوی خدای متعال متوجّه تکالیف تشریعی‌ می‌باشد. این خطاب هم به همان قوای هفت‌گانه‌ی موجود در نفس انسان برمی‌گردد. ✅این قضیه بدون«تقوا»اتفاق نمی‌افتد؛لذا حضرت مولانا امام علی علیه‌السلام ابتداء تقوا را مطرح فرمودند. ✅جایگاه أمر الهی: 🟩...وَ نَسْتَعِينُهُ عَلَى هَذِهِ اَلنُّفُوسِ اَلْبِطَاءِ عَمَّا أُمِرَتْ بِهِ اَلسِّرَاعِ إِلَى مَا نُهِيَتْ عَنْهُ...(خطبه‌ی ۱۱۴) 🔺اوامر الهی در جائی استخدام می‌شوند که نفس،انگیزه‌ی کندی دارد(تفریط)و نواهی الهی در جائی استخدام می‌شوند که نفس،انگیزه‌ی تندی دارد(افراط) 🔺اوامر و نواحی الهی را باید در ظرف قابلیّت نفس تحلیل کرد. 🔺اینکه حضرت فرمود:«همواره و پیوسته مطیع امر خدای متعال باش»،یعنی نفس این‌گونه است که دائماً افراط و تفریط می‌کند و لحظه‌ای انسان را رها نمی‌کند. ✅«قلوب»اقسامی دارند: ۱)قلب قاسی: 🟩لِيَجْعَلَ ما يُلْقِي الشَّيْطانُ فِتْنَةً لِلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَفِي شِقاقٍ بَعِيدٍ(سوره‌ی حج،آیه‌ی ۵۳) ۲)قلب غافل:

🟩...فَكَمْ أَكَلَتِ اَلْأَرْضُ مِنْ عَزِيزِ جَسَدٍ وَ أَنِيقِ لَوْنٍ كَانَ فِي اَلدُّنْيَا غَذِيَّ تَرَفٍ وَ رَبِيبَ شَرَفٍ يَتَعَلَّلُ بِالسُّرُورِ فِي سَاعَةِ حُزْنِهِ وَ يَفْزَعُ إِلَى اَلسَّلْوَةِ إِنْ مُصِيبَةٌ نَزَلَتْ بِهِ ضَنّاً بِغَضَارَةِ عَيْشِهِ وَ شَحَاحَةً بِلَهْوِهِ وَ لَعِبِهِ...(خطبه‌ی ۲۲۱) ۳)قلب ناسی 🔺فرق قلب غافل و ناسی در این است که قلب ناسی سهوا از ذکر خدا غافل است. ۴)قلب متذکِّر:قلبی که هر لحظه تذکّر می‌پذیرد: 🟩اِذَا رَأَیتُمُ الرَّبِیع فَاکثرُوا ذِکر النُّشُور 🔺مؤمنین قلب متذکِّر دارند. 🔺به‌میزانی که قلب متذکِّر می‌شود،قساوت،غفلت و نسیان از بین می‌رود. ✅بالاترینِ انواع قلب،«قلب ذاکر»است؛قلبی که خودش سرچشمه ذکر خدای متعال است: 🟩قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم:تنام عيني ولا ينام قلبي 🔺قلوب متذکِّر و ذاکر است که قابلیّت عمارت و آبادانی دارند. ✅«ذکر»به دو قسم قابل تقسیم است: ۱)لسانی(وِرد) ۲)قلبی 🔺ذکری که بر زبان جاری می‌شود باید در قلب ریشه داشته باشد. 🔺ممکن است قلبی غافل،قاسی و ناسی باشد و روی زبان هم ذکر جاری باشد؛این ذکر از تراوشات ذهنی است و قلب از آن متذکِّر نمی‌شود. ✅«اخلاص»در همین جایگاه شکل می‌گیرد؛جایی که صدق قلبی و لسانی موجود است و قلب از ذکر متذکِّر می‌شود. ✅اذکار هم باید متناسب با نوع قلب باشند؛در این موضع است که اعضاء روی قلب تاثیر می‌گذارند: 🟩اَلْقَلْبُ مُصْحَفُ اَلْبَصَرِ(حکمت ۴۰۹) ✅«استغفار فراوان»و«نماز»دو ذکر جامعی هستند که مناسب برای انواع قلوب می‌باشند: 🟩إِنَّنِي أَنَا اللَّـهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْنِي وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي(سوره‌ی طه،آیه‌ی ۱۴) 🟩فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ(سوره‌ی غافر،آیه‌ی ۵۵) 🟩فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً(سوره‌ی نوح،آیه‌ی ۱۰) 🔺برای قلب نبی اکرم که قلب ذاکری است،امر به نماز و استغفار شده است. و الحمدلله و صلّی الله علی محمّد و آله... 👇👇👇👇👇👇 ┏━━🍃🌺🍃━┓ @madrese_velayat @rayatalhedayat @sajjadiyeh ┗━━━🍂━
«بسم الله الرحمن الرحیم» «السَّلاَمُ عَلَى أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ مَصَابِيحِ الدُّجَى وَ أَعْلامِ التُّقَى وَ ذَوِي النُّهَى وَ أُولِي الْحِجَى وَ كَهْفِ الْوَرَىٰ» 🔹نامه‌ی ۳۱ ، جلسه‌ی ۱۷ 🗓چهارشنبه ، ۱۴۰۳/۰۱/۰۱ ---------------------------------------- «...فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اَللَّهِ أَيْ بُنَيَّ وَ لُزُومِ أَمْرِهِ وَ عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ...» ✅آیات و روایات شریفه در مورد عمومیّت‌داشتن«استغفار»و«نماز»برای درمان و آبادانی انواع قلوب: 🟩فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّـهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ اللَّـهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَ مَثْواكُمْ(سوره‌ی محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم،آیه‌ی ۱۹) 🟩وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ(سوره‌ی هود،آیه‌ی ۹۰) 🔺استغفار معصوم علیه‌السلام به علّت«قصور»و استغفار غیر معصوم به علّت«تقصیر»می‌باشد؛قصور و تقصیر هر دو می‌توانند مجرای گرفتاری باشند. 🟩قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ(سوره‌ی نمل،آیه‌ی ۴۶) 🟩...وَ قَدْ جَعَلَ اَللَّهُ سُبْحَانَهُ اَلاِسْتِغْفَارَ سَبَباً لِدُرُورِ اَلرِّزْقِ وَ رَحْمَةِ اَلْخَلْقِ فَقَالَ سُبْحَانَهُ اِسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كٰانَ غَفّٰاراً يُرْسِلِ اَلسَّمٰاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرٰاراً وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوٰالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنّٰاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهٰاراً...(خطبه‌ی ۱۴۳) 🔺عمارت قلب با عمارت دنیای مردم ارتباط مستقیم دارد. 🔺پیوند بین عالم طبیعت و استغفار 🔺ظهور غفّاریّت خدای متعال به‌وسیله‌ی استغفار 🟩قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ:تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغْفَارِ لَا تَفْضَحْكُمْ رَوَائِحُ الذُّنُوبِ(بحارالأنوار،جلد ۶،ص ۲۲) 🟩عَجِبْتُ لِمَنْ يَقْنَطُ وَ مَعَهُ اَلاِسْتِغْفَارُ(حکمت ۸۷) 🟩كَانَ فِي اَلْأَرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اَللَّهِ وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا فَدُونَكُمُ اَلْآخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ أَمَّا اَلْأَمَانُ اَلَّذِي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اَللَّهِ‌ صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وَ أَمَّا اَلْأَمَانُ اَلْبَاقِي فَالاِسْتِغْفَارُ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى وَ مٰا كٰانَ اَللّٰهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ وَ مٰا كٰانَ اَللّٰهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ(حکمت ۸۸) 🟩...وَ مَنْ أُعْطِيَ اَلاِسْتِغْفَارَ لَمْ يُحْرَمِ اَلْمَغْفِرَةَ...(حکمت ۱۳۵) 🟩امام صادق علیه‌السلام:إِذَا أَحْدَثَ الْعَبْدُ ذَنْباً جُدِّدَ لَهُ نِعْمَةٌ فَیَدَعُ الِاسْتِغْفَارَ فَهُوَ الِاسْتِدْرَاجُ(بحارالأنوار،جلد ۵،ص ۲۱۵) 🔺رهاکردن استغفار نشانه‌ی وقوع استدراج است. 🟩امام صادق علیه‌السلام:إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیْراً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنَقِمَةٍ وَ یُذَكِّرُهُ الِاسْتِغْفَارَ وَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ شَرّاً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنِعْمَةٍ لِیُنْسِیَهُ الِاسْتِغْفَارَ وَ یَتَمَادَی بِهَا وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعَاصِی(بحارالأنوار،جلد ۵،ص ۲۱۷) 🟩قال النّبی صلّی الله علیه و آله و سلّم:مَنْ فَتَحَ عَلَی نَفْسِهِ بَابَ مَسْأَلَةٍ فَتَحَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَابَ فَقْرٍ أَكْثِرُوا الِاسْتِغْفَارَ تَجْلِبُوا الرِّزْقَ وَ قَدِّمُوا مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ عَمَلِ الْخَیْرِ...(بحارالأنوار،جلد ۱۰،ص ۹۳) 🟩...فَقَالَ لَهُ ذُو الْقَرْنَیْنِ...فَمَا بَالُكُمْ لَا تُقْحَطُونَ قَالُوا مِنْ قِبَلِ أَنَّا لَا نَغْفَلُ عَنِ الِاسْتِغْفَارِ...(بحارالأنوار،جلد ۱۲،ص ۱۷۶) ✅بهترین زمان برای استغفار«وقت سحر»است: 🟩الصَّابِرِينَ وَ الصَّادِقِينَ وَ الْقانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ(سوره‌ی آل عمران،آیه‌ی ۱۷) 🟩وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ(سوره‌ی ذاریات،آیه‌ی ۱۸) 🔺تقوا بدون استغفار ممکن نیست. ✅برخی دیگر از اذکار برای آبادانی قلب: 🟩امام صادق علیه‌السلام:مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَیْءٍ مِنَ التَّمْجِیدِ أَفْضَلَ مِنْ تَسْبِیحِ فَاطِمَةَ علیها السلام وَ لَوْ كَانَ شَیْ ءٌ أَفْضَلَ مِنْهُ لَنَحَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلی اللّٰه علیه وآله فَاطِمَةَ(بحارالأنوار،جلد ۴۳،ص ۶۴) 🔺تسبیح حضرت فاطمه‌ی زهراء سلام‌الله‌علیها برترین اذکار است. 🔺این تسبیح شریفه بعد از هر نماز و قبل از خواب توصیه شده است. 🟩قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی اللّٰه علیه و آله:مَنْ صَلَّی عَلَیَّ مَرَّةً صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ عَشْراً وَ مَنْ صلَّی عَلَیَّ عَشراً صلَّی اللَّهُ عَلَیهِ مائَةَ مَرَّةٍ...(بحارالأنوار،جلد ۹۱،ص ۶۳) ادامه‌ دارد...👇
🟩قال الإمام الرِّضَا علیه‌السلام: مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَی مَا یُكَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْیُكْثِرْ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَإِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً(بحارالأنوار،جلد ۹۱،ص ۶۳) 🟩قَالَ النَّبِیُّ صلی اللّٰه علیه و آله: مَنْ قَالَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَعْطَاهُ اللَّهُ أَجْرَ اثْنَیْنِ وَ سَبْعِینَ شَهِیداً وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ(بحارالأنوار،جلد ۹۱،ص ۶۴) 🔺ذکر شریف صلوات 🔺هرگاه آبادانی قلب با ذکر همراه شد،آبادانی دنیا هم به تبع آن اتفاق خواهد افتاد: 🟩وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ(سوره‌ی أعراف،آیه‌ی ۹۱) 🟩وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى‏ فِي الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ(۸۷)فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ(۸۸)(سوره‌‌ی انبیاء) 🔺ذکر یونسیه باعث رهائی از غم و اندوه می‌شود. 🔺یکی دیگر از اذکار،ذکر شریف الحمدالله است که در ضمن تسبیحات حضرت زهراء سلام‌الله‌علیها موجود می‌باشد. 🛑نکته‌ی مهم: اگر کسی بدون استاد مربوطه‌ی کامل به‌دنبال اذکار و اوراد رفت و یا به‌دنبال اذکاری رفت که با نظر معصوم علیه‌السلام صادر نشده است،حتما دچار گمراهی و انحراف می‌شود؛سرّ اینکه برخی از اذکار همراه با تعداد توصیه شده است همین می‌باشد. ✅جامع همه‌ی اذکار موضوعی به‌نام«نماز»است: 🟩قالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّـهِ آتانِيَ الْكِتابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا(۳۰)وَ جَعَلَنِي مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا(۳۱)(سوره‌ی مریم سلام‌الله‌علیها) 🟩الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّـهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ(سوره‌ی حج،آیه‌ی ۴۱) 🔺نماز ذکر عمومی است. 🔲سؤال: آیا تأثیر اذکار به نحو اقتضاء است یا علّیت؟ 🔳جواب: در ابتدای مسیر اذکار به نحو اقتضاء موثرند،اما پس از فراوانی اذکار و از بین‌رفتن ظلمت‌ و تاریکی‌های قلب که به‌وسیله‌ی ذکر لسانی فراوان اتّفاق می‌افتد،این تأثیر دیگر به‌نحو علّیت خواهد بود. اهل این مسیر با ذکر در عالم کار انجام می‌دهند؛اذکار دارای علّتی‌اند که از معلول خودشان منفکّ نیستند. و الحمدلله و صلّی الله علی محمّد و آله... 👇👇👇👇👇👇 ┏━━🍃🌺🍃━┓ @madrese_velayat @rayatalhedayat @sajjadiyeh ┗━━━🍂━
«بسم الله الرحمن الرحیم» «السَّلاَمُ عَلَى أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ مَصَابِيحِ الدُّجَى وَ أَعْلامِ التُّقَى وَ ذَوِي النُّهَى وَ أُولِي الْحِجَى وَ كَهْفِ الْوَرَىٰ» 🔹نامه‌ی ۳۱ ، جلسه‌ی ۱۸ 🗓یک‌شنبه ، ۱۴۰۳/۰۱/۰۵ --------------------------------------- «...فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اَللَّهِ أَيْ بُنَيَّ وَ لُزُومِ أَمْرِهِ وَ عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ...» 🟩...إِنْ كَانَ فِي اَلْغَافِلِينَ كُتِبَ فِي اَلذَّاكِرِينَ وَ إِنْ كَانَ فِي اَلذَّاكِرِينَ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ اَلْغَافِلِينَ...(خطبه‌ی ۱۹۳) ✅طبق این کلام شریف«قلب»بر دو قسم تقسیم می‌شود: ۱)ذاکر ۲)غافل 🔺متّقی این‌گونه است که اگر در بین غافلین باشد،جز ذاکرین خواهد بود و اگر در بین ذاکرین باشد،غافل محسوب نمی‌شود. 🔺قلب غافل می‌تواند قاسی،ناسی و...نیز باشد(دیگر مصادیق غفلت) ✅در مورد«قلب ذاکر»دوحالت متصوّر است: ۱)زبان ذاکر ۲)زبان صامت(غافل گفته‌ نمی‌شود چون قلب ذاکر است) ✅در مورد«قلب غافل»نیز دوحالت متصوّر است: ۱)زبان ذاکر ۲)زبان غافل 🔺انواع ذکر به ترتیب افضلیّت: ۱)قلب و زبان ذاکر(بهترین نوع ذکر) ۲)قلب ذاکر و زبان صامت ۳)قلب غافل و زبان ذاکر ۴)قلب و زبان غافل 🟩امام صادق علیه‌السلام:...خَلَقَ اللَّهُ الْقَلْبَ طَاهِراً صَافِیاً وَ جَعَلَ غِذَاءَهُ الذِّكْرَ...(بحارالأنوار،جلد ۷۳،ص ۱۳۴) ✅برخی از عوامل تولید ذکر: 🔶همنشینی با فقراء: 🟩...اَللَّهْوُ مَعَ اَلْأَغْنِيَاءِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ اَلذِّكْرِ مَعَ اَلْفُقَرَاءِ...(حکمت ۱۵۰) 🔺همنشینی غیر از کمک‌کردن است. 🔶ذکر لسانی فراوان: 🟩امام محمّد باقر علیه‌السلام:...وَ تَعَرَّضْ لِرِقَّةِ الْقَلْبِ بِكَثْرَةِ الذِّكْرِ فِی الْخَلَوَاتِ...(بحارالأنوار،جلد ۷۵،ص ۱۶۴) 🔶کثرت ذکر و یاد مرگ: 🟩قال النّبی صلّی الله علیه و آله:...أَكْثِرُوا ذِكْرَ الْمَوْتِ فَإِنَّهُ هَادِمُ اللَّذَّاتِ...(بحارالأنوار،جلد ۶،ص ۱۳۲) 🟩قال النّبی صلّی الله علیه و آله:...بحق أقول لكم إن الدابة إذا لم تركب و لم تمتهن و تستعمل لتصعب و یتغیر خلقها و كذلك القلوب إذا لم ترقق بذكر الموت و یتبعها دءوب العبادة تقسو و تغلظ...(بحارالأنوار،جلد ۱۴،ص ‌۳۰۹) 🔶قرائت قرآن،روزه‌ و مسواک‌زدن: 🟩قال الإمام الصادق علیه‌السلام:ثَلَاثَةٌ یُذْهِبْنَ النِّسْیَانَ وَ یُحْدِثْنَ الذُّكْرَ قِرَاءَةُ الْقُرْآنِ وَ السِّوَاكُ وَ الصِّیَامُ(بحارالأنوار،جلد ۵۹،ص ۲۶۶) 🔶سکوت: 🟩قال الإمام الصادق علیه‌السلام:یَا هِشَامُ لِكُلِّ شَیْءٍ دَلِیلٌ وَ دَلِیلُ الْعَاقِلِ التَّفَكُّرُ وَ دَلِیلُ التَّفَكُّرِ الصَّمْتُ...(بحارالأنوار،جلد ۱،ص ۱۳۵) 🟩قال الإمام الرضا علیه‌السلام:...إِنَّ الصَّمْتَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِكْمَةِ...(بحارالأنوار،جلد ۲،ص ۴۸) ✅برخی از عوامل تولید غفلت: 🔶 همنشینی با اغنیاء: 🟩...اَللَّهْوُ مَعَ اَلْأَغْنِيَاءِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ اَلذِّكْرِ مَعَ اَلْفُقَرَاءِ...(حکمت ۱۵۰) 🔶دشمنی‌ورزیدن با دیگران: 🟩قال الإمام الصادق علیه‌السلام:إِیَّاكُمْ وَ الْخُصُومَةَ فِی الدِّینِ فَإِنَّهَا تَشْغَلُ الْقَلْبَ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ...(بحارالأنوار،جلد ۲،ص ۱۲۷) 🔶کثرت کلام: 🟩قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی اللّٰه علیه و آله:لا تكثروا الكلام بغیر ذكر الله فإن كثرة الكلام بغیر ذكر الله تقسو القلب إن أبعد الناس من الله القلب القاسی(بحارالأنوار،جلد ۶۸،ص ۲۸۰) 🔶شکم‌بارگی: 🟩...وَ كَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ فَلاَ يَشْتَهِي مَا لاَ يَجِدُ وَ لاَ يُكْثِرُ إِذَا وَجَدَ...(حکمت ۲۸۹) 🔺شکم‌بارگی دوعلامت دارد: ۱)پرخوری در آنچه که موجود است. ۲)میل‌داشتن به‌آنچه که موجود نیست. 🟩قال الإمام السجّاد علیه‌السلام:...و اعلم ویحك یا ابن آدم أن قسوة البطنة و فترة المیلة و سكر الشبع و غرة الملك [۵] مما یثبط و یبطئ عن العمل و ینسی الذكر...(بحارالأنوار،جلد ۷۵،ص ۱۲۸) ✅روایت شریف از امام صادق علیه‌السلام در مورد«جایگاه قلب»: 🟩سمعته یقول لرجل اعلم یا فلان إن منزلة القلب من الجسد بمنزلة الإمام من الناس الواجب الطاعة علیهم أ لا تری أن جمیع جوارح الجسد شرط للقلب و تراجمة له مؤدیة عنه الأذنان و العینان و الأنف و الفم و الیدان و الرجلان و الفرج فإن القلب إذا هم بالنظر فتح الرجل عینیه و إذا هم بالاستماع حرك أذنیه و فتح مسامعه فسمع و إذا هم القلب بالشم استنشق بأنفه فأدی تلك الرائحة إلی القلب و إذا هم بالنطق تكلم باللسان(بحارالأنوار،جلد ۵۸،ص ۳۰۴) 🔺قلب‌ دارای قوّه‌ی تحریک است. 🔺قلب ذاکر جوارح را به‌سمت اصلاح می‌کشاند و برعکس و الحمدلله و صلّی الله علی محمّد و آله... 👇👇👇👇👇👇 ┏━━🍃🌺🍃━┓ @madrese_velayat @rayatalhedayat @sajjadiyeh ┗━━━🍂━